“Για να βγούμε από την κρίση και να μπούμε σε αναπτυξιακή τροχιά, βασική προϋπόθεση είναι να γυρίσουμε την πλάτη στον λαϊκισμό”, υπογράμμισε ο Κωστής Χατζηδάκης στην ομιλία του για την παρουσίαση του βιβλίου του Henry Hazlitt “Οικονομικά σε ένα μάθημα”.
“Χρειαζόμαστε την επανάσταση της κοινής λογικής”, είπε ο Κωστής Χατζηδάκης. “Αυτό περιλαμβάνει την κατάρριψη των μύθων που προωθούν –δυστυχώς, με επιτυχία- εδώ και δεκαετίες οι λαϊκιστές. Ώστε να αντιληφθεί ο κάθε πολίτης πως δεν είναι οι μαγικές συνταγές αυτές που θα μας βγάλουν από την κρίση, αλλά οι μεταρρυθμίσεις που θα μας επιτρέψουν να ενισχύσουμε την επιχειρηματικότητα και να προσελκύσουμε επενδύσεις, έτσι ώστε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα και να δημιουργήσουμε πλούτο και θέσεις εργασίας”.
Σημεία ομιλίας του Κωστή Χατζηδάκη
στην παρουσίαση του βιβλίου του Henry Hazlitt
«Οικονομικά σε ένα μάθημα»
(7.2.2017)
- Το βιβλίο αυτό, που εκδίδεται με πρωτοβουλία του ΚΕΦΙΜ, έχει 3 κύρια χαρακτηριστικά.
1. Το πρώτο είναι ότι μολονότι καταπιάνεται με δύσκολα θέματα καταφέρνει να είναι απλό ακόμα και για κάποιον που δεν έχει περάσει ούτε απ’ έξω από οικονομική σχολή. Μένει, έτσι, πιστό στο σλόγκαν KISS, δηλαδή Keep it Simple Stupid, το οποίο κοσμεί το γραφείο του David Ogilvy, ιδρυτή της Ogilvy & Mather και πατέρα της διαφήμισης.
2. Το δεύτερο είναι ότι είναι ένα πραγματικά επίκαιρο βιβλίο, παρ’ ότι γράφτηκε 70 χρόνια πριν. Ιδιαίτερα, μάλιστα, για την περίπτωση της χώρας μας, μιας και δίνει απαντήσεις σε θέματα τα οποία είναι –ή τουλάχιστον θα όφειλαν να είναι- οι κορυφαίες προτεραιότητες σήμερα, όπως το δημόσιο χρέος, η απελευθέρωση των αγορών και οι επενδύσεις.
3. Το τρίτο χαρακτηριστικό είναι ότι με απλό και ευθύβολο τρόπο καταρρίπτει μια σειρά από μύθους που είναι μέχρι σήμερα ισχυροί στη χώρα μας και διαμορφώνουν την προσέγγισή της κοινής γνώμης, αλλά και πολλών πολιτικών, απέναντι στην οικονομία. Στην Ελλάδα, άλλωστε, δεν θεωρούμε απαραίτητο να διδάσκουμε τα οικονομικά στα σχολεία, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Και βλέπουμε τα αποτελέσματα. Είμαστε ένας λαός που πιστεύει ότι μπορούμε να έχουμε επενδύσεις χωρίς επενδυτές και επιχειρήσεις χωρίς επιχειρηματίες. Πρόσφατα, μάλιστα, μάθαμε ότι ένα δάνειο 3 δισ. από την Παγκόσμια Τράπεζα μπορεί να λειτουργήσει όπως λειτούργησαν οι 5 άρτοι και οι 2 ιχθείς με τους οποίους ο Ιησούς Χριστός χόρτασε χιλιάδες πιστούς!
Τα 3 αυτά χαρακτηριστικά είναι που καθιστούν το συγκεκριμένο βιβλίο τόσο χρήσιμο σε μια χώρα όπως η δική μας.
Μύθοι:
1. Το δημόσιο χρέος είναι τσάμπα λεφτά: Ο Χάζλιτ αναφέρεται σε έναν μύθο που μάλλον ακούγεται σχετικά γνώριμος. Συγκεκριμένα, στην αντίληψη πως το κράτος μπορεί να δανείζεται επ’ αόριστον χωρίς να εισπράττει φόρους, γιατί έχει τη δυνατότητα να μην ξεπληρώσει ποτέ τα δάνειά του. Σε τι μας λέει ο συγγραφέας ότι οδηγούν πάντα αυτές οι προσεγγίσεις τις οποίες χαρακτηρίζει «ευχάριστα όνειρα»; Σε εθνικές χρεοκοπίες ή ανεξέλεγκτο πληθωρισμό. Τον οποίο πληθωρισμό, παρεμπιπτόντως, χαρακτηρίζει μια μορφή ιδιαίτερα κακόβουλης φορολόγησης. Κάτι που, φυσικά, παραλείπει να αναφέρει όποιος παρουσιάζει την επιστροφή στη δραχμή ως συνταγή τερματισμού της λιτότητας.
2. Σπάζοντας μια τζαμαρία ενισχύουμε την οικονομία: Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί μια αναλογία σύμφωνα με την οποία πολλοί νομίζουν όταν σπάει μια τζαμαρία είναι καλό για την οικονομία. Ο λόγος είναι ότι ο μαγαζάτορας θα ξοδέψει χρήματα για καινούρια τζαμαρία κι έτσι θα κινηθεί η οικονομία, καθώς θα χρειαστεί τζαμάς, ο οποίος με τη σειρά του θα δώσει χρήματα σε άλλους εμπόρους κ.ο.κ. Αυτό που ξεχνάνε, όμως, όσοι ενστερνίζονται αυτή τη λογική, είναι ότι ο μαγαζάτορας δεν θα αγοράσει το κοστούμι που είχε στόχο να πάρει, με αποτέλεσμα να μειωθεί το εισόδημα του ράφτη, αλλά και των εμπόρων που σχετίζονται με αυτόν. Αυτή είναι μια λογική που χρησιμοποιείται συχνά στη χώρα μας όταν λέμε ότι πρέπει να αυξήσουμε τις συντάξεις και τους μισθούς στο δημόσιο για να δημιουργήσουμε πολλαπλασιαστικό θετικό αποτέλεσμα στην οικονομία. Δεν αναφέρουμε, πρώτα και πάνω από όλα, ότι δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα γιατί κανείς δεν μας δανείζει για να το κάνουμε. Δεν βλέπουμε όμως και την άλλη όψη του νομίσματος. Τι θα συνέβαινε, δηλαδή, αν μειώναμε δραστικά τους φορολογικούς συντελεστές. Κάτι που θα οδηγούσε σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σε αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος ενός μεγαλύτερου τμήματος της κοινωνίας και σε δυνατότητες για μια πιο ουσιαστική κοινωνική πολιτική.
3. Ο έξυπνος πολιτικός νοιάζεται μόνο για τους διαμαρτυρόμενους: Όπως λέει ο συγγραφέας, οι δημαγωγοί και οι κακοί οικονομολόγοι παρουσιάζουν μισές αλήθειες, καθώς μιλούν μόνο για τις άμεσες επιπτώσεις μιας πολιτικής ή τις επιπτώσεις σε μια συγκεκριμένη ομάδα, αποκρύβοντας τις επιπτώσεις που έχει σε όλη την κοινωνία. Αυτή τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας την έζησα με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις την περίοδο 2012-14, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ. Συνάντησα, τότε, σκληρές αντιδράσεις από πολλούς που ήθελαν να παραμείνουν κλειστές συγκεκριμένες αγορές λόγω συντεχνιακών συμφερόντων. Οι ίδιοι, φυσικά, κατέβαλαν κάθε προσπάθεια να κρύψουν τα οφέλη που θα δημιουργούνταν για τους καταναλωτές μέσω της εξασφάλισης χαμηλότερων τιμών λόγω αυξημένου ανταγωνισμού. Ενδιαφερόμαστε, δηλαδή, στη θεωρία για να βοηθάμε τους ασθενείς και τους αναπήρους, αλλά όταν έχουμε την επιλογή να τους παρέχουμε φθηνότερα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα προτιμάμε να προστατεύσουμε τα κέρδη των φαρμακοποιών κρατώντας κλειστή την αγορά! Τα στοιχεία, όμως, δεν μπορούν να κρυφτούν. Και τα στοιχεία και οι σχετικές μελέτες λένε ότι οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν, λειτούργησαν προς όφελος της οικονομίας και των καταναλωτών, οι οποίοι πλέον αγοράζουν, μεταξύ άλλων, φθηνότερα βιβλία και βρεφικό γάλα και πληρώνουν χαμηλότερα δίδακτρα.
4. Να κρατήσουμε προβληματικές επιχειρήσεις εν ζωή μέσω τεχνητής υποστήριξης. Ο &s