Εγκρίθηκαν οριστικά από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τα νέα αυστηρά μέτρα για την προστασία των επιβατών σε περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης, ματαίωσης και καθυστέρησης πτήσεων. Στην ουσία εγκρίθηκε στο Στρασβούργο το αποτέλεσμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής ανάμεσα στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Για να ολοκληρωθεί πλήρως η νομοθετική διαδικασία εκκρεμεί η τελική επικύρωση από τη μεριά του Συμβουλίου, όπου όμως φαίνεται ότι δύο χώρες (Μεγάλη Βρετανία και Γερμανία) ίσως εγείρουν ενστάσεις.
Ο νέος Κανονισμός αναφέρεται στη θέσπιση νέων, κοινών και αυστηρών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε τρεις περιπτώσεις: την άρνηση επιβίβασης, τη ματαίωση ή τη μεγάλη καθυστέρηση της πτήσης. Η προστασία των επιβατών με το ισχύον καθεστώς (Κανονισμός (ΕΟΚ) 295/91) ήταν τελείως ανεπαρκής, καθώς δεν προέβλεπε καθόλου τη δυνατότητα επιπλέον χρηματικής αποζημίωσης πέραν του αντιτίμου του εισιτηρίου και δεν κάλυπτε τις περιπτώσεις ακύρωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης.
Πιο συγκεκριμένα, οι νέοι κανόνες περιλαμβάνουν τις εξής βασικές ρυθμίσεις.
Στην περίπτωση άρνησης επιβίβασης (λόγω του λεγόμενου “overbooking”), οι αεροπορικές εταιρίες θα απευθύνουν αρχικά “έκκληση για εθελοντές”, που θα παραιτηθούν της κράτησής τους μειώνοντας τον αριθμό των υπεράριθμων επιβατών με αντάλλαγμα άλλα προνόμια που θα συμφωνηθούν κατά περίπτωση ανάμεσα στην εταιρία και τους “εθελοντές” (εννοείται φυσικά πέραν της επιλογής που θα τους παρέχεται να ταξιδέψουν σε άλλη πτήση ή να αποζημιωθούν στην τιμή του εισιτηρίου τους). Αν παρ’ όλα αυτά δεν είναι δυνατή η επιβίβαση όλων των υπόλοιπων επιβατών, πρέπει να ζητηθούν από τον αεροπορική εταιρία τα εξής: 1. χρηματική αποζημίωση (βλ. παρακάτω), 2. η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στη μεταφορά σε άλλη πτήση και την καταβολή της τιμής του εισιτηρίου, 3. παροχή βοήθειας κατά τη διάρκεια της αναμονής (δωρεάν γεύματα και αναψυκτικά, ξενοδοχειακό κατάλυμα κτλ.). Πρέπει να σημειωθεί ότι το εθελοντικό σύστημα εφαρμόζεται από καιρό με επιτυχία στην Αμερική, όπου περιόρισε σημαντικά το φαινόμενο.
Στην περίπτωση ματαίωσης της πτήσης, οι αερομεταφορείς εκμετάλλευσης θα παρέχουν στους επιβάτες τις ίδιες επιλογές της περίπτωσης άρνησης επιβίβασης. Μόνο η επιλογή της χρηματικής αποζημίωσης μπορεί να αποκλειστεί, εάν ο αερομεταφορέας μπορεί να αποδείξει ότι η ματαίωση έχει προκληθεί από έκτακτες περιστάσεις, οι οποίες δε θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Επίσης αποκλείεται η χρηματική αποζημίωση εάν ο επιβάτης είχε πληροφορηθεί τη ματαίωση της πτήσης δύο εβδομάδες πριν την προγραμματισμένη αναχώρηση.
Η χρηματική αποζημίωση που λαμβάνει ο επιβάτης στις περιπτώσεις που αναφέρει ο κανονισμός -πέραν της επιστροφής του αντιτίμου του εισιτηρίου- έχει οριστεί σε 250 ευρώ για πτήσεις έως και 1500 χιλιομέτρων, σε 400 ευρώ για όλες τις ενδοκοινοτικές πτήσεις άνω των 1500 χιλιομέτρων και όλες τις άλλες πτήσεις μεταξύ 1500 και 3500 χιλιομέτρων και 600 ευρώ σε όλες τις περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στις προηγούμενες δύο κατηγορίες. Πρέπει να σημειωθεί ότι σε περίπτωση μεταφοράς του επιβάτη σε πτήση που δεν απέχει πολύ χρονικά έναντι της προγραμματισμένης πτήσης η χρηματική αποζημίωση μπορεί να μειωθεί.
Στην περίπτωση μεγάλης καθυστέρησης (5 ώρες και πάνω), οι επιβάτες μπορούν να επιλέξουν μεταξύ επιστροφής του συνόλου του αντιτίμου του εισιτηρίου, παράλληλα με πτήση επιστροφής, όταν υπάρχουν περισσότερα του ενός ταξίδια, στον αρχικό τόπο αναχώρησης. Για μικρότερες καθυστερήσεις δύο ή περισσότερων ωρών και ανάλογα με την απόσταση της πτήσης, θα προσφέρονται στους επιβάτες γεύμα και αναψυκτικά, καθώς και δύο τηλεφωνικές κλήσεις, φαξ ή ηλεκτρονικό μήνυμα δωρεάν. Όταν η αναμενόμενη ώρα αναχώρησης είναι την επόμενη μέρα, θα προσφέρεται επίσης διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο και μεταφορά προς αυτό.
Το χρονικό όριο για τον έλεγχο των εισιτηρίων, προκειμένου να επωφελούνται οι επιβάτες από τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού ορίστηκε στα 45 λεπτά πριν από την αναχώρηση της πτήσης. Ο Κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ σε έναν περίπου χρόνο, εφόσον επικυρωθεί και από το Συμβούλιο.
Σημειώνεται ότι παρά τη θετική ψήφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και παρά το γεγονός ότι το Συμβούλιο είχε συμφωνήσει με το Κοινοβούλιο στη διαδικασία της συνδιαλλαγής, φημολογείται ότι δύο κράτη μέλη, η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία, θα επιχειρήσουν να μην επικυρωθεί η εν λόγω συμφωνία, πιεζόμενες από ορισμένες αεροπορικές εταιρίες.
Ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Κωστής Χατζηδάκης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για θέματα μεταφορών, ο οποίος διαπραγματεύτηκε την εν λόγω συμφωνία στη διαδικασία συνδιαλλαγής, δήλωσε σχετικά: “Έχουμε καθήκον να προστατεύσουμε τους επιβάτες στις εναέριες μεταφορές από φαινόμενα, που είναι δυστυχώς οικεία σε όλους μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έπρεπε επιτέλους να θεσπίσει κανόνες, οι οποίοι να ικανοποιούν τους επιβάτες που την τελευταία στιγμή μαθαίνουν εμβρόντητοι ότι δεν μπορούν να ταξιδέψουν, αν και έχουν εισιτήριο. Είναι φανερό ότι μόνο οι αποζημιώσεις ή ακόμα και η απειλή αυτών θα μπορούσε να θέσει τέρμα σε κακές πρακτικές του παρελθόντος. Η συμφωνία που επικυρώθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ισορροπημένη, γιατί προστατεύει τα δικαιώματα των επιβατών, χωρίς να επιβαρύνει υπέρμετρα τις αεροπορικές εταιρίες. Γι’ αυτό το λόγο πιστεύω ότι το Συμβούλιο πρέπει να τιμήσει τη συμφωνία και να μην ενδώσει σε ενδεχόμενες βρετανικές και γερμανικές πιέσεις, οι οποίες απλώς και μόνο λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα ορισμένων αεροπορικών εταιριών των χωρών αυτών.”