Έχουμε αναρωτηθεί πόσο συχνά ακούμε τη φράση «κοινωνία των πληροφοριών» και συνάμα πόσο λίγο συμμετέχουμε σε αυτήν; Έχουμε αντιληφθεί την ταχύτητα, με την οποία αλλάζει ο κόσμος μας εξαιτίας αυτού του φαινομένου; Μερικά μόνο νούμερα: στο τέλος του 1999 οι χρήστες του Internet ανά τον κόσμο θα αριθμούν 120 εκατομμύρια και σε λίγα χρόνια αναμένεται να ξεπεράσουν τα 500 εκατομμύρια. Η κινητή τηλεφωνία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη πριν από δέκα χρόνια, ενώ σήμερα τα μισά νέα τηλέφωνα παγκοσμίως είναι κινητά. Σε 250.000 εταιρείες ανά τον κόσμο οι τηλε-συσκέψεις είναι πλέον μια πράξη ρουτίνας. Όλες αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν ευκαιρίες μοναδικές, αλλά και κινδύνους, σε όλους του επαγγελματικούς χώρους του σύγχρονου κόσμου.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο θα ήθελα να σταθώ περισσότερο. Με δεδομένη την υψηλή ανεργία στην ΕΕ και την Ελλάδα, οφείλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στις ευκαιρίες που θα προκύψουν και στους κινδύνους που προβάλλουν. Διότι αναμένεται η κοινωνία των πληροφοριών να αποδειχθεί ο μεγαλύτερος εργοδότης στην παγκόσμια οικονομία, πράγμα που ήδη συμβαίνει άλλωστε, χρειάζεται όμως και η αγορά εργασίας να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις..
Πηγές της Κομισιόν αναφέρουν ότι σήμερα στην ΕΕ τηλε-εργάζονται τουλάχιστον 2 εκατ. άτομα και συγχρόνως χηρεύουν περί τις 500.000 θέσεις εργασίας (!) στον τομέα της πληροφορικής. Η εξάπλωση της κινητής τηλεφωνίας αναμένεται να δημιουργήσει 150.000 νέες θέσεις εργασίας μέχρι το 2002, ενώ στην οπτικοακουστική βιομηχανία ο αντίστοιχος αριθμός ενδέχεται να ξεπεράσει τις 300.000 έως το 2005.
Μεγάλες ευκαιρίες εμφανίζονται και στο εμπόριο, το οποίο ήδη γνωρίζει σημαντική άνθηση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, το 2005 ο τζίρος του παγκόσμιου ηλεκτρονικού εμπορίου θα ξεπεράσει το 1 τρισ. δολλάρια, δηλαδή 10 φορές το σημερινό ετήσιο ΑΕΠ της Ελλάδας. Είναι φανερό ότι αυτή η ραγδαία αύξηση του εμπορίου επίσης θα «μεταφραστεί» σε θέσεις εργασίας.
Μια και αναφέραμε την Ελλάδα, ας δούμε πού βρίσκεται η χώρα μας σε σχέση με αυτές τις εντυπωσιακές εξελίξεις; Αποκαρδιωτικά πίσω και ένα μόνο παράδειγμα αρκεί. Οι δαπάνες για νέες τεχνολογίες στην Ελλάδα μας κατατάσσουν τελευταίους στην ΕΕ με το πενιχρό 0.63% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος κοινοτικός όρος είναι υπερτριπλάσιος, περίπου 2%. Εάν δε συγκριθούμε με τους πρωτοπόρους της Κοινότητας, θα διαπιστώσουμε ότι οι δαπάνες για την εισαγωγή της πληροφορικής στην Ελλάδα περιορίζονται στις 17.000 δρχ κατά κεφαλήν, τη στιγμή που στη Δανία ο αντίστοιχος δείκτης είναι … 240.000 δρχ.!
Και σαν να μην έφτανε αυτό, το υψηλό κόστος απόκτησης και χρήσης εξοπλισμού Internet στην Ελλάδα κάθε άλλο παρά ευνοεί την προώθηση της Κοινωνίας των Πληροφοριών. Μόλις πρόσφατα ο ΟΤΕ αύξησε τη χρέωση για αστικές συνδιαλέξεις κατά 38.4% (!), γεγονός που καθιστά ακόμη πιο ακριβή τη χρήση του Διαδικτύου. Συγχρόνως, υπάρχει και το τεράστιο πρόβλημα υποδομής στις τηλεπικοινωνίες. Είναι σχεδόν καθημερινές οι καταγγελίες από εταιρείες υπηρεσιών INTERNET ότι ο μονοπωλιακός ΟΤΕ δεν ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη ζήτηση για ανάπτυξη της τηλεπικοινωνιακής υποδομής. Με τον ίδιο ρυθμό χελώνας προχωρεί και η οπτικοακουστική βιομηχανία στη χώρα μας. Δυστυχώς, αντί να ανοίξει αυτή η αγορά, η οποία θα προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις και θα εξασφαλίσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, η Ελλάδα επιμένει να είναι ουραγός στην ΕΕ.
Γι’αυτούς τους λόγους, η προώθηση της Κοινωνίας των Πληροφοριών πρέπει να είναι υψηλή αναπτυξιακή προτεραιότητα στο Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Χρειάζεται, λοιπόν, μια μακρόπνοη εθνική στρατηγική, με τους εξής άξονες:
1. Ταχύτατη ανάπτυξη των δικτύων τηλεπικοινωνιών. Αυτό συνεπάγεται πλήρη απορρόφηση των σχετικών κοινοτικών κονδυλίων, αλλά κυρίως επιβάλλει την απελευθέρωση της αγοράς, προκειμένου να συμπιεστεί το κόστος αυτών των υπηρεσιών.
2. Σχεδιασμός ενός Εθνικού Σχεδίου Επαγγελματικής Κατάρτισης με βάση τις απαιτήσεις της κοινωνίας των πληροφοριών. Υπενθυμίζω ότι στο Β’ ΚΠΣ η Κοινότητα μας έδινε 750 δισ. για επαγγελματική κατάρτιση, τα οποία η κυβέρνηση επέτρεψε να σπαταληθούν άσκοπα και ουσιαστικά καταδίκασε τους Έλληνες εργαζόμενους σε ανεργία που ξεπερνά πλέον το 10%.
3. Θέσπιση της κατάλληλης νομοθεσίας, η οποία να προωθεί την κοινωνία των πληροφοριών στο σύνολό της κι όχι κατά τρόπο αποσπασματικό.