Ο Κωστής Χατζηδάκης μιλάει στον Δημήτρη Τάκη για την εποχή που ήταν υπουργός Μεταφορών και τις αμαρτίες, τα σκάνδαλα ακόμα και “τα δικά τους παιδιά” που βρήκε μπροστά του στον ΟΣΕ
Ο Κωστής Χατζηδάκης είναι ίσως ο μόνος υπουργός μεταφορών της μεταπολίτευσης που άγγιξε τα κακώς κείμενα μιας υπερχρεωμένης ΔΕΚΟ όπως ήταν ο ΟΣΕ. Τον βρήκε να ξοδεύει 9 € για κάθε 1 € που κέρδιζε και με μισθούς που ξεπερνούσαν τις 60.000 το χρόνο για εκατοντάδες ή και χιλιάδες εργαζόμενους. Όταν λοιπόν άρχισε να σκαλίζει τα κακώς κείμενα, έγινε όπως ο ίδιος λέει το πιο μισητό πολιτικό πρόσωπο στον ΟΣΕ.
Tου ζήτησα να θυμηθούμε μαζί εκείνες τις πρώτες εβδομάδες και μήνες, όταν μετά τις εκλογές του 2007, ο Κώστας Καραμαλής του ανέθεσε το υπουργείο Mεταφορών, αρχικά για να ασχοληθεί με την Ολυμπιακή και στη συνέχεια με τον ΟΣΕ.
Να ξεκινήσουμε την συνέντευξη με δύο φράσεις. Μισητό πρόσωπο για τους εργαζόμενους, αποτελεσματικός υπουργός για τα διευθυντικά στελέχη του ΟΣΕ εκείνη την εποχή. Πως γίνεται και αποτελεσματικός και μισητό πρόσωπο;
“Όπου πάω κοιτάζω πάντα την πόρτα της εξόδου και θέλω όταν φεύγω από το υπουργείο στο οποίο έχω πάει, να έχω κάνει δουλειά. Δουλειά χωρίς ρίξεις και συγκρούσεις δεn γίνεται. Γι’ αυτό είμαι μισητό πρόσωπο στον ΟΣΕ, διότι επεδίωξα όπως κι αλλού να βρω λύσεις εξυγιαντικές και λύσεις έξω από το κουτί. Αυτές οι λύσεις πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση με κατεστημένες νοοτροπίες, το βόλεμα, την αδιαφορία.
Σας θυμίζω το παράδειγμα της Ολυμπιακής. Είχα εκλεγεί βουλευτής το 2007. Είχα πολύ υψηλή δημοτικότητα τοποθετήθηκα στο υπουργείο Mεταφορών. Για τρεις μήνες η δημοτικότητα μου ήταν πολύ υψηλή, μα μόλις έπιασα το θέμα της Ολυμπιακής και ανακοίνωσα την λύση έγινα ο δεύτερος αντιπαθέστερος υπουργός της κυβέρνησης Καραμανλή. Όταν λύθηκε το θέμα της Ολυμπιακής εξελέγην δεύτερος στις εκλογές”.
Πολλοί όμως ενδεχομένως να μην περιμένουν το γύρισμα της ζυγαριάς από μισητό στο αγαπητό πρόσωπο και άρα είτε δεν αγγίζουν τις μεταρρυθμίσεις είτε τις σταματάνε στη μέση και λένε άστο ας τα κάνει ο επόμενος.
“Θέλει υπομονή αντοχή και μεγάλο στομάχι. Όμως δε γίνεται διαφορετικά είναι εύκολο να είσαι υπουργός δημοσίων σχέσεων αυτό όμως κρατάει για μερικούς μήνες, άντε και λίγα χρόνια. Στο τέλος αν δε σου προκύψει και κάτι στραβό φεύγεις και δε σε θυμάται κανένας”.
Το δυστύχημα στα Τέμπη θεωρείτε πως έκανε πολλούς να συνειδητοποιήσουν ότι υπουργός δημοσίων σχέσεων μπορεί να σημαίνει και στραβή στην βάρδια σου και μετά να τρέχεις και να μη φτάνεις;
“Ελπίζω να τους έκανε, διότι έξω από την πόρτα σου δεν είναι ούτε τα προβλήματα ούτε τα ατυχήματα. Είναι οι συνδικαλιστές πολλές φορές οι οποίοι στην πράξη δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα και διεκδικούν ολοένα και περισσότερα χρήματα ή προνόμια για τους συναδέλφους τους. Είναι οι υπάλληλοι που έχουν συνηθίσει να εργάζονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο και εναπόκειται σε εσένα να αλλάξεις καταστάσεις και νοοτροπίες”.
Ήσασταν ο πρώτος υπουργός μεταφορών που επιχείρησε να βάλει το μαχαίρι στο κόκκαλο σε αυτή την αμαρτωλή και υπερχρεωμένη ΔΕΚΟ που ήταν εκείνα τα χρόνια ο ΟΣΕ. Θέλω να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να θυμηθείτε τα έργα και τις ημέρες εκείνης της εποχής.
“Είμαστε στο 2007, εγώ πήγα στο υπουργείο για να λύσω βασικά το θέμα της Ολυμπιακής. Και ο πρωθυπουργός μου είχε πει, “δες πρώτα την Ολυμπιακή και μετά δες και τον ΟΣΕ γιατί και εκεί υπάρχει πρόβλημα”. Στην πορεία, καθώς περνούσαν οι μήνες αντιλαμβανόμουν από τα στοιχεία που έβρισκα ότι το πρόβλημα ήταν πολύ σοβαρότερο απ ότι περίμενα”.
Στην αρχή οι συνδικαλιστές του ΟΣΕ πώς σας υποδέχτηκαν;
“Δε νομίζω ότι είχαν ασχοληθεί μαζί μου γιατί δεν είχα ασχοληθεί και εγώ με τον ΟΣΕ, άλλωστε εκείνο το διάστημα δεχόμουν επιθέσεις από τους συνδικαλιστές της Oλυμπιακής. Οι σχέσεις μου έγιναν προβληματικές με τους συνδικαλιστές του ΟΣΕ από τον Ιούλιο- Αύγουστο του 2008, όταν ξεκίνησα να καταπιάνομαι πιο συστηματικά με το ζήτημα του ΟΣΕ. Παρουσίασα ένα ολόκληρο πρόγραμμα εξυγίανσης του ΟΣΕ με τίτλο “μια ευκαιρία για τον ΟΣΕ, ένα μέλλον για τον σιδηρόδρομο”. Η παρουσίαση έγινε στις 12 Αυγούστου 2008, τρεις μέρες πριν της Παναγίας. Είχε σχολιαστεί ποικιλοτρόπως και πάντα θυμάμαι ότι η αντίδραση των συνδικαλιστών προέκυψε στα τέλη Αυγούστου και εγώ δεν άντεξα τότε να μην απαντήσω ότι είχαμε μία ετεροχρονισμένη αντίδραση μετά το τέλος των διακοπών τους. Στη συνέχεια έγινε μια διαδήλωση στο γραφείο μου, πέταξαν αυγά και λοιπά όμως προχωρήσαμε”.
Πιο ήταν το πρώτο σοκ που υποστήκατε όταν αρχίσετε να ψάχνετε τι σάπιο υπάρχει σ’ αυτό τον οργανισμό;
“Δύο πράγματα, τα τρομερά αρνητικά στοιχεία που είχε ο οργανισμός αυτός για τα οποία είχα μιλήσει όταν ήμουν και ευρωβουλευτής, αλλά έκτοτε είχα επιδεινωθεί περισσότερο και τα σκάνδαλα διαφθοράς συνδυαστικά και με την ασφάλεια του σιδηροδρόμου.
Στα οικονομικά στοιχεία ο ΟΣΕ είχε φτάσει το 2008 για κάθε 1 € που εισέπραττε να ξοδεύει 9,5. Ήταν η χειρότερη οικονομική επίδοση οποιασδήποτε επιχειρήσεις δημόσιας ή ιδιωτικής σε όλη την Ευρώπη.
Για να καταλάβετε τα έσοδα του ήταν 100 εκατομμύρια και η μισθοδοσία του ήταν 400 εκατομμύρια. Οι υπερωρίες οι δευτερεύουσες αμοιβές όπως τις ονόμαζαν, ήταν πάνω από 100 εκατομμύρια. Μόνο οι υπερωρίες δηλαδή σε ένα χρόνο ήταν πάνω από όλα τα έσοδα του Oργανισμού. Για να μη συζητήσω για τα διάφορα απίθανα επιδόματα όπως το επίδομα κανονικότητας το οποίο έπαιρναν οι μηχανοδηγοί, όταν ένα δρομολόγιο έφτανε στην ώρα του.