ΗΜΕΡΙΔΑ «ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ: ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΥ», ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΚΩΣΤΗ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ
Κυρίες και Κύριοι,
Αυτές οι δύσκολες ώρες είναι ώρες ευθύνης για όλους μας. Ιδιαίτερα δε όταν μιλάμε για ένα θέμα που αγγίζει όλους τους πολίτες, όπως είναι η προστασία των καταναλωτών. Εδώ δεν αρκούν τα λόγια, αλλά χρειάζεται μετρήσιμο έργο. Οι πολίτες ζητούν πια από όλους τους πολιτικούς όχι μεγάλα λόγια, αλλά συγκεκριμένες προτάσεις.
Δεν ισχυρίζομαι ότι ως Νέα Δημοκρατία δεν κάναμε λάθη. Ότι δεν θα έπρεπε να είχαμε προχωρήσει με πιο γρήγορα και τολμηρά βήματα για να έχουν οι πολιτικές μας τα απαιτούμενα αποτελέσματα. Ο λαός άλλωστε μας έκρινε στις τελευταίες εθνικές εκλογές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να απαξιώνουμε το σωστό έργο που έχει γίνει. Και ειδικά στον τομέα των καταναλωτή, έγιναν συγκεκριμένα βήματα προς τα μπρος:
To 2004, επαναλειτουργήσαμε άμεσα την Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, η οποία έμενε αδρανής από το 1999, ενώ παράλληλα ξεκινήσαμε ένα αγώνα δρόμου για να καλύψουμε το θεσμικό κενό που μας χώριζε από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θεσμοθετήσαμε και ενεργοποιήσαμε το θεσμό του «Συνηγόρου του Καταναλωτή», μια ανεξάρτητη αρχή υπεύθυνη να αντιμετωπίζει τις καταναλωτικές διαφορές.
Αναβαθμίσαμε τον τετραψήφιο αριθμό 1520, μια τηλεφωνική γραμμή που δέχεται τα παράπονα, τις καταγγελίες και τα ερωτήματα των καταναλωτών.
Ιδρύσαμε το ΕΣΚΑ, το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτών και Αγοράς, και αναβαθμίσαμε τις διαδικασίες πιστοποίησης των ενώσεων καταναλωτών, για να ενισχύσουμε την καταναλωτική συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.
Αναβαθμίσαμε την Επιτροπή Ανταγωνισμού, έτσι ώστε να είναι ταχύτερη και απαλλαγμένη από γραφειοκρατικές διαδικασίες στο έργο της κατά των καρτέλ και της στρέβλωσης του υγιούς ανταγωνισμού, που ουσιαστικά προσφέρει οφέλη στους καταναλωτές.
Αλλά και σε σχέση με τον τραπεζικό τομέα και τα τραπεζικά προϊόντα:
Από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, είχαμε αναλάβει πολιτική δέσμευση για την ασφάλεια των καταθέσεων για όλες τις τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα. Παράλληλα, θεσμοθετήσαμε την παροχή νομικής εγγύησης για ποσά έως 100 χιλιάδες ευρώ για κάθε καταθέτη.
Θεσμοθετήσαμε επίσης το ακατάσχετο της μοναδικής κατοικίας για χρέη έως 20 χιλιάδες ευρώ από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, κάτω από απλές και ξεκάθαρες προϋποθέσεις.
Δημιουργήσαμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για τον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών ενημέρωσης των καταναλωτών για ληξιπρόθεσμες οφειλές, των λεγόμενων «εισπρακτικών» εταιρειών.
Ενώ με έκδοση υπουργικής απόφασης, απαγορεύσαμε στις τράπεζες να εφαρμόζουν σειρά από όρους στις συμβάσεις που έχουν κριθεί καταχρηστικοί με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις, τα γνωστά «ψιλά γράμματα». Επιβάλλαμε δε και σημαντικά πρόστιμα όπου αυτό δεν τηρήθηκε.
Βεβαίως, η προσπάθεια αυτή από τη φύση της δεν τελειώνει ποτέ και πρέπει να συνεχιστεί. Μόνο που απαιτεί σοβαρότητα, υπευθυνότητα και υιοθέτηση πολιτικών που έχουν πετύχει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Μετά τις εκλογές, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έφερε προς ψήφιση ένα νόμο για τη ρευστότητα της αγοράς. Εμείς, παρότι τοποθετηθήκαμε θετικά απέναντι στην ανάγκη να στηριχθούν οι επιχειρήσεις ειδικά σε αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, διατηρήσαμε τις επιφυλάξεις μας ως προς το περιεχόμενο ορισμένων διατάξεων. Αντιμετωπίσαμε, λοιπόν, με επιφύλαξη τη ρύθμιση για τις ενήμερες οφειλές, ειδικά αφού και από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υπήρξαν παρατηρήσεις ότι η ρύθμιση μπορεί να οδηγήσει στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, δηλ. σε επιβράβευση των κακοπληρωτών, σε μεγαλύτερες επιφυλάξεις των τραπεζών για χορήγηση δανείων και σε αύξηση του κόστους του χρήματος. Αποτελέσματα που και τη ρευστότητα μπορεί να περιορίσουν και τους καταναλωτές να επηρεάσουν αρνητικά.
Μετά την ψήφιση αυτού του νόμου, κι ενώ τα πάντα ήταν έτοιμα – κατά τα λεγόμενα της κυβέρνησης –, να κατατεθεί και το δεύτερο νομοσχέδιο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, επί καιρό η τύχη του αγνοείται. Η Υπουργός μάλιστα, επανειλημμένα έχει διαβεβαιώσει ότι το νομοσχέδιο είναι έτοιμο προς κατάθεση σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μόνο που το χρονικό διάστημα γίνεται ολοένα και λιγότερο σύντομο… Ευκαιρία είναι σήμερα, που τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά αποτελούν το βασικό θέμα της ημερίδας, να εξηγήσει κάποιος τους πραγματικούς λόγους αυτής της καθυστέρησης.
Πέρα από αυτές τις ρυθμίσεις, πρέπει να προχωρήσουν μέτρα που άμεσα μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη προστασία του καταναλωτή. Προτείνουμε λοιπόν:
Να ενσωματωθεί ταχύτατα η κοινοτική οδηγία για την καταναλωτική πίστη. Μια οδηγία που στόχο έχει να δημιουργηθεί μια κουλτούρα υπεύθυνου δανεισμού, αφού θα δίνεται η δυνατότητα στους καταναλωτές να συγκρίνουν και να επιλέγουν το πιο συμφέρον τραπεζικό προϊόν γι’ αυτούς. Οι διαδικασίες ενσωμάτωσης είχαν ήδη ξεκινήσει στο Υπουργείο, και ο αρχικός μας σχεδιασμός προέβλεπε ότι η επεξεργασία θα είχε ολοκληρωθεί μέσα στο φθινόπωρο. Η καταληκτική ημερομηνία ενσωμάτωσης είναι το Μάιο. Ελπίζω η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου να κινηθεί γρήγορα και να μην υπάρξουν κι άλλες καθυστερήσεις.
Να προχωρήσει η πρωτοβουλία που είχαμε αναλάβει στην Γενική Γραμματεία Καταναλωτή για τη δημιουργία Ειδικού Γραφείου Υποστήριξης του καταναλωτή τραπεζικών προϊόντων. Το γραφείο αυτό θα μπορεί να παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη σε καταναλωτές ώστε να επιλέγουν καλύτερα τα δάνειά τους ή άλλα τραπεζικά προϊόντα, αλλά και νομική υποστήριξη σε αρχικό στάδιο για να αποφεύγονται τυχόν προβλήματα. Η χρηματοδότηση του έργου αυτού είναι δυνατή με την αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ.
Να αναβαθμιστεί περαιτέρω το Παρατηρητήριο Τιμών. Μέχρι τις εκλογές είχαμε σχεδόν ολοκληρώσει το Παρατηρητήριο Τιμών, το οποίο με ικανοποίηση είδαμε την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να παρουσιάζει στην τελική του μορφή το Δεκέμβρη. Ελπίζουμε τώρα η ηγεσία του Υπουργείου να μη σταματήσει εκεί, αλλά να ακολουθήσει τον σχεδιασμό μας στην Γενική Γραμματεία Καταναλωτή για την αναβάθμισή του, έτσι ώστε να περιλαμβάνει πολύ περισσότερες τιμές και να συντελεί στην πληρέστερη ενημέρωση του καταναλωτή κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Να εφαρμοστούν τάχιστα τα μέτρα που είχαμε θεσμοθετήσει για την αγορά των καυσίμων, μετά από πρόταση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Μέτρα που θα περιορίσουν όχι μόνο το παράνομο εμπόριο και τη φοροδιαφυγή, αλλά και τα φαινόμενα αισχροκέρδειας που έχουν σημειωθεί τελευταία λόγω της αύξησης του φόρου στα καύσιμα. Συγκεκριμένα αναφέρομαι στην εγκατάσταση ταμειακών μηχανών στα πρατήρια υγρών καυσίμων, οι οποίες θα συνδέονται με ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό σύστημα εισροών-εκροών. Στους κοστολογικούς ελέγχους από εξειδικευμένα κλιμάκια του Υπουργείου. Στη σφράγιση εγκαταστάσεων στις οποίες διαπιστώνεται υποτροπή σε παραβάσεις. Με εξαίρεση τους αυτόματους πωλητές καυσίμων, ένα μέτρο που λάβαμε και που ήδη ισχύει, τα παραπάνω μέτρα είτε δεν εφαρμόζονται καθόλου, είτε καθυστερούν με αποτέλεσμα να ζημιώνονται οι καταναλωτές.
Είμαστε εδώ για να κάνουμε αντιπολίτευση του συγκεκριμένου. Να κάνουμε μεν κριτική, αλλά και να παρουσιάζουμε σε κάθε βήμα προτάσεις που μπορούν να φέρουν χειροπιαστά αποτελέσματα. Χωρίς λαϊκισμούς. Χωρίς δημαγωγίες. Χωρίς ευχολόγια. Για να εξασφαλίσουμε πραγματική προστασία των καταναλωτών.