…η χώρα μας βρίσκεταιστις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, σχετικά με τη σχολική αυτονομία.
Είναι πολύ εύκολο να αντιληφθεί κανείς τη σύνδεση αυτών των δύο παραγόντων: το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, διαχρονικά υπήρξε ιδιαιτέρως συγκεντρωτικό, με αποτέλεσμα να ισχύει τελικά μια εξίσωση προς τα κάτω.
Αυτό δεν έγινε τυχαία.
Έγινε δυστυχώς διότι τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχε η στρεβλή αντίληψη πως η σχολική αυτονομία είναι κάτι αρνητικό, πωςδήθεν δημιουργεί θύλακες ελιτισμού και εισάγει εμπόδια στην κοινωνική κινητικότητα.
Φυσικά αυτό δεν ισχύει:
Όλοι γνωρίζουμε ή θυμόμαστε τις επιτυχίες των σχολικών μονάδων με περιθώρια αυτονομίας.
- Άνθρωποι από όλες τις εισοδηματικές τάξεις, απόφοιτοι είτε των παλαιών δημοσίων προτύπων σχολείων είτε ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων -υπότροφοι και μη- διέπρεψαν και διαπρέπουν στις τέχνες, τις επιστήμες και τις επιχειρήσεις.
- Παράλληλα, οι έρευνες επιβεβαιώνουν πως οι βέλτιστες εκπαιδευτικές μέθοδοι που πρώτα δοκιμάζονται στις σχετικώς αυτόνομες μονάδες, δημόσιες και ιδιωτικές, τελικώς διαχέονται σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα…
«Κυρίες και Κύριοι,
Με ιδιαίτερη χαρά, χαιρετίζω την έναρξη του Συνεδρίου σας.
Διότι σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα, έρχεται να αναδείξει τη σημασία της εκπαίδευσης στην εθνική προσπάθεια που κάνουμε σήμερα για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη.
Νομίζω πως δεν χρειάζεται κανείς να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους η εκπαίδευση αποτελεί βασικό εργαλείο οικονομικής και κοινωνικής προόδου.
Όλοι οι Έλληνες το γνωρίζουν καλά: γι΄ αυτό και άλλωστε η ελληνική οικογένεια παραδοσιακά επενδύει πρωτίστως στην εκπαίδευση των παιδιών της.
Είναι αλήθεια, όμως, πως παρά τη γνώση αυτή και πάρα τις νέες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί, δεν έχουμε ακόμη τα αποτελέσματα που θα θέλαμε.
Τα στοιχεία που διαθέτουμε για τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών π.χ. από τις πρόσφατες μετρήσεις της PISA, δεν είναι ενθαρρυντικά.
Παράλληλα, από την ίδια έρευνα προκύπτει ένα σημαντικό στοιχείο, όπου και εστιάζει το Συνέδριό σας: η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, σχετικά με τη σχολική αυτονομία.
Είναι πολύ εύκολο να αντιληφθεί κανείς τη σύνδεση αυτών των δύο παραγόντων: το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, διαχρονικά υπήρξε ιδιαιτέρως συγκεντρωτικό, με αποτέλεσμα να ισχύει τελικά μια εξίσωση προς τα κάτω.
Αυτό δεν έγινε τυχαία.
Έγινε δυστυχώς διότι τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχε η στρεβλή αντίληψη πως η σχολική αυτονομία είναι κάτι αρνητικό, πως δήθεν δημιουργεί θύλακες ελιτισμού και εισάγει εμπόδια στην κοινωνική κινητικότητα.
Φυσικά αυτό δεν ισχύει:
Όλοι γνωρίζουμε ή θυμόμαστε τις επιτυχίες των σχολικών μονάδων με περιθώρια αυτονομίας.
- Άνθρωποι από όλες τις εισοδηματικές τάξεις, απόφοιτοι είτε των παλαιών δημοσίων προτύπων σχολείων είτε ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων -υπότροφοι και μη- διέπρεψαν και διαπρέπουν στις τέχνες, τις επιστήμες και τις επιχειρήσεις.
- Παράλληλα, οι έρευνες επιβεβαιώνουν πως οι βέλτιστες εκπαιδευτικές μέθοδοι που πρώτα δοκιμάζονται στις σχετικώς αυτόνομες μονάδες, δημόσιες και ιδιωτικές, τελικώς διαχέονται σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Επομένως, η σχολική αυτονομία μεσοπρόθεσμα βελτιώνει την ποιότητα της εκπαίδευσης συνολικά , στηρίζει την κοινωνική πρόοδο και ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη.
Ο αρμόδιος Υπουργός Παιδείας, ο κ. Αρβανιτόπουλος έχει αναδείξει ο ίδιος το ζήτημα και έχει αναλάβει πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες που θεωρούμε πως ήδη ξεκίνησαν να φέρνουν θετικά αποτελέσματα.
Σε αυτήν, την κατεύθυνση κινήθηκαν τόσο οι πρόσφατες προσπάθειες που προηγήθηκαν όσο και εκείνες της κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά, όπως ενδεικτικά:
- Η εισαγωγή της αξιολόγησης και το νέο πλαίσιο για τα δημόσια Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία, που λειτουργούν θετικά για την εκπαιδευτική καινοτομία αλλά και τον ανταγωνισμό σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης
- Η σχετική απελευθέρωση στο καθεστώς λειτουργίας των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, που έγινε με τις δύο πρόσφατες Υπουργικές αποφάσεις, με αποτέλεσμα τα εκπαιδευτήρια να έχουν μεγαλύτερο περιθώριο ευελιξίας ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες
- Η απελευθέρωση των διδάκτρων που εμείς ως Υπουργείο Ανάπτυξης υιοθετήσαμε, με αποτέλεσμα και να πέσουν οι τιμές των διδάκτρων, αλλά και τα ιδιωτικά σχολεία να έχουν ένα ακόμη σοβαρό εργαλείο στα χέρια τους
Θεωρούμε πως αυτές οι αλλαγές είναι μία βάση ώστε να ευοδωθούν οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας και της Κυβέρνησης συνολικά.
Από εκεί και πέρα, είναι γνωστές οι απόψεις μου τόσο για την ενίσχυση της αυτονομίας στις σχολικές μονάδες όσο και για την εισαγωγή διεθνώς επιτυχημένων εργαλείων για τη διαχείριση των πόρων που αφορούν την εκπαίδευση.
Ως Υπουργός Ανάπτυξης και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου, θέλω να σας διαβεβαιώσω πως η συνεργασία που μέχρι σήμερα έχουμε αναπτύξει, θα συνεχισθεί και είμαι πάντοτε ανοικτός στην υποβολή προτάσεων από την πλευρά σας.
Κρίνοντας από τη θεματολογία του σημερινού συνεδρίου και την ποιότητα των ομιλητών, είμαι απολύτως βέβαιος πως θα προκύψουν γόνιμα συμπεράσματα και χρήσιμες ιδέες.
Με τις σκέψεις αυτές, θέλω να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας.