Δελτίο Τύπου
Αθήνα, 22 Μαΐου 2009
Χαιρετισμός Υπουργού Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη, στο Συνέδριο Άμυνας, Ασφάλειας, Ενέργειας και Πολιτικής Αεροπορίας ATHENS INTERNATIONAL 2009
Είναι σημαντικό που το σημερινό συνέδριο πραγματεύεται και το θέμα της ενέργειας, της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας της χώρας μας. Για πολλά χρόνια η ενέργεια ήταν ένα ζήτημα που απουσίαζε από το δημόσιο διάλογο στη χώρα μας, παρά τη σημασία του για την ανάπτυξη, την πρόοδο, την ευημερία, για το παρόν και το μέλλον του τόπου. Είναι σημαντικό και ενθαρρυντικό ότι πλέον και στην Ελλάδα η ενέργεια, η εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας, έχει ανέβει ψηλά στην ατζέντα, έχει ανέβει ψηλά στις προτεραιότητές μας, όχι μόνο από την πλευρά της πολιτείας αλλά κυρίως, και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικά, από την πλευρά της κοινωνίας, των ίδιων των Ελλήνων πολιτών.
Ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδεται παγκοσμίως στο ζήτημα της ενέργειας είναι το γεγονός ότι, ειδικά σήμερα, μέσα σε αυτή την πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά δεδομένα κρίση, που ίσως κάποιος να περίμενε τα ζητήματα της ενέργειας να περάσουν σε δεύτερη μοίρα, οι περισσότερες χώρες του κόσμου τοποθετούν ακόμα ψηλότερα στην ατζέντα θέματα που έχουν να κάνουν με την ενέργεια. Μόλις προχθές, στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε σε περαιτέρω μέτρα για τον περιορισμό της εξάρτησης των Αμερικάνων από το πετρέλαιο λέγοντας: «αν και οι ΗΠΑ έχουν λιγότερο από το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, παρουσιάζουν περίπου το ένα τέταρτο της ζήτησης για πετρέλαιο. Αυτή η όρεξη έρχεται με τεράστιο τίμημα».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που πρωτοστατεί σε θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας, στο Κοινό Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Ανάκαμψη της Ευρωπαϊκής Οικονομίας, που σχεδιάστηκε ακριβώς για να βοηθήσει την Ευρώπη να ξεπεράσει την κρίση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θέτει για ακόμα μια φορά στο επίκεντρο το ζήτημα της ενέργειας. Και πιο συγκεκριμένα το ζήτημα της ενεργειακής επάρκειας των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και η Ευρώπη μιλά με πράξεις και στο συγκεκριμένο τομέα, ακριβώς για να «πιέσει» τα κράτη μέλη, να ακολουθήσουν το δρόμο που ανοίγει. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η Επιτροπή έχει προχωρήσει στην αναθεώρηση του Κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), ώστε να καθίστανται επιλέξιμες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και την προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας στη στέγαση. Επίσης, εγκρίθηκαν μόλις την περασμένη εβδομάδα, επιπλέον 3,98 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής στον τομέα της ενέργειας (διασύνδεση δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, υπεράκτιες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας κ.α.)
Η χώρα μας ακολουθεί το δρόμο της Ευρώπης. Με σοβαρότητα και υπευθυνότητα συμβάλλει στην κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια για την εξεύρεση κοινών λύσεων σε κοινά προβλήματα. Το πρόγραμμά μας, βασισμένο στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας, στηρίζεται σε τρεις άξονες:
I. Διαφοροποίηση των πηγών αλλά και των οδεύσεων της ενέργειας, με την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και τη συμμετοχή σε διεθνείς αγωγούς παράλληλα με μια προσπάθεια για την εκμετάλλευση πηγών ενέργειας στο εσωτερικό της χώρας.II. Αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της αιολικής ενέργειας, της ηλιακής, της γεωθερμίας, ώστε να πετύχουμε τον στόχο για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας από ΑΠΕ κατά 18% μέχρι το 2020, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική.III. Εξοικονόμηση ενέργειας με την προώθηση μέτρων για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, και την αποφυγή της ενεργειακής σπατάλης.
Με άλλα λόγια, ακολουθούμε και στην Ελλάδα μια σύγχρονη και εξωστρεφή ενεργειακή πολιτική, ανοίγοντας το δρόμο για νέες επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές και αξιοποιώντας τα χρήματα που έχουμε στη διάθεσή μας από το ΕΣΠΑ.
Έτσι, όσον αφορά τη διαφοροποίηση των πηγών και των οδεύσεων της ενέργειας:
– Η Ελλάδα είναι μέρος του σχεδίου South Stream για την κατασκευή αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Την περασμένη εβδομάδα ήμουν ο ίδιος στη Ρωσία για την υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας για την ίδρυση της ελληνορωσικής εταιρείας για την κατασκευή και εκμετάλλευση του αγωγού. Ο αγωγός, σύμφωνα και με τις δεσμεύσεις της ρωσικής πλευράς, θα ολοκληρωθεί εντός των χρονοδιαγραμμάτων, μέχρι το τέλος του 2015.
– Παράλληλα, επιταχύνουμε τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Τουρκίας-Ιταλίας (ITGI). Ήδη λειτουργεί το τμήμα του αγωγού που συνδέει την Ελλάδα με την Τουρκία και απομένει η σύνδεση με την Ιταλία. Με την ολοκλήρωση του αγωγού δημιουργείται ένας διάδρομος μεταφοράς φυσικού αερίου από τις χώρες της Κασπίας προς τη Δυτική Ευρώπη.
– Έπειτα, προχωρούμε με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό. Ένα νέο αγωγό, μικρότερο αλλά σημαντικό, φυσικού αερίου διπλής ροής που θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και των δύο χωρών.
– Προχωρούμε με την κατασκευή νέου σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Β. Ελλάδα που θα αποτελέσει μοχλό για την περαιτέρω ενίσχυση της θέσης της χώρας μας ως ενεργειακό κόμβο στη ΝΑ Ευρώπη.
– Στο τομέα του πετρελαίου, υπογράψαμε την Τριμερή Διακρατική Συμφωνία μεταξύ Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρωσίας για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς πετρελαίου «Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη», που θα προχωρήσει με σεβασμό στο περιβάλλον, έχοντας και μια έμμεση περιβαλλοντική θετική επίπτωση στα ήδη κορεσμένα περιβαλλοντικά στενά του Βοσπόρου.
– Παράλληλα με αυτό και με δεδομένο ότι το πετρέλαιο, παρά την προσπάθεια να μειωθεί η συμμετοχή του στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, θα καλύπτει ένα σημαντικό τμήμα των αναγκών μας, αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε μια νέα, αναθεωρημένη πολιτική για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων. Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα έχει εκσυγχρονιστεί το θεσμικό πλαίσιο, το οποίο ισχύει από τη δεκαετία του 1990. Σκοπός μας, είναι να γίνει πιο ελκυστικό για τους επενδυτές που κινούνται σε αυτό το χώρο, να προσαρμοστεί στις επιταγές του Κοινοτικού Δικαίου, αλλά και να λάβει υπ’ όψιν του τις σύγχρονες περιβαλλοντικές ευαισθησίες.
Όσον αφορά τώρα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για να αυξήσουμε το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, κυρίως μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων, ελληνικών και ξένων. Θέλω εδώ να σημειώσω ότι ήδη έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα στον τομέα αυτό. Την τελευταία πενταετία έχουμε τριπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος σε ΑΠΕ. Ωστόσο, μπορούμε και πρέπει να προχωρήσουμε πιο γρήγορα και πιο δυναμικά στον τομέα αυτό.
Γι’ αυτό και δίνουμε έμφαση στον εξορθολογισμό του νομοθετικού πλαισίου, προκειμένου να απαλλαγούμε από τα γραφειοκρατικά βάρη του παρελθόντος και να δώσουμε κίνητρα για επενδύσεις στην «πράσινη ενέργεια».
Τον Ιανουάριο, με νέο νόμο απλοποιήσαμε τις διαδικασίες για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Ήταν μια παρέμβαση που την υποδέχθηκε θετικά η επενδυτική κοινότητα της χώρας μας γεγονός που είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Παράλληλα, προχθές ανακοινώσαμε το πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στις στέγες», προκειμένου να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη να αξιοποιήσει την πράσινη ενέργεια, τοποθετώντας φωτοβολταϊκά συστήματα στο σπίτι του για την παραγωγή ηλεκτρισμού, με απλές και σύγχρονες διαδικασίες, χωρίς γραφειοκρατία. Με το πρόγραμμα αυτό δίνουμε παράλληλα οικονομικά κίνητρα στους πολίτες να προχωρήσουν σε τέτοιες εγκαταστάσεις, καθώς θα μπορούν να πουλάνε στη ΔΕΗ ρεύμα, εφόσον τους περισσεύει. Προς την ίδια κατεύθυνση, επιτρέπουμε χωρίς γραφειοκρατία την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε μη άρτια, μη οικοδομήσιμα οικόπεδα, δηλαδή μικρότερα των 4 στρεμμάτων. Στόχος μας είναι η Ελλάδα να γίνει η πρώτη χώρα της Ευρώπης, σε σχέση βέβαια με το μέγεθός της, στη χρήση φωτοβολταϊκών. Μπορούμε να τα καταφέρουμε. Ήδη έχουμε την πρωτιά, σε ολόκληρη την Ευρώπη, στους ηλιακούς θερμοσίφωνες. Θέλουμε, σε μερικά χρόνια, να έχουμε αντίστοιχη πρωτιά με τα φωτοβολταϊκά.
Πέρα από τα φωτοβολταϊκά, αξιοποιούμε και τη γεωθερμία, που είναι φιλική στο περιβάλλον και κυρίως διαθέσιμη 365 ημέρες το χρόνο, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, που εξαρτώνται από τον αέρα ή τον ήλιο, για παράδειγμα. Έτσι, προχωρώντας και στον τομέα αυτό, απλοποιούμε την αδειοδότηση για τη χρήση της γεωθερμίας και στα σπίτια και την επεκτείνουμε και στα θερμοκήπια. Είναι μερικά σημαντικά βήματα προκειμένου να βάλουμε τις ΑΠΕ στην καθημερινότητά μας, στην καθημερινότητα του πολίτη, στα σπίτια μας, εξασφαλίζοντας έτσι μεγαλύτερη ενεργειακή επάρκεια για ολόκληρη τη χώρα και κυρίως σεβόμενοι το περιβάλλον.
Στον τομέα τώρα της εξοικονόμησης ενέργειας, γίνεται μια εξίσου σημαντική προσπάθεια. Η Ελλάδα ήταν μια απ’ τις πρώτες χώρες της ΕΕ που ενσωμάτωσε στην εθνική νομοθεσία τον Ιανουάριο την κοινοτική οδηγία για τη Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας. Έτσι δίνεται η δυνατότητα για παραγωγή ηλεκτρισμού ανακτώντας σχεδόν πλήρως τη θερμική ενέργεια που σήμερα χάνεται με τους παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής ηλεκτρισμού. Με την έγκαιρη ενσωμάτωση της οδηγίας αυτής, ανοίγουμε το δρόμο σε όλους τους παραγωγούς ενέργειας, προκειμένου να επενδύσουν στον τομέα αυτό και να βοηθήσουν έτσι στην εξοικονόμηση ενέργειας στη χώρα μας. Προς την ίδια κατεύθυνση, προωθούμε την ενσωμάτωση της κοινοτικής Οδηγίας 32 για την «ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση της ενέργειας». Έτσι δημιουργούμε το πλαίσιο για την καλλιέργεια μιας άλλης νοοτροπίας από τους πολίτες, αλλά και την ενθάρρυνση επιχειρηματικών δράσεων που κινούνται στο πλαίσιο της εξοικονόμησης ενέργειας.
Παράλληλα, αξιοποιούμε κοινοτικούς πόρους για δράσεις που θα βοηθήσουν τοπικούς φορείς, επιχειρήσεις αλλά και ιδιώτες να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα σπίτια ή τις επιχειρήσεις τους. Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», προϋπολογισμού 100 εκ ευρώ, έχει ήδη ξεκινήσει και που στοχεύει στην ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας στους Δήμους της χώρας. Αντίστοιχο πρόγραμμα θα ξεκινήσει σύντομα και για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε κατοικίες και γραφεία, καθώς και για την αντικατάσταση παλιών ενεργοβόρων συσκευών στα σπίτια.
Αυτές είναι μερικές από τις δράσεις μας για να εξασφαλίσουμε τα εφόδια που χρειάζεται η χώρα, η οικονομία, οι κοινωνία για να προχωρήσει. Η ενέργεια είναι το Α και το Ω για μια βιώσιμη ανάπτυξη, για μια ανταγωνιστική κοινωνία, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Γι’ αυτό και κάνουμε μια σημαντική προσπάθεια που κινείται σε πολλά επίπεδα: προχωρούμε σε διεθνείς συνεργασίες, εκσυγχρονίζουμε την εσωτερική νομοθεσία, αξιοποιούμε τους διαθέσιμους πόρους, δημιουργούμε τις συνθήκες για την προσαρμογή μας σε ένα νέο, πιο σύγχρονο, πιο ποιοτικό μοντέλο ζωής. Πάνω απ’όλα όμως στηριζόμαστε στη συναίνεση όλων των φορέων, όλων των παρατάξεων, όλων των ομάδων, όλων των Ελλήνων πολιτών. Γι’ αυτό και σήμερα βρισκόμαστε όλοι εδώ. Για να καταδείξουμε ότι υπάρχουν ορισμένα ζητήματα εθνικά, πανευρωπαϊκά, παγκόσμια. Ζητήματα που τίθενται πάνω από κομματικές ταυτότητες, πάνω από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, πάνω από ατομικά συμφέροντα. Ζητήματα που αφορούν το παρόν και το μέλλον μας.