Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την ελληνική γεωργία από την επικείμενη αναθεώρηση της ΚΑΠ;
Την προηγούμενη εβδομάδα η Κομισιόν κατέθεσε μια νέα δέσμη προτάσεων για την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, οι οποίες αποτελούν συνέχεια εκείνων που διατύπωσε τον Ιούλιο του 2002, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τα όσα αποφασίσθηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα σχετικά με την χρηματοδότηση της διεύρυνσης, αλλά και τις αντιδράσεις διαφόρων κυβερνήσεων. Μεταξύ των προτάσεων που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιλαμβάνεται η σταδιακή μείωση των αγροτικών ενισχύσεων από το 2007 έως το 2013. Από την σταδιακή αυτή μείωση εξαιρούνται οι αγρότες οποίοι λαμβάνουν ενισχύσεις έως 5.000 ευρώ. Για τους αγρότες που λαμβάνουν ενισχύσεις από 5.001 ευρώ έως 50.000 προβλέπεται μια σταδιακή μείωση των ενισχύσεων η οποία θα φθάσει στο 12,5% το 2013, ενώ για τους αγρότες που λαμβάνουν ενισχύσεις από 50.000 ευρώ και άνω προβλέπεται σταδιακή μείωση των ενισχύσεων που θα φθάσει στο 19% το 2013. Δυστυχώς οι νέες προτάσεις της Κομισιόν είναι λιγότερο τολμηρές από αυτές που είχε κάνει το καλοκαίρι του 2002, όπου εκτός της σταδιακής μείωσης των αγροτικών ενισχύσεων προτείνονταν και η θέσπιση ανωτάτου ορίου επιδοτήσεων ανά παραγωγό της τάξης των 300.000 ευρώ. Αντί η Κομισιόν να θεσπίσει ακόμη χαμηλότερο όριο προσδίδοντας στην ΚΑΠ ένα πιο κοινωνικό χαρακτήρα, το απάλειψε εντελώς από τις νέες προτάσεις ικανοποιώντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο τους μεγαλοαγρότες οι οποίοι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν την μερίδα του λέοντος των αγροτικών ενισχύσεων. Όσον αφορά το ποσό των 5.000 ευρώ που τίθεται ως όριο για τους παραγωγούς που θα εξαιρεθούν από τις νέες ρυθμίσεις της Κομισιόν είναι μάλλον μικρό. Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι δεν θίγονται τα τρία τέταρτα των παραγωγών, ωστόσο όσον αφορά την χώρα μας πλήττεται μεγάλη ομάδα αγροτών, ιδιαίτερα οι καπνοπαραγωγοί και οι βαμβακοπαραγωγοί, οι οποίοι εισπράττουν επιδοτήσεις μεταξύ 5.000 και 10.000 ευρώ. Συνεπώς, νομίζω ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένα ανώτατο όριο για τις επιδοτήσεις –κατώτερο των 300.000 ευρώ ετησίως που προβλεπόταν αρχικά- και το όριο των 5.000 ευρώ που αφορά τους μικρούς παραγωγούς να διπλασιασθεί. Η Επιτροπή προτείνει τα χρήματα που θα εξοικονομούνται από τις περικοπές να κατευθύνονται στον λεγόμενο δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ που αφορά την ενίσχυση της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών και την ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη (αγροτουρισμός, εκπαίδευση αγροτών κλπ) με χρηματοδότηση μέσω του ΚΠΣ θέτοντας ως κριτήρια την γεωργική έκταση κάθε χώρας, την απασχόληση στη γεωργία και το κατά κεφαλή ΑΕΠ. Αντιλαμβάνεσθε ότι κάτι τέτοιο δεν βλάπτει πάντως τις μεγάλες χώρες οι οποίες έχουν μεγάλες γεωργικές. Φτωχότερες χώρες, όπως η δική μας, θα πρέπει να διαμαρτυρηθούν και να ζητήσουν τα περισσεύματα από τη μείωση των επιδοτήσεων να κατευθυνθούν στις φτωχότερες χώρες οι οποίες έχουν περισσότερη ανάγκη από διαρθρωτικά μέτρα και παρεμβάσεις.
Πως εξελίσσεται η αξιοποίηση των πόρων του Γ’ ΚΠΣ για τη γεωργία;
Σε μια εποχή εξαιρετικά ανταγωνιστική και δύσκολη είναι προφανές ότι χρειάζεται στήριξη του αγρότη από το κράτος και την Ε.Ε. Η στήριξη αυτή θα πρέπει να αφορά τόσο την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών του, όσο και την προώθηση μιας πολιτικής που θα αποσκοπεί σε ένα νέο μοντέλο ολοκληρωμένης αγροτικής ανάπτυξης. Αυτή ακριβώς η στήριξη επιδιώκεται μέσω των πόρων του Γ’ ΚΠΣ και ειδικότερα μέσω των προγραμμάτων Αγροτική Ανάπτυξη και Αλιεία. Γι’ αυτόν τον λόγο χρειάζεται όχι μόνο να απορροφούμε τα κονδύλια, αλλά και να τα αξιοποιούμε με τον σωστότερο τρόπο, ώστε να πιάνουν τόπο. Δυστυχώς η κυβέρνηση δεν κάνει σωστά ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Τρία χρόνια μετά την έναρξη υλοποίησης του ΚΠΣ η απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη ανέρχεται στο 19% και για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιεία στο 11%.
Για να καταδειχθεί το πρόβλημα μη αξιοποίησης αυτών των κονδυλίων, αρκεί να αναφέρω ότι πριν από λίγες ημέρες ο αρμόδιος Επίτροπος κ.Φίσλερ απαντώντας σε ερώτησή μου αποκάλυψε πως η δημιουργία του τηλεοπτικού σταθμού ενημέρωσης των αγροτών αποτελεί παρελθόν. Η συγκεκριμένη δράση αποσύρθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη του Γ’ ΚΠΣ λόγω της ανικανότητας της κυβέρνησης να το υλοποιήσει. Η ελληνική γεωργία όμως δεν μπορεί να περιμένει. Είναι επιτακτική ανάγκη το Υπουργείο Γεωργίας από εδώ και πέρα να δώσει ιδιαίτερο βάρος όχι απλά στην απορρόφηση των κονδυλίων, αλλά και στην αναβάθμιση των Διευθύνσεων Γεωργίας, έτσι ώστε να ανταποκριθούν πιο ουσιαστικά στον ρόλο τους ως σύμβουλοι του αγρότη στο χωράφι. Είναι κρίμα ότι σήμερα οι γεωπόνοι και οι κτηνίατροι αντί να σχεδιάζουν μια δυναμική ανάπτυξη της γεωργίας μεγεθύνοντας τις ευκαιρίες της Ε.Ε και αποκτώντας ένα ρόλο συμβούλου του αγρότη, έχουν μετατραπεί παρά την θέληση τους σε γραφιάδες που μετρούν τις επιδοτήσεις της Ε.Ε στον αγροτικό τομέα.