Κύριε Χατζηδάκη, τι αντίκτυπο προκάλεσε στις Βρυξέλλες το πρόσφατο συμβάν στο Αιγαίο;
Δεν έλαβε μεγάλη έκταση και αυτό οφείλεται στις δύο κυβερνήσεις οι οποίες προσπάθησαν να εκτονώσουν την κατάσταση μετά το ατυχές γεγονός. Και ευτυχώς θα έλεγα καθώς σε αντίθετη περίπτωση- και ενόψει τουριστικής περιόδου- οι ζημιές θα ήταν τεράστιες και για τις δύο χώρες.
Ακούστηκαν πολλά αυτές τις μέρες, σε επίπεδο σεναριολογίας. Εσείς πως αποτιμάτε το επεισόδιο στο Αιγαίο;
Την Τουρκία δεν πρέπει να την ερμηνεύουμε μονοσήμαντα. Ο στρατός σε αυτή την χώρα έχει πολύ μεγαλύτερη ισχύ από ότι σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Οι στρατηγοί κάνουν τα δικά τους παιχνίδια. Συντηρούν για χρόνια το σκηνικό αυτής της έντασης, είτε για λόγους επίδειξης ισχύος, είτε για λόγους εξαγωγής εξωτερικών προβλημάτων είτε για λόγους που συνδέονται με τις κακές σχέσεις τους με τους πολιτικούς. Το συγκεκριμένο περιστατικό δεν φαίνεται προμελετημένο, διότι στη συνέχεια η ένταση εκτονώθηκε. Ανεξάρτητα πάντως από του λόγους που μας οδήγησαν εδώ, το πιο σημαντικό είναι πώς θα διαμορφωθούν οι συνθήκες έτσι ώστε να μην ξαναφθάσουμε στην ίδια κατάσταση.
Πράγματι, τέθηκε υπό αμφισβήτηση η αρμοδιότητα της χώρας μας στον επιχειρησιακό έλεγχο της διαδικασίας έρευνας και διάσωσης με ότι αυτό σημαίνει;
Για το καθεστώς έρευνας και διάσωσης η ελληνική θέση είναι εκφρασμένη και γνωστή. Υπάρχουν επίσης οι τουρκικές θέσεις τόσο για αυτό το ζήτημα όσο και για άλλα επί μέρους ζητήματα ( εναέριος χώρος, χωρικά ύδατα κλπ ). Είναι αυτονόητο ότι προσωπικά δέχομαι και υποστηρίζω τις ελληνικές θέσεις. Το ζητούμενο όμως κ. Μελισσόπουλε είναι να βρούμε τον τρόπο έτσι ώστε σε 10,20 ή 50 χρόνια να μην συζητάμε συνεχώς και μονότονα τα ίδια θέματα. Αυτός είναι και ο ρόλος του πολιτικού κόσμου: πως δηλαδή, το εδώ και 32 χρόνια σκηνικό της έντασης θα καταστεί παρελθόν.
Η χώρα μας καλώς πράττει και εξακολουθεί να στηρίζει ανοιχτάτην πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Δεν το κάνει γιατί μας ανάγκασε κανείς, ούτε για λόγους φιλανθρωπικούς απέναντι στους γείτονες. Το πράττει καθαρά για λόγους υποστήριξης των εθνικών μας συμφερόντων. Πιστεύουμε πως μία Τουρκία που θα κινείται ως «τρελό φορτηγό» στην περιοχή δεν θα είναι προς όφελός μας. Αντίθετα, όσο υπάρχει η ευρωπαϊκή προοπτική τόσο υπάρχει η δυνατότητα να καλυτερεύσουν οι μεταξύ μας σχέσεις και γεγονότα σαν αυτό που μας συγκλόνισε να αποτελέσουν παρελθόν. Προϋπόθεση βεβαίως είναι ότι και οι δύο χώρες θα αξιοποιήσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας για να θέσουν τον δάκτυλον επί τον τύπο των ήλων. Θέλω να πω δηλαδή, πως οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν θα καλυτερεύσουν αυτόματα. Θα βελτιωθούν μόνο αν κάποια στιγμή πούμε πως για να κάνετε το επόμενό σας βήμα στην Ευρώπη, θα πρέπει προηγουμένως με βάση τις διαδικασίες που προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα εκείνα που δηλητηριάζουν τις σχέσεις μας.
Αυτή η ιστορία με τις αναχαιτίσεις στο Αιγαίο κρατάει πολλά χρόνια. Εάν και εφόσον πλησιάσει η Τουρκία στις Βρυξέλλες, πιστεύετε ότι θα μειωθεί η ένταση μεταξύ των δυο χωρών;
Ο δρόμος της Τουρκίας προς την Ευρώπη είναι γεμάτος με φωτεινούς σηματοδότες. Όλοι είναι αναμμένοι στο κόκκινο και ο καθένας από αυτούς θα ανάψει πράσινο, μόνο εφόσον η Τουρκία εκπληρώσει κάποιες συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Στις προϋποθέσεις για να ανάψουν οι σηματοδότες πράσινο, εντάσσονται και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Όσο γρηγορότερα συμβεί αυτό τόσο το καλύτερο και για τους δύο.
Έχετε ακούσει την κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση, πως στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, χωρίς μέχρι τώρα να έχουν δοθεί απτά δείγματα από την γείτονα χώρα, αλλαγής στάσης απέναντί μας, χωρίς να μειώσει την προκλητικότητά της και τις διεκδικήσεις της. Πως το
σχολιάζετε;
Η Τουρκία δεν έφτασε ακόμα στο τέλος της διαδρομής. Παρά ταύτα, αν συγκρίνουμε το πρόσφατο θλιβερό επεισόδιο με αντίστοιχα πριν από μερικά χρόνια θα δούμε πως υπάρχει μία σχετική πρόοδος. Η απευθείας επαφή των Υπουργών των Εξωτερικών και των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων πριν από 10 ή 15 χρόνια για εκτόνωση κρίσεων, δεν ήταν τόσο αυτονόητη. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει συμβάλλει αναμφίβολα η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και οι συζητήσεις μεταξύ των δύο χωρών σε αυτό το πλαίσιο. Επαναλαμβάνω ωστόσο, πως είναι στο χέρι μας όποτε το αποφασίσουμε να θέσουμε τον δάκτυλον επί τον τύπο των ήλων συνδέοντας την περαιτέρω πρόοδο της Τουρκίας σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την υπέρβαση των μεταξύ μας προβλημάτων.
Κύριε Χατζηδάκη, όλος ο ντόρος μεταξύ των δυο χωρών, λέγεται ότι γίνεται για ένα πράγμα. Για τα κοιτάσματα πετρελαίου που πιθανόν να υπάρχουν στο Αιγαίο, από τα οποία η Τουρκία θέλει μερίδιο, και προφανώς το διακύβευα δεν είναι το Γαϊδουρονήσι, ή τα Ίμια! Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει ποτέ περίπτωση να πάψει να υφίσταται διεκδίκηση από την Τουρκία είτε μπει είτε όχι στην ΕΕ;
Η διερεύνηση κοιτασμάτων πετρελαίου συνδέεται ευθέως με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Όσο νωρίτερα διευθετηθεί το θέμα μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης τόσο το καλύτερο. Η Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας μας βοηθάει να επιταχύνουμε αυτές τις εξελίξεις.
Εάν ισχύουν τα περί πετρελαίου στο Αιγαίο (που όλες οι μελέτες που έγιναν στο παρελθόν από πανεπιστήμια δείχνουν ότι ισχύουν) τι είναι καλύτερο; Να παραμένουν εκεί που είναι, ή να προχωρήσουμε στην εκμετάλλευσή τους, έστω και με κάποιες παραχωρήσεις στην γειτονική χώρα;
Αν διευθετηθεί το θέμα ο καθένας θα γνωρίζει που θα μπορεί να κάνει έρευνες και όλα θα λυθούν αυτομάτως.
Η υποψηφιότητα Καραχασάν δίχασε τη Νέα Δημοκρατία και την κυβέρνηση. Εσείς πως την σχολιάζετε;
Εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται μία πολύ αδύναμη υποψηφιότητα η οποία από την αρχή δίχασε το ίδιο το ΠΑΣΟΚ. Κάθε Έλληνας πολίτης που έχει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, μπορεί να είναι υποψήφιος στις δημοτικές και στις νομαρχιακές εκλογές. Από εκεί και πέρα δεν βλέπω κανένα λόγο να ασχοληθούμε ιδιαιτέρως με μία υποψήφια η οποία, από ότι φαίνεται, θα χάσει με μεγάλη διαφορά.
Τα ευρωπαϊκά κονδύλια και η απορρόφησή τους είναι το ζητούμενο από τη χώρα μας. Εσείς ασκήσατε σκληρή κριτική στο ΠΑΣΟΚ για την αβελτηρία του στην απορρόφηση κονδυλίων. Σήμερα είστε ικανοποιημένος ή θα πρέπει να γίνει έντονη προσπάθεια;
Το ΠΑΣΟΚ όλα τα προηγούμενα χρόνια κατόρθωσε να καταγράψει η πατρίδα μας αρνητικό ρεκόρ στον τομέα της απορρόφησης και της αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων. Η κυβέρνηση έχει ήδη μία βαριά κληρονομιά. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε κάνει τεράστιες προσπάθειες επιτάχυνσης στον τομέα της απορρόφησης. Φοβούμαι όμως, πως καθώς τα πράγματα ήταν από την αρχή άσχημα, θα είμαστε μέχρι το τέλος σε διαρκή συναγερμό.