“Η κυβέρνηση μιλά για διαφάνεια, αλλά έχει βάλει στον πάγο τα ηλεκτρονικά συστήματα για διενέργεια διαγωνισμών και παρακολούθηση συμβάσεων”, τόνισε μεταξύ των άλλων ο Αντιπρόεδρος της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης στην ομιλία του στη Βουλή για τις δημόσιες συμβάσεις.
Κύριες Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα να κάνω μία πρόταση στον κ. Σταθάκη, ο οποίος είναι αρμόδιος μεταξύ των άλλων και για τον τουρισμό. Δεδομένου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αυτή τη στάση ανοχής, αν όχι συμπάθειας, απέναντι στις καταλήψεις και τους καταληψίες, γιατί δεν βάζει στην ατζέντα του, μεταξύ των άλλων, μετά τον ιατρικό τουρισμό, τον θρησκευτικό τουρισμό και τον «μπαχαλοτουρισμό»; Ενδεχομένως, να αποδειχθεί χρήσιμος και για την εθνική οικονομία. Ας το εξετάσει ο κ. Σταθάκης. Προσπαθώ να διευρύνω τις σκέψεις σας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ.
Έρχομαι στο νομοσχέδιο. Οι δημόσιες συμβάσεις, όσο και εάν ακούγεται ως ένας τεχνικός όρος, είναι το μέσο με το οποίο το δημόσιο αναθέτει έργα και αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες, άρα είναι ένα βασικό εργαλείο για την εξυπηρέτηση των πολιτών και ένα πεδίο στο οποίο θα πρέπει να υπάρξει ταχύτητα, διαφάνεια και σωστή αξιοποίηση των χρημάτων των φορολογουμένων.
Η προηγούμενη, τρισκατάρατη, Κυβέρνηση, μεταξύ των άλλων πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει, είχε φέρει και το ν. 4281 για τις δημόσιες συμβάσεις, τον οποίο νόμο –κατ’ εξαίρεσιν- μας είχε κάνει τη χάρη και τον είχε ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Τον νόμο, όμως, αυτόν που τον είχε ψηφίσει στη συνέχεια –ενδεχομένως, δεν θα το ξέρετε- τον ανέστειλε, ανέστειλε τη λειτουργία του, αφήνοντας τα πράγματα σε ένα μεγάλο βαθμό στην τύχη τους, χωρίς να εκδώσει τις απαραίτητες κανονιστικές αποφάσεις, μέχρι που αποφάσισε να φέρει το σημερινό νομοσχέδιο, το οποίο ενσωματώνει κοινοτικές Οδηγίες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, με τον τρόπο που το κάνει, οδηγεί σε βήματα προς τα πίσω.
Θα αναφερθώ σε κάποια παραδείγματα, για να γίνει σαφές.
Κατ’ αρχάς, εδώ και ενάμιση χρόνο, βλέπουμε αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αξιοποίηση όλων των ηλεκτρονικών συστημάτων για τη διενέργεια διαγωνισμών και παρακολούθηση συμβάσεων, κάτι το οποίο έχει να κάνει με τη διαφάνεια, αλλά και με την εξοικονόμηση πόρων, τις δαπάνες που η Κυβέρνηση λέει ότι δεν μπορούμε να τις εξοικονομήσουμε και ότι μόνο μία ανάλγητη κυβέρνηση θα τις περιόριζε.
Η προηγούμενη Κυβέρνηση, λοιπόν, ενίσχυσε τα πληροφοριακά συστήματα ΕΣΗΔΗΣ, δηλαδή το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων και το ΚΗΜΔΗΣ, του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Ηλεκτρονικών Συμβάσεων. Η ανάρτηση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο εξαπλώθηκε από το 2012 σε όλο το δημόσιο τομέα και για όλες τις συμβάσεις και η χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ΕΣΗΔΗΣ έγινε υποχρεωτική για τους διαγωνισμούς προμηθειών και υπηρεσιών άνω των 60.000 ευρώ, όλα ηλεκτρονικά. Και ενώ υπήρχε συνεργασία μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων -και το πράγμα προχωρούσε κανονικά- και ήταν υποχρέωση να εφαρμοστούν όλα αυτά σε όλο το Δημόσιο μέχρι το τέλος του 2015, η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ –που κατά τα λοιπά νοιάζεται για τη διαφάνεια, για την εξοικονόμηση πόρων κ.ο.κ.- ανέστειλε την εφαρμογή στα δημόσια έργα μέχρι τον Απρίλιο του 2017, με τη γνωστή δήλωση του αρμόδιου Υπουργού του κ. Σπίρτζη, ότι οι υπάλληλοι πρέπει να εκπαιδευτούν στο σύστημα. Και πάμε με τον παλιό γνωστό τρόπο.
Το παρόν σχέδιο νόμου δεν κάνει κανένα βήμα για την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών συστημάτων, ενώ γίνονται, όπως σας είπα, βήματα προς τα πίσω. Πολύ μικρή αναφορά γίνεται στην Εθνική Βάση Δεδομένων Δημοσίων Συμβάσεων, η οποία είναι το μοναδικό εργαλείο που μπορεί να εξασφαλίσει κάποια αποτελεσματική εποπτεία του πλήθους των δημοσίων συμβάσεων, που είναι χιλιάδες ετησίως στη χώρα.
Ταυτόχρονα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπονομεύεται η λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής για την αποτελεσματική εποπτεία της αγοράς. Εκεί είχαμε τοποθετήσει έναν δικαστή εξέχοντα, τον κ. Ράικο, ο οποίος στη συνέχεια με διαγωνισμό τοποθετήθηκε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Το λέω αυτό για να καταλάβετε τη σοβαρότητα και των προσώπων και της προσπάθειας.
Η Αρχή αυτή έχει προχωρήσει το έργο της. Απέκτησε επιχειρησιακή λειτουργία, εξέδωσε μεγάλο αριθμό απαντήσεων, συμβουλών σε ερωτήματα, αρκετές κατευθυντήριες οδηγίες για θέματα δημοσίων συμβάσεων και μεγάλης κλίμακας ελέγχους φυσικά διενήργησε.
Τώρα, το νομοσχέδιο αυτό την καθιστά, φοβούμαι, μη βιώσιμη, καθώς της αφαιρεί το 40% των πόρων της, οι οποίοι πόροι, σημειωτέον, δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, της αφαιρεί -και θέλω να το προσέξετε αυτό- αφαιρεί από την Αρχή των δημοσίων συμβάσεων αυτό το νομοσχέδιο μια από τις πιο σημαντικές της αρμοδιότητες. Ποια; Τη σύμφωνη γνώμη επί συμπληρωματικών συμβάσεων, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο σε διαγωνιζόμενους να προσφέρουν πολύ χαμηλές τιμές, ελπίζοντας σε συμπληρωματική σύμβαση, όταν πια θα τους έχει ανατεθεί το έργο προμήθεια. Το λέω για να ξέρετε τι ψηφίζετε.
Και έχοντας αναφέρει αυτά, θέλω να θυμηθώ δυο θέματα της επικαιρότητας που έχουν να κάνουν, φυσικά, με τις δημόσιες συμβάσεις. Το ένα έχει να κάνει με αυτό που συνέβη, με δημόσια σύμβαση προφανώς, στο Νοσοκομείο Τρικάλων, χθες, όπου η Κυβέρνηση είχε ακυρώσει προηγούμενη σύμβαση κι όταν η Δικαιοσύνη καλώς ή κακώς αποφάσισε διαφορετικά για τη δημόσια σύμβαση αυτή, ο αρμόδιος Υπουργός Υγείας εξερράγη. Εξερράγη, γιατί δεν του άρεσε ούτε η απόφαση της Δικαιοσύνης ούτε η στάση της Αστυνομίας.
Και ποιο μήνυμα εκπέμπει με αυτόν τον τρόπο η Κυβέρνηση; Ότι νόμος είναι το δίκαιο του ΣΥΡΙΖΑ. Η Δικαιοσύνη αρέσει στην Κυβέρνηση μόνο όταν οι αποφάσεις της τυχαίνει να είναι συμβατές με τις επιθυμίες της. Αυτό είναι το πρώτο, το οποίο θέλω να το επισημάνω με έμφαση.
Και ένα δεύτερο που θέλω να επισημάνω με έμφαση, γιατί ήδη σημειώθηκε από προηγούμενους συναδέλφους από αυτό εδώ το Βήμα –ένα λεπτό, κύριε Πρόεδρε-, είναι η αναφορά στη δημόσια σύμβαση, στο δημόσιο έργο Πάτρα-Πύργος, στο οποίο αποφάσισε η Κυβέρνηση να κάνει κατάτμηση σε οκτώ τμήματα, έτσι ώστε να μπορούν να μπουν, υποτίθεται, και περισσότερες εταιρείες και εταιρείες έκτης τάξεως, όπως λέγεται στον τεχνικό κόσμο. Έγινε, λοιπόν, ο διαγωνισμός και τα τρία τμήματα που έχουν μέχρι τώρα ανατεθεί, έχουν ανατεθεί στην ίδια εταιρεία. Νόμιμο; Νόμιμο. Απλώς τυχαίνει να είναι όχι μόνο η ίδια εταιρεία, αλλά η εταιρεία της οποίας ο ιδιοκτήτης έχει δύο κουμπάρους Υπουργούς και της οποία ο ιδιοκτήτης, επίσης, είναι μεταξύ των έξι-επτά ενδιαφερ