Η ελληνική προεδρία ολοκληρώθηκε και τυπικά πλέον με τον απολογισμό του πρωθυπουργού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την όποια ο ίδιος χαρακτήρισε απόλυτα επιτυχημένη. Η δική σας εκτίμηση ποια είναι;
Μια εξάμηνη προθεσμία οποιασδήποτε χώρας, δεν μπορεί να αλλάξει δραματικά τα δεδομένα της Ε.Ε. Ας μην γελιόμαστε. Η προεδρία μπορεί να είναι ο μαέστρος μόνο της ορχήστρας. Η μουσική της ορχήστρας όμως παραμένει η ίδια. Επομένως, η βελτίωση ή η χειροτέρευση που μπορεί να προκύψει εξαιτίας του μαέστρου δεν μπορεί παρά να έχει οριακό χαρακτήρα. Κάθε άλλη θριαμβική ή καταστροφολογική προσέγγιση επί του θέματος είναι μόνο για εσωτερική κατανάλωση. Η τελευταία ελληνική προεδρία δεν είχε ευτυχώς τα χαρακτηριστικά της γραφικότητας τα οποία είχαν οι δύο ελληνικές προεδρίες της δεκαετίας του ‘80. Στη δεκαετία του ’90 υπήρξε αισθητή βελτίωση χάρις στην προσωπική συμβολή του Θ.Πάγκαλου, ενώ η τωρινή προεδρία προσπάθησε να συνεχίσει και αυτή τον ίδιο δρόμο. Την ίδια στιγμή θα ήταν πραγματικά αστείο να υποστηρίξει κανείς ότι η εξάμηνη ελληνική προεδρία -ούτε λίγο, ούτε πολύ- άλλαξε τον ρου της ιστορίας στην Ε.Ε, όπως αφήνει να εννοηθεί πολλές φορές ο κ.Σημίτης.
Κατά τη γνώμη σας τι θα μπορούσε περισσότερο να πράξει η χώρα μας ως προεδρεύουσα και δεν το έπραξε με δεδομένο ότι είναι μια μικρή χώρα άρα θα πρέπει να κρατήσει κάποιες ισορροπίες;
Θα μπορούσε να είναι πιο διεκδικητική στα ζητήματα της κοινής αγροτικής πολιτικής, ιδίως όσον αφορά την προστασία των μεσογειακών προιόντων. Παρέλειψε επίσης να ασχοληθεί με την μεσογειακή διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής όπως έχουν κάνει στο παρελθόν η Ιταλία και η Ισπανία. Ωστόσο, εκεί που προσωπικά επικεντρώνω την κριτική μου στην κυβέρνηση είναι ότι προσπάθησε να δημιουργήσει μια εντύπωση στο εσωτερικό για την προεδρία, που δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα στις Βρυξέλες. Το ΠΑΣΟΚ δεν κατόρθωσε να απαλλαγεί από την νόσο που έχει από τότε που συστάθηκε, να ασχολείται δηλαδή περισσότερο με το περιτύλιγμα και λιγότερο με την ουσία.
Επί ελληνικής προεδρίας κατατέθηκε και το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Είσθε ικανοποιημένος από το περιεχόμενο του γιατί η Νέα Δημοκρατία διαφοροποιείται σε βασικά σημεία όπως για τον Πρόεδρο του Συμβουλίου και τους Επιτρόπους;
Η υιοθέτηση ενός Συντάγματος αποτελεί καταρχήν θετική εξέλιξη γιατί δείχνει ότι η Ευρώπη κάνει κάποια βήματα προς την πολιτική ενοποίηση και ταυτόχρονα αποδίδει περισσότερη σημασία στον μέσο πολίτη. Ωστόσο, το Σύνταγμα είναι ένας ακόμη ευρωπαϊκός συμβιβασμός και ως τέτοιος δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. Μια από τις αρνητικές πλευρές αυτού του συμβιβασμού είναι σίγουρα και η υποβάθμιση των μικρότερων χωρών με την κατάργηση της εξάμηνης προεδρίας. Γι΄ αυτό το λόγο αντιδρά η ΝΔ, η οποία εκδήλωσε την έκπληξή της όταν ο κ.Σημίτης μόνος από όλους τους πρωθυπουργούς των μεσαίων και μικρών χωρών έσπευσε να σημειώσει ότι η εξέλιξη αυτή -κατάργηση δηλαδή της εξάμηνης προεδρίας- είναι κάτι αναγκαίο.
Το σχέδιο εκτιμάτε ότι θα τύχει σημαντικών αλλαγών κατά τη διάρκεια της Διακυβερνητικής και, ενδεχομένως, να αλλάξει η σημερινή μορφή του, που θα θέτει στο περιθώριο τις μικρές χώρες; Κινδυνεύουν να τεθούν στο περιθώριο οι μικρές χώρες;
Τα δικαιώματα των μικρών χωρών περιορίζονται από την κατάργηση της εναλλασσόμενης προεδρίας, αλλά και από τον περιορισμό του αριθμού των Επιτρόπων. Έτσι ενώ θα υπάρχουν 27 χώρες στην Ε.Ε, μόνο 15 θα έχουν δικαίωμα εκπροσώπησης στην Επιτροπή, ενώ οι δώδεκα υπόλοιποι Επίτροποι θα είναι «Επίτροποι – παρατηρητές». Αυτός είναι και ο λόγος που οι μικρότερες και μεσαίες χώρες της Ε.Ε διαμαρτύρονται. Προφανώς στα πλαίσια της διακυβερνητικής διάσκεψης, που θα ξεκινήσει τις εργασίες της από τον Οκτώβριο, θα επιχειρηθούν αλλαγές. Απομένει να δούμε τι θα γίνει.
Είσθε βαθύς γνώστης της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι εάν η Ε.Ε θα μπορέσει ομαλά να προχωρήσει μετά την διεύρυνση στην πολιτική ενοποίηση της και φυσικά στην ΚΕΠΠΑΑ;
Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο για την Ε.Ε η οποία δεν μπορεί να παραμείνει οικονομικός γίγαντας και πολιτικός νάνος. Χρειάζονται βήματα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής άμυνας όχι μόνο γιατί το απαιτούν οι Ευρωπαίοι πολίτες, αλλά γιατί κάτι τέτοιο θα υποστηρίξει αντικειμενικά και την οικονομική οντότητα της Ευρωπαικής Ένωσης, αλλά και το ίδιο το ευρώ. Με το Σύνταγμα γίνονται κάποια βήματα, ιδίως με την υιοθέτηση του καινούριου θεσμού του Υπουργού Εξωτερικών της Ευρωπαικής Ένωσης, στο πρόσωπο του οποίου ενοποιούνται οι αρμοδιότητες που υπάρχουν στο πρόσωπο του Συμβουλίου για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και του Επιτρόπου για τις διεθνείς σχέσεις της Ε.Ε. Όμως αυτή η εξέλιξη δεν φαίνεται να συνοδεύεται από άλλες παρόμοιες εξελίξεις στον τρόπο λήψεως των αποφάσεων όπου παρατηρούνται μόνο δειλά βήματα.
Η συμφωνία για την μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής θεωρείτε ότι είναι σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων για τα αγροτικά προϊόντα;
Ας μη γελιόμαστε η βασική απόφαση για την Κοινή Αγροτική Πολιτική ελήφθη τον περασμένο Οκτώβριο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελών. Η απόφαση αυτή θα σημάνει μια μείωση των εισροών της χώρας μας από την Ε.Ε στα πλαίσια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της τάξεως του 5 έως 7%. Οι συζητήσεις που έγιναν κατά την διάρκεια της ελληνικής προεδρίας και θα ακολουθήσουν στη συνέχεια για τα μεσογειακά προϊόντα δεν ήταν χωρίς σημασία, αλλά αφορούσαν περισσότερο τις διαδικασίες και την κατανομή εντός των χωρών της ήδη δεδομένης πίττας. Με άλλα λόγια αφορούσαν το τι ακριβώς αλλάζει ως προς το καθεστώς των δικαιούχων και αν η τελική μείωση για μας θα είναι 5, 6 ή 7%.
Η παράγραφος στο κείμενο της ΚΑΠ ότι το φθινόπωρο θα συζητηθεί το μέλλον των μεσογειακών προϊόντων εξασφαλίζει τους Έλληνες αγρότες ή πρόκειται για μια απλή διατύπωση εφησυχασμού;
Καταρχήν είναι μια αρνητική εξέλιξη υπό την έννοια ότι η διαπραγμάτευση μετατέθηκε και δεν ξέρουμε αν θα εφαρμοσθεί η ίδια ή πιο περιοριστική πολιτική για ορισμένα μεσογειακά προϊόντα. Εν πάση περιπτώσει είναι πρόωρο να τοποθετηθεί κατηγορηματικά κανείς για το θέμα. Εκείνο το οποίο χρειάζεται είναι η κυβέρνηση να κάνει μια σκληρή διαπραγμάτευση καθώς η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ε.Ε δεν στηρίζει μέχρι τώρα τα μεσογειακά προϊόντα με τον ίδιο αποφασιστικό τρόπο που στηρίζει τα προϊόντα των βόρειων χωρών.
Ο κ.Σημίτης προχώρησε σε αλλαγές στο κόμμα και την κυβέρνηση. Ποια είναι η εντύπωση την αποκομίσατε από αυτές τις αλλαγές;
Οι κινήσεις του κ.Σημίτη είχαν χαρακτηριστικά πολιτικού σουρεαλισμού. Ο ίδιος την προηγουμένη του ανασχηματισμού κάνοντας αλλαγές στο κόμμα είπε ότι οι πολίτες έχουν βαρεθεί τα ίδια πρόσωπα και χρειάζεται ριζική ανανέωση και την επομένη έκανε ένα ανασχηματισμό που όσον αφορά τους Υπουργούς το περιόρισε στον κ.Ανωμερίτη. Προφανώς ο ίδιος θεωρούσε ότι κόσμος έχει βαρεθεί μόνο τον κ.Ανωμερίτη ή το πρόβλημα της κυβέρνησης αφορούσε τις δραστηριότητες του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και όλα τα άλλα πήγαιναν πάρα πολύ καλά. Τι να πει κανείς; Ανεξήγητες κινήσεις…
Η νέα σύνθεση της κυβέρνησης εκτιμάτε ότι μπορεί να μας οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές, εντός του φθινοπώρου;
Εγώ πιστεύω ότι το πιθανότερο είναι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εξαντλήσει την θητεία της, πιστεύοντας ότι ίσως προκύψει κάτι πιο θετικό γι’ αυτή με την πάροδο του χρόνου. Άλλωστε η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι η ΝΔ δε πρέπει να είναι επιφυλακή. Πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα καθώς η περίοδος που διανύουμε είναι πολιτικά πονηρή.
Συμπληρώνετε ήδη δυο τετραετίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με κατά γενική ομολογία θετικότατη παρουσία. Η εικόνα που αποκομίσατε είναι ότι η χώρα μας δεν ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στο κοινοτικό δίκαιο γιατί είναι γνωστό ότι κατ’ επανάληψη έχουμε οδηγηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και μάλιστα έχουμε καταδικασθεί.
Υπάρχουν πολλά προβλήματα όσον αφορά τις επιδόσεις της Ελλάδας στην Ε.Ε και δεν είναι μόνο οι καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Είναι κυρίως η ελλιπής αξιοποίηση των ευκαιριών που μας δίνει η Ε.Ε. Αναφέρομαι στα τρισεκατομμύρια δραχμές που έχουμε πάρει για την γεωργία, χωρίς το αγροτικό εισόδημα να αυξηθεί ικανοποιητικά και χωρίς η γεωργία μας να γίνει ανταγωνιστική. Αναφέρομαι στο ΚΠΣ όπου είτε δεν απορροφούμε κονδύλια, όπως συνέβη τελευταία με τα 160 δις δραχμές του Β’ ΚΠΣ απωλέσθηκαν οριστικά, είτε όταν τα απορροφούμε δεν τα αξιοποιούμε με τον σωστό τρόπο. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλες χώρες που έχουν πάρει τα ίδια ή λιγότερα λεφτά μας από τις Βρυξέλες όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία μας έχουν ξεπεράσει κατά πολύ. Με τους Ιρλανδούς είχαμε το ίδιο κατά κεφαλή εισόδημα το 1986 (60% του κοινοτικού μέσου όρου) και σήμερα αυτοί έχουν 125% και εμείς μόνο 67%.
Θα συμφωνείτε νομίζω ότι κυρίως στη κατασκευή των δημοσίωνν έργων και το περιβάλλον η χώρα μας καταπατάει το κοινοτικό δίκαιο.
Υπάρχουν πολλές παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας για το περιβάλλον. Πρόσφατα η αρμόδια Επίτροπος για θέματα Περιβάλλοντος κ.Βάλστρομ απαντώντας σε ερώτησή μου αποκάλυψε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέταζε έως τις 10 Απριλίου του 2003, ούτε λίγο ούτε πολύ ενενήντα τέσσερις περιπτώσεις παραβίασης της κοινοτικής νομοθεσίας σχετικά με το περιβάλλον από την χώρα μας! Από αυτές 21 αφορούσαν την οδηγία 97/11/ΕΚ η οποία αναφέρεται στις επιπτώσεις δημοσίων έργων στο περιβάλλον. Είναι υποχρέωσή μας όχι μόνο απέναντι στην Ε.Ε να συμμορφωνόμαστε όσον αφορά το δίκαιο για το περιβάλλον, αλλά και απέναντι στους Έλληνες πολίτες που δικαιούνται μια καλύτερη ποιότητα ζωής