Συναντήσαμε τον αντιπρόεδρο της ΝΔ και υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη, λίγο μετά την τριήμερη συζήτηση στη Βουλή για την πρόταση δυσπιστίας κατά του υπουργού Οικονομικών, που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, και σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη μας μίλησε για τις τουρκικές προκλήσεις και τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για τις «πράσινες» δράσεις της κυβέρνησης. Αλλά και για το πώς βίωσε την καραντίνα, τι του έχει λείψει περισσότερο στη νέα καθημερινότητα που επιβάλλει η πανδημία, για τα φοιτητικά του χρόνια, ενώ μας αποκάλυψε ότι απο μικρός είχε πέσει στη… μαρμίτα με την πολιτική.
Ως αντιπρόεδρος της ΝΔ, τι απαντάτε σχετικά με την πρόταση μομφής που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ;
Η πρόταση μομφής δείχνει ότι ενώ η χώρα έχει μπροστά της μια σειρά από μεγάλες προκλήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ ασχολείται με το υπαρξιακό του πρόβλημα! Κάνουν άκαιρη και άγαρμπη αντιπολίτευση, που υπογραμμίζει την αγωνία τους για το γεγονός ότι έχουν μείνει πίσω στις δημοσκοπήσεις. Σε σχέση με το πρόσχημα περί προστασίας της πρώτης κατοικίας, όλοι οι Έλληνες θυμούνται ότι, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είχε το σύνθημα «Κανένα σπίτι σε χέρια τραπεζίτη», όταν έγιναν κυβέρνηση, θέσπισαν τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, αύξησαν συνολικά τους πλειστηριασμούς και το 2019 ψήφισαν νόμο που καταργούσε την προστασία της πρώτης κατοικίας! Πρέπει να έχουν πάθει πολιτική αμνησία για να έρχονται σήμερα να παριστάνουν τους εισαγγελείς, όταν όλοι γνωρίζουμε ποια είναι τα πεπραγμένα τους στο θέμα αυτό. Η εξήγηση είναι μάλλον απλή: Βρίσκονται σε πολιτικό αδιέξοδο. Δεν πιστεύω ωστόσο ότι, με πρακτικές που θυμίζουν στους Έλληνες τους λόγους για τους οποίους τους καταψήφισαν, θα υπερβούν το αδιέξοδο αυτό!
Σε όλες τις δημοσκοπήσεις, η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν το προβάδισμα. Κατά την άποψή σας, πού οφείλεται αυτή η υπεροχή της κυβέρνησης, και μάλιστα 15 μήνες μετά τις εκλογές;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποδείξαμε από την πρώτη στιγμή ότι ήμασταν έτοιμοι να κυβερνήσουμε. Ξεκινήσαμε βάζοντας σε εφαρμογή το σχέδιο μεταρρυθμίσεων και ανόρθωσης της χώρας μετά τη δεκαετή κρίση, το οποίο άρχισε να αποδίδει καρπούς στις αρχές της χρονιάς. Στη συνέχεια, φυσικά μας χτύπησε η πανδημία του κορονοϊού. Και αυτό έγινε παράλληλα με μία νέα ένταση στο μεταναστευτικό, με την αύξηση της τουρκικής προκλητικότητας και την έλευση στη συνέχεια της οικονομικής κρίσης λόγω του κορονοϊού. Είναι τέσσερις προκλήσεις, τις οποίες κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα. Και τις αντιμετωπίσαμε με διαχειριστική επάρκεια και αποτελεσματικότητα, αυξάνοντας παράλληλα τους ρυθμούς της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Είναι, λοιπόν, πιστεύω αυτός ο συνδυασμός: Η μεταρρυθμιστική αποφασιστικότητα και η επιτυχημένη διαχείριση κρίσεων, που κάνουν τους Έλληνες να εμπιστεύονται σε τέτοιον βαθμό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την κυβέρνηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι παίρνουμε κάτι ως δεδομένο. Είναι υποχρέωσή μας να εργαζόμαστε για την Ελλάδα μέχρι την τελευταία μέρα της θητείας μας, και αυτό ακριβώς θα κάνουμε!
Πώς κρίνετε τη στάση της ΕΕ απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις;
Η Τουρκία είναι μια χώρα με σημαντική γεωστρατηγική θέση. Και για αυτό αποτελεί μέρος των υπολογισμών πολλών κρατών. Παρ’ όλα αυτά, είχαμε μία σειρά πρόσφατων δηλώσεων και κινήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίες δεν ήταν καθόλου δεδομένες στο ξεκίνημα αυτής της νέας περιόδου τουρκικής προκλητικότητας. Σε αυτές περιλαμβάνονται και τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της 2ας Οκτωβρίου, σύμφωνα με τα οποία ο Δεκέμβριος είναι η καταληκτική ημερομηνία αξιολόγησης της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Τότε είναι που η Ευρώπη θα κληθεί να πάρει τις αποφάσεις της, σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο. Αυτή η μετατόπιση της ΕΕ δεν προέκυψε ως διά μαγείας. Οφείλεται φυσικά και στη συμπεριφορά της Τουρκίας. Οφείλεται όμως επίσης στην ενεργητική εξωτερική πολιτική που ασκεί η Ελλάδα! Ανεξάρτητα πάντως από την ευρωπαϊκή διάσταση του πράγματος, η Ελλάδα έχει δώσει τις απαντήσεις της τόσο στο διμερές επίπεδο όσο και στο επίπεδο των σχέσεών μας με άλλες γειτονικές χώρες: Απαντήσαμε με τον αγωγό φυσικού αερίου «East Med». Απαντήσαμε στον Έβρο και στην καθοδηγούμενη εισβολή μεταναστών. Απαντήσαμε με το Ναυτικό μας στο Αιγαίο. Παράλληλα όμως απαντήσαμε με τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο για την υφαλοκρηπίδα και τις θαλάσσιες ζώνες. Και απαντήσαμε με την πρόσφατη επί της αρχής συμφωνία με την Αλβανία για προσφυγή στη Χάγη. Αυτές οι τρεις τελευταίες συμφωνίες δείχνουν και τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Τουρκία. Αν τον ακολουθούν, μαζί με την Ελλάδα, τρεις διαφορετικές χώρες της περιοχής μας, γιατί όχι και η Τουρκία;
Οι «πράσινες δράσεις» της κυβέρνησης μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας;
Αν με το ερώτημα υπονοείτε πως είναι ασύμβατη η προστασία του περιβάλλοντος με την ανάπτυξη, θα σας πω πως αποδεικνύεται σε όλες τις προηγμένες χώρες πως αυτό δεν συμβαίνει. Εμείς με το χωροταξικό νομοσχέδιο, που είναι υπό κατάθεση στη Βουλή, προστατεύουμε μεν το περιβάλλον επιχειρώντας να θέσουμε περιορισμούς στην πολεοδομική αναρχία, αλλά την ίδια στιγμή με αυτές ακριβώς τις δράσεις ενισχύουμε τελικά την αξία της περιουσίας. Διότι ποια αξία θα έχει η περιουσία σε ένα κατεστραμμένο περιβάλλον; Παράλληλα, όμως, οι «πράσινες δράσεις» της κυβέρνησης κινητοποιούν σημαντικούς πόρους και οδηγούν σε σημαντικές πράσινες επενδύσεις. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 37,5% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αφορά «πράσινες δράσεις». Δράσεις που προωθεί η κυβέρνηση όπως: η απολιγνιτοποίηση, οι υποθαλάσσιες διασυνδέσεις των νησιών, η στήριξη της ηλεκτροκίνησης με παραγωγή μπαταριών και φορτιστών στην Ελλάδα, η ενεργειακή εξοικονόμηση. Όλες αυτές οι δράσεις έχουν θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά την ίδια στιγμή στηρίζουν την αγορά διατηρώντας ή δημιουργώντας θέσεις εργασίας.
Είναι γεγονός ότι η ΔΕΗ έφτασε ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία. Σε τι κατάσταση βρίσκεται σήμερα ο Οργανισμός;
Με τα έκτακτα μέτρα που πήραμε τον Σεπτέμβριο του 2019, η ΔΕΗ απέφυγε τη χρεοκοπία. Ενώ με τον νόμο 4643/2019 την απελευθερώσαμε από τον κρατικό ζουρλομανδύα, καταργήσαμε τη μονιμότητα για τους νεοεισερχόμενους και τη βοηθήσαμε να προσελκύσει στελέχη από την αγορά. Σήμερα, έχει εξυγιανθεί και εμφανίζει πάλι οριακά κέρδη. Η προσπάθεια όμως συνεχίζεται: Με την απολιγνιτοποίηση –διότι ο λιγνίτης είναι και ακριβός και ρυπογόνος–, η οποία θα φέρει έργα ανάπτυξης στις λιγνιτικές περιοχές. Με τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, που θα ενισχύσει ταμειακά τη ΔΕΗ. Με το άνοιγμα της επιχείρησης στην «πράσινη ενέργεια» μέσω των συμφωνιών που έχει συνάψει με ισχυρούς παίκτες της αγοράς. Η ΔΕΗ ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη μακρά πορεία της!
Αυτό που ζητούν ολοένα και περισσότερο τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είναι φθηνότερο ρεύμα. Θα λάβετε μέτρα για την ικανοποίηση του αιτήματός τους;
Όπως ανέφερα, πρώτη μας προτεραιότητα ήταν η διάσωση της ΔΕΗ ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα. Και το πετύχαμε. Συνεχίσαμε με την απλούστευση της αδειοδότησης των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που θα οδηγήσει σε ενίσχυση της συμμετοχής τους στο ενεργειακό μείγμα. Στη συνέχεια κάναμε την απαραίτητη προεργασία για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, με την εφαρμογή του λεγόμενου «target model». Καθώς είμαστε η μόνη χώρα στους 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Μιλώ για το ευρωπαϊκό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς της ενέργειας. Η απουσία του από την Ελλάδα, σε συνδυασμό με μία σειρά άλλων στρεβλώσεων της αγοράς ενέργειας, είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους έχουμε οδηγηθεί σε τόσο υψηλές χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος. Τώρα λοιπόν προχωράμε δυναμικά στην εφαρμογή του «target model» από 1ης Νοεμβρίου 2020, με πρώτη μας φροντίδα το συμφέρον του καταναλωτή. Είναι μια διαδικασία που θα οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε μείωση του κόστους ενέργειας για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να είναι η χώρα που έχει την υψηλότερη χονδρεμπορική τιμή ενέργειας σε όλη την Ευρώπη!
Πώς περάσατε την περίοδο της καραντίνας; Τι σας έχει λείψει περισσότερο στη νέα καθημερινότητα του κορονοϊού, με τους περιορισμούς, που βιώνουμε όλοι μας;
Όπως καταλαβαίνετε, λόγω της θέσης μου, ήμουν υποχρεωμένος να πηγαίνω κάθε μέρα στο υπουργείο, ακόμη και την περίοδο της καραντίνας. Ήταν μία περίοδος κατά την οποία άλλαξαν πολλά πράγματα. Από τη μια μεριά και εγώ και η ομάδα μου μπήκαμε, όπως πολλοί Έλληνες, στην εποχή των τηλεδιασκέψεων. Από την άλλη, σε προσωπικό επίπεδο και καθώς περιορίστηκαν οι εκδηλώσεις, οι συναντήσεις, κ.λπ. είχα τη δυνατότητα κυρίως την περίοδο Μαρτίου, Απριλίου, Μαΐου να περάσω περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μου: Την Πόπη και τον Γιάννη. Ερχόμενος στο σήμερα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι τωρινοί περιορισμοί, παρά το ότι δεν αποτελούν καραντίνα, έχουν αλλάξει τις ζωές μας. Θα έλεγα ότι αυτό που μου έλειψε περισσότερο από την πριν από τον κορονοϊό εποχή είναι η κοινωνική συναναστροφή χωρίς ανησυχία.
Τι άλλαξε στη ζωή σας με τον ερχομό του μικρού Γιάννη; Πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο του σύγχρονου πατέρα;
Η ζωή του κάθε γονιού έχει δύο περιόδους. Πριν από τα παιδιά και μετά από παιδιά. Ο ερχομός του Γιάννη μού έδωσε όμως και μια άλλη ματιά στα πράγματα. Έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία για μένα πλέον ο παράγοντας μέλλον, ο παράγοντας ευθύνη απέναντι στη νέα γενιά και ιδιαίτερα τα παιδιά. Σας μιλάω για μια αλλαγή αντίληψης της πραγματικότητας, το μέγεθος της οποίας μπόρεσα να συνειδητοποιήσω μόνο όταν έγινα πατέρας. Σε ό,τι αφορά τον ρόλο του πατέρα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής τον έχει επηρεάσει. Αυτό που πάντως δεν αλλάζει είναι ότι αποτελεί ένα βαρύ καθήκον. Που προκαλεί μοναδικά συναισθήματα. Μιλάω κυρίως για την αγάπη γονιού – παιδιού, που είναι μία άδολη αγάπη.
Από τα φοιτητικά σας χρόνια υπήρξατε πολύ ενεργός πολιτικά. Αν δεν κάνω λάθος, διατελέσατε γραμματέας της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ. Τι θυμάστε από εκείνα τα χρόνια; Πιο ήταν το κλίμα της εποχής; Έχετε κρατήσει επαφές με παλιούς ΔΑΠίτες και ΟΝΝΕΔίτες;
Ήταν η εποχή της αλλαγής των ισορροπιών στο πανεπιστήμιο και στη νεολαία. Όταν μπήκα στη Νομική Σχολή Αθηνών, στα πανεπιστήμια ήταν κυρίαρχη η Αριστερά. Όταν τελείωνα το πανεπιστήμιο, η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ ήταν πρώτη και κυρίαρχη δύναμη. Χαίρομαι ακόμα και τώρα που συνετέλεσα σε αυτή την αλλαγή τότε. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι φοιτητικές παρατάξεις δεν πρέπει συνεχώς να ανανεώνονται, για να είναι πράγματι χρήσιμες στον μέσο φοιτητή. Συναισθηματικά αυτή η περίοδος σημαίνει πάρα πολλά για μένα, όπως και για όλα τα νέα παιδιά που τότε ήμασταν στην ΟΝΝΕΔ. Είναι μια περίοδος έντονων αναμνήσεων, αλλά και πολύ ισχυρών δεσμών που οικοδομήθηκαν από τότε και συνεχίζονται, παρότι έχουν περάσει αρκετά χρόνια. Η ΟΝΝΕΔ για μένα είναι ένα κομμάτι της ζωής μου.
Πώς αντέδρασαν οι γονείς σας όταν κατάλαβαν ότι έχετε το «μικρόβιο» της πολιτικής και τι συμβουλή σας έδωσαν;
Είχα πέσει από μικρός στη… μαρμίτα με την πολιτική! Είναι κάτι που δεν μπορώ να το εξηγήσω. Με ενδιέφερε η πολιτική από μαθητής. Η μητέρα μου μού έλεγε: «Εσύ, παιδί μου, είσαι παντρεμένος με την πολιτική!». Αποδείχτηκε ότι δεν είχε 100% δίκιο, διότι τελικά κατόρθωσα να παντρευτώ και κανονικά! Εν πάση περιπτώσει, δεν φτάνει να σου αρέσει η πολιτική. Άλλωστε δεν είναι πια της μόδας, όπως ήταν τη δεκαετία του ’70 και του ’80 η συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα. Εκείνο που είχε, έχει και πάντα θα έχει σημασία είναι στην πολιτική να είσαι χρήσιμος. Όταν θα τελειώσει η ενασχόλησή σου με αυτή, να σε θυμούνται για όποιες θετικές παρεμβάσεις έχεις κάνει, ακόμα και αν απέναντι σε αυτές τις παρεμβάσεις υπήρξαν πρόσκαιρες αντιδράσεις. Το τέλος είναι που στεφανώνει το έργο!