Το πρωί της 26η Σεπτεμβρίου του 1989, όταν δολοφονήθηκε από τους τρομοκράτες ο Παύλος Μπακογιάννης, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έκανε μια ιστορική ομιλία η οποία δεν ήταν ενδεικτική απλώς της πολιτικής του νηφαλιότητας. Πολύ περισσότερο χαρακτήριζε το πολιτικό του ήθος συνολικά.
«Να είναι το αίμα του Παύλου Μπακογιάννη, το τελευταίο που χύνεται άδικα σε αυτό τον τόπο», είπε χαρακτηριστικά στέλνοντας ένα μήνυμα ενότητας. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όχι μόνο δεν έριξε λάδι στην φωτιά αλλά έδωσε πρώτος το παράδειγμα για την προστασία της δημοκρατίας και των θεσμών μας.
Αυτός ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ένας πολιτικός της ευθύνης που έβαζε πάνω απ’ όλα το συμφέρον του τόπου. Έλεγε την αλήθεια. Και δεν δείλιαζε. Ήταν ένας γενναίος άνθρωπος που για να υπηρετήσει τις αξίες και τις αρχές του και αυτό που νόμιζε ότι ήταν σωστό για την πατρίδα δεν λογάριαζε το προσωπικό κόστος. Ένας πολιτικός από σκληρό μέταλλο. Δεν δίσταζε να πάει κόντρα στο ρεύμα. Υπέμενε και επέμενε. Επέμενε στις θέσεις του. Και τελικά δικαιώθηκε εν ζωή.
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έβαλε τη δική του σφραγίδα σε ιδέες και πολιτικές:
Δημοκρατία: Υπήρξε φανατικός θιασώτης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και αγωνίστηκε σ’ όλη την πολιτική διαδρομή για την εμπέδωση και τη διεύρυνση των δημοκρατικών αρχών. Είχε συνείδηση ότι η δημοκρατία είναι ένα ευαίσθητο πολίτευμα και γι’ αυτό δεν θεωρούσε δεδομένα ή αυτονόητα όσα εμείς οι νεώτεροι. Σεβόταν πάντα τους θεσμούς και προσπαθούσε να τους προστατεύει. Αγαπούσε τη Βουλή και τον κοινοβουλευτικό διάλογο. Ήταν ένας κατ΄ εξοχήν κοινοβουλευτικός άνδρας.
Εθνική συμφιλίωση. Ήταν ο πολιτικός που κατ’ εξοχήν έκανε πράξη την εθνική συμφιλίωση. Απόγονος των Βενιζέλων και βαθύς γνώστης της ιστορίας γνώριζε τα δεινά που είχε επιφέρει στον τόπο ο Εθνικός Διχασμός. Πρωταγωνίστησε, λοιπόν, στις συνεννοήσεις που έγιναν μεταξύ των αντιστασιακών οργανώσεων για να αποφευχθεί ο εμφύλιος στην Κρήτη. Και αργότερα αγωνίστηκε με πείσμα για να αρθούν οι συνέπειες του Εμφύλιου Πολέμου. Ήταν από τους πρώτους που ζήτησε τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. Συνομιλούσε πάντα με την Αριστερά και τελικά πέτυχε κάτι μοναδικό: το 1989 με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζανετάκη να ξεπεραστούν οριστικά οι παλιές διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά.
Εξωτερική πολιτική. Υπήρξε πάντα η φωνή της λογικής. Υποστήριξε με όλες του τις δυνάμεις τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Αγωνίστηκε για την επίλυση του Κυπριακού. Εργάστηκε με επιμονή για την ελληνοτουρκική προσέγγιση. Είχε το πολιτικό ανάστημα ώστε να έχει στενές προσωπικές σχέσεις με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους και τον Καγκελάριο της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ και επεδίωξε σε δύσκολες στιγμές να έχει η Ελλάδα ένα ουσιαστικό ρόλο στην κρίση της Γιουγκοσλαβίας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Μεταρρυθμίσεις. Ήταν αναμφίβολα ένας μεταρρυθμιστής πολιτικός, μπροστά από την εποχή του. Αφουγκραζόταν τα σύγχρονα ρεύματα και ήταν ανοικτός στις νέες ιδέες. Ως πρωθυπουργός προσπάθησε με σθένος να προχωρήσει ιδιωτικοποιήσεις και άλλες διαρθρωτικές αλλαγές. Μας προειδοποίησε έγκαιρα για την επικείμενη μεγάλη κρίση. Έστω και αργά ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται πλέον πόσο καίριες ήταν τόσο οι παρεμβάσεις του όσο και οι προειδοποιήσεις του.
Αυτές είναι μερικές μόνο από τις παρακαταθήκες που μας άφησε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Και όσο ανιχνεύουμε τις αρχές και το έργο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη τόσο συνειδητοποιούμε πόσο μεγάλο κεφάλαιο ήταν για την Ελλάδα.
Γι΄αυτό και πιστεύω ακράδαντα ότι η Ιστορία θα τον κατατάξει ανάμεσα στους μεγαλύτερους Έλληνες πολιτικούς και ηγέτες του 20ου αιώνα και θα του αναγνωρίσει την τεράστια προσφορά του για βαδίσει η πατρίδα μας το δρόμο της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της Ευρώπης.
Σε εμάς τους νεώτερους απομένει να τιμήσουμε τη μνήμη του υπηρετώντας αυτές τις παρακαταθήκες.