Δε θεωρώ ότι θεσμικές και πειθαρχικές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη θα δημιουργήσουν ένα απολύτως διαφορετικό σκηνικό. Ούτε πιστεύω ότι τα μέτρα κάθαρσης ή όποιες κυρώσεις επιβληθούν στους κόλπους της Εκκλησίας θα ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο. Δεν ανήκω σε αυτούς που ενδεχομένως πιστεύουν ότι τα προβλήματα της διαφθοράς στη Δικαιοσύνη στην Εκκλησία ή σε άλλες εκφάνσεις της δημόσια και κοινωνικής ζωής οι οποίες δεν μας έχουν απασχολήσει στο παρελθόν ( φακελάκια, “γρηγορόσημο” κ.ο.κ) είναι τόσο απλό να αντιμετωπιστούν. Η υπέρβαση των προβλημάτων αυτών δεν είναι μόνο θέμα προσώπων και θεσμών. Είναι πάνω από όλα πρόβλημα νοοτροπίας.
Τι θέλω να πω; Θέλω να πω πως ανεξάρτητα από τον Βαβύλη, τον Γιοσάκη και τους δικαστικούς που παραιτήθηκαν ή θα παραιτηθούν, υφίσταται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια ένα ευνοϊκό υπόστρωμα για να ανθίσουν όλα αυτά τα λουλούδια. Πρόκειται για το υπόστρωμα των αξιών με τις οποίες όλο και περισσότερο πορεύεται η ελληνική κοινωνία. Η -χωρίς προσπάθεια- εύκολη άνοδος και καταξίωση αλλά και ο κυνισμός ως μέθοδος για την επίτευξη προσωπικών και ευρύτερων στόχων είναι πια καθεστώς. Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε ριζικά το πρόβλημα πρέπει να αντιληφθούμε πως η διαφθορά έχει διαχυθεί σχεδόν σε ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε έτοιμοι με την καταβολή του “γρηγορόσημου” να διεκπεραιώσουμε μία υπόθεση μας στο δημόσιο. Η πλειοψηφία είναι έτοιμη να κάνει μία πολεοδομική παράβαση προκειμένου να χτίσει λίγα περισσότερα τετραγωνικά σε σχέση με τα επιτρεπόμενα.
Το πρόβλημα θα το αντιληφθούμε ακόμα και στο λεξιλόγιο που χρησιμοπούμε. Η λέξη //καλοσύνη“ αρχίζει υποσυνείδητα να ταυτίζεται με την λέξη //αφέλεια“. Η λέξη //φιλότιμο“ αποκτά όλο και λιγότερη αξία μπροστά σε λέξεις όπως //μαγκιά“ και //καπατσοσύνη“. Πετυχημένος είναι ολοένα και λιγότερο ο έντιμος συμπολίτης μας που βγάζει λίγα σχετικά λεφτά, ενώ θεωρείται ολοένα και περισσότερο πετυχημένος εκείνος που κατάφερε να βγάλει χρήματα ανεξάρτητα από του τρόπους που το πέτυχε. Οι μορφωμένοι, οι σοβαροί, οι πνευματικοί άνθρωποι έχουν υποχωρήσει στα μετόπισθεν της κοινωνικής προθήκης, όπου την πρωτοκαθεδρία καταλαμβάνουν συνήθως νεόπλουτοι, κοσμικοί και διάφοροι άλλοι συμπολίτες μας οι οποίοι απλά και μόνο περιφέρουν το σαρκίο τους με περίσσιο θράσος από δεξίωση σε δεξίωση.
Δεν είμαι επομένως αισιόδοξος για την αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης αν δεν ψάξουμε βαθιά μέσα μας. Αν δεν δούμε τις βαθύτερες αιτίες. Αν δεν παραδεχτούμε ότι τόσο η Εκκλησία όσο και η Δικαιοσύνη είναι αδιάσπαστα τμήματα ενός κοινωνικού συνόλου που βρίσκεται εδώ και χρόνια σε βαθιά κρίση. Κρίση αξιών. Για αυτό εκείνο που χρειάζεται σήμερα πάνω από όλα είναι αλλαγή νοοτροπίας. Μία επανάσταση αξιών. Μία επιστροφή στις αξίες που στήριξαν τον Ελληνισμό στην ιστορική του διαδρομή, αλλά και που στηρίζουν κάθε υγιή κοινωνία. Επιστροφή στην εντιμότητα, στην προσπάθεια, στην εργασία. Επιστροφή στην σοβαρότητα, στην ακεραιότητα, στον αυτοσεβασμό. Είναι σε μένα προφανές ότι απαιτείται μία συνολική κοινωνική αλλαγή. Αλλά δεν θα αλλάξει η Ελλάδα αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς. Και αυτό ίσως να είναι και το μόνο θετικό από αυτή τη σημερινή κρίση. Ότι δηλαδή εκπέμπεται το μήνυμα για επανάσταση νοοτροπίας σε όλους μας. Μόνο που το μήνυμα αυτό πρέπει πρώτα από όλα να το εισπράξει η πολιτική και η όποια πνευματική ηγεσία του τόπου. Γιατί εκεί οι ευθύνες είναι περισσότερες.