Τοποθέτηση στο πάνελ «IMPROVING PUBLIC SECTOR EFFICIENCY: CHALLENGES FOR BUILDING A NATIONAL CONSENSUS » του Delphi Economic Forum
Ο ρόλος της δημόσιας διοίκησης είναι να διευκολύνει τη ζωή των πολιτών και να στηρίζει την αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας. Δυστυχώς, στην Ελλάδα συχνά συμβαίνει το αντίθετο.
Δεν πρέπει να ισοπεδώνουμε τα πάντα, φυσικά. Υπάρχουν πολλοί καλοί δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι δουλεύουν σκληρά χωρίς την ανάλογη αμοιβή. Όμως το βέβαιο είναι ότι η ελληνική δημόσια διοίκηση συνολικά δεν είναι σύμμαχος στην προσπάθεια να κάνουμε καλύτερη την καθημερινότητα των Ελλήνων και να προσελκύσουμε επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες δουλειές. Αποτελεί, μάλιστα, πολλές φορές βαρίδι στα πόδια της χώρας
Τι κρύβεται πίσω από αυτή την αρνητική εικόνα; Κρύβεται το πελατειακό σύστημα. Κρύβονται οι κλαδικές –τις θυμάστε στη δεκαετία του ’80- και τα πάσης φύσεως οργανωμένα συμφέροντα. Κρύβεται ο λαϊκισμός.
Για αυτό και μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, όπως αυτή που ξεκίνησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως υπουργός, συναντάνε τεράστιες αντιστάσεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Ας είμαστε ρεαλιστές, 600 χιλιάδες άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν ριζικά τη συμπεριφορά τους μέσα σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή όσο διαρκεί η θητεία μιας κυβέρνησης. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επιλέξουμε την ακινησία.
Μπορούμε να κάνουμε ριζικές τομές στη δημόσια διοίκηση προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, η οποία δεν προϋποθέτουν να ανακαλύψουμε τον τροχό.
Μιλάω για στοχοθεσία και για αξιολόγηση με βάση την επίτευξη αυτών των στόχων από μια ανεξάρτητη αρχή όπως ο ΑΣΕΠ. Αυτός είναι ένας τρόπος να δούμε πού πρέπει να πάει η δημόσια διοίκηση, και πόσο έχει πλησιάσει τον στόχο της. Με αυτόν τον τρόπο η λειτουργία του δημοσίου θα γίνει πιο αποδοτική με αποτέλεσμα να προσφέρει, τελικά, καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες.
Σήμερα δυστυχώς ενώ η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι κάνει διοικητική μεταρρύθμιση, στην πραγματικότητα αναπαράγει τις χειρότερες πρακτικές του παρελθόντος. Και αυτό το επιβεβαιώνει η έκθεση της Κομισιόν η οποία δημοσιεύτηκε προχθές, που κάνει λόγο για μεγάλο αριθμό προσλήψεων συμβασιούχων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτοί οι περιβόητοι τομεακοί γραμματείς, για τους οποίους κάνουν φωτογραφικές προκηρύξεις για αυθημερόν προσλήψεις κομματικών στελεχών. Συγκεκριμένα, στις 18 Φεβρουαρίου η παραίτηση του τέως Γενικού Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής έγινε δεκτή και την ίδια ημέρα ο Υπουργός τον τοποθέτησε ως Τομεακό Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής με το ίδιο ΦΕΚ!
Στη Νέα Δημοκρατία φυσικά δεν ισχυριζόμαστε ότι δεν έχουμε κάνει λάθη στο παρελθόν σε αυτόν τον τομέα. Όμως έχουμε μάθει από τα λάθη μας και από τα λάθη των άλλων, και έχουμε παρουσιάσει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα βοηθήσουν να χτίσουμε ένα κράτος που εμπιστεύεται, στηρίζει και λογοδοτεί στους πολίτες, και δεν λειτουργεί ως εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Πέρα από την στοχοθεσία και την αξιολόγηση στην οποία αναφέρθηκα, θα σταθώ σε μερικές ενδεικτικές προτάσεις:
- Πρώτον, οι πολίτες θα διεκπεραιώνουν πολλές από τις συναλλαγές τους με το Κράτος από το σπίτι τους 24 ώρες το 24ωρο. Με την υιοθέτηση ενός ενοποιημένου συστήματος ψηφιακής ταυτοποίησης και ηλεκτρονικής υπογραφής, που θα ψηφιοποιήσει τις συναλλαγές των πολιτών με όλους τους φορείς του δημοσίου.
- Δεύτερον, όπου θα απαιτείται φυσική παρουσία σε κάποια δημόσια υπηρεσία, οι πολίτες δεν θα χρειάζεται να προσκομίζουν ξανά και ξανά τα ίδια χαρτιά αφού θα εφαρμοστεί ο κανόνας «κατάθεση εγγράφων μια φορά μόνο».
- Επίσης, θα προωθήσουμε τη συνεργασία του κράτους με τον ιδιωτικό τομέα μέσω της εκχώρησης δραστηριοτήτων (outsourcing), ώστε οι πολίτες να απολαμβάνουν καλύτερες υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος (όπως σε υπηρεσίες καθαρισμού, φύλαξης, αποκομιδής σκουπιδιών, υποστήριξης και συντήρησης ψηφιακών συστημάτων).
- Και, τέλος, θα εστιάσουμε τις προσλήψεις νέων υπαλλήλων εκεί που υπάρχει πραγματική ανάγκη, όπως στην υγεία, την κοινωνική πολιτική και την παιδεία.
Σε αυτόν τον τομέα δεν υπάρχει άλλο περιθώριο για μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Είναι μεγάλης σημασίας να βρούμε έναν κοινό παρονομαστή αντί να δείχνουμε συνέχεια ο ένας με το δάχτυλο τον άλλον.
Χρειάζεται να προσπαθήσουμε να υπάρξει ένα εθνικό consensus στο συγκεκριμένο ζήτημα. Καθώς το «εμείς» και το «εσείς», «οι δικοί μας και οι δικοί σας», έχει πληρωθεί πανάκριβα από τον Έλληνα φορολογούμενο και από την πατρίδα μας την ίδια.
Είναι ολοφάνερο ότι το έργο όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα έχει υπονομευτεί από το πελατειακό σύστημα, τον κομματισμό, αλλά και την αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι μια σύγχρονη και αποδοτική δημόσια διοίκηση είναι προς όφελος των καλών δημοσίων υπαλλήλων. Είναι προς όφελος των πολιτών. Και είναι, τελικά, προς όφελος της χώρας μας.