Η ΟΝΕ έχει μπει πια για τα καλά στην καθημερινή μας ορολογία. Ωστόσο φοβάμαι ότι γύρω από αυτό το θέμα επικρατεί ακόμη αρκετή σύγχυση. Το ενιαίο νόμισμα «πολιτογραφήθηκε» με την υπογραφή της συνθήκης του Μάαστριχ και έχει μπει ήδη στην τελική ευθεία με την επιλογή των χωρών που μπήκαν στην πρώτη ομάδα από το 1999. Δυστυχώς για την χώρα μας, παρά το γεγονός ότι ήταν η μοναδική χώρα η οποία το επιθυμούσε, δεν κατάφερε να μπει σε αυτή την πρώτη φάση. Αντίθετα, χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία παρότι μπήκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αργότερα από την Ελλάδα, εισήλθαν στην πρώτη φάση της ΟΝΕ διότι έκαναν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και πέτυχαν θαυμαστά βήματα οικονομικής προόδου. Αντίθετα η Ελλάδα εξαιτίας της ατολμίας που διακρίνει την σημερινή κυβέρνηση, δεν έχει αντιμετωπίσει ακόμη το σπάταλο κράτος και δεν έχει προβεί στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία. Για παράδειγμα η Ελλάδα σύμφωνα με το Fraser Institute, το οποίο μετρά κάθε χρόνο την οικονομική ελευθερία σε 123 χώρες, κατατάσσεται στην 42η θέση πολύ πίσω από χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία αλλά και άλλες όπως το Ελ Σαλβαδόρ και η Βολιβία. Ευχή και ελπίδα όλων μας είναι η προσχώρηση της Ελλάδας στο ενιαίο νόμισμα το 2001. Θα πρόκειται για το αίσιο τέλος μιας εθνικής προσπάθειας που ξεκίνησε όταν η ΝΔ ήταν κυβέρνηση την τριετία 1990-1993. Η επιτυχία όμως θα ανήκει κυρίως στους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι και σήκωσαν το βάρος της απαραίτητης δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Τα οφέλη από την ΟΝΕ
Η εισαγωγή του κοινού νομίσματος θα προκαλέσει μια πραγματική αλυσίδα από ευεργετικές εξελίξεις για το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας, κατά συνέπεια και της ελληνικής, αλλά θα απαιτήσει ταυτόχρονα σοβαρότατες αλλαγές στην οργάνωση και τη νοοτροπία που επικρατεί στην Ελλάδα.
Οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών θα υπολογίζονται κατά τρόπο “ενιαίο”, στο ίδιο νόμισμα κι έτσι θα οι επιχειρήσεις θα επιλέγουν τις πλέον συμφέρουσες προσφορές. Οι επιχειρηματίες θα είναι σε θέση να προγραμματίζουν τις μελλοντικές δραστηριότητές τους με μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, καθώς θα είναι λιγότερο ευάλωτοι σε νομισματική αστάθεια. Το ενιαίο νόμισμα θα διευκολύνει τις επιχειρήσεις να απευθύνονται στην ενιαία πλέον ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά, γεγονός που θα αυξήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και θα μειώσει κι άλλο το κόστος του χρήματος. Η δημοσιονομική σταθερότητα που είναι προαπαιτούμενο για την ΟΝΕ επιφέρει χαμηλά επιτόκια, γεγονός που καθιστά πολύ πιο συμφέρουσες τις επενδυτικές δραστηριότητες (συμπεριλαμβανομένου και του χρηματιστηρίου) παρά τις τραπεζικές καταθέσεις και την αγορά ομολόγων. Άλλωστε, αυτό το διαπιστώνουμε και σήμερα με τη μείωση του πληθωρισμού, πριν καν αποκτήσουμε κοινό νόμισμα.
Η μετά ΟΝΕ εποχή
Η ΟΝΕ όμως δεν είναι πανάκεια για κάθε πρόβλημα. Η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει σκληρή προσπάθεια διότι μπαίνουμε σε μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά άκρως ανταγωνιστική. Στην πρόσφατη συνεδρίαση του ECOFIN οι όροι που τίθενται για την μετά ΟΝΕ εποχή συνιστούν αυστηρή προειδοποίηση για τον χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής που θα πρέπει να εφαρμοσθεί τα επόμενα χρόνια τόσο σε αντιπληθωριστικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιονομικής και εισοδηματικής πολιτικής, στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, όσο και στη λειτουργία του ευρύτερου δημόσιου τομέα ώστε να ενισχυθούν οι ανταγωνιστικές συνθήκες και η ορθή λειτουργία των αγορών εργασίας, αγαθών και κεφαλαίων. Μεταρρυθμίσεις τις οποίες το ECOFIN θεωρεί απαραίτητες προκειμένου να ενισχυθεί το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας μας και να υπάρξει μείωση των πληθωριστικών πιέσεων. Συνεπώς αντί να πανηγυρίζουμε για την είσοδο μας στην ΟΝΕ, μάλλον οφείλουμε να προβληματιζόμαστε. Και αυτό γιατί μπορεί να έχουμε πετύχει -κι αυτό οριακά- τα κριτήρια της ονομαστικής σύγκλισης, το μεγάλο ζητούμενο, όμως, παραμένει η πραγματική σύγκλιση της Ελλάδας με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ελληνική οικονομία πηγαίνει πραγματικά καλά; Είμαστε ευχαριστημένοι από την παιδεία που παρέχουμε στη νέα γενιά; Το κράτος, η δημόσια διοίκηση μας προσφέρουν τις υπηρεσίες που επιθυμούμε; Αυτές είναι ορισμένες προτεραιότητες για την μετά – ΟΝΕ εποχή.
Εξ ου και οι κεντρικοί στόχοι που πρέπει να τεθούν για την επαύριον της ένταξής στην ΟΝΕ: ισχυρή οικονομία, αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και επένδυση στην παιδεία.
Για να γίνει όμως αυτό χρειάζονται σημαντικές παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις στους παραπάνω τομείς.
Η οικονομία μας θα πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική. Ανταγωνιστική οικονομία σημαίνει αποκρατικοποιήσεις, σημαίνει λιγότερους φόρους, σημαίνει περιορισμό των ελλειμμάτων, πάταξη της φοροδιαφυγής, αξιοποίηση των κονδυλίων από το Γ ΚΠΣ.
Η δημόσια διοίκηση θα πρέπει επιτέλους να σταματήσει να παραμένει ένα “απέραντο χαρτομάνι”, πραγματικό βασίλειο των συγχύσεων, επικαλύψεων και αντιφάσεων. Χρειάζεται να γίνει ορθολογική κατανομή των αρμοδιοτήτων, κωδικοποίηση των υφιστάμενων νόμων, ταχύτερη εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την κοινοτική, συνεχής επαγγελματική κατάρτιση των δημοσίων υπαλλήλων.
Η παιδεία μας πρέπει να συμβαδίσει με τις σύγχρονες ανάγκες και εξελίξεις. Να εισάγουμε τις νέες τεχνολογίες στα σχολεία. Με σύγχρονους υπολογιστές και δικτύωση των σχολείων με το INTERNET. Δυστυχώς ακόμη και σήμερα στα σχολεία μας υπάρχουν ξεπερασμένοι υπολογιστές 386 και 486, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις ακόμη και το 2005 η Ελλάδα θα είναι τελευταία στις δαπάνες για την πληροφορική.
Η καθιέρωση του εύρω θα αποτελεί τη μεγαλύτερη νομισματική μεταβολή όλων των εποχών. Η Ευρώπη μπορεί να είναι υπερήφανη για το σχέδιο του κοινού νομίσματος, παρά τις όποιες δυσχέρειες κατά την υλοποίηση του φιλόδοξου εγχειρήματος. Για την Ελλάδα είναι μια πρόκληση να συμμετάσχει στην μεγαλύτερη οικονομική ένωση του κόσμου. Την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως μας διηγείται η μυθολογία, ο αρχηγός των Θεών του Ολύμπου, ο κραταιός Δίας, γεννημένος ο ίδιος στο Ιδαίο Άντρο, ήταν αυτός που απήγαγε την Ευρώπη μεταφέροντάς την από τη Μέση Ανατολή στην ήπειρο που έμελλε να πάρει έκτοτε το όνομά της… Η συμβολική αυτή αναδρομή στη μυθολογία έρχεται να αποδείξει πόσο αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ελληνική παράδοση μας είναι η Ευρώπη.
