1.
Θα πρέπει να περιμένουμε θετική εξέλιξη για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ;
Η θετικότερη εξέλιξη θα ήταν να εκπληρώσει η Τουρκία όλες τις υποχρεώσεις της απέναντι στην ΕΕ, πολύ περισσότερο μάλιστα αυτές που αφορούν στην Κύπρο. Καθώς αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να ακολουθήσει μία κατά βάση σωστή στρατηγική: από την μία κρατάει ανοιχτή την πόρτα στην Τουρκία για να έχει η τελευταία κίνητρο να εξευρωπαϊστεί πραγματικά και από την άλλη στέλνει ένα σαφές μήνυμα με το πάγωμα των οκτώ από τα τριάντα πέντε κεφάλαια των διαπραγματεύσεων. Το μήνυμα αυτό είναι πως η πορεία των γειτόνων μας προς τις Βρυξέλλες δεν μπορεί να είναι μία πορεία «αλά τούρκα». Δεν θα προσαρμοστεί η ΕΕ στα δεδομένα της Τουρκίας, αλλά η Τουρκία στα δεδομένα της ΕΕ.
2.
Η Άγκυρα έκανε μία κίνηση – πρότεινε υπό όρους άνοιγμα ενός λιμανιού και ενός αεροδρομίου στη Κύπρο – που από άλλους χαρακτηρίστηκε θετικό βήμα και από άλλους «πυροτέχνημα». Πώς είδατε εσείς αυτήν την κίνηση;
Στην αρχή, όντως, κάποιοι το θεώρησαν θετικό βήμα. Στη συνέχεια όμως κατάλαβαν, πως δεν επρόκειτο για μία ουσιαστική κίνηση και σίγουρα δεν αποτελούσε εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων της Τουρκίας απέναντι στην ΕΕ. Γι’ αυτό και το Συμβούλιο των Υπουργών των Εξωτερικών οδηγήθηκε στη γνωστή θέση η οποία δεν ικανοποίησε μόνο την Ελλάδα, αλλά και την κυπριακή κυβέρνηση.
3.
Ποιο είναι το κλίμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την έως τώρα στάση της Τουρκίας στην διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων;
Η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών είναι υπέρ της ενταξιακής προοπτικής της Τουρκίας με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Έχουν δηλαδή μία θέση που είναι πολύ κοντά στην ελληνική προσέγγιση για το θέμα αυτό. Εκπλήσσει όμως πολλούς συναδέλφους το γεγονός ότι ενώ η Άγκυρα κρατάει σε ένα σημαντικό βαθμό το κλειδί για την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις που κάνει με την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν αποφασίζει να το χρησιμοποιήσει. Η ίδια η Άγκυρα δηλαδή κάνει τη ζωή της δύσκολη. Πιστεύω πως αυτό που δυσκολεύει την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρώπη είναι το κεμαλικό κατεστημένο και μία σειρά από άλλες αγκυλώσεις που οδηγούν τελικά στο να βάζει η Τουρκία τον εγωισμό της πάνω από το συμφέρον της. Όσο νωρίτερα εγκαταλείψουν οι γείτονες αυτές τις αντιλήψεις τόσο το καλύτερο και για μας και για αυτούς.
4.
Η Γερμανία, που αναλαμβάνει από την 1η του έτους την προεδρία της Ένωσης, σκοπεύει να επαναφέρει στην κορυφή της ατζέντας το θέμα της Συνταγματικής Συνθήκης. Τί έχει αλλάξει, ώστε να ελπίζει ότι θα έχει καλύτερη τύχη;
Θα έχουν παρέλθει ήδη οι εκλογές στην Ολλανδία και κυρίως θα έχουν τελειώσει οι προεδρικές εκλογές στην Γαλλία. Επομένως σε αυτές τουλάχιστον τις δύο χώρες θα γίνει συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα μακριά από τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις. Ωστόσο, η υπόθεση του Συντάγματος είναι ακόμα πιο περίπλοκη. Δεν συνδέεται μόνο με την Ολλανδία και την Γαλλία. Το κλίμα σε δύο ακόμα χώρες -την Βρετανία και την Πολωνία- δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα θετικό. Οι Γερμανοί σωστά πάντως έχουν βάλει το θέμα αυτό στην ατζέντα τους, γιατί η Ευρώπη των 27 δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά με την Συνθήκη της Νίκαιας. Το σχέδιο του Ευρωσυντάγματος οδηγεί σε μία Ευρώπη πιο αποτελεσματική και πιο δημοκρατική και γι’ αυτό σωστά επικυρώθηκε από την συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής των Ελλήνων. Για τους λόγους όμως που περιέγραψα παραπάνω φαίνεται πως η επικύρωση του αρχικού κειμένου του Συντάγματος και από τις 25 χώρες είναι δύσκολη. Υποθέτω πως οι Γερμανοί θα αναλάβουν κάποιες πρωτοβουλίες που μπορεί να οδηγήσουν στην επικύρωση τουλάχιστον το μεγαλύτερου μέρους της Συνθήκης αυτής. Ποιες θα είναι οι πρωτοβουλίες θα δείξει ο χρόνος.
5.
Από τις αρχές του νέου έτους η ευρωπαϊκή οικογένεια υποδέχεται ως νέα μέλη της τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Θεωρείτε ότι κάπου εδώ κλείνει το θέμα της διεύρυνσης της ΕΕ, τουλάχιστον για τα (αρκετά) επόμενα χρόνια;
Έχει ήδη διευκρινιστεί ότι δεν μπορεί να γίνει διεύρυνση πριν από το 2015. Βεβαίως το νέο κύμα διεύρυνσης μας αφορά άμεσα καθώς οι υποψήφιες χώρες είναι όλες σχεδόν γείτονές μας: η Τουρκία, η Κροατία, τα Σκόπια. Παρόμοιες φιλοδοξίες έχουν εκφράσει και η Σερβία με την Αλβανία. Αν και η διεύρυνση της ΕΕ προς τα Βαλκάνια είναι προς το συμφέρον μας -καθώς σταθεροποιεί μία και καλή την γειτονιά μας- θα πρέπει να παραδεχθούμε πως η ΕΕ χρειάζεται ένα διάστημα για να αφομοιώσει τα νέα μέλη και να υιοθετήσει τους θεσμούς που απαιτούνται έτσι ώστε μία μεγαλύτερη ΕΕ να παραμείνει αποτελεσματική και λειτουργική.