Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης μιλάει στην «Political» λίγες ώρες πριν από την ομιλία του Πρωθυπουργού στη 87η ΔΕΘ και αποκαλύπτει το δημοσιονομικό πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί. Αναλύει τι κέρδισε ο Πρωθυπουργός από την Κομισιόν για τις πλημμύρες, τα θετικά της επενδυτικής βαθμίδας και γιατί πρέπει η Κυβέρνηση να μη δώσει την εικόνα ότι χαλαρώνει δημοσιονομικά, ενώ υπογραμμίζει τις αλλαγές για το κλείσιμο της τρύπας της φοροδιαφυγής και υπόσχεται αποτελέσματα εντός ολίγων μηνών.
Κ. Υπουργέ, τι κέρδισε η Ελλάδα στις Βρυξέλλες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της φυσικής καταστροφής στη Θεσσαλία;
Πρώτον, είχαμε μία άμεση αντίδραση της Ελληνικής Κυβέρνησης. Δεύτερον, είχαμε μία άμεση κινητοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τρίτον, εξαντλώντας πρακτικά τα όρια που θέτει ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κινητοποιήθηκαν για την Ελλάδα πόροι της τάξεως των 2,25 δισ. ευρώ. Μέρος αυτών των χρημάτων είναι οι λεγόμενες «ευελιξίες». Η δυνατότητα που μας δίνεται, δηλαδή, να απορροφήσουμε ευκολότερα ή να ανακατευθύνουμε χρήματα που έχουμε στη διάθεσή μας. Και αυτό είναι σημαντικό τόσο για τον προϋπολογισμό όσο και για τους φορολογούμενους, που δεν θα επιβαρυνθούν με τα χρήματα αυτά. Επιπλέον, όμως, υπάρχει και «φρέσκο χρήμα» στο οποίο μπορούμε να υπολογίζουμε: Πρώτον, σε περίπου 250 εκατ. ευρώ του παλιού ΕΣΠΑ. Δεύτερον, σε ένα ποσό από το λεγόμενο Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ, το οποίο θα οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς. Και, τρίτον, στο ειδικό αποθεματικό της ΕΕ για τους αγρότες. Προφανώς, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες των καταστροφών μόνο μέσω της Ευρώπης. Θα απαιτηθούν χρήματα και του κρατικού προϋπολογισμού. Και γι’αυτό, άλλωστε, έγιναν οι σχετικές ανακοινώσεις για τις δράσεις της Κρατικής Αρωγής (π.χ. για την κάλυψη άμεσων αναγκών όπως η αντικατάσταση οικοσκευής και η επισκευή κατοικιών), του ΕΛΓΑ για τους αγρότες, για την αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Πολλά από αυτά τα μέτρα θα καλυφθούν από τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό των 600 εκατ. ευρώ που θα ψηφιστεί από τη Βουλή.
Ακόμη και με την ευρωπαϊκή βοήθεια, οι καταστροφές στην Θεσσαλία αλλά και προηγουμένως στον Έβρο, στην Αττική και στη Ρόδο ανοίγουν «τρύπα» αρκετών δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό. Αντέχει η οικονομία νέα σχέδια ανασυγκρότησης;
Η οικονομία μας έχει ισχυροποιηθεί σε σχέση με το 2019. Γι’αυτό άλλωστε έχουν γίνει αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις της οικονομίας μας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Φυσικά, δεν είμαστε ούτε Ελβετία ούτε Σουηδία. Ούτε υπάρχουν μαγικές γομολάστιχες που θα διαγράψουν ως δια μαγείας τις επιπτώσεις τέτοιων καταστροφών. Επομένως, πρέπει να ισορροπήσουμε και θα ισορροπήσουμε από τη μια μεριά ανάμεσα στην αναγκαία κοινωνική ευαισθησία – διότι οι τρομερές αυτές πλημμύρες δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στους συμπολίτες μας στη Θεσσαλία και στις άλλες πληγείσες περιοχές και το κράτος πρέπει να σταθεί και θα σταθεί δίπλα τους – και από την άλλη μεριά στην ανάγκη να έχουμε μία σοβαρή οικονομική πολιτική. Μία οικονομική πολιτική που να φέρνει ανάπτυξη. Διότι μόνο η ανάπτυξη μπορεί να εγγυηθεί μία ουσιαστική κοινωνική πολιτική!
Θα ανατρέψουν οι εξελίξεις αυτές τις παροχές που σχεδίαζε να εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ; Μήπως η Ελλάδα θα έπρεπε να ζητήσει χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων προκειμένου να έχει μεγαλύτερη ευελιξία;
Η φιλοσοφία που σας περιγράφω, η ισορροπία ανάμεσα στην κοινωνική ευαισθησία και τη δημοσιονομική υπευθυνότητα, θα έχει αντανάκλαση και στην τοποθέτηση του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πολύ μεγάλης σημασίας, να μη παρεκκλίνουμε από τους δημοσιονομικούς μας στόχους. Να μην στείλουμε διεθνώς το μήνυμα ότι στην Ελλάδα χαλαρώνουμε. Διότι, αν κάναμε κάτι τέτοιο, αν ζητούσαμε τη χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων, θα περνάγαμε το μήνυμα ότι η Ελλάδα ξανακυλάει σε κρίση. Και, μετά από τόσες θυσίες που έχουν γίνει την προηγούμενη δεκαετία και την πρόοδο των τελευταίων ετών (αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αύξηση των μισθών) θα ήταν διπλά και τριπλά κρίμα για όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες, να τεθεί αυτή η πρόοδος σε κίνδυνο, ξανακυλώντας δημοσιονομικά. Πρέπει, λοιπόν, να κρατήσουμε ένα καλό ζύγι. Αυτό περιλαμβάνει και την ανάγκη αναθεώρησης του πλαισίου για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής – με την αύξηση π.χ. των σχετικών κονδυλίων που διατίθενται. Ναι, θα παραμείνουμε κοινωνικά ευαίσθητοι – δεν το χαρίζουμε αυτό σε κανέναν – αλλά ταυτόχρονα θα έχουμε μία σοβαρή δημοσιονομική διαχείριση!
Μετά από συνάντησή σας μαζί τους, οι τράπεζες ανακοίνωσαν πρωτοβουλίες τους για τις πληγείσες περιοχές. Πώς τις σχολιάζετε;
Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών αποφάσισε να διαθέσει 50 εκατομμύρια ευρώ ως κοινωνική συνεισφορά για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κακοκαιρίας Daniel. Καθώς και να παρέχει διευκολύνσεις για τους δανειολήπτες τόσο στη Θεσσαλία όσο και στις άλλες πληγείσες περιοχές. Είναι μία σημαντική κοινωνική συνεισφορά. Την οποία, έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε, ότι και άλλοι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες του τόπου θα ακολουθήσουν. Ήδη την ίδια ημέρα είχα συνάντηση με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, οι οποίοι καταλαβαίνω ότι θα κινηθούν, επίσης, προς αυτή την κατεύθυνση. Και νομίζω και ότι ο βιομηχανικός κόσμος προς τα εκεί θα κινηθεί. Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε αυτές τις στιγμές μπροστά όλοι οι Έλληνες μαζί και με κοινωνική αλληλεγγύη. Να δούμε πάνω απ’όλα το συμφέρον της πατρίδας μας. Το χρειαζόμαστε. Και είναι σημαντικό που οι ισχυρότεροι οικονομικά φαίνεται ότι λαμβάνουν αυτό το μήνυμα!
Η καναδική DBRS έδωσε τελικά την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Τι σημαίνει αυτό για την οικονομία και τον απλό πολίτη; Πιστεύετε ότι θα ακολουθήσουν και άλλοι οίκοι αξιολόγησης;
Σε αυτή τη πολύ δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μας, λόγω των άνευ προηγουμένου φυσικών καταστροφών, η χώρα μας ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα. Δεν ήταν ένα εύκολο άλμα. Προϋπέθετε τη συστηματική προσπάθεια που έγινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε οικονομικό επίπεδο, η οποία είχε επιβραβευτεί μέχρι τώρα με αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις. Σημαίνει περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού, περισσότερες επενδύσεις, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας. Η ανακοίνωση του οίκου DBRS μιλάει τόσο για την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, όσο και για τον συνδυασμό της πολιτικής σταθερότητας με την υπεύθυνη οικονομική πολιτική που δημιουργεί ένα κατάλληλο κλίμα για την περαιτέρω ενδυνάμωση της ελληνικής οικονομίας. Δουλειά μας είναι να συνεχίσουμε με σοβαρότητα τις προσπάθειές μας στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής όσο και των διαρθρωτικών αλλαγών, για να πείσουμε και τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης, όσο και τις αγορές και τους επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που αξίζει κανείς να επενδύει και να ανοίγει καινούργιες δουλειές. Γι’αυτό υπογράμμισα ήδη ότι πρέπει πάντοτε να συνδυάζουμε την κοινωνική ευαισθησία με την οικονομική σοβαρότητα. Χωρίς σοβαρή οικονομική πολιτική, δεν υπάρχουν θεμέλια!
Ένα μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με την μεγάλη τρύπα της παραοικονομίας που προκαλείται από την εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Που έχετε εντοπίσει τις μεγάλες παρανομίες και τι θα κάνετε για να κλείσει αυτή η πληγή του προϋπολογισμού;
Μιλάμε για «μαύρη οικονομία», στην οποία, όπως το λέει και η λέξη, υπάρχει σκοτάδι. Υπάρχουν βεβαίως οι εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Είχαμε, επίσης, τον εξαπλασιασμό των εισοδημάτων που δηλώθηκαν από βραχυχρόνιες μισθώσεις μετά την έναρξη της συνεργασίας με τις ψηφιακές πλατφόρμες, που δίνει μία τάξη μεγέθους. Εν πάση περιπτώσει, τόσο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και τήρησης των όρων του δίκαιου ανταγωνισμού όσο και για να μπορέσουμε στη συνέχεια να μειώσουμε περαιτέρω τους φορολογικούς συντελεστές, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα μας. Θα εκμεταλλευτούμε στο έπακρο τις δυνατότητες που μας δίνουν οι νέες τεχνολογίες. Οι οποίες δεν είναι ούτε δεξιές, ούτε αριστερές, ούτε κεντρώες. Είναι όμως αποτελεσματικές! Μία από τις πρώτες μας πρωτοβουλίες θα είναι η σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και την ΑΑΔΕ για να γίνονται και οι αντίστοιχοι έλεγχοι. Εκεί θα ασχοληθώ προσωπικά έτσι ώστε να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και τους πρώτους μήνες του 2024 να έχει ολοκληρωθεί η σύνδεση 450.000 επιχειρήσεων. Παράλληλα προχωρούν άλλες πρωτοβουλίες, όπως για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια και το myDATA. Εν πάση περιπτώσει, δεν θα πάμε με ευχές και προσευχές. Θα πάμε με πολύ στοχευμένα μέτρα. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι για μένα η καινούργια Ολυμπιακή, η καινούργια ΔΕΗ, οι καινούργιες συντάξεις. Και θα έχουμε πολύ συγκεκριμένα αποτελέσματα όχι σε πέντε τέρμινα, αλλά σε λίγους μήνες! Ο Πρωθυπουργός θα είναι πολύ σαφής για τη φοροδιαφυγή στην ομιλία του στη ΔΕΘ.