“Με τραγούδια για τη φτώχεια και τη ξενιτιά, ρετιρέ παίρνω στην Κηφισιά” λέει ένα παλιό τραγούδι. Με τον ίδιο τρόπο πολλοί ¨Έλληνες πολιτικοί έκαναν καριέρα θρηνώντας για τη φτώχεια και αγωνιζόμενοι θεωρητικά για τους φτωχούς. Όμως, παρά τις διακηρύξεις τους, τα αποτελέσματα των πράξεων και των πολιτικών τους δείχνουν το χάσμα ανάμεσα σε λόγια και έργα. Δείχνουν παράλληλα την κληρονομιά της σημερινής κυβέρνησης από αυτήν του ΠΑΣΟΚ. Τα στατιστικά στοιχεία του Ευρωβαρομέτρου για το 2004, σε σχέση με τη φτώχεια, αποκαλύπτουν ότι η χώρα μας βρίσκεται στην τρίτη θέση στην ΕΕ-25, μετά την Πορτογαλία και τη Λετονία, στην άνιση κατανομή του πλούτου, ότι δηλαδή στη χώρα μας υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς.
Τα παραπάνω στατιστικά καταδεικνύουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ότι το θέμα του ξεριζώματος της φτώχειας δεν είναι θέμα διακηρύξεων αλλά συγκεκριμένων πολιτικών. Στο βασικό ερώτημα του πώς διατίθενται οι πόροι τα ίδια τα στοιχεία δίνουν την απάντηση. Τα τελευταία δέκα χρόνια οι κοινωνικές παροχές στη χώρα μας απέτυχαν πλήρως το στόχο τους, να βελτιώσουν δηλαδή τη ζωή των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων. Για παράδειγμα, το ποσοστό της φτώχειας πριν τις κοινωνικές μεταβιβάσεις ήταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση 26% και στην Ελλάδα 23%. Μετά τις κοινωνικές παροχές, το 2004, ενώ το ποσοστό της φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε σημαντικά και έφτασε το 17%, στη χώρα μας η μείωση ήταν ελάχιστη, μόλις 3%, με αποτέλεσμα να παραμείνει το 20%.Να σημειώσουμε ότι το ύψος των παροχών που δίνονταν στην Ελλάδα (26% του ΑΕΠ) και στην ΕΕ-15 (27,6% του ΑΕΠ) ήταν σχεδόν το ίδιο. Με άλλα λόγια, οι κοινωνικές παροχές στη χώρα μας δεν αφορούσαν τόσο πολύ τους φτωχούς. Αντίθετα επωφελήθηκαν από αυτές διάφοροι επιτήδειοι, ενώ συντηρήθηκε παράλληλα η γραφειοκρατία που τις διαχειρίστηκε χωρίς τα αντίστοιχα αποτελέσματα.
Αυτό που χρειάζεται για μια σωστή κοινωνική πολιτική είναι μια αλλαγή της φιλοσοφίας της με στόχο τους πραγματικά φτωχούς. Παράλληλα, είναι αναγκαίες πολιτικές που οδηγούν σε ανάπτυξη της οικονομίας, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται
απαραίτητοι πόροι. Χωρίς πόρους δεν μπορεί να ασκηθεί κοινωνική πολιτική. Γι’ αυτό και έχει λεχθεί ότι ο καλός Σαμαρείτης δεν θα ήταν γνωστός
αν δεν είχε χρήματα να διαθέσει. Η ανάπτυξη όμως αυτή που θα αποφέρει και τον ανάλογο πλούτο δεν διατάσσεται, αλλά απορρέει μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές πρακτικές. Χρειάζεται μια δημοσιονομική εξυγίανση που θα συνεπάγεται τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, και η δημιουργία ενός κράτους μοχλού ανάπτυξης με λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερες ευκαιρίες για επενδύσεις. Γι’ αυτό και είναι αναγκαίες διαθρωτικές αλλαγές στην οικονομία μας.
Η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει με συνέπεια τη Στρατηγική της Λισσαβόνας, που είναι η στρατηγική των μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να εκμεταλλευτεί τα στρατηγικά της πλεονεκτήματα, τον τουρισμό, τις υπηρεσίες, αλλά και τις νέες τεχνολογίες., στις οποίες δεν δίνουμε τη σημασία που θα άξιζαν. Προς την κατεύθυνση μιας δυναμικής ανάπτυξης, κινούνται και οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση στην παιδεία, οι οποίες αποσκοπούν να καταστήσουν το εκπαιδευτικό σύστημα βασικό μοχλό στην αναπτυξιακή διαδικασία. Για να σταματήσει πλέον η χώρα μας να βρίσκεται ουραγός των εξελίξεων έχοντας, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση που θα παρουσιαστεί από τον πρόεδρο της Επιτροπής, ένα απ’ τα χειρότερα εκπαιδευτικά συστήματα στην Ευρώπη με αρνητικές συνέπειες σε τομείς όπως αυτούς της κοινωνίας της πληροφορίας, της έρευνας και της καινοτομίας. Η σωστή εκπαίδευση που θα παρέχει στους νέους ισχυρά εφόδια αποτελεί βασική προϋπόθεση για την προσαρμογή στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον και για την ριζική καταπολέμηση της φτώχειας.
Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Ότι οι διακηρύξεις δεν είναι αρκετές. Όπως είχε πει και ο Ζισκάρ ντ’ Εσταίν, κανένας πολιτικός δεν έχει το μονοπώλιο της καρδιάς. Δεν θα κριθούμε λοιπόν από την κοινωνική μας ευαισθησία αλλά από την κοινωνική μας αποτελεσματικότητα. Εκεί δίνουμε εξετάσεις και εκεί πρέπει να πετύχουμε.