Η πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (συμμαχία σοσιαλιστών, φιλελευθέρων και πρασίνων) ενέκρινε σήμερα τροπολογία με την οποία ζητείται να περιληφθεί η Τουρκία στα χρηματοδοτικά προγράμματα ΙSPA και SAPARD, που αποσκοπούν στην ενίσχυση των υποψηφίων προς ένταξη χωρών, κατά τη διάρκεια της συζήτησης και ψήφισης της έκθεσης του αυστριακού σοσιαλιστή ευρωβουλευτή κ. Χάνες Σβόμποντα.
Η έκθεση που συζητήθηκε και εγκρίθηκε από την ολομέλεια του Ε.Κ. αφορούσε το πλαίσιο της προενταξιακής στρατηγικής και ιδίως τη “θέσπιση εταιρικής σχέσης ενόψει της προσχώρησης”. Η τροπολογία για την πρόσθετη χρηματοδότηση της Τουρκίας εγκρίθηκε, παρά την ισχυρή αντίδραση όλων των ελλήνων ευρωβουλευτών, αλλά και τη σημαντική συμβολή των ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας -με πολιτικά και τεχνικά επιχειρήματα- στη διαμόρφωση αρνητικής θέσης από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που είναι η μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα στο Ε.Κ.
Μιλώντας εξ ονόματος της Νέας Δημοκρατίας και του ΕΛΚ, ο ευρωβουλευτής κ. Κωστής Χατζηδάκης είπε χαρακτηριστικά: “όλοι νομίζω σε αυτή την αίθουσα θέλουμε μια σύγχρονη και προοδευτική Τουρκία, αλλά, ειλικρινά, αρχίζω να διερωτώμαι αν το θέλει η ίδια η Τουρκία.” Και υπογράμμισε ότι το μήνυμα που πρέπει να στείλει το Ε.Κ. είναι ότι “η συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημαίνει ότι η χώρα αυτή πρέπει να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά δεδομένα και όχι το αντίθετο, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ένωση στα δεδομένα της Τουρκίας”.
Ο κ. Χατζηδάκης πρόσθεσε ότι φαίνεται πώς η Τουρκία δεν έχει πάρει το μήνυμα αυτό αν ληφθούν υπόψη τα όσα συνέβησαν στις τουρκικές φυλακές και τα οποία καταδικάστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η σκλήρυνση της στάσης του τουρκοκύπριου ηγέτη του κ. Ντενκτάς ο οποίος αρνείται να προσέλθει στις διακοινοτικές συνομιλίες με την ενθάρρυνση μάλιστα της στάσης αυτής από την μεριά της Τουρκίας.
Πέρά από τα ανωτέρω πολιτικά επιχειρήματα τα οποία εντάσσονται και στις υποχρεώσεις της Τουρκίας στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε και σε δύο τεχνικούς -εξ ίσου ουσιαστικούς λόγους- για τους οποίους δεν θα μπορούσε η Τουρκία να ενταχθεί στα προγράμματα ΙSPA και SAPARD: α) ο προϋπολογισμός των προγραμμάτων αυτών είναι δεδομένος. και έχει καθοριστεί από τη συμφωνία του Βερολίνου και δεν μπορεί να αυξηθεί. Κατά συνέπεια ο μόνος τρόπος για να ενταχθεί η Τουρκία είναι να περιοριστεί το μερίδιο άλλων υποψήφιων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. β) το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όταν εγκρινόταν τα προγράμματα ΙSPA και το SAPARD, είχε καταψηφίσει τροπολογίες για τη χρηματοδότηση από τα προενταξιακά αυτά εργαλεία της Κύπρου και της Μάλτας με το σκεπτικό ότι η Κύπρος και η Μάλτα χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα MEDA (για τις μεσογειακές χώρες) στο οποίο συμμετέχει και η Τουρκία.
Ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος κ. Γκύντερ Φερχόϋγκεν απαντώντας στο κ. Χατζηδάκη δέχθηκε ότι για τεχνικούς πράγματι λόγους η Τουρκία δεν μπορεί να ενταχθεί στα προγράμματα αυτά και επισήμανε ότι σε πολιτικό επίπεδο είναι αλήθεια ότι η περίπτωση της Τουρκίας είναι διαφορετική από τις άλλες υποψήφιες προς ένταξη χώρες και πρέπει να κάνει ακόμη πολλά και σημαντικά βήματα στον τομέα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο κ. Φερχόϋγκεν επισήμανε πάντως ότι αυτό που προέχει για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μέσω της εταιρικής σχέσης να δοθεί ένα κίνητρο ώστε να προχωρήσει η Τουρκία στη μεγαλύτερη δημοκρατική μεταρρύθμιση της ιστορίας της.
Παρά την έγκριση της πρόσθετης χρηματοδότησης από το Ε.Κ. είναι πιθανόν το Συμβούλιο των Υπουργών να την απορρίψει για τους τεχνικούς λόγους που επικαλέσθηκε ο κ. Χατζηδάκης και αποδέχθηκε ο αρμόδιος επίτροπος.
