“Ο μόνος τρόπος για να μπορέσουν τα πανεπιστήμια να δημιουργήσουν ουσιαστική προστιθέμενη αξία στην καινοτομία και την ανάπτυξη είναι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο. Ένα μοντέλο στήριξης της επιχειρηματικότητας και προσέλκυσης επενδύσεων.Αυτός είναι ο στόχος μας στη Νέα Δημοκρατία”, υπογράμμισε ο Κωστής Χατζηδάκης σε Εσπερίδα με θέμα “ΑΕΙ, Έρευνα, Καινοτομία, Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη” που διοργάνωσε η Πρωτοβουλία για την Παιδεία και την Ανάπτυξη (ΠΡΩ.ΠΑΙΔΕI.Α).
Ο Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε ότι “για να τα καταφέρουμε όμως, χρειαζόμαστε την επανάσταση της κοινής λογικής, σε όλα τα μέτωπα. Στην οικονομία, στην παιδεία, στη δημόσια διοίκηση. Να μελετήσουμε τις καλές ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές. Αυτά που πέτυχαν αλλού γιατί να μην πετύχουν και σε εμάς;”
Ομιλία του Αντιπροέδρου της ΝΔ Κωστή Χατζηδάκη
στην Εσπερίδα «ΑΕΙ, Έρευνα, Καινοτομία, Επιχειρηματικότητα & Ανάπτυξη»
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να ξεκινήσω με μια γενική παρατήρηση σχετικά με την τάση που παρατηρούμε στην ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας τα δύο τελευταία χρόνια.
Ενώ, δηλαδή, ολόκληρος ο κόσμος πηγαίνει προς μία κατεύθυνση ώστε να προσαρμοστεί στις προκλήσεις του μέλλοντος, εμείς επιλέγουμε να υιοθετούμε μια ρετρό αντίληψη, γυρνώντας πίσω σε προσεγγίσεις της δεκαετίας του 80.
Ενδεικτικό αυτής της λογικής είναι το ξήλωμα των μεταρρυθμίσεων που προώθησαν η Μαριέττα Γιαννάκου και η Άννα Διαμαντοπούλου. Θυμηθείτε την επαναφορά των αιώνιων φοιτητών, τον εσωτερικό κανονισμό και τον κανονισμό λειτουργίας για τα ιδρύματα που μπήκαν στο ψυγείο, την πλάγια υπονόμευση του θεσμού των Συμβουλίων Ιδρύματος, και ούτω καθεξής.
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι αρνούμαστε τόσο πεισματικά να δούμε τις καλές πρακτικές στον υπόλοιπο κόσμο. Και αντ’ αυτού επιλέγουμε να συνεχίζουμε στην ίδια πορεία, ελπίζοντας ότι, ως δια μαγείας, θα οδηγηθούμε σε διαφορετικό αποτέλεσμα. Για αυτό και έχω επιλέξει σήμερα να μιλήσω για την ανάγκη της στροφής στην κοινή λογική, την οποία φαίνεται να έχουμε ξεχάσει σε αυτή τη χώρα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της οπισθοδρόμησης είναι το πρόσφατο νομοσχέδιο για την επιλογή των διευθυντών στα σχολεία. Το οποίο επιδεικνύει, για άλλη μια φορά την αλλεργία της κυβέρνησης απέναντι στην αξιοκρατία και την άμιλλα, μετά από άλλες παρεμβάσεις της όπως η κατάργηση των πρότυπων σχολείων.
Θυμηθείτε επίσης την πρόσφατη άρνηση του υπουργείου Παιδείας να δημιουργηθεί αγγλόφωνο προπτυχιακό τμήματα με δίδακτρα, για φοιτητές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη Νέα Δημοκρατία υιοθετούμε την αντίθετη προσέγγιση. Προτείνουμε την ίδρυση ξενόγλωσσων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα πανεπιστήμιά μας, χωρίς αναθεώρηση του Συντάγματος, δεδομένου πως με το υπάρχον συνταγματικό πλαίσιο δεν απαγορεύεται. Ξενόγλωσσα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά τμήματα με στόχο την ανάδειξη της Ελλάδας σε εκπαιδευτικό κέντρο. Έτσι ώστε να προσελκύσουμε φοιτητές από άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής αντί να εξάγουμε κάθε χρόνο φοιτητές και συνάλλαγμα.
Μιλάμε επίσης για την εισαγωγή του μαθήματος της επιχειρηματικότητας ξεκινώντας από το σχολείο, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες μονάδες των ΑΕΙ, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες. Σήμερα στα σχολεία βλέπουμε από τη μία να διδάσκεται η οικονομία με τρόπο ελλιπή, παρ’ ότι όλοι οι μαθητές θα κληθούν να πάρουν αμέτρητες σημαντικές οικονομικές αποφάσεις στη ζωή τους. Και από την άλλη βλέπουμε να μην υπάρχει μάθημα επιχειρηματικότητας, παρ’ ότι το αντικείμενο αυτό διδάσκεται και σε χώρες των Βαλκανίων. Κανείς δεν ισχυρίζεται, φυσικά, ότι ένα τέτοιο μάθημα θα δημιουργήσει πετυχημένους επιχειρηματίες από τη μία μέρα στην άλλη. Όμως η εισαγωγή των μαθητών σε βασικές αρχές τις επιχειρηματικότητας μπορεί να σπείρει τον σπόρο που θα ανοίξει νέες προοπτικές στην πορεία της ζωής τους, με ευρύτερα οφέλη για την ελληνική οικονομία.
Και αυτή η σκέψη με οδηγεί να τοποθετηθώ στο θέμα της παρούσης ενότητας, δηλαδή το ζήτημα της σύνδεσης του πανεπιστημίου με την επιχειρηματικότητα, την καινοτομία και την ανάπτυξη. Σε αυτό το ζήτημα υπάρχουν δύο βασικές σχολές σκέψεις στην Ελλάδα:
§ Από τη μία έχουμε αυτούς που λένε «προς Θεού, δεν μπορούμε να παραδώσουμε τα πανεπιστήμια στους καπιταλιστές».
§ Από την άλλη, όμως, είμαστε όλοι εμείς που, παρ’ ότι υποστηρίζουμε τη σύνδεση αυτή, στην πράξη δεν την έχουμε επιδιώξει όσο ενεργά θα έπρεπε. Υπάρχουν, φυσικά, μεμονωμένες προσπάθειες στη χώρα, όμως είναι πολύ λιγότερες από αυτές που θα θέλαμε.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά πόσο είχα εντυπωσιαστεί όταν είχα επισκεφτεί το Εδιμβούργο ως Ευρωβουλευτής στις αρχές της περασμένης δεκαετίες και έμαθα ότι το τοπικό πανεπιστήμιο είχε δημιουργήσει –είτε άμεσα, είτε μέσω spin–offs– 25 χιλιάδες θέσεις εργασίας! Βέβαια, όταν αναφέρω αυτή την ιστορία, η αντίδραση που εισπράττω συχνά είναι ότι «αυτά στην Ελλάδα δεν γίνονται».
Και σας ρωτάω λοιπόν: Γιατί να μην γίνονται; Τι μας εμποδίζει; Είναι μήπως η έλλειψη ποιοτικών ερευνητών ή καινοτόμων επιχειρηματιών; Όχι! Εμείς οι ίδιοι είμαστε που ορθώνουμε εμπόδια, συντηρώντας ένα σύστημα που θέλει τα πανεπιστήμια αποκομμένα από την πραγματική οικονομία. Ένα σύστημα που περιορίζεται στο να πετάει τους αποφοίτους πανεπιστήμιων στη θάλασσα της αγοράς εργασίας χωρίς να τους έχει μάθει να κολυμπάνε.
Στη Νέα Δημοκρατία, κατά τη διαμόρφωση του προγράμματός μας, δίνουμε προτεραιότητα στις προτάσεις που θα εκσυγχρονίσουν το πανεπιστήμιο. Ώστε να μετατραπεί σε ένα ζωντανό κύτταρο της οικονομίας και της κοινωνίας, το οποίο θα στηρίζει την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και θα συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αλλά θέλουμε να το κάνουμε με τρόπο συγκεκριμένο. Όχι να μείνουμε στις διακηρύξεις και στις καλές προθέσεις. Δεν μπορούμε να μιλάμε σε θεωρητικό επίπεδο για τη σύνδεση με την παραγωγή και στην πράξη αυτή να μην παίρνει ποτέ σάρκα και οστά.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, θέλω να μοιραστώ μαζί σας 3 ιδέες:
1. Η πρώτη έχει να κάνει με τη συνεργασία μεταξύ ιδρυμάτων και νεοφυών επιχειρήσεων, με στόχο την προαγωγή της εφαρμοσμένης έρευνας και την εμπορευματοποίηση νέων ιδεών. Μιλάω για ενεργή συνεργασία επί καθημερινής βάσεως, όχι για κάποια events μια φορά τους τρεις μήνες. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Τα ιδρύματα μπορούν να φιλοξενούν τις νεοφυείς επιχ&