Μετά από εντολή του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με αφορμή την τραγική απώλεια των δύο νέων ανθρώπων από τον σεισμό της Σάμου, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, συγκάλεσε σύσκεψη μέσω τηλεδιάσκεψης για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος των ετοιμόρροπων κτιρίωνκαι γενικότερα για τον τρόπο χειρισμού του ζητήματος των κτιρίων που έχουν κατασκευαστικά προβλήματα και θεωρούνται επικίνδυνα.

Νέο νομοθετικό πλαίσιο και άμεση καταγραφή για τα ετοιμόρροπα κτίρια

 Κατά την τηλεδιάσκεψη συζητήθηκαν τόσο τα προβλήματα του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου για τα ετοιμόρροπα και εγκαταλελειμμένα κτίρια όσο και οι άμεσες δράσεις που πρέπει να αναληφθούν στο επιχειρησιακό πεδίο. Σε αυτό το πλαίσιο ανακοινώνονται τα εξής:

1. Προχωρούσε ήδη και βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αντιμετώπιση του προβλήματος των επικίνδυνων και των εγκαταλελειμμένων κτιρίων. Με τη ρύθμιση αυτή επικαιροποιείται το θεσμικό πλαίσιο για τα ετοιμόρροπα κτίρια (που ανάγεται στο 1929) και αντιμετωπίζονται διαχρονικά κενά της νομοθεσίας ιδίως όσον αφορά στη δυνατότητα γρήγορων επεμβάσεων για την επισκευή των εγκαταλελειμμένων κτιρίων από τους δήμους ή και άλλους φορείς, χωρίς το ιδιοκτησιακό καθεστώς να λειτουργεί απαγορευτικά. Το κόστος των επεμβάσεων θα καλύπτεται άμεσα από δημόσιους πόρους και στη συνέχεια ο φορέας της επέμβασης θα μπορεί να αναλαμβάνει τη διαχείριση και εκμετάλλευση του ακινήτου μέχρι την αποπληρωμή της δαπάνης από τους ιδιοκτήτες του κτηρίου. Η ρύθμιση θα ενταχθεί στο υπό ψήφιση σχέδιο νόμου για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας.

2. Με το ίδιο σχέδιο νόμου, ενεργοποιείται μετά από δεκαετίες άγονων προσπαθειών και δικαστικών ακυρώσεων, ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης (ΜΣΔ), κυρίως με τον καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή σε κατάλληλες περιοχές της χώρας (τηρουμένων όλων των περιβαλλοντικών όρων) και με την ενεργοποίηση της Ψηφιακής Τράπεζας Γης σε συνεργασία με το ΤΕΕ. Μεταξύ άλλων, με τη μεταφορά συντελεστή δόμησης οι ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων θα μπορούν να αποζημιώνονται για την αδυναμία υλοποίησης του συνόλου του συντελεστή δόμησης που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου. Αυτό θα τους δώσει τη χρηματική δυνατότητα να προβαίνουν στην συντήρηση και επισκευή του διατηρητέου κτιρίου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η μεταφορά του συντελεστή δόμησης θα συνδεθεί μέσω της Τράπεζας Γης με σχετικές χρηματικές καταβολές που θα δίνουν οι ιδιοκτήτες στις Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή και θα αποδίδονται στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων.

3. Ξεκινάει την επόμενη εβδομάδα η καταγραφή και η σήμανση των ετοιμόρροπων κτιρίων σε όλη την Ελλάδα. Η καταγραφή θα γίνει σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος που θα διαθέσει εθελοντές μηχανικούς σε όλη τη χώρα. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος θα συνεργασθεί με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έτσι ώστε οι μηχανικοί να «βγουν στον δρόμο» ξεκινώντας από περιοχές προτεραιότητας.

4. Μετά την καταγραφή των κτιρίων και την υιοθέτηση των νέων ρυθμίσεων, οι δήμοι θα αναλάβουν την επιχείρηση κατεδάφισης των ετοιμόρροπων κτιρίων. Για τον σκοπό αυτό θα εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους από το Δημόσιο.

5. Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) θα αναλάβει την ενημέρωση του κοινού και των μαθητών για τα ετοιμόρροπα κτίρια σε κάθε περιοχή.

6. Θα αναζητηθούν πηγές χρηματοδότησης του όλου εγχειρήματος από το Πράσινο Ταμείο, το Ταμείο Ανάκαμψης και άλλα εργαλεία του Δημοσίου.

7. Η Επιτροπή που συνεδρίασε σήμερα - διευρυμένη με εκπροσώπους του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών – θα συνεδριάζει υπό την προεδρία του υφυπουργού, Δημήτρη Οικονόμου κάθε εβδομάδα για να παρακολουθεί την πρόοδο του όλου εγχειρήματος.

 Ο Κωστής Χατζηδάκης κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης ανέφερε χαρακτηριστικά:

 «Η σύσκεψη αυτή για τα ετοιμόρροπα και εγκαταλελειμμένα κτίρια γίνεται υπό το βάρος της τραγωδίας στη Σάμο, την απώλεια δύο νέων παιδιών.

Οφείλουμε να αποτρέψουμε τέτοια φαινόμενα στο μέλλον. Πρέπει να δράσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται, να είμαστε πρακτικοί και τα αποτελέσματα να είναι απτά και ορατά.

Λίγο πριν από αυτή την τηλε-διάσκεψη μίλησα με τον κ. Κομνηνό, με τον πατέρα του ενός από τα δύο παιδιά που χάθηκαν στη Σάμο. Σας μεταφέρω την παράκλησή του -ακριβώς στη μνήμη των δυο παιδιών που χάθηκαν: Να δούμε το ζήτημα όχι γραφειοκρατικά και «πλαδαρά», αλλά γρήγορα και αποτελεσματικά. Το βάρος είναι μεγάλο στους ώμους μας. Και δεν είναι μόνον το βάρος της Δημόσιας Διοίκησης. Είναι το βάρος αυτής της εντολής: Να  κάνουμε ό,τι πρέπει για τη μνήμη των παιδιών. Με κοινωνική και ανθρώπινη διάσταση».

 Στην τηλεδιάσκεψη μετείχαν η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  Δημήτρης Οικονόμου, ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού, Γιώργος Διδασκάλου, ο πρόεδρος της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, Κώστας Συνολάκης, ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), καθηγητής Γεωλογίας,  Ευθύμιος Λέκκας, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός και ο πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ),Δημήτρης Παπαστεργίου.

Μια νέα εποχή για την ελληνική αγορά ενέργειας σηματοδοτεί η εκκίνηση την 1η Νοεμβρίου του λεγόμενου «TargetModel» (MοντέλουΣτόχου), δηλαδή του ενιαίου μοντέλου χονδρεμπορικής αγοράς που εφαρμόζεται σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Η Ελλάδα συμμορφώνεται έτσι με μια θεμελιώδη υποχρέωσή της απέναντι στην ΕΕ, καθώς τα κράτη-μέλη της Ένωσης έχουν δεσμευθεί εδώ και χρόνια για τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας  που θα αίρει τους περιορισμούςστις συναλλαγές, θα επιτρέπει τη σύνδεση μεταξύ εθνικών αγορών και θα εξασφαλίζει πρόσβαση σε όλους με ίσους όρους, ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να ωφεληθεί τελικά ο καταναλωτής.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας εκσυγχρονίζεται σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές πρακτικές και οργανώνεται κατά τρόπο που να επιτρέπει την αποδοτική διαμόρφωση των τιμών, χωρίς την πρόκληση στρεβλώσεων.

Μετά την πλήρη λειτουργία των αγορών του TargetModel, ακολουθεί το αμέσως επόμενο διάστημα η σύζευξη (coupling) της εγχώριας αγοράς με τις αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.

Μέσα από τη διαδικασία αυτή θα προκύψουν σταδιακά σημαντικά οφέλη όπως:

-Η προώθηση του ανταγωνισμού

-Η μεγαλύτερη σύγκλιση των τιμών της ελληνικής αγοράς με τις γειτονικές

-Η διαμόρφωση ενός διαφανούς πλαισίου για το κόστος της αγοράς

-Η πιο ποιοτική λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της αποδοτικότερης χρήσης των διασυνδέσεων

-Η βελτίωση της ρευστότητας των επιμέρους αγορών

-Η διευρυμένη πρόσβαση σε οικονομικότερες πηγές ενέργειας

-Η αυξημένη δυνατότητα συναλλαγών (συμπεριλαμβανομένων και εξαγωγών) ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ

Απώτερος στόχος είναι η μείωση του κόστους της ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές (νοικοκυριά, βιομηχανία, επιχειρήσεις). Αυτή τη στιγμή, το 95% της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι συζευγμένο (1.500 TWh (Τεραβατώρες) το χρόνο). Το εκτιμώμενο «κοινωνικό πλεόνασμα» στην ΕΕ από τη μείωση των τιμών χονδρεμπορικής από τη σύζευξη των αγορών είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με μελέτη του  ACER (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας), μόνο η σύζευξη της ελληνικής αγοράς με την Ιταλία και τη Βουλγαρία θα επιφέρει  όφελος άνω των 25 εκατ. ευρώ ετησίως, το οποίο είναι ένα μικρό μέρος του συνολικού οφέλους που θα καρπωθεί η ελληνική οικονομία από τον εκσυγχρονισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε σχετικά:«Το TargetModelείναι μια μεγάλη μεταρρύθμιση. Μετά από πολλούς μήνες εντατικής προετοιμασίας –για να υπερκαλύψουμε καθυστερήσεις χρόνων- υιοθετούμε επιτέλους το ευρωπαϊκό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας. Το ότι  είμαστε η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν το είχε εφαρμόσει μέχρι τώρα είναι ένας από τους βασικούς λόγους για μια ανεπιθύμητη πρωτιά: Η χώρα μας έχει την υψηλότερη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην ΕΕ, με σημαντικές παρενέργειες για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Αυτό επιδιώκουμε να αλλάξει! Θα απαιτηθεί βεβαίως μια περίοδος προσαρμογής, όπως έδειξε το προηγούμενο της εφαρμογής του νέου μοντέλου στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Χρειάστηκε κάποιος χρόνος μέχρι να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα οι συμμετέχοντες στην αγορά (παραγωγοί, προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, Διαχειριστές, εποπτικές αρχές).Όμως, η εφαρμογή του είχε αδιαμφισβήτητα θετικά αποτελέσματα. Αυτόν τον δρόμο θα ακολουθήσουμε και εμείς. Την 1η Νοεμβρίου ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ελληνική αγορά ενέργειας. Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την άρση των χρόνιων στρεβλώσεων που τη χαρακτηρίζουν. Για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, με συμμετοχή όλων των βασικών παικτών. Για τη βαθμιαία κατάργηση μιας σειράς μηχανισμών που λειτουργούσαν εκτός αγοράς και όχι πάντα ορθολογικά. Για την εισαγωγή των διμερών συμβολαίων, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες. Και φυσικά για τη σύζευξή της –μέσω Ιταλίας και Βουλγαρίας- με την πανευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας! Είναι μια διαδικασία που θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους ενέργειας για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Και σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των εγχώριων και διασυνοριακών διασυνδέσεων, θα επιτρέψει στη χώρα μας να αξιοποιήσει καλύτερα το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό της και να αυξήσει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας».

Η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, υπογράμμισε: «Για να επιτευχθούν οι στόχοι, είναι κρίσιμο να στηρίξουν το νέο μοντέλο λειτουργίας όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς: Το ΕΧΕ και ο ΑΔΜΗΕ που διαχειρίζονται τις νέες αγορές του TargetModel, η ΔΕΗ και οι υπόλοιποι καθετοποιημένοι παραγωγοί, οι παραγωγοί ΑΠΕ, οι προμηθευτές, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.  Είμαστε βέβαιοι ότι όλοι θα αρθούν  στο ύψος των περιστάσεων και θα απολαμβάνουμε σύντομα τα οφέλη μιας νέας, διαφανούς, ανταγωνιστικής και αποδοτικά λειτουργούσας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα δώσει αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία».

Q+AγιατοTargetModel

1.Ποιες είναι οι αγορές τουTargetModel;

ToTargetModel (Μοντέλο-Στόχος) είναι το μοντέλο χονδρεμπορικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας που εφαρμόζεται σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ. Αποτελεί τον πυλώνα για την σύζευξη των επιμέρους εθνικών αγορών, μέσω της υιοθέτησης κοινής αρχιτεκτονικής. Απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία μιας ενιαίας, διασυνδεδεμένης ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.

Το TargetModelπεριλαμβάνει τρεις νέες αγορές, που θα ξεκινήσουν να λειτουργούν από την 1η Νοεμβρίου και θα αντικαταστήσουν το υφιστάμενο μοντέλο, γνωστό ως «Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός» (ΗΕΠ). Πρόκειται ειδικότερα για:

α) Την Αγορά Επόμενης Ημέρας ή Προημερήσια Αγορά(Day-AheadMarket): Είναι η βασική χονδρεμπορική αγορά, όπου αγοράζονται και πωλούνται οι ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που θα παραχθούν και θα παραδοθούν την επόμενη μέρα. Απλουστευτικά θα μπορούσε να περιγραφεί ως η διάδοχος αγορά του ΗΕΠ και θα την λειτουργεί το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ).

β) Την Ενδοημερήσια Αγορά (Intra-DayMarket), μέσω της οποίας γίνονται συμπληρωματικές αγορές και πωλήσεις εντός της ίδιας ημέρας παράδοσης και μπορούν να διορθωθούν οι θέσεις της αγοράς επόμενης ημέρας. Ουσιαστικά οι «παίκτες» συμμετέχουν σε συναλλαγές όσο το δυνατό πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο.  Και αυτή την αγορά τη διαχειρίζεται το ΕΧΕ.

γ) Την Αγορά Εξισορρόπησης (BalancingMarket), όπου σε πραγματικό χρόνο εξισορροπείται η ζήτηση με την διαθέσιμη προσφορά, καλύπτονται διαφορές μεταξύ των προβλέψεων/αποτελεσμάτων των προηγούμενων δυο αγορών και της πραγματικής παραγωγής και αποζημιώνονται οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τη διαθεσιμότητά τους να συμβάλλουν σε αυτή τη διαδικασία εξισορρόπησης. Την αγορά αυτή λειτουργεί ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ).

Πέραν των παραπάνω, από το Μάρτιο του 2020 λειτουργεί –μέσω του ΕΧΕ- η Προθεσμιακή Αγορά (ForwardMarket) στην οποία πραγματοποιούνται αγοραπωλησίες συμβολαίων ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την παράδοσή της σε μελλοντικό χρόνο και σε προσυμφωνημένες τιμές.

Μέσω του TargetModel οι αγορές γίνονται διακριτές με σκοπό την αποδοτική διαμόρφωση των τιμών ανά προσφερόμενη υπηρεσία. Οι  παραγωγοί και οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας καλούνται να συμμετέχουν σε περισσότερες αγορές με περισσότερα προϊόντα, μέσω των οποίων παρέχονται νέες δυνατότητες διαχείρισης των αποκλίσεων των χαρτοφυλακίων τους.Βασιζόμενοι δε στην διαμόρφωση ορθολογικότερων τιμών μέσα από τις νέες αγορές, θα μπορούν να διαπραγματεύονται συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στην προθεσμιακή αγορά με δυνατότητα φυσικής παράδοσης, με σκοπό την αντιστάθμιση κινδύνου.

2. Ποια είναι τα οφέλη που προκύπτουν;

Η εφαρμογή του TargetModelσε συνδυασμό με τη σύζευξη της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τις ευρωπαϊκές  αναμένεται να οδηγήσει σε:

• Αύξηση του ανταγωνισμού και μείωση του χονδρεμπορικού κόστους ενέργειας
• Μείωση της ενδεχόμενης συγκέντρωσης της αγοράς και εξασφάλιση ισότιμων και διαφανών όρων πρόσβασης σε αυτή
• Αποδοτικότερη διαχείριση των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες
• Μεγαλύτερη σύγκλιση τιμών με τις ευρωπαϊκές αγορές
• Ενίσχυση του βάθους και της ρευστότητας της εγχώριας αγοράς
• Διευρυμένη πρόσβαση σε οικονομικότερες πηγές ενέργειας και αύξηση της ασφάλειας εφοδιασμού
• Διευκόλυνση της ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα μέσω εισαγωγής νέων αγορών, πλησιέστερων στον πραγματικό χρόνο κατανάλωσης (Ενδοημερήσια Αγορά, Αγορά Εξισορρόπησης)
• Δίκαιη αποζημίωση των μονάδων παραγωγής μέσω της Αγοράς Εξισορρόπησης

Επίσης, οι επιμέρους αγορές του TargetModelπροσφέρουν στους συμμετέχοντες επαρκή εργαλεία για την βέλτιστη διαχείριση των πόρων τους, είτε πρόκειται για παραγωγούς με συμβατικές μονάδες, είτε για παραγωγούς ΑΠΕ, είτε για Διαχειριστές Δικτύων και Συστημάτων. Εκτός αυτού, το ΤargetModel δημιουργεί σήματα τιμών διευκολύνοντας τις αποφάσεις των συμμετεχόντων για περαιτέρω επενδύσεις σε ενεργειακά πάγια.

Τα οφέλη που προαναφέρθηκαν δεν περιορίζονται μόνο στους άμεσους συμμετέχοντες. Η αποδοτικότερη λειτουργία των αγορών, η ενίσχυση του ανταγωνισμού και η περαιτέρω αξιοποίηση των διασυνδέσεων αποτελούν μοχλό μείωσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειαςγια τους τελικούς καταναλωτές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Φυσικά, τα οφέλη αυτά δεν θα προκύψουν αυτόματα, σε μια νύχτα, αλλά θα ξεδιπλωθούν σταδιακά όσο περισσότερουιοθετούνται στην πράξη οι προβλέψεις του Μοντέλου Στόχου και η ελληνική αγορά προχωρά σε μια αποδοτικότερη και πιο ανταγωνιστική λειτουργία.

3. Ποιες είναι οι αλλαγές που φέρνει σε σχέση με το υφιστάμενο μοντέλο ;

Όπως προαναφέρθηκε, το TargetModelαντικαθιστά τον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό. Κύριος στόχος του ΗΕΠ είναι να προγραμματίσει τη λειτουργία των μονάδων παραγωγής σε 24ωρη βάση, με γνώμονα την ασφαλή λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας και την ελαχιστοποίηση της συνολικής δαπάνης. Μέσω της λειτουργίας του –και αφού ληφθούν υπόψη οι τεχνικοί περιορισμοί των μονάδων παραγωγής και του συστήματος- προκύπτει ένας αρχικός προγραμματισμός για το πότε και πόσο θα παράγει κάθε μονάδα.

Το TargetModelδιαφέρει θεμελιωδώς από το σημερινό μοντέλο της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι σημαντικότερες συνοψίζονται στα εξής:

• Παρέχεται διαφάνεια στις συναλλαγές με περιορισμό της δυνατότητας χειραγώγησης,λόγω της ύπαρξης αγορών σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια και πολλών προϊόντων.
• Στον ΗΕΠ δεν υφίσταται ενδοημερήσια αγορά, ενώ στη θέση της αγοράς εξισορρόπησης υφίσταται ένας μηχανισμός εκκαθάρισης αποκλίσεων. Συνεπώς, δεν πλησιάζει επαρκώς στον πραγματικό χρόνο λειτουργίας.
• Σε σχέση με τον ΗΕΠ, η Αγορά Επόμενης Ημέρας αποτελεί αγορά μόνο ενέργειας. Οισυμπληρωματικές υπηρεσίες (εφεδρείες) που απαιτούνται για την ασφαλή λειτουργία των Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας διαχωρίζονται σε ξεχωριστές διαδικασίες (δημοπρασίες, πληρωμές κτλ.) Ως αποτέλεσμα, οι τιμές της αγοράς επόμενης ημέρας αντικατοπτρίζουν αποκλειστικά το κόστος ενέργειας.
• Στο νέο μοντέλο δεν υφίσταται κατώτατο όριο προσφορών βάσει του ελάχιστου μεταβλητού κόστους παραγωγής όπως ισχύει σήμερα, ενθαρρύνοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ των παραγωγών.
• Διευκολύνεται η εισαγωγή διμερών συναλλαγών στην αγορά επόμενης ημέρας, κάτι που διευρύνει τις δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων.
• Η εκκαθάριση των αγορών του ΕΧΕ θα υλοποιείται σε ημερήσια βάση από εκκαθαριστικό οίκο (EnExClear). Αυτό συνεπάγεται περιορισμό των πιστωτικών κινδύνων.
• Τέλος, η εκχώρηση  της μεταφορικής ικανότητας των διασυνδέσεων με τις συζευγμένες αγορές (αρχικά με της Ιταλίας και στη συνέχεια με της Βουλγαρίας) θα γίνεται με βέλτιστο τρόπο, μέσω ενός κοινού ευρωπαϊκού αλγορίθμου. Έτσι οι ροές ενέργειας στις συζευγμένες διασυνδέσεις θα εξορθολογίζονται οδηγώντας σε μεγαλύτερη σύγκλιση τιμών, περιορίζοντας σημαντικά τις  αντι-οικονομικές ροές ενέργειας.

4. Πώς συμβάλλει τοTargetModelστην ενίσχυση του ανταγωνισμού και την άρση των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας ;

Κατά πρώτο λόγο, η ύπαρξη τριών αγορών (επόμενης ημέρας, ενδοημερήσιας, εξισορρόπησης) σε αντίθεση με μία (ΗΕΠ) είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα προς τη ρεαλιστικότερη αποτύπωση της πραγματικότητας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που φτάνει πλέον κοντά στον πραγματικό χρόνο και την αύξηση του ανταγωνισμού.

Διευκολύνεται η άρση των στρεβλώσεων καθώς πολλά διορθωτικά μέτρα που κρίνονταν αναγκαία βάσει του προηγούμενου συστήματος και επιβάλλονταν με μηχανισμούς εκτός αγοράς (π.χ.μηχανισμός ανάκτησης μεταβλητού κόστους,κόστος αποσυγχρονισμού μονάδων παραγωγής), πλέον ενσωματώνονται στο πλαίσιο της αγοράς, οδηγώντας σε ορθολογικότερες χονδρεμπορικές τιμές. Εκλείπουν έτσι οι συμπληρωματικές χρηματοροές που δυσχεραίνουν την κατανόηση του συνολικού κόστους λειτουργίας.

Οι Συμμετέχοντες στις νέες αγορές έχουν πλέον όλα τα εργαλεία να διορθώνουν τη θέση τους σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια, ώστε να εξασφαλίζουν τις μικρότερες δυνατές αποκλίσεις γι αυτούς και κατά συνέπεια, την οικονομικότερη λειτουργία της αγοράς στο σύνολό της.

Εμπλουτίζεται η διαθέσιμη «εργαλειοθήκη» τους, καθώς θα διαθέτουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά εργαλεία για τη μείωση του κινδύνου διακύμανσης των τιμών, ώστε να μπορούν με τη σειρά τους να προσφέρουν μεγαλύτερη τιμολογιακή σταθερότητα στους πελάτες τους. Αποκτούν επίσης πρόσβαση σε μεθόδους διαφοροποίησης των προϊόντων τους (για παράδειγμα, προσφέροντας μόνο «πράσινη» ενέργεια), ώστε να μπορούν να αναπτύξουν πιο σύνθετες εμπορικές και επιχειρηματικές στρατηγικές.

Επίσης, μέσω της δυνατότητας των συμμετεχόντων να πραγματοποιούν συναλλαγές όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο στην Ενδοημερήσια Αγορά καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική συμμετοχή των ΑΠΕ και της λεγόμενης «απόκρισης της ζήτησης» (demandresponse) στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης των ΑΠΕ θα μπορούν μέσω της συμμετοχής στις επιμέρους αγορές να ελαχιστοποιούν το κόστος και το ρίσκο μεγάλων χρεώσεων στην εκκαθάριση της Αγοράς Εξισορρόπησης. Οι δε καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της μελλοντικής ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών (ψηφιοποίηση, έξυπνοι μετρητές κ.α.) θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην αγορά, καθιστώντας δυνατή τη συμμετοχή περισσότερων πόρων σε αυτή.

Οι επιλογές των συμμετεχόντων (τόσο στην αγορά όσο και στην πώληση) δεν θα περιορίζονται μόνο στην ελληνική αγορά, δεδομένου ότι αφενός θα έχουν δυνητικούς αντισυμβαλλόμενους πανευρωπαϊκά, αφετέρου οι προσφορές τους μετά τη σύζευξη των αγορών υποβάλλονται στην κοινή πανευρωπαϊκή αγορά.

5. Ποια είναι τα επόμενα βήματα μετά την έναρξη λειτουργίας των νέων αγορών ;

Επόμενο βήμα μετά την ενεργοποίηση των αγορών του TargetModelείναι η σύζευξη των Αγορών Επόμενης Ημέρας. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό ΕΧΕ και ΑΔΜΗΕ, η σύζευξη με την αγορά της Ιταλίας θα γίνει έως το τέλος του έτους, ενώ η σύζευξη με την αγορά της Βουλγαρίας αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2021. Εντός του 2021 θα πραγματοποιηθεί και η σύζευξη της ελληνικής Ενδοημερήσιας Αγοράς με την πανευρωπαϊκή ενδοημερήσια αγορά συνεχούς διαπραγμάτευσης. Ετσι, οι Τοπικές Ενδοημερήσιες Δημοπρασίες θα δώσουν τη σκυτάλη στις Συμπληρωματικές Περιφερειακές/Πανευρωπαϊκές Ενδοημερήσιες Δημοπρασίες, σε συνδυασμό με την ενδοημερήσια Συνεχή Διαπραγμάτευση.

Μιλώντας για σύζευξη τιμών, μιλάμε για την ουσιαστική ενοποίηση των ευρωπαϊκών αγορών. Οι εντολές αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας των συμμετεχόντων οδηγούνται σε κοινά βιβλία εντολών.Οι αγορές επιλύονται με κοινές διαδικασίες, μέσω κοινού αλγορίθμου (με το όνομα EUPHEMIA) που έχει σχεδιαστεί για να βελτιστοποιεί την χρήση των ευρωπαϊκών πόρων και λαμβάνει υπόψη τις προσφορές των συμμετεχόντων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και τη διαθέσιμη χωρητικότητα των διασυνδέσεων.

6. Ποια είναι η εμπειρία από τις άλλες χώρες της ΕΕ ;

Η πολυετής εμπειρία εφαρμογής του ΤargetModelστις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχει να επιδείξει θετικά αποτελέσματα. Ειδικότερα,οι αγορές της Αυστρίας, του Βελγίου, της Κροατίας, της Δανίας,της Εσθονίας, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβενίας, της Σουηδίας, της Ισπανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και οι αγορές της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας είναι ήδη συζευγμένες σύμφωνα με τις αρχές του TargetModel, με αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών χονδρεμπορικής που μετακυλίεται στα τιμολόγια των τελικών καταναλωτών.

Μελέτες δείχνουν ότι η υιοθέτηση του TargetModelέχει οδηγήσει σε σειρά θετικών επιδράσεων στις αγορές ηλεκτρισμού.

• Αυξημένος ανταγωνισμός σε υπερεθνικό επίπεδο
• Σύγκλιση τιμών
• Βελτιωμένη ασφάλεια εφοδιασμού
• Υποστήριξη περαιτέρω ενσωμάτωσης των ΑΠΕ

Τέλος, η εναρμόνιση των κανόνων διευκολύνει τη μεταφορά τεχνογνωσίας, ενισχύει τις διασυνοριακές συνεργασίες και δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης των Συμμετεχόντων στη λειτουργία της Εναίας Ευρωπαϊκής Αγοράς.

Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), κ. Νίκος Χιωτάκης και ο Διευθύνων Σύμβουλος, κ. Γιάννης Σιδέρης, μετά από συνεννόηση με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη, φέρνουν εισήγηση στο αμέσως επόμενο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΑΝ για την αξιοποίηση των τελών της πλαστικής σακούλας.

Τα τέλη αυτά για τα έτη 2018, 2019 και το πρώτο τρίμηνο του 2020 ανέρχονται συνολικά στα 27 εκατομμύρια ευρώ (βάσει των στοιχείων της ΑΑΔΕ), εκ των οποίων μέχρι σήμερα έχουν αποδοθεί στον ΕΟΑΝ τα 19,7 εκατομμύρια ευρώ.

Οι δράσεις που θα προταθούν προς χρηματοδότηση είναι:

1.   Διανομή στους πολίτες επαναχρησιμοποιούμενων ειδών.  Περίπου το 60% του τέλους θα διατεθεί για να διανεμηθούν:

-      3.500.000 πάνινες τσάντες για ψώνια που θα φτάσουν σε κάθε νοικοκυριό της χώρας.

-      1.000.000 επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια.

Με τη δωρεάν διανομή αυτών των επαναχρησιμοποιούμενων  ειδών παρακινούμε τους πολίτες να αλλάξουν συνήθειες. Να εγκαταλείψουν τη χρήση καθημερινών πλαστικών μιας χρήσης και να εξοικειωθούν με υλικά που είναι φιλικά στο περιβάλλον.

2.   Κληρώσεις με πλούσια δώρα για όσους δεν χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες με τις αγορές τους.

Σε πρώτη φάση θα κληρωθούν 6 ηλεκτρικά αυτοκίνητα, 30 ηλεκτρικά σκούτερ και 60 ποδήλατα/πατίνια για όσους πολίτες με τις αγορές τους δεν χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες. Οι πολίτες θα υποβάλουν τις αποδείξεις των αγορών τους σε ειδική πλατφόρμα του ΕΟΑΝ και θα αποκτούν δικαίωμα συμμετοχής στην κλήρωση.

3.   Καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ανακύκλωση και τον περιορισμό της χρήσης των πλαστικών μιας χρήσης. Περίπου το 30% του ανταποδοτικού τέλους θα διατεθεί σε αυτή τη μεγάλη εκστρατεία που θα έχει ως επιμέρους στόχους ενημέρωσης: α) τη διαλογή αποβλήτων σε 4 ρεύματα, β) τη χρήση του καφέ κάδου για απόβλητα τροφίμων, γ) τον περαιτέρω περιορισμό της πλαστικής σακούλας, δ) την κατάργηση ορισμένων καθημερινών πλαστικών μιας χρήσης.

4.   Χρηματοδότηση περιβαλλοντικών δράσεων. Περίπου το 10% του ανταποδοτικού τέλους θα διατεθεί σε πιλοτικά προγράμματα ανακύκλωσης και άλλες καίριες δράσεις για το περιβάλλον, όπως δενδροφυτεύσεις. 

 Ειδικά για την πάνινη τσάντα που θα διανεμηθεί σε όλα τα νοικοκυριά της χώρας σημειώνεται ότι θα αξιοποιηθεί το σχέδιο που είχε φτιάξει το 2018 η διεθνούς φήμης Ελληνίδα σχεδιάστρια μόδας κ. Σίλια Κριθαριώτη. Για το λόγο αυτό ο Κωστής Χατζηδάκης συναντήθηκε σήμερα με την κ. Κριθαριώτη και την ευχαρίστησε για την προσφορά της.

Ο υπουργός Περιβάλλοντός και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Το μεγαλύτερο όπλο μας στη μάχη ενάντια στην πλαστική ρύπανση είναι η αλλαγή της κουλτούρας μας. Είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε συνήθειες στην καθημερινότητά μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του.

Οι δράσεις που προτείνεται να υλοποιήσει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) εξυπηρετούν αυτόν τον μεγάλο στόχο: Παρακινούν τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση της πλαστικής σακούλας και των πλαστικών μιας χρήσης. Προωθούν την ανακύκλωση. Ενισχύουν την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών. Χρηματοδοτούν στοχευμένες περιβαλλοντικές δράσεις.

Έτσι επιστρέφουμε στους πολίτες τα χρήματα από το τέλος της πλαστικής σακούλας και προστατεύουμε αποτελεσματικά το περιβάλλον».

Συνάντηση με την υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου είχε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, στο περιθώριο της Τριμερούς Διάσκεψης Ελλάδας-Κύπρου Αιγύπτου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στη Λευκωσία, με τη συμμετοχή του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη και του Αιγύπτιου ομολόγου του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Συζητήθηκε όλο το φάσμα των διμερών ενεργειακών σχέσεων, καθώς και η ενίσχυση της πολυμερούς συνεργασίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ιδίως μέσω του East Med Gas Forum, σε συνέχεια και της υπογραφής του Καταστατικού από τα επτά ιδρυτικά του μέλη.

Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε την σταθερή στήριξη που παρέχει η ελληνική κυβέρνηση για την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Euroasia Interconnector (μεταξύ Κρήτης, Κύπρου και Ισραήλ) και την πολύ μεγάλη σημασία που αποδίδεται στον αγωγό φυσικού αερίου East Med, το δεύτερο ενεργειακό «πυλώνα» της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.

Ειδική αναφορά έγινε στην προοπτική συνεργασίας των δυο χωρών σε άλλα μεγάλα διακρατικά έργα υποδομής στην περιοχή, όπως το σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAfrica Interconnector (μεταξύ Κρήτης, Κύπρου και Αιγύπτου).Πρόκειται για ένα ακόμα project που προωθεί όχι μόνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, αλλά και την διείσδυση περισσότερων ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα  των τριών χωρών, επιταχύνοντας την ανάπτυξη του Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου και τη διασύνδεση της περιοχής με την αγορά ηλεκτρισμού της ΕΕ.

Σημειώνεται τέλος ότι στο περιθώριο της Τριμερούς, ο κ. Χατζηδάκης συναντήθηκε με αντιπροσωπεία του φορέα υλοποίησης των έργων EuroAsia και EuroAfrica, υπό τον τέως Υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου κ. Ιωάννη Κασσουλίδη.

Δημοπρατείται μέχρι τα τέλη του έτους η νέα Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στη Νάξο, ενώ παράλληλα προχωρούν οι διαδικασίες  για αντίστοιχες μονάδες  σύγχρονης διαχείρισης αποβλήτων στη Σαντορίνη και στη Σύρο. Αυτό ανακοίνωσε κατά την επίσκεψή του στη Νάξο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης. 

Όπως ανέφερε ο υπουργός, η μονάδα ΜΕΑ στη Σαντορίνη θα υλοποιηθεί μέσω ΣΔΙΤ θυμίζοντας ότι κατά την πρόσφατή του επίσκεψη στο νησί, η εικόνα που αποκόμισε ήταν θλιβερή, καθώς από τη μία πλευρά βρίσκονταν η χωματερή και από την άλλη η Καλντέρα. Σημειώνεται ότι στις Κυκλάδες, πέραν των 3 ΜΕΑ,  προχωρούν παράλληλα και συνδυαστικά και οι Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), για τα οργανικά απόβλητα.

Σύμφωνα δε με το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020 – 2030, στο Νότιο Αιγαίο, το οποίο θα εξειδικευθεί περισσότερο με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Νοτίου Αιγαίου, προβλέπονται συνολικά πέντε (5) ΜΕΑ, στη Νάξο, τη Σύρο, τη Σαντορίνη, τη Ρόδο και την Κω. 

Ο κ. Χατζηδάκης κατά την επίσκεψή του στη Νάξο, υπογράμμισε ότι σχετικά  με τη μετάβαση της χώρας στη σύγχρονη διαχείριση των απορριμμάτων, στο Υπουργείο «γίνεται προσπάθεια για μια δύσκολη δουλειά με κόστος -διότι εάν δεν υπήρχε κόστος, θα είχε λυθεί το θέμα όλα αυτά τα χρόνια». Υπάρχει η άποψη «όχι στη δική μου αυλή», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι το θέμα είναι μεγάλης βαρύτητας, εκφράζοντας δε ότι την αρμοδιότητα για τα απορρίμματα την έχει ο ίδιος επιλέξει προσωπικά να κρατήσει, με στόχο την αντιμετώπισή του ζητήματος το συντομότερο δυνατόν για να περάσει η χώρα  σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον. 

Στη Νάξο, κ. Χατζηδάκης μετέβη μαζί με τον Δήμαρχο Νάξου, Δημήτρη Λιανό, στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) του νησιού, εκεί όπου θα δημιουργηθεί η ΜΕΑ. Ο ΧΥΤΑ που λειτουργεί σήμερα, θα μετατραπεί σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Η ΜΕΑ Νάξου, πέραν των σύμμεικτων απορριμμάτων, προβλέπεται να διαθέτει και γραμμή υποδοχής και επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων. 

Ταυτόχρονα, στον συνολικό σχεδιασμό εντάσσονται και 5 πράσινα σημεία, στη Νάξο, στη Δονούσα, στη Σχοινούσα, στην Ηρακλειά και τα Κουφονήσια, με αντίστοιχο δίκτυο συλλογής προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων (απορριμματοφόρο και κάδοι).  Αυτό σημαίνει ότι η Νάξος, θα είναι μία από τις πρώτες περιοχές της χώρας που θα έχει καφέ κάδους (για τα οργανικά απόβλητα), ξεκινώντας από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και τις ξενοδοχειακές μονάδες. «Πρέπει να περάσουμε σε μια επόμενη σελίδα και χαίρομαι που στη Νάξο θα περάσουμε σύντομα σε αυτήν τη σελίδα. Είναι θέμα πολιτισμού και δημόσιας υγείας και στις Κυκλάδες προφανώς είναι και θέμα τουρισμού» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης.