Ποια είναι η τύχη του περιβάλλοντος μετά την παγκόσμια κρίση λόγω κορωνοϊού;

Θα έρθει σε δεύτερη μοίρα ή θα καταφέρει να βγει στο προσκήνιο; Μη γελιόμαστε, θα είναι ακόμη πιο δύσκολο, αλλά αναγκαίο. Το περιβάλλον πριν από μερικά χρόνια ήταν σχεδόν ξεχασμένο και σήμερα δεν έχει βρει ακόμα τη θέση που του πρέπει στον δημόσιο διάλογο στις ευρωπαϊκές χώρες. Στην ευρωπαϊκή επιτροπή, η κλιματική αλλαγή και το Green Deal είναι από τα βασικά θέματα συζήτησης και εδώ, αν βγεις έξω και μιλήσεις για την Πράσινη Συμφωνία, νομίζω ότι το 90% δεν γνωρίζει τι είναι και γι' αυτό οι ευθύνες δεν βαρύνουν μόνο τους πολιτικούς αλλά και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.  

Είναι υποβαθμισμένο το θέμα του περιβάλλοντος. Έχω την εντύπωση ότι ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού συστήματος, αλλά και των ΜΜΕ, δεν παρακολουθεί ούτε τι γίνεται ούτε και τις ευαισθησίες ενός ολοένα μεγαλύτερου τμήματος της κοινωνίας, ειδικά της νέας γενιάς. Η τελευταία είναι ευαισθητοποιημένη σε θέματα ανακύκλωσης, κλιματικής αλλαγής και προστασίας. Αυτό ακριβώς πρέπει να αναδείξουμε τώρα ακόμα πιο πολύ.

Θα μπορέσει η Ελλάδα να γίνει πραγματικά «πράσινη» χώρα;

Για πολλές δεκαετίες τη διάσταση του περιβάλλοντος την αγνοούσαν οι κυβερνήσεις ‒ βασικά αναφέρομαι στην προδικτατορική περίοδο. Μεταδικτακτορικά τέθηκαν οι βάσεις. Δημιουργήθηκε κάποια στιγμή το υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος και κάτι φάνηκε πως πήγε να γίνει. Φοβάμαι πως, όπως γίνεται πολλές φορές σε αυτόν τον τόπο, φτάνουμε από το ένα άκρο στο άλλο. Από την πλήρη αγνόηση του περιβάλλοντος πάμε σε μια υπερνομοθέτηση, η οποία πολλές φορές είναι υπέρ των γραφειοκρατών και όχι του περιβάλλοντος.

Το περιβάλλον χρειάζεται απλές και ξεκάθαρες πολιτικές. Χρειάζεται την απολιγνιτοποίηση, την ηλεκτροκίνηση, την απόσυρση των πλαστικών μίας χρήσης, σαφείς ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση προκειμένου να εναρμονιστούμε σταδιακά με την Ευρώπη. Χρειάζεται υποθαλάσσια διασύνδεση των νησιών μας για να μην επιβαρύνονται από τα φουγάρα της ΔΕΗ. Χρειάζεται πολιτικές εξοικονόμησης μεγάλης κλίμακας στα νοικοκυριά. Εκεί θα κριθούμε και όχι στις θεωρίες που δεν οδηγούν πουθενά.  

Προσπαθούμε να μιλήσουμε με έργα. Ξεκινήσαμε απολιγνιτοποίηση, φέρνουμε νόμο για την ηλεκτροκίνηση. Σε έναν μήνα θα φέρουμε νόμο για την απόσυρση των πλαστικών μίας χρήσης. Βάλαμε μπροστά τη δημοπράτηση 17 μονάδων ολοκληρωμένης επεξεργασίας αποβλήτων. Υιοθετήσαμε ρύθμιση για το ύψος κτιρίων γύρω από την Ακρόπολη συντονισμένη με το λαϊκό αίσθημα. Υπάρχουν πολλά που θα κάνουμε και το περιβάλλον θα είναι σίγουρα προτεραιότητά μας. Είμαι αισιόδοξος πως με συντονισμένη προσπάθεια θα αλλάξει πολύ η εικόνα. 

Ποιο είναι το επόμενο μεγάλο «πράσινο» στοίχημα;

Η προσπάθεια θα είναι αναμφισβήτητα πολυμέτωπη. Σίγουρα, όμως, η απολιγνιτοποίηση και η ηλεκτροκίνηση είναι τα δύο πιο καινοτόμα πράγματα που μπαίνουν για πρώτη φορά στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα. Η απολιγνιτοποίηση είναι σαφώς ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά προφανώς αλλάζει τη ζωή στη δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη και μας ενδιαφέρει να προχωρήσουμε χωρίς προβλήματα στη μετάβαση στη νέα πραγματικότητα.  

Όσο για την ηλεκτροκίνηση, θα πρέπει να καταλάβουμε πως δεν είναι κάτι της μόδας, όπως νομίζουν μερικοί, ή πως εφαρμόζεται μόνο σε ορισμένες πλούσιες περιοχές της χώρας. Είναι νέος τρόπος ζωής, γι' αυτό τα κίνητρα που δίνουμε δεν αφορούν μόνο τα αυτοκίνητα αλλά και τα σκούτερ και τα ηλεκτρικά ποδήλατα, καθώς αφορά τη νέα γενιά αυτός ο τρόπος μετακίνησης. Παράλληλα, δεν λησμονούμε και τα δάση μας. Υπάρχει εθνικό σχέδιο για τη στήριξη του οποίου θα απευθυνθούμε σε κοινωφελή ιδρύματα, επειδή είμαστε πίσω και από την Τουρκία ακόμα. Όλες αυτές οι δράσεις αναδάσωσης γίνονται από το περίσσευμα της καρδιάς του κόσμου, αλλά πρέπει να γίνονται συντονισμένα και σωστά.

Πώς θα στηριχτεί το ποδήλατο, τη στιγμή που πολλές πόλεις πρακτικά δεν έχουν την ανάλογη υποδομή;

Κάτι που θέλουμε να δούμε πιο δυναμικά είναι οι αστικές αναπλάσεις. Προχωράει από τον δήμο Αθηναίων το σχέδιο για το κέντρο, που θα βοηθήσει. Στη Θεσσαλονίκη στηρίζουμε τρεις τέτοιες πρωτοβουλίες, για τη ΔΕΘ, το γήπεδο του ΠΑΟΚ και τον δήμο Παύλου Μελά. Μας ενδιαφέρει να δούμε επιμέρους πάρκα, όπως το πάρκο Γουδί, που με μικρές παρεμβάσεις θα δοθούν στους πολίτες ώστε να τα απολαμβάνουν περισσότερο.  

Οι παρεμβάσεις που θέλουμε να κάνουμε δεν είναι μόνο αισθητικές αλλά και στην κατεύθυνση της σύνδεσης του πολίτη με αυτές, με μονοπάτια ή και ποδηλατοδρόμους που θέλουμε να γίνουν μέρος της καθημερινότητάς του. Περάσαμε τώρα μια ειδική ρύθμιση για την κατασκευή προσωρινών ποδηλατοδρόμων με σαφείς οδηγίες για το πώς θα γίνουν. Υπάρχει ένα κίνημα για το ποδήλατο από τους νέους και δεν θέλουμε να κλείσουμε τ' αυτιά μας σε αυτό. Θα στηρίξουμε και τα ηλεκτρικά ποδήλατα, που θέλουμε να προωθήσουμε ως τρόπο μετακίνησης με το οικολογικό μπόνους που υιοθετούμε. Θα είναι σημαντικό, καθώς θα φτάνει έως το 40% της αξίας του ποδηλάτου. Θα στηρίξουμε το ποδήλατο. 

Η κατάργηση του πλαστικού θα είναι εύκολο να εφαρμοστεί;

Με τις σακούλες δεν δούλεψε το μέτρο. Θα υπάρξουν αντιδράσεις... Θα κοπεί «μαχαίρι». Από 1η Ιουλίου δεν θα βρίσκεις ούτε πλαστικό καλαμάκι ούτε καπάκι, κι αυτό θα μας διευκολύνει αρκετά να απαλλαγούμε από το πλαστικό, που είναι πραγματικά βλαβερό και δημιουργεί μεγάλο θέμα στις θάλασσές μας. Για τα ποτήρια δίνεται μια παράταση από την Ε.Ε., αλλά θα αποσυρθούν κι αυτά σταδιακά.  

Εμείς θα πάμε πέρα από τις προτάσεις της κοινοτικής οδηγίας και θα υιοθετήσουμε και δικές μας εθνικές προβλέψεις. Θα είναι αυξημένη η τιμή στα πλαστικά μπουκάλια που θα παίρνεις από τα σούπερ μάρκετ, αλλά, στη συνέχεια, όταν τα γυρίζεις πίσω, θα σου επιστρέφονται χρήματα, ώστε να ενθαρρύνεται η ανακύκλωση. Με τις πλαστικές σακούλες δεν δούλεψε το μέτρο, γιατί ορίστηκε το τέλος μέχρι ένα συγκεκριμένο βάρος και πήγανε και βγάλανε πιο παχιές σακούλες για να το γλιτώνουν. Τώρα βάζουμε ενιαίο τέλος για να αποφύγουμε τέτοια κόλπα.

Τι άλλο θα μας δυσκολέψει στην πορεία για ένα πιο «πράσινο» μέλλον;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι τα σκουπίδια. Είναι ένα μεγάλο βουνό. Ο στόχος επισήμως για το 2020 είναι το 50% των αποβλήτων να ανακυκλώνεται και, σύμφωνα, με τις μετρήσεις είμαστε στο μόνο στο 18%. Καταλαβαίνεται πόσο μακριά είμαστε και πόσο θα δυσκολευτούμε. Εδώ απαιτείται όχι μόνο δουλειά από την κυβέρνηση αλλά και από τις περιφέρειες, τους δήμους και τους πολίτες.  

Η κυβέρνηση έφερε όλες τις αρμοδιότητες στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ώστε, εδώ όπου υπήρχε η αρμοδιότητα, να υπάρχει και συνολικά η διαχείριση. Ξεκινήσαμε να αντιμετωπίζουμε επιμέρους θέματα όπως αυτό της Κέρκυρας, της Λευκάδας του Αιγίου, κλείνουμε ανεξέλεγκτους χώρους ΧΑΔΑ, ψηφίσαμε νόμο για σταθμούς φόρτωσης και διαχείρισης απορριμμάτων σε Ιόνιο και Αιγαίο, όπου έχουμε τεράστιο πρόβλημα. Θα λάβουμε και μια σειρά μέτρων, όπως η προώθηση του καφέ κάδου, στον οποίο θα πηγαίνουν τα τρόφιμα και θα συγκεντρώνονται τα οργανικά απορρίμματα. Με τον καφέ κάδο θα ξεκινήσουμε από τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια για γρηγορότερα αποτελέσματα.  

Δεν είναι μόνο θέμα περιβάλλοντος αλλά και πολιτισμού. Δεν μπορεί να είμαστε τελευταίοι των τελευταίων. Έχουμε ανάγκη τη συνεργασία των πολιτών και αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε. Τα μισά σκουπίδια που βρίσκουμε σε κάδους απορριμμάτων σήμερα δεν έπρεπε να έχουν πεταχτεί εκεί. 

Λαμβάνετε υπόψη τις διεθνείς μελέτες για τις περιβαλλοντικές απειλές, όπως η ερημοποίηση, η υπερθέρμανση, η στάθμη της θάλασσας και η κλιματική αλλαγή; Είμαστε κοντά σε κλιματικό Αρμαγεδώνα ή είναι υπερβολικό αυτό;

Υπάρχουν δύο σχολές. Η μία είναι αυτή που ανησυχεί για την υπερθέρμανση και η άλλη οι αρνητές, που λένε πως είναι υπερβολές. Είμαι σίγουρα στην πρώτη σχολή, διότι απλώς και μόνο βλέποντας πώς είναι το κλίμα τώρα και πώς όταν ήμουν φοιτητής, πριν από 30 χρόνια, διακρίνω μια σημαντική διαφορά. Επομένως, κινούμαστε παρακολουθώντας όλες τις διεθνείς ανησυχίες. 

Άμεσοι κίνδυνοι για την Ελλάδα εκτιμώ πως είναι δύο. Πρώτον, για τα δάση μας, που δεν είναι ατελείωτα για να τα καίμε κάθε χρόνο. Φέτος έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί, βέβαια, για τις δυνάμεις της φύσης, αλλά και οι δυνάμεις του κράτους παίζουν τον δικό τους ρόλο. Από πλευράς πυροπροστασίας και ολικής προστασίας θα έχουμε περισσότερες δυνάμεις και από πλευράς οικονομικών, έχουμε περισσότερα χρήματα και τα διαθέσαμε πιο έγκαιρα. Ο άλλος κίνδυνος αφορά την ερημοποίηση. Θυμάμαι, είχα ακούσει πρώτη φορά γι' αυτήν ως νέος ευρωβουλευτής και αναρωτιόμουν «τι κουβεντιάζουμε!». Είναι κάτι που εξετάζουμε με προσοχή και δεν απειλεί μόνο την καθημερινότητα αλλά και τον αγροτικό κόσμο, τις καλλιέργειες, τον τουρισμό, γι' αυτό γυρνάω στη βασική μου σκέψη πως το περιβάλλον είναι πλούτος τελικά. Οι προεκτάσεις είναι πάντα μεγάλες, από όποια σκοπιά και αν το δούμε. Υπάρχει η αντίληψη αυτών που είναι με το περιβάλλον και όσων είναι εναντίον. Οι παθιασμένοι με το περιβάλλον και αυτοί που λένε «να χτίσω» και «τσιμέντο να γίνει».  

Εγώ δεν είμαι ούτε στη μία σχολή ούτε στην άλλη. Δεν είμαι Ταλιμπάν του περιβάλλοντος ούτε λέω «όλα τσιμέντο να γίνουν». Πιστεύω πως η ουσιαστική πολιτική δεν έχει να κάνει μόνο με την ποιότητα της ζωής μας αλλά και με την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Όλα είναι αλυσίδα. Σε κατεστραμμένες περιβαλλοντικά χώρες δεν γίνονται επενδύσεις.

Πώς βλέπετε τα περιβαλλοντικά κινήματα, τις φωνές αμφισβήτησης των πολιτικών για το περιβάλλον, την ανάδειξη της Γκρέτα Τούνμπεργκ;

Σπανίως είμαι υπέρ της λογικής «μαύρο ή άσπρο». Όσο λάθος είναι να απαξιώνουμε απόψεις όπως αυτές της Γκρέτα Τούνμπεργκ, γιατί εκφράζει θέσεις και αγωνίες της κοινωνίας και των συνομηλίκων της, τόσο λάθος είναι και η ηρωοποίηση. Πρέπει να την ακούσουμε, όπως και να ακούσουμε τους νέους που διοργάνωναν τις «Παρασκευές για το μέλλον» και εδώ, στην Αθήνα. Τώρα, όσον αφορά τις οργανώσεις, μιλάμε, τους ακούμε, αλλά δεν κυβερνούν οι οργανώσεις.  

Για τον περιβαλλοντικό νόμο άκουσα κριτική πως τον έφερα και πως δεν έλαβα υπόψη τις παρατηρήσεις οργανώσεων. Λάβαμε πολλές παρατηρήσεις. Και η κυβέρνηση δεν μπορεί να αφήνει την περιβαλλοντική αδειοδότηση να διαρκεί 6 και 8 χρόνια, όταν στην Ευρώπη γίνεται σε κάποιες μέρες. Το ότι τη συντομεύσαμε δεν γίνεται σε βάρος του περιβάλλοντος, διότι οι αρχαιολογικές και δασικές υπηρεσίες απλώς καλούνται να πουν γρηγορότερα τη γνώμη τους.  

Μπαίνοντας στο υπουργείο, είχα ασχοληθεί με τα θέματα της ενέργειας και ήταν ευκολότερο το πεδίο αυτό. Με τα θέματα του περιβάλλοντος είχα ασχοληθεί λιγότερο και μέρα με την ημέρα ενθουσιάζομαι όλο και περισσότερο και χαίρομαι που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι συνδεδεμένος με αυτό το ζήτημα, το αγκαλιάζει και είναι παρών με ενεργό τρόπο στα θέματα της πράσινης ατζέντας. Θέλω σίγουρα να μας ελέγχει ο κόσμος, γιατί δεν είμαστε αλάθητοι. Αλλά και ο κόσμος πρέπει να ξέρει πως τόσο ο πρωθυπουργός όσο και εγώ έχουμε ευαισθησία για το περιβάλλον γιατί γνωρίζουμε τι γίνεται άλλα και γιατί νοιαζόμαστε για το μέλλον των παιδιών μας. Αλίμονο αν αδιαφορήσουμε για το μέλλον των παιδιών μας. 

«Μετά τον κορονοϊό η πράσινη ατζέντα έρχεται περισσότερο στο επίκεντρο», δηλώνει ο υπουργός Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, ενώ επισημαίνει ότι η απολιγνιτοποίηση θα συνεχιστεί κανονικά και αναλύει τους άξονες του νομοσχεδίου για την ηλεκτροκίνηση. «Το τι θα συμβεί στο μέλλον, δεν μπορώ να το προδιαγράψω», αναφέρει για τον Ευάγγελο Βενιζέλο και την Άννα Διαμαντοπούλου.

«Οι βεβαιότητες είναι λίγες και οι αστάθμητοι παράγοντες πολλοί», επισημαίνει ο Κωστής Χατζηδάκης σχετικά με το χρόνο του τέλους της ύφεσης, ωστόσο αισιοδοξεί ότι «έχουμε βάσιμες ελπίδες ότι το 2021 θα στρίψουμε το «τιμόνιτης οικονομίας» προς την ανάπτυξη».

Ο υπουργός Ενέργειας, με συνέντευξή του στο iEidiseis, χαρακτηρίζει ως ανεύθυνη τη συζήτηση για τις πρόωρες εκλογές, ενώ συζητήσεις αναμένεται να προκαλέσει και η τοποθέτησή του για τον Ευάγγελο Βενιζέλο και την Άννα Διαμαντοπούλου. «Προσωπικά εκτιμώ τόσο τον κ. Βενιζέλο, όσο και την κ. Διαμαντοπούλου. Το τι θα συμβεί στο μέλλον, δεν μπορώ να το προδιαγράψω. Η πολιτική ζωή είναι ένας τροχός που έχει τα πάνω και τα κάτω του. Επομένως, τι θα συμβεί τόσο με αυτούς του δύο πολιτικούς, όσο και με άλλους που είναι αυτή την ώρα εκτός Βουλής, είναι θέμα δικών τους επιλογών και προτεραιοτήτων, αλλά και γενικότερων εξελίξεων», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο Κωστής Χατζηδάκης επισημαίνει ότι μετά τον κορονοϊό η πράσινη ατζέντα έρχεται περισσότερο στο επίκεντρο, ενώ διαβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει κανονικά με την κανονικά με την απολιγνιτοποίηση, με την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με την υποθαλάσσια διασύνδεση των νησιών μας, με την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης, με το εθνικό πρόγραμμα αναδασώσεων, με την ηλεκτροκίνηση. Τονίζει δε ότι το νομοσχέδιο για την ηλεκτροκίνηση θα το παρουσιάσει μαζί με τον πρωθυπουργό στις 5 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.

Είστε από τα στελέχη εκείνα που εκτιμούν ότι η ύφεση θα αναστραφεί πλήρως το 2021 κ. υπουργέ; Γιατί, εν αντιθέσει με ό,τι κυριαρχεί στη χώρα μας, αυξάνουν οι διεθνείς αναλυτές που εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί από το 2022…

Οι βεβαιότητες είναι λίγες και οι αστάθμητοι παράγοντες πολλοί σε αυτή τη συγκυρία. Ένας αστάθμητος παράγοντας είναι το δεύτερο κύμα του κορωνοϊού που οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό να έρθει το φθινόπωρο. Ωστόσο- και παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα χτυπήθηκε δυσανάλογα λόγω της εξάρτησής της από τον τουρισμό και τις μεταφορές- υπάρχουν θετικές ενδείξεις για τη χώρα μας. Μία από αυτές είναι φυσικά η επιτυχημένη διαχείριση της υγειονομικής καταιγίδας. Άλλη θετική ένδειξη είναι το γρηγορότερο σε σχέση με άλλες χώρες άνοιγμα της οικονομίας που καταφέρνουμε, ως αποτέλεσμα αυτής της επιτυχίας. Η Ελλάδα διαφημίζεται πλέον διεθνώς ως ασφαλής τουριστικός προορισμός. Και οι κρατήσεις για ταξίδια στη χώρα μας αυξάνονται. Ενώ η κυβέρνηση ήδη προχωρά με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται τόσο ο πρόσφατος περιβαλλοντικός νόμος, όσο και τα νομοσχέδια για την ηλεκτροκίνηση και τη χωροταξία που επεξεργαζόμαστε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η Ελλάδα κινείται στο οικονομικό επίπεδο με την ίδια ταχύτητα και σοβαρότητα με την οποία κινήθηκε στο υγειονομικό επίπεδο. Για αυτό έχουμε βάσιμες ελπίδες ότι το 2021 θα στρίψουμε το «τιμόνι της οικονομίας» προς την ανάπτυξη.

Ο πρωθυπουργός διέψευσε –κατηγορηματικά μπορώ να πω αυτή τη φορά- τις πρόωρες εκλογές, η αντιπολίτευση, όμως, δεν πείθεται, φοβάται αιφνιδιασμό…

Όπως και εσείς παρατηρήσατε, ο πρωθυπουργός ήταν ξεκάθαρος στις απαντήσεις που έδωσε. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας διαθέτει πρόσφατη και ισχυρή λαϊκή εντολή. Η στήριξη της κοινής γνώμης έχει μάλιστα αυξηθεί ακόμη περισσότερο ως αποτέλεσμα της επιτυχημένης διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης. Είναι όμως μια κρίση που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Όπως συμβαίνει και με τις οικονομικές της επιπτώσεις. Για όλους αυτούς τους λόγους λοιπόν η συζήτηση για εκλογές είναι ανεύθυνη. Η μόνη υπεύθυνη στάση είναι φροντίδα να στήσουμε τη χώρα και πάλι στα πόδια της. 

Με δεδομένο ότι η κρίση θα φέρει κοινωνικές πληγές, εκτιμάτε ότι το πολιτικό σύστημα θα αντέξει αυτή τη φορά κ. Υπουργέ;

Η Ελλάδα δοκιμάστηκε σκληρά από τη δεκαετή οικονομική κρίση με τις θυσίες που συνεπαγόταν, αλλά και με την πολιτική και κοινωνική ένταση που δημιούργησε. Είναι κρίμα που η οικονομία μας χτυπιέται τη στιγμή που ήταν έτοιμη να κάνει ένα άλμα. Ωστόσο, μπορούμε να κοιτάξουμε το μέλλον με αισιοδοξία. Πρώτον γιατί έχουμε κερδίσει τη μάχη σε υγειονομικό επίπεδο. Δεύτερον γιατί έχουμε μια αξιόπιστη και σοβαρή κυβέρνηση. Τρίτον γιατί έχουμε τις συμμαχίες που πρέπει, αλλά και μια έμπρακτη αλληλεγγύη πλέον από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και τέταρτον διότι θεωρώ ότι οι Έλληνες έχουμε γίνει σοφότεροι από την ένταση, το διχασμό και το λαϊκισμό που κυριάρχησε στην προηγούμενη δεκαετία.

Την εισήγηση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάπτυξης πώς την κρίνετε;

Είναι μια πολύ θετική είδηση. Επιβεβαιώνεται αυτό που έχει λεχθεί για την Ευρώπη: Ότι, δηλαδή, προχωρεί εν μέσω κρίσεων και μέσω κρίσεων. Ως αποτέλεσμα, η αρχική απογοήτευση για την αντίδρασή της στην υγειονομική κρίση, αντικαθίσταται από ικανοποίηση για τις πρωτοβουλίες αντιμετώπισης της οικονομικής ύφεσης. Υπάρχουν ακόμη άμυνες οπισθοφυλακής μεταξύ ορισμένων χωρών του Βορρά. Γίνεται ωστόσο πλέον κατανοητό στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών- μεταξύ αυτών και της Γερμανίας- αλλά και μέσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι δεν μπορεί να υπάρχει Ευρώπη χωρίς ιδανικά, αλλά και ότι χωρίς το Νότο δεν υπάρχει Βορράς. Δεν θα έχουν πού να κάνουν εξαγωγές σε κάποιο βαθμό! Αλλά και ότι αυτή την καταιγίδα που πήγε να μας πνίξει όλους, θα την αντιμετωπίσουμε καλύτερα αν συνεργαστούμε ο ένας με τον άλλο. Τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που συμφωνήθηκαν είναι ένα πολύ μεγάλο ποσό. Και το μέρος αυτών που θα κατευθυνθούν στην Ελλάδα διόλου ευκαταφρόνητο. Είναι μάλιστα χρήματα τα οποία στην πλειονότητά τους είναι επιχορηγήσεις και μόνο το μικρότερο μέρος τους είναι δάνεια. Ακόμη και αυτά όμως θα χορηγηθούν με πολύ ευνοϊκούς όρους! Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι η Ευρώπη ήρθη στο ύψος των περιστάσεων.

Και σε τι βαθμό οι εξελίξεις στην κρίση του κορωνοϊού θα επηρεάσουν τους στόχους για την κλιματική αλλαγή;

Δεν θα φρενάρουν ούτε τη δική μας προσπάθεια, ούτε την προσπάθεια της Ευρώπης. Εμείς συνεχίζουμε κανονικά με την απολιγνιτοποίηση, με την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με την υποθαλάσσια διασύνδεση των νησιών μας, με την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης, με το εθνικό πρόγραμμα αναδασώσεων, με την ηλεκτροκίνηση. Είναι φανερό ότι η δημόσια υγεία είναι συνδεδεμένη και με την ίδια την περιβαλλοντική πολιτική. Από την άλλη πλευρά, στην ίδια την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ένα πολύ μεγάλο τμήμα αφορά στις πολιτικές για την κλιματική αλλαγή. Θα δοθούν τεράστια ποσά, τόσο για τη προώθηση των ΑΠΕ, όσο και για τις πολιτικές ενεργειακής εξοικονόμησης και πράσινης κινητικότητας. Είναι προφανές ότι μετά τον κορωνοϊό, η πράσινη ατζέντα έρχεται περισσότερο στο επίκεντρο.

Το νομοσχέδιο για την ηλεκτροκίνηση είναι το επόμενο στον προγραμματισμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ποια είναι τα κίνητρα που θα περιλαμβάνει για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης;

Οι βασικοί άξονες του νομοσχεδίου για την ηλεκτροκίνηση- στο οποίο έχουν συμβάλλει και τα Υπουργεία Μεταφορών και Οικονομικών- παρουσιάστηκαν στο υπουργικό συμβούλιο της Πέμπτης που μας πέρασε. Απαιτείται μια νομοτεχνική επεξεργασία ορισμένων ημερών. Βρισκόμαστε ωστόσο στην τελική ευθεία και θα το παρουσιάσουμε μαζί με τον πρωθυπουργό σε ειδική εκδήλωση που θα γίνει στις 5 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα του Περιβάλλοντος. Μιλάμε για μια πολυεπίπεδη παρέμβαση. Από τη μια πλευρά θα υπάρχει ένα πρόγραμμα κινήτρων με κρατικές επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ηλεκτρικών σκούτερ και ηλεκτρικών ποδηλάτων. Και από την άλλη πλευρά θα υπάρχει ένα πλαίσιο για τη γρήγορη εγκατάσταση των φορτιστών- των ηλεκτρικών βενζινάδικων όπως τα λέω εγώ!- διότι δίχως τις απαραίτητες υποδομές δεν μπορεί να προχωρήσει η ηλεκτροκίνηση. Πέραν αυτών, θα υπάρχει και ένα πλαίσιο κινήτρων για την παραγωγή μπαταριών και φορτιστών από εταιρείες στην Ελλάδα. Διότι θέλουμε, περνώντας στην εποχή των οικολογικών μετακινήσεων, να υπάρξει και ένα πρόσθετο αναπτυξιακό όφελος για τη χώρα μας.

Δεσμευτήκατε πριν από μερικούς μήνες ότι η Ελλάδα θα αποσύρει τα πλαστικά μιας χρήσης. Πού βρισκόμαστε σε σχέση με αυτό το θέμα;

Κινούμαστε σύμφωνα με τον προγραμματισμό! Ενσωματώνουμε σε λίγες μέρες, όπως είχαμε δεσμευτεί, τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία για την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης από τον Ιούλιο του 2021. Δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στη βιομηχανία. Τόσο με την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης, όσο και με τον περιβαλλοντικό νόμο και με τις πρωτοβουλίες μας για την ηλεκτροκίνηση, δείχνουμε ότι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είμαστε μία ομάδα η οποία μιλάει με έργα!

Κατά τη γνώμη σας ο δικομματισμός είναι στρατηγική επιλογή για τη χώρα ή απαιτούνται ευρύτερες συνεργασίες;

Τα κομματικά συστήματα της Δημοκρατίας κρίνονται από την αποτελεσματικότητά τους στο να βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών. Η Ελλάδα έζησε τόσο το δικομματισμό παλαιότερα, όσο και τις κυβερνήσεις συνεργασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης. Και τα δυο συστήματα έχουν τα δυνατά και τα αδύναμα χαρακτηριστικά τους. Οι Έλληνες πολίτες όμως έδειξαν στις πιο πρόσφατες εκλογές ότι θέλουν μια ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση. Η οποία θα οδηγήσει την Ελλάδα με σιγουριά και αποτελεσματικότητα στην επόμενη μέρα. Αυτό κάνει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αναζητώντας φυσικά ευρύτερες συναινέσεις στα μεγάλα ζητήματα της χώρας και όπου αλλού αυτό είναι εφικτό και επιθυμητό. Αλλά μην ξεχνώντας ότι πέρυσι το καλοκαίρι λάβαμε μία καθαρή εντολή να δημιουργήσουμε μία καλύτερη Ελλάδα για όλους τους Έλληνες. Και από αυτό το στόχο δεν έχουμε σκοπό να παρεκκλίνουμε.

Τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση, πώς τους κρίνετε;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χώρα έχει ανάγκη από μία σοβαρή αξιωματική αντιπολίτευση. Είναι και αυτό ένα σημαντικό συστατικό της συζήτησης περί πολιτικών συστημάτων. Ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ωστόσο δεν έχουν ακόμη αποδείξει ότι μπορούν να ανταποκριθούν σε όλες τις απαιτήσεις αυτού του ρόλου. Ενώ, για παράδειγμα, έκαναν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση με τη στάση τους κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, έκαναν δύο βήματα προς τη λάθος κατεύθυνση με τα οικονομικά προγράμματα που ανακοίνωσαν για την αντιμετώπιση της ύφεσης του κορωνοϊού. Προγράμματα που δεν λαμβάνουν υπόψη τις δημοσιονομικές δυνατότητες της Ελλάδας και επαναφέρουν στη δημόσια συζήτηση τα «λεφτόδεντρα»! Ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται αρκετά χρόνια στην ελληνική πολιτική σκηνή. Όχι μόνο ως αντιπολίτευση, αλλά και ως κυβέρνηση. Και κρίθηκαν για αυτή τους τη παρουσία από τους Έλληνες πολίτες σε τέσσερις διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις πριν από ένα περίπου χρόνο. Και σε όλες έχασαν συντριπτικά. Ο καιρός θα δείξει αν μπορούν να ανταποκριθούν πλήρως στα καθήκοντα μιας ευρωπαϊκής αξιωματικής αντιπολίτευσης και του επικεφαλής της.

Και το ΚΙΝΑΛ;

Η Νέα Δημοκρατία και το ΚΙΝΑΛ έχουν ως γνωστόν διαφορετικές πολιτικές καταβολές. Όμως στις πρόσφατες περιόδους κρίσης που βίωσε η πατρίδα μας σταθήκαμε στην ίδια όχθη. Η Νέα Δημοκρατία είναι πλέον αυτοδύναμη κυβέρνηση. Το ΚΙΝΑΛ έχει ακολουθήσει το δικό του δρόμο και θα λύσει τα όποια δικά του εσωτερικά ζητήματα  μόνο του. Όπως σημείωσα και πριν, η κυβέρνησή μας έχει πραγματική διάθεση συνεννόησης, αλλά και διάθεση υιοθέτησης εποικοδομητικών προτάσεων από κάθε κόμμα της αντιπολίτευσης.

Το πολιτικό σύστημα στη χώρα μας έχει την πολυτέλεια να έχει εκτός στελέχη όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Άννα Διαμαντοπούλου και άλλα, να μην τα αναφέρω όλα κ. Υπουργέ;

Προσωπικά εκτιμώ τόσο τον κ. Βενιζέλο, όσο και την κ. Διαμαντοπούλου. Το τι θα συμβεί στο μέλλον, δεν μπορώ να το προδιαγράψω. Η πολιτική ζωή είναι ένας τροχός που έχει τα πάνω και τα κάτω του. Επομένως, τι θα συμβεί τόσο με αυτούς του δύο πολιτικούς, όσο και με άλλους που είναι αυτή την ώρα εκτός Βουλής, είναι θέμα δικών τους επιλογών και προτεραιοτήτων, αλλά  και γενικότερων εξελίξεων. Σε κάθε περίπτωση, εγώ δεν μπορώ να απαντήσω για λογαριασμό άλλων.

«Η κύρωση της συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med είναι υπογράμμιση της αποφασιστικότητας της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ. Τι θα κάνει η Τουρκία είναι δική της δουλειά. Αυτό όμως που γνωρίζω είναι ότι είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα». Αυτό υπογραμμίζει σε αποκαλυπτική συνέντευξή του στους NewTimeso  κ. Κωστής  Χατζηδάκης, υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας παρουσιάζοντας το κυβερνητικό σχέδιο για τηστήριξη οικονομίας και εργαζομένων. «Θέτουμε σε εφαρμογή το σχέδιο-γέφυρα, ύψους 24 δισ. ευρώ, για τη στήριξη της οικονομίας», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης προσθέτοντας: «Στη φαρέτρα μας έχουμε το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ για τους εργαζομένους, τις μειώσεις στον ΦΠΑ και στην προκαταβολή φόρου και την ενίσχυση της ρευστότητας για τις επιχειρήσεις καθώς και τα μέτρα για τον τουρισμό». Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στους NewTimesoκ. Χατζηδάκης αναφέρεται στην κριτική που ασκείται από την αξιωματική αντιπολίτευση για τις περιοχές Natura και τις άδειες εξορύξεων και χαρακτηρίζει ιδιαίτερα θετική εξέλιξη το γεγονός ότι η Ελλάδα παραμένει ελκυστική ακόμη και μέσα στην κρίση, γεγονός που συνδέεται με το εκδηλωθέν επενδυτικό ενδιαφέρον για τη ΔΕΠΑ Υποδομών και τη ΔΕΠΑ Εμπορίας.  

Η Ελλάδα βγαίνει νικήτρια στο μέτωπο της πανδημίας. Ποια είναι η αποτίμηση της κυβέρνησης για τις απώλειες που θα προκύψουν στη χώρα μας από την παγκόσμια αυτή ανατροπή; Ποια είναι η αίσθησή σας για την επόμενη ημέρα;

Οι Έλληνες κερδίσαμε τη μάχη με την υγειονομική κρίση. Είναι κάτι που αναγνωρίζεται διεθνώς. Έχουμε όμως μπροστά μας μια κρίσιμη περίοδο. Οι πληγές στην οικονομία θα είναι αισθητές. Κυρίως στον τουρισμό και τις μεταφορές, αλλά και στους άμεσα συνδεόμενους με αυτά τομείς της οικονομίας. Είναι μια δοκιμασία που δεν θα την περάσουμε μόνοι μας, αλλά μαζί και η Ευρώπη και ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη. Όπως και να έχει, η κυβέρνηση δεν έχει χάσει μέρα. Όπως περιορίσαμε την υγειονομική απειλή, με την ίδια ταχύτητα αντιμετωπίζουμε την οικονομική καταιγίδα. Για αυτό, πέρα από τα άμεσα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, βάζουμε ήδη σε εφαρμογή το σχέδιο για την επόμενη μέρα. Ένα σχέδιο-γέφυρα, ύψους 24 δισ. ευρώ, με το οποίο θα περάσουμε από την ανασφάλεια και την ύφεση του σήμερα, στη σιγουριά και την οικονομική ανάπτυξη του αύριο.

Σε ποιες βασικές κατευθύνσεις θα κινηθούν οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της οικονομίας;

Όπως είπε και ο πρωθυπουργός στο πρόσφατο διάγγελμά του, τρεις είναι οι πυλώνες του σχεδίου μας: η στηριξη της εργασίας, η μείωση της φορολογίας και η τόνωση της επιχειρηματικότητας. Στη φαρέτρα μας έχουμε το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ για τους εργαζόμενους, τις μειώσεις στον ΦΠΑ και την προκαταβολή φόρου και την ενίσχυση της ρευστότητας για τις επιχειρήσεις, τα μέτρα για τον τουρισμό κλπ. Σε όλα αυτά θα συνεισφέρει σημαντικά η ΕΕ μέσω του προγράμματος SURE για τους εργαζόμενους, του ταμείου εγγυήσεων για τις επιχειρήσεις, αλλά και του Ταμείου Ανάκαμψης. Το οποίο η καγκελάριος Μέρκελ και ο πρόεδρος Μακρόν πρότειναν να προικοδοτηθεί με 500 δισ. ευρώ. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά. Στέκομαι όμως σε κάτι ακόμα. Στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με τις οποίες θα πετύχουμε διατηρήσιμη ανάπτυξη για όλους τους Έλληνες. Μεταρρυθμίσεις που είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Όπως και της ομάδας μας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Απτή απόδειξη ήταν τόσο ο περιβαλλοντικός νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα, όσο και το πολεοδομικό-χωροταξικό νομοσχέδιο το οποίο αυτό τον καιρό επεξεργαζόμαστε.

Δεχθήκατε έντονη κριτική από την αντιπολίτευση για τις ρυθμίσεις για τις περιοχές Natura. Σας κατηγόρησε ότι καταργείτε την προστασία τους, προωθώντας ακόμη και μεταλλευτικές δραστηριότητες και επιτρέπετε την καταστροφή του περιβάλλοντος προκειμένου να προωθηθούν συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια. Τι απαντάτε σε αυτές τις αιτιάσεις;

Είτε δεν γνωρίζουν το θέμα, είτε υπηρετούν σκοπιμότητες όσοι τα λένε! Διότι η πραγματικότητα είναι ότι στις Natura θεσμοθετούμε ένα σύγχρονο και σαφές πλαίσιο προστασίας. Οι ειδικές μελέτες και τα διαχειριστικά σχέδια θα συνοδεύονται από Προεδρικά Διατάγματα με τη σφραγίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δηλαδή, η προστασία των περιοχών Natura όχι μόνο δεν καταργείται, αλλά αυξάνεται και γίνεται από τις υψηλότερες στην Ευρώπη! Τώρα, σε σχέση με τις εξορύξεις, για πρώτη φορά απαγορεύονται με το δικό μας νόμο στις δύο από τις τέσσερις ζώνες προστασίας που θεσμοθετήσαμε! Και αυτοί που μας επιτίθενται ξεχνούν ή ηθελημένα αποκρύπτουν δύο πράγματα: Πρώτον, ότι μέχρι τώρα οι εξορύξεις επιτρεπόντουσαν με αδιαφάνεια και χωρίς κανόνες από όλες τις κυβερνήσεις. Και το ίδιο έγινε και επί ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μέσα στο πλαίσιο αυθαιρεσίας που επικρατούσε έδωσε άδειες για εξορύξεις λιγνίτη, μαρμάρου και βωξίτη. Και δεύτερον ότι οι εξορύξεις σε Natura επιτρέπονται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνο που αυτό πολύ συχνά συμβαίνει με χαμηλότερα στάνταρντς προστασίας από αυτά που εμείς βάζουμε.

ΑΘΗΝΑ. (Γραφείο Εθνικού Κήρυκα). Για τον νέο περιβαλλοντικό νόμο που πρόσφατα ψήφισε η Βουλή και ο οποίος φιλοδοξεί να δώσει λύσεις σε σημαντικά προβλήματα, μίλησε σε συνέντευξή του που παραχώρησε στον «Ε.Κ.» ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Χατζηδάκης έκανε αναφορά και στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο περιβαλλοντικός νόμος στην επανεκκίνηση της Οικονομίας μετά την περιπέτεια του κορωνοϊού, ενώ παράλληλα αντέκρουσε τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης περί θυσίας του περιβάλλοντος στο βωμό της οικονομίας.

Κύριε υπουργέ, μπορεί ο νέος περιβαλλοντικός νόμος να συνδράμει στην επανεκκίνηση της οικονομίας;

Αναμφισβήτητα ναι. Η επανεκκίνηση της οικονομίας είναι βασικός μας στόχος μετά την επιτυχημένη διαχείριση της υγειονομικής καταιγίδας. Και ο περιβαλλοντικός νόμος είναι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιoύμε: Απλοποιούμε τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, ώστε να μην «σέρνονται» για 6-8 χρόνια, αλλά να προχωρούν σε μόλις 100-150 ημέρες, όπως γίνεται σε όλη σχεδόν την ΕΕ. Επιταχύνουμε επίσης σημαντικά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με ρυθμίσεις που ανοίγουν το δρόμο για σημαντικό περιορισμό του χρόνου που απαιτείται για όλα τα στάδια της αδειοδότησης, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Μην ξεχνάτε ότι για την «Πράσινη Συμφωνία» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η πράσινη ενέργεια είναι «μοχλός» ανάπτυξης στη μετά-κορωνοϊό εποχή. Ο περιβαλλοντικός νόμος κάνει λοιπόν όσα είχαμε προεκλογικά υποσχεθεί: Συνδυάζει την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος με την ουσιαστική στήριξη της ανάπτυξης.

Άρα, λέτε, δεν έχουν βάση οι αιτιάσεις της αντιπολίτευσης περί θυσίας του περιβάλλοντος στο βωμό της οικονομίας;

Καμία σχέση με την πραγματικότητα! Καμία! Ακούστε τι κάνουμε: Τελειώνουμε με την αυθαιρεσία που επικρατούσε στις περιοχές Natura, με σύγχρονες, ευρωπαϊκές ρυθμίσεις. Εκεί που αποφάσιζαν χωρίς έλεγχο οι μελετητές και μπορούσαν να προχωρούν τα σχέδια όσων είχαν μέσον, τώρα τίθεται ένα ξεκάθαρο πλαίσιο με σεβασμό στο περιβάλλον. Δίνουμε τέλος στην ομηρία χιλιάδων αγροτών στους οποίους το Δημόσιο έδωσε με το ένα χέρι χωράφια μέσω αναδασμών, αλλά τους τα έπαιρνε με το άλλο λέγοντας ότι είναι δάση. Επιβάλλουμε ενιαίο τέλος σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους. Συνδέουμε χιλιάδες νοικοκυριά με το αποχετευτικό δίκτυο. Απαγορεύουμε την έκδοση οικοδομικής άδειας όταν δεν εναποτίθενται σύννομα τα μπάζα. Θέτουμε τις βάσεις για λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών στο Ιόνιο και το Νότιο Αιγαίο. Σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις που επιταχύνουν τις επενδύσεις, τις οποίες προανέφερα, είναι οι ίδιες που ισχύουν στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στην Ιταλία. Προκάλεσα την αντιπολίτευση να μας πει αν αυτές οι χώρες θυσιάζουν το περιβάλλον τους για την οικονομία. Απάντηση δεν πήρα. Εμείς γνωρίζουμε ότι το περιβάλλον είναι ο εθνικός μας πλούτος. Και ότι μόνο μέσω της ουσιαστικής προστασίας του θα έρθει η ανάπτυξη. Και αυτό κάνουμε.

Τι λέτε όμως για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων στις προστατευόμενες περιοχές. Είναι αβάσιμες οι ανησυχίες όσων αντιδρούν; 

Οι αντιδράσεις βασίζονται στη λανθασμένη εντύπωση ότι στις Natura δεν επιτρέπεται τίποτα. Ωστόσο, στις Natura- σε όλη την ΕΕ- επιτρέπονται δραστηριότητες που προσιδιάζουν στα χαρακτηριστικά των περιοχών. Μεταξύ αυτών και οι εξορύξεις υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Το ίδιο συνέβαινε και στην Ελλάδα. Εμείς αποσαφηνίζουμε τα πράγματα και θεσμοθετούμε ένα σύγχρονο πλαίσιο προστασίας με περισσότερες δικλείδες ασφαλείας από πολλές άλλες χώρες της ΕΕ. Για τις Natura δεν προβλέπουμε μόνο ειδικές μελέτες και διαχειριστικά σχέδια. Προβλέπουμε και Προεδρικά Διατάγματα με τη σφραγίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Και, σημαντικότερο ίσως όλων είναι, ότι απαγορεύουμε πλήρως τις εξορύξεις στις δύο από τις τέσσερις ζώνες προστασίας που δημιουργούμε. Πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα! Και, πάντως, δεν συνέβαινε επί ΣΥΡΙΖΑ. Ο οποίος σήμερα υποδύεται τον εισαγγελέα, αλλά όταν ήταν στην κυβέρνηση επέτρεπε τις εξορύξεις στις Natura χωρίς να ιδρώνει το αυτί του!

Mε τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ τι πρόκειται τελικά να γίνει;

Ο στόχος πλήρους απολιγνιτοποίησης της χώρας μέχρι το 2023 (με εξαίρεση την Πτολεμαΐδα V, η οποία θα λειτουργεί μέχρι το 2028) μένει σταθερός. Βασικό μας μέλημα είναι η μετάβαση να γίνει με δίκαιο τρόπο για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Για αυτό: Ξεκλειδώσαμε 136 εκατ. ευρώ από το λιγνιτικό πόρο της ΔΕΗ. Το Πράσινο Ταμείο ξεκίνησε ήδη να χρηματοδοτεί συγκεκριμένα έργα. Ανακοινώθηκε η επένδυση των ΕΛΠΕ και της JUWI για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο 204MW που θα δημιουργήσει 300 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή. Ανακοινώθηκε η συνεργασία της ΔΕΗ και της γερμανικής RWE που θα φέρει μεγάλες επενδύσεις φωτοβολταϊκών. Επίσης, η Συντονιστική Επιτροπή υπό τον Κωστή Μουσουρούλη ανακοίνωσε τους επτά άξονες του Μεταβατικού Προγράμματος της περιόδου 2020-2021 (με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους και το τρέχον ΕΣΠΑ). Και ακολουθεί το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το νέο ΕΣΠΑ 2021- 2027. Ένα σχέδιο με πόρους 3,7 έως 4,4 δισ. ευρώ που θα δώσει προοπτική στην λιγνιτικές περιοχές. Στο σχεδιασμό μας είναι επίσης να καταθέσουμε αίτημα στην Κομισιόν για ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς για τις λιγνιτικές περιοχές, που θα ανοίξει το δρόμο σημαντικές επενδύσεις.

Ποιες είναι οι επόμενες μεγάλες δράσεις για το περιβάλλον;

Αναφέρω τις τρεις πιο άμεσες: Με το νομοσχέδιο για την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης το 2021, μια προσωπική δέσμευση του Κυριάκου Μητσοτάκη, βάζουμε την Ελλάδα στην πρωτοπορία της περιβαλλοντικής προστασίας. Με την πολιτική μας η οποία ενεργοποίησε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την προστασία των δασών -που παραλάβαμε στο σημείο μηδέν από το ΣΥΡΙΖΑ- αλλά προβλέπει και ένα Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων που θα συζητήσουμε σύντομα με τον Πρωθυπουργό, προστατεύουμε το δασικό μας πλούτο στην πράξη. Τέλος, με το νομοσχέδιο για την ηλεκτροκίνηση, που ετοιμάζουμε σε συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών, φιλοδοξούμε να πάψει η Ελλάδα να είναι ουραγός στις μετακινήσεις που σέβονται το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Καταλαβαίνετε, ότι και μετά τον περιβαλλοντικό νόμο, η ατζέντα μας παραμένει το ίδιο φιλόδοξα πράσινη! Είναι απόδειξη ότι για εμάς το περιβάλλον δεν είναι σημαία ευκαιρίας. Αλλά μια πολιτική που προωθούμε με την καρδιά μας.

Λέτε ότι η χώρα μας αποτελούσε μία θλιβερή εξαίρεση στα περιβαλλοντικά θέματα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι αλλάζει με τον περιβαλλοντικό νόμο του υπουργείου σας;

Έχουμε τις περισσότερες καταγγελίες στις Βρυξέλλες μετά την Ισπανία. Αυτή την κατάσταση κληρονομήσαμε από το ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό εργαζόμαστε να αλλάξουμε. Όχι με δικές μας πατέντες. Αλλά προχωρούμε με βάση αυτά που ισχύουν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στο κάτω-κάτω σας θυμίζω, ήμουν 13 χρόνια στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Τι κάνει λοιπόν αυτό το περιβόητο νομοσχέδιο; Απλοποιεί τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις ακολουθώντας τις πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Βάζει κανόνες στις  περιοχές Natura, αντίστοιχες με αυτές που ισχύουν στα περισσότερα κράτη της ΕΕ. Δίνει τέλος στην ομηρία χιλιάδων αγροτών, που το Δημόσιο από τη μια τους αφήνει να δηλώνουν τα χωράφια τους στην ΕΕ για να παίρνουν επιδοτήσεις και από την άλλη τα ίδια χωράφια τα θεωρεί δάση. Προσπαθούμε να τελειώσουμε με τους βόθρους, με τα μπάζα και τις χωματερές. Συνδέουμε χιλιάδες σπίτια με το αποχετευτικό δίκτυο. Με λεφτά του ΕΣΠΑ. Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για μια πιο αποτελεσματική διαχείριση των σκουπιδιών, ιδιαίτερα στο Ιόνιο και στο Νότιο Αιγαίο όπου έχουμε μια σειρά από ανοιχτές υποθέσεις. Απαγορεύουμε να εκδίδεται οικοδομική άδεια εάν ο άλλος δεν έχει κανονίσει για τη σύννομη διάθεση των μπάζων του. Ώστε να μην μολύνει τις παραλίες και τα δάση.

Τι απαντάτε στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ότι με τον νόμο καταργείτε την προστασία των περιοχών Natura 2000, τους εθνικούς δρυμούς δηλαδή, και προωθείτε ακόμα και μεταλλευτικές δραστηριότητες και εξορύσεις υδρογονανθράκων σε περιοχές προστασίας της φύσης;

Υπάρχει μια σημαντική παρανόηση εδώ. Έχει δημιουργηθεί η εντύπωση σε μεγάλο μέρος του κόσμου ότι οι περιοχές Natura είναι «νεκρές ζώνες» όπου δεν συμβαίνει τίποτα. Είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα αυτό. Στις περιοχές Natura- τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη- επιτρέπονται δραστηριότητες οι οποίες ταιριάζουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Για αυτό και εκπλήσσομαι ιδιαίτερα από την κριτική με αφορμή τις εξορύξεις. Από τη μια πλευρά εκπλήσσομαι με τον ΣΥΡΙΖΑ, επί των ημερών του οποίου δόθηκαν πολλές άδειες για εξορύξεις λιγνίτη, μαρμάρου και βωξίτη σε περιοχές Natura. Σήμερα όμως υποδύεται τον πολέμιό τους. Και από την άλλη πλευρά εκπλήσσομαι με τις αντιδράσεις ορισμένων περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίες δεν μπορεί να μην γνωρίζουν ότι γίνονται εξορύξεις- υπό προϋποθέσεις- σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γινόταν και στην Ελλάδα επί ΣΥΡΙΖΑ! Αυτό που κάνουμε εμείς είναι να βάλουμε τέρμα στο προηγούμενο καθεστώς αδιαφάνειας όπου οι άδειες δίνονταν με βάση το αν κάποιος είχε μέσο ή όχι. Και θεσμοθετούμε ένα διαφανές πλαίσιο κοινής λογικής που θα έχει την έγκριση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Για πρώτη δε φορά, στις 2 από τις 4 ζώνες, απαγορεύεται ρητώς η δυνατότητα εξορύξεων! Κάνουν λοιπόν κριτική αυτοί που τις επέτρεπαν, σε αυτούς που για πρώτη φορά τις απαγορεύουν σε 2 ζώνες! Όλη αυτή η κριτική είναι όχι μόνο άδικη, αλλά και υποκριτική. Διότι εμείς είμαστε η κυβέρνηση που προωθεί την απολιγνιτοποίηση, την ηλεκτροκίνηση, τη στήριξη της ανακύκλωσης, την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης. Και δεν δέχομαι κανείς να μου λέει ότι ενδιαφέρεται για το μέλλον του παιδιού μου περισσότερο από ό,τι εγώ ο ίδιος!

Για ποιον λόγο καταργείτε την αυτοτέλεια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών οι οποίοι γνωμοδοτούσαν για τα σχέδια διαχείρισής τους;

Και εδώ η κριτική προσπαθεί να αποπροσανατολίσει. Διότι η ουσία είναι ότι με το προηγούμενο πλαίσιο, οι προστατευόμενες περιοχές, δεν ήταν και τόσο προστατευμένες. Για όλες αυτές τις περιοχές- οι οποίες αποτελούν το ⅓ της χώρας- δίνονταν μέχρι τώρα περίπου 8 εκατ. ευρώ το χρόνο! Το διανοείστε; Ενώ στο νόμο που φέραμε, για πρώτη φορά προβλέπεται η ουσιαστική χρηματοδότηση έργων περιβαλλοντικής προστασίας στις περιοχές Natura μέσω του κεντρικού οργανισμού που δημιουργούμε για αυτό το λόγο, του ΟΦΥΠΕΚΑ. Η αυξημένη χρηματοδότηση θα προέρχεται από ένα περιβαλλοντικό τέλος στις δραστηριότητες που θα αναπτύσσονται στις προστατευόμενες περιοχές. Και να σημειώσω, ότι η δημιουργία του ενιαίου οργανισμού, ήταν πρόταση των ίδιων των φορέων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων! Πρόταση που υλοποιούμε! Δεν καταλαβαίνω επομένως γιατί αυτή η εμπάθεια. Αν είναι αναληθές ότι εμείς δίνουμε περισσότερα χρήματα για τις προστατευόμενες περιοχές, ας βγει κάποιος να το πει! Ας είναι. Εμείς προχωρούμε με αυτό το σύγχρονο και ευρωπαϊκό σύστημα που ισχύει σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Αυστρία, η Ιρλανδία. Διότι ενδιαφερόμαστε πραγματικά για το περιβάλλον και δεν θέλουμε η χώρα να μείνει κολλημένη στο χθες.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσπευση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Πρακτικά σε πόσο διάστημα θα αποφαίνεται η αρμόδια επιτροπή από την ημέρα που θα υποβληθεί ένα αίτημα για επένδυση;

Είχαμε μέχρι τώρα την πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία η διαδικασία των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων να διαρκεί 6-8 χρόνια. Ενώ στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ η ίδια διαδικασία διαρκεί μερικούς μόνο μήνες! Φανταστείτε πόσες επενδύσεις και θέσεις εργασίας έχουν χαθεί κάθε φορά που ένας επενδυτής που ήθελε να επενδύσει στη χώρα μας, έμπλεκε στα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Αυτό τώρα αλλάζει. Θα γίνεται ό,τι συμβαίνει στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία. Οι αρμόδιοι φορείς θα απαντούν μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα 100-150 ημερών για το αν μια επένδυση μπορεί να προχωρήσει. Προσέξτε. Δεν θα είναι υποχρεωμένες η αρχαιολογική ή η δασική υπηρεσία να απαντούν θετικά, όπως παραπλανητικά επιχειρηματολόγησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Θα μπορούν- και πρέπει- να λένε όχι, εάν το σχέδιο της επένδυσης δεν πληροί τους περιβαλλοντικούς όρους. Θα το λένε όμως! Και έτσι δεν θα υπάρχουν πλέον δικαιολογίες για αυτή την κωλυσιεργία που έπαιρνε χρόνια ολόκληρα. Η οποία είχε κάνει την Ελλάδα τη χώρα του “ού μπλέξεις” ακόμα και για τους επενδυτές εκείνους που είχαν την πρόθεση να επενδύσουν στην Ελλάδα και- σεβόμενοι το περιβάλλον- να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Από 1/1/2021 επεκτείνεται το τέλος στις πλαστικές σακούλες και θα ισχύει η ίδια επιβάρυνση για όλες ανεξαρτήτως πάχους. Γιατί προχωρήσατε σε αυτή την ρύθμιση;

 Διότι σε αυτό το ζήτημα είχαμε πλέον φτάσει στο σημείο να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Αναγνωρίζω ότι ήταν μία ρύθμιση που έφερε η προηγούμενη κυβέρνηση η οποία κινούνταν στη σωστή κατεύθυνση. Ο τρόπος όμως με τον οποίο εφαρμόστηκε είχε σαν αποτέλεσμα να ακυρώνεται στην πράξη. Από τη μία πλευρά, χαιρόμασταν μεταξύ μας για τη μείωση στη χρήση της μικρής πλαστικής σακούλας. Από την άλλη πλευρά όμως σημειώθηκε μία κατακόρυφη αύξηση της χρήσης της μεγαλύτερης, χοντρής πλαστικής σακούλας στα σούπερ μάρκετ, για την οποία δεν πληρωνόταν περιβαλλοντικό τέλος. Βάζουμε λοιπόν τέρμα σε αυτή την κατάσταση. Επεκτείνουμε το τέλος σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους με διπλό στόχο: Από τη μια πλευρά να μειωθεί η χρήση της πλαστικής σακούλας γενικώς. Και από την άλλη πλευρά να πληρώνεται και να αποδίδεται το περιβαλλοντικό τέλος για όλες τις πλαστικές σακούλες οι οποίες εν τέλει αγοράζονται. Είναι μια ρύθμιση με όφελος τόσο για τους πολίτες, όσο και για το περιβάλλον.

Τι απαντάτε σε όσους σας κατηγορούν ότι με το νομοσχέδιο νομιμοποιείτε αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων και κατά περίπτωση εντός υγροτόπων και ρεμάτων;

 Ότι πολύ απλά δεν έχουν διαβάσει τη σχετική διάταξη του νόμου. Διότι αν την είχαν διαβάσει θα γνώριζαν ότι σέβεται το σκεπτικό που οδήγησε το Συμβούλιο της Επικρατείας να κρίνει αντισυνταγματικό το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ για τις λεγόμενες οικιστικές πυκνώσεις. Είναι μια διάταξη που λαμβάνει υπόψη αυτή την απόφαση του ΣτΕ και παραπέμπει για τις περαιτέρω παραμέτρους σε νέο Προεδρικό Διάταγμα που θα έχει την έγκριση του ίδιου του ΣτΕ.

Κύριε υπουργέ, σε πρόσφατη τηλεδιάσκεψη που είχαμε με νέους με θέμα την πράσινη ατζέντα της κυβέρνησης, μιλήσατε για κίνητρα τα οποία θα φέρει η κυβέρνηση για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Ποια θα είναι αυτά;

 Έχουμε ξεκινήσει τη συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών για αυτό το ζήτημα ήδη από το περασμένο φθινόπωρο. Έχουμε μιλήσει με τους παράγοντες της αγοράς, αλλά και με άλλες χώρες- εγώ ο ίδιος είχα επισκεφθεί την Ολλανδία για αυτό το θέμα καθώς είναι μια χώρα που βρίσκεται πολύ μπροστά στα θέματα της ηλεκτροκίνησης- και υπολογίζω ότι σε ένα περίπου μήνα θα είμαστε έτοιμοι να παρουσιάσουμε το σχετικό νομοσχέδιο. Είναι μια πολυεπίπεδη παρέμβαση. Ξεκινά από τις υποδομές φόρτισης- τα ηλεκτρικά βενζινάδικα όπως λέω αστειευόμενος- και φτάνει μέχρι το ειδικό πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης που έχουμε σχεδιάσει. Αυτό θα δώσει κίνητρα όσους θέλουν να αγοράσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σκούτερ και ποδήλατα, με πόρους που θα προέλθουν από το Ταμείο Ρύπων και οι οποίοι είναι σημαντικοί. Η επιδότηση των ΙΧ θα είναι η ίδια για όλους τους τύπους των αυτοκινήτων, ανεξαρτήτως κόστους, διότι θέλουμε να ενισχύσουμε αναλογικά περισσότερο αυτούς που δεν έχουν πολλά χρήματα. Τα κίνητρα θα είναι ισχυρότερα για τα σκούτερ και τα ποδήλατα, όχι μόνο λόγω χαμηλότερης τιμής, αλλά και διότι θέλουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα στους νέους. Θέλουμε οι νέοι να πρωταγωνιστήσουν σε αυτή τη μετάβαση στη νέα εποχή στην οποία τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα σκούτερ και τα ποδήλατα δεν θα θεωρούνται πλέον πολυτέλεια.

Στην ίδια συζήτηση αναφέρατε επίσης το στόχο σας να προχωρήσετε τις αναδασώσεις στην Ελλάδα. Ποιος είναι ο σχεδιασμός;

 Να προχωρήσουμε πολύ γρήγορα, διότι είμαστε εξαιρετικά πίσω! Είμαστε πίσω σε σχέση όχι μόνο με χώρες όπως η Πορτογαλία, αλλά και με χώρες όπως η Τουρκία. Και αυτό διότι στις αναδασώσεις παραλάβαμε από το ΣΥΡΙΖΑ ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα 245 εκατ. ευρώ με μηδενική απορρόφηση και συμβασιοποίηση! Ενώ εμείς, στο πλαίσιο της πραγματικής, και όχι στα λόγια, προστασίας των δασών, έχουμε καταφέρει να υποβληθούν προτάσεις πάνω από 100 εκατ. ευρώ για αντιπυρική προστασία και αναδασώσεις. Και παράλληλα καταρτίζουμε ένα Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων το οποίο θα συζητήσουμε με τον Πρωθυπουργό το επόμενο χρονικό διάστημα, προτού απευθυνθούμε σε κάποιο κοινωφελές ίδρυμα για να το χρηματοδοτήσει ή συγχρηματοδοτήσει σε βάθος ορισμένων ετών. Είναι ένα μεγάλο και φιλόδοξο πρόγραμμα αναδασώσεων που θέλουμε να στηριχθεί και να αγκαλιαστεί από όλους τους Έλληνες πολίτες και κυρίως από τους νέους. Διότι οι νέοι μας αντιλαμβάνονται πολύ καλά τη σημασία των δασών στην προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής και διατήρησης της βιοποικιλότητας.

Τι άλλαξε στη δική σας ζωή με τα μέτρα για τον κορωνοϊό;

 Ίσως δεν άλλαξαν τόσα πολλά για μένα, όσο για τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να μείνουν στο σπίτι. Διότι ακόμα και την περίοδο της καραντίνας ήμουν υποχρεωμένος να πηγαίνω κάθε μέρα στο υπουργείο. Άλλαξε φυσικά ο τρόπος με τον οποίο εργαζόμουν. Καθώς η είσοδος του κοινού απαγορεύτηκε, τα ραντεβού μειώθηκαν, οι τηλεδιασκέψεις έγιναν μέρος της καθημερινής εργασιακής ρουτίνας, ενώ πολλοί εργαζόμενοι του υπουργείου και συνεργάτες μου χρησιμοποίησαν την τηλεργασία. Η άλλη σημαντική αλλαγή στην καθημερινότητά μου ήταν ότι λόγω του περιορισμού των εκδηλώσεων και των συναντήσεων μου δόθηκε περισσότερος ελεύθερος χρόνος που είχα την ευκαιρία να τον περάσω με την Πόπη και το γιο μας τον Γιάννη.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα θέλατε να κάνετε όταν όλα αυτά τα πρωτόγνωρα που ζούμε (κορωνοϊός) τελειώσουν;

Να πηγαίναμε και οι τρεις μας οικογενειακώς στην Κρήτη, που μου έχει λείψει πολύ.