Ατζέντα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στο «εργασιακό» που θα κινούνται στον «μέσο όρο» όσων ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ανοίγει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, με συνέντευξη του στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, ενώ για τους συνταξιούχους προαναγγέλλει ότι «θα κάνει ό,τι χρειάζεται» για να εξοφληθούν οι εκκρεμείς συντάξεις και να πληρωθούν «το ταχύτερο» οι αυξήσεις σε όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.

Ειδικά για τις αυξήσεις, οι πληροφορίες κάνουν λόγο ότι η επιδίωξη είναι να δοθούν στο δίμηνο Μαρτίου - Απριλίου και, πάντως, πριν από το Πάσχα.

 Όταν παραλάβατε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων περιγράψατε 6 προτεραιότητες. Ένα μήνα μετά και αφού ήρθατε σε άμεση επαφή με τα προβλήματα, ισχύουν αυτές οι προτεραιότητες ή έχει κάτι αλλάξει;

Οι εκκρεμείς συντάξεις είναι προφανώς ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο. Και είναι φυσικά σημαντικές και οι υπόλοιπες προτεραιότητες που έχουμε βάλει: Η αγορά εργασίας και το αντίστοιχο νομοσχέδιο που ετοιμάζουμε. Η μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ασφαλισμένους. Η πολιτική μας για την κοινωνική προστασία. Η πολιτική μας για την οικογένεια, την ισότητα των φύλων και το δημογραφικό. Και βέβαια η καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων σε όλη αυτή την προσπάθεια. Αυτό τον ένα μήνα όμως που βρίσκομαι στο Υπουργείο Εργασίας διαπίστωσα και ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα. Ένα πρόβλημα όπως φαίνεται δεκαετιών: Είναι η επαφή του πολίτη με το Υπουργείο. Καθημερινά «σπάνε» τα τηλέφωνα στο γραφείο μου από τα τηλεφωνήματα των ασφαλισμένων, των εργαζομένων, των συνταξιούχων. Ανθρώπων που προσπαθούν εναγωνίως να βρουν πληροφορίες για θέματα της αρμοδιότητάς μας. Είναι πραγματικά μια απίστευτη κατάσταση, με την οποία δεν έχω καμία διάθεση να συμβιβαστώ! Είμαι αποφασισμένος να αλλάξω την εικόνα του Υπουργείου και την επαφή του με τους πολίτες. Διότι είναι υποχρέωσή μας να ενημερώνουμε τον συνταξιούχο, τον άνεργο, τον ανάπηρο. Να νιώθουν ότι η Πολιτεία βρίσκεται δίπλα τους και όχι απέναντί τους. Και αυτό για μένα είναι εξίσου μεγάλο ζήτημα με το ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων! Έχω ήδη δώσει εντολές για μια συνολική προσπάθεια σε 3 επίπεδα: Αναβάθμιση των ιστοσελίδων του Υπουργείου και των Οργανισμών. Σύγχρονα και γρήγορα στις απαντήσεις τους τηλεφωνικά κέντρα. Και πιο ανθρώπινη, άμεση επαφή με τους πολίτες, είτε με ψηφιακά μέσα, είτε μέσω των ΚΕΠ. Είναι προσωπικό μου στοίχημα να πετύχει αυτή η προσπάθεια. Ξεκινάμε αμέσως!

Χαρακτηρίσατε τις εκκρεμείς συντάξεις ως «μια νέα ΔΕΗ» για εσάς. Πόσες αιτήσεις είναι ληξιπρόθεσμες αυτή τη στιγμή και σε πόσο διάστημα θα έχετε εκδώσει τις οριστικές αποφάσεις για τις κύριες συντάξεις;

Από το Γιάννη Βρούτση και τον ΕΦΚΑ έγιναν μια σειρά από σημαντικά βήματα τα οποία ίσως δεν προβλήθηκαν σωστά: Αυξήθηκε κατά 31% η απονομή κύριων συντάξεων το 2020 σε σχέση με το 2019. Ξεκίνησε τμηματικά η ψηφιακή απονομή συντάξεων μέσω του προγράμματος ΑΤΛΑΣ. Έγιναν 1,7 εκατ. ηλεκτρονικές συναλλαγές στον ΕΦΚΑ το 2020. Τα προβλήματα όμως ήταν και παραμένουν μεγάλα, το δε ζήτημα με τις εκκρεμείς συντάξεις έχει αυτονόητα εξαιρετική σημασία. Έχουν δημοσιευτεί τα σχετικά στοιχεία. Αυτό που όμως απασχολεί κυρίως τους πολίτες είναι τι κάνουμε για το θέμα αυτό. Πέρα λοιπόν από τα μέτρα που ήδη είχαν υιοθετηθεί τελευταία (μπόνους για υπαλλήλους που εκδίδουν συντάξεις, επιπλέον προσωπικό κλπ.) ανακοίνωσα επιπλέον πρωτοβουλίες. Καταρχάς ένα μέτρο που θα ανακουφίσει σημαντικά τους συνταξιούχους που περιμένουν τη σύνταξή τους, μέχρι να ολοκληρωθεί η προσπάθεια για τις εκκρεμείς συντάξεις: Όσοι έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης που εκκρεμεί, θα παίρνουν προσωρινά και μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης το ποσό μιας πλήρους εθνικής σύνταξης κάθε μήνα (πχ 384 ευρώ/μήνα για όσους έχουν τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης) μαζί με παράλληλη αναδρομική καταβολή από τότε που υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης. Στόχος είναι να καλυφθούν όλοι όσοι περιμένουν και δεν έχουν πάρει ούτε προσωρινή σύνταξη. Για αυτό φέρνουμε νομοθετική ρύθμιση για την εθνική σύνταξη στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα!

Πότε θα καταβληθούν αυτές οι εθνικές συντάξεις; Μειώνουν ή μεγαλώνουν τις καθυστερήσεις για τις οριστικές αποφάσεις;

Η Διοίκηση του ΕΦΚΑ μου λέει ότι θα μπορέσει να καταβάλει αυτές τις συντάξεις μέσα σε 2 μήνες. Εγώ, επειδή έχω περάσει πολλά με τη Δημόσια Διοίκηση, σας λέω σε 2-3 μήνες. Σε κάθε περίπτωση, θέλουμε να κινηθούμε το γρηγορότερο. Όπως είπα, στόχος της εθνικής σύνταξης είναι η ανακούφιση των πολιτών που είναι στο «περίμενε». Ο γενικότερος σχεδιασμός μας για σημαντική επιτάχυνση στην απονομή των εκκρεμών συντάξεων δεν αλλάζει. Για αυτό το λόγο άλλωστε τοποθετήθηκε Ομάδα Έργου με πρότζεκτ μάνατζερ η οποία ετοιμάζει ολοκληρωμένο σχέδιο σε στενή συνεργασία με τη διοίκηση του ΕΦΚΑ για την πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του ζητήματος νομοθετικά, διοικητικά και ψηφιακά. Πέραν αυτών ανακοινώσαμε 8 ακόμα μέτρα μεταξύ των οποίων: η προτεραιότητα σε αιτήματα συνταξιοδότησης που κατατέθηκαν πριν το 2018, η διεύρυνση της χρήσης των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα στην προσπάθεια, η απλοποίηση των διαδικασιών συνταξιοδότησης, η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης του ΕΦΚΑ, η αξιοποίηση περισσότερων υπαλλήλων του, η υποβολή των συνταξιοδοτικών αιτημάτων ηλεκτρονικά. Το δόγμα μου είναι το δόγμα Ντράγκι: “Whatever it takes”. Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για είμαστε εντάξει απέναντι στους συνταξιούχους!

Πότε θα πληρωθούν οι συνταξιούχοι με 30 χρόνια ασφάλισης και άνω τις αυξήσεις που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό συντάξεων με τα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου 4670/2020;

Αυτό που έχουμε συμφωνήσει με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου και τη Διοίκηση του ΕΦΚΑ, είναι να κλείσουν οι εκκρεμότητες, τόσο στο επίπεδο του Υπουργείου όσο και στο επίπεδο του ΕΦΚΑ, για το συγκεκριμένο θέμα. Μην ξεχνάτε όμως ότι δεν είμαστε ούτε Ελβετία, ούτε Σουηδία. Ο ΕΦΚΑ είναι η μετεξέλιξη του ΙΚΑ και του ΤΕΒΕ. Το σαράβαλο δεν γίνεται τούρμπο σε λίγους μήνες. Το ζήτημα θα αντιμετωπιστεί το ταχύτερο. Θέλω όμως να σας πω, ότι σήμερα δεν μπορώ να σας δώσω ακριβή ημερομηνία. Δεν θέλω να λέω και να ξελέω. Είμαι αποφασισμένος όμως να κάνουμε μεγάλα βήματα μπροστά!

Πώς απαντούν η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στις προκλήσεις που φέρνει για την αγορά εργασίας η επόμενη μέρα;

Στην άνευ προηγουμένου συγκυρία του κορωνοϊού, η κυβέρνηση μέχρι τώρα για την αγορά εργασίας απάντησε: με τις αναστολές συμβάσεων εργασίας, με το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, με το πρόγραμμα για τις 100.000 νέες θέσεις εργασίας που επιδοτεί για 6 μήνες το 100% των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων. Πρωτοβουλίες που ελάττωσαν σημαντικά την ένταση των επιπτώσεων της πανδημίας. Μέχρι στιγμής έχουν δοθεί για αυτά τα προγράμματα πάνω από 3,5 δις ευρώ. Πορευόμενοι όλοι σε terra incognita, θα αντιμετωπίσουμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα τις προκλήσεις της επόμενης μέρας. Η «αποσωλήνωση» της οικονομίας πρέπει να γίνει με τη μεγαλύτερη δυνατή ομαλότητα. Είναι αυτονόητη η συνεργασία των Υπουργείων Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας για αυτό. Αυτονόητο επίσης είναι ότι θα εξετάσουμε τις καλές πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αν και στις χώρες του Βορρά οι δυσκολίες είναι λιγότερες, ενώ στο Νότο, με ευρύτερη παρουσία του τουρισμού και των υπηρεσιών, τα προβλήματα είναι δυστυχώς εντονότερα. Έχω ζητήσει από τον υφυπουργό κ. Τσακλόγλου, ο οποίος ήταν και επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, να συνεργαστεί με τις υπηρεσίες του Υπουργείου προκειμένου να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με δύο άξονες: Από τη μια πλευρά την επιδοτούμενη εργασία και από την άλλη πλευρά τις αλλαγές στα προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης των εργαζομένων. Που θα βασιστεί στην καλύτερη αξιοποίηση των  ευρωπαϊκών πόρων (Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ). Δεν μιλάμε μόνο για μια κάποια ανακούφιση για εργαζομένους και ανέργους, αλλά κυρίως για το κλειδί για την προσαρμογή στη νέα οικονομική πραγματικότητα που γεννιέται!

Ποια φιλοσοφία θα διέπει τα προγράμματα επιδοτούμενης εργασίας; Και πώς θα επωφεληθούν οι εργαζόμενοι από τις αλλαγές στα προγράμματα κατάρτισης;

Σε σχέση με την επιδοτούμενη εργασία δεν κινούμαστε σε «αχαρτογράφητα νερά». Έχουμε πλέον την εμπειρία προγραμμάτων όπως το ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, αλλά και τα τρέχοντα προγράμματα του ΟΑΕΔ τα οποία επιδοτούν από το 60% μέχρι και το 100% του μηνιαίου μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους (ενώ ανακοινώθηκαν από το Διοικητή του ΟΑΕΔ και νέα προγράµµατα για συνολικά 15.000 ανέργους). Μελετούμε επίσης τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές και τις προσαρμόζουμε στα ελληνικά δεδομένα. Για τα προγράμματα κατάρτισης στοχεύουμε: Σε αποτελεσματικότερο σύστημα. Στη διαφάνεια και την αξιολόγηση της δουλειάς των Κέντρων Κατάρτισης. Στην πιστοποίηση υψηλού επιπέδου και διεθνών στάνταρτς που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς. Στη στροφή στις ψηφιακές δεξιότητες. Σε όλη αυτή την προσπάθεια το Υπουργείο θα έχει ρόλο επιτελικό, ενώ ο ΟΑΕΔ, με τον εκσυγχρονισμό του, θα έχει πλέον «ρόλο-κλειδί» και θα είναι ο εκτελεστικός βραχίονας. Αυτό είναι σημαντική αλλαγή σε σχέση με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα. Προχωρούμε λοιπόν. Όχι επανεφεύροντας τον τροχό. Αλλά εφαρμόζοντας όσα πετυχαίνουν στις πιο προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες!

Ποιες είναι οι βασικές κατευθύνσεις της μεταρρύθμισης του εργασιακού νομοσχεδίου; Κόμματα της αντιπολίτευσης μιλούν για αντιεργατικό νομοσχέδιο. 

Πριν να δούμε το γαμπρό, στολίσαμε τη νύφη! Η κριτική αυτή είναι πρόωρη και άδικη. Πρόωρη διότι η επεξεργασία του νομοσχεδίου δεν έχει ολοκληρωθεί. Και άδικη διότι αποσιωπά το γεγονός ότι το εργασιακό νομοσχέδιο είναι μεταρρύθμιση που επιβάλλεται από τις ταχύτατες εξελίξεις στην αγορά εργασίας σε οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο, αλλά και τις επιπτώσεις της ίδιας της πανδημίας. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της νέας εποχής με ένα εργατικό δίκαιο το οποίο, όσο θετικές ρυθμίσεις και αν έχει, υιοθετήθηκε πριν από 40 χρόνια! Όταν πχ δεν υπήρχε, ούτε ως ιδέα, το ίντερνετ! Το νομοσχέδιο θα συνδυάζει τη στήριξη της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της προώθησης επενδύσεων με την προστασία των εργαζομένων. Όπως έχω σημειώσει ξανά, δεν υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρήσεις, ούτε επιχειρήσεις με τους εργαζόμενους στα κεραμίδια. Αυτοί που βιάζονται να μας επικρίνουν ας γνωρίζουν ότι το νομοσχέδιο θα είναι στον ευρωπαϊκό μέσο όρο για όλα τα θέματα: Ρυθμίσεις για το συνδικαλισμό, επιθεώρηση εργασίας, διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργασία κ.ο.κ.

Ανοίγετε, με τις ρυθμίσεις που προωθείτε στο ασφαλιστικό, την «κερκόπορτα» της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση;

Ας αφήσουμε τις ταμπέλες και ας δούμε την ουσία. Ας δούμε αν το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα μας ικανοποιεί. Αν έχει αξιοποιήσει σωστά τις εισφορές των εργαζομένων. Αν είναι σε αρμονία με αυτά που ισχύουν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μεταρρύθμιση αφορά στην πραγματικότητα τη δημιουργία ενός «ατομικού κουμπαρά» για τις επικουρικές συντάξεις των νέων εργαζόμενων, με το φορέα που θα διαχειρίζεται αυτούς τους «ατομικούς κουμπαράδες» να είναι αμιγώς δημόσιος. Είναι μια μεταρρύθμιση με την οποία, χωρίς να ζημιώνονται οι παλαιότεροι, δίνεται στο νέο εργαζόμενο η δυνατότητα να αποφασίζει και ο ίδιος για το ύψος της επικουρικής του σύνταξης. Πού είναι το κακό; Αυτό που θέλουμε να κάνουμε ανταποκρίνεται στα νέα δημογραφικά δεδομένα και είναι ήδη πραγματικότητα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ανοίγουμε λοιπόν ένα ευρωπαϊκό δρόμο για τους νέους εργαζόμενους, με παράλληλη φροντίδα για τους παλιούς!

Τους βασικούς άξονες του σχεδίου δέκα σημείων για την επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας σήμερα στην τηλεοπτική εκπομπή «Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά.

Ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι,  έχοντας ως βάση την δουλειά που έχει ήδη γίνει από τη διοίκηση του e-ΕΦΚΑ και την προηγούμενη πολιτική ηγεσία, (με τελευταίο παράδειγμα την δέσμη μέτρων που νομοθετήθηκαν στα τέλη του 2020 και ξεκίνησαν να εφαρμόζονται, όπως οι αποσπάσεις από άλλους φορείς των δημοσίων προς τον ΕΦΚΑ, την καταβολή μπόνους σε ομάδες εργαζομένων αν πετύχουν συγκεκριμένους στόχους για τις αποφάσεις σύνταξης κ.α.) δρομολογούνται τα ακόλουθα μέτρα:

1.Τοποθέτηση  project manager και Ομάδας Έργου που έχει ήδη «πιάσει δουλειά»

2. Χορήγηση αριθμού Εθνικών Συντάξεων –και μάλιστα αναδρομικά από την κατάθεση της αίτησης για σύνταξη- ως μέτρο ανακούφισης των συνταξιούχων, αλλά και άμεση εκπλήρωση μιας υποχρέωσης του ΕΦΚΑ. «Όσα ήδη ισχύουν για την καταβολή της προσωρινής σύνταξης δεν επηρεάζονται», τόνισε ο κ. Χατζηδάκης.  «Καθώς όμως έχουμε διαπιστώσει ότι με τα σημερινά δεδομένα προσωρινή σύνταξη χορηγείται περίπου στο 30% των περιπτώσεων, επιδιώκουμε να αυξήσουμε το ποσοστό αυτό ώστε να έχουν κάτι να πορευτούν -ενόσω περιμένουν-, αυτοί που τώρα δεν λαμβάνουν τίποτε».
3. Προτεραιότητα στην καταβολή συντάξεων για τις οποίες έχει υποβληθεί αίτηση πριν το 2018. Όπως είπε ο υπουργός, πρόκειται για περίπου 15.000 περιπτώσεις.

4.Διεύρυνση της χρήσης των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα ειδικά για καταχώρηση δεδομένων (data entry) και δημιουργία φακέλων.

5.Ειδικά προγράμματα για την επιτάχυνση απονομής συντάξεων στα πλέον προβληματικά ασφαλιστικά ταμεία που έχουν συνενωθεί στον ΕΦΚΑ, όπου εντοπίζονται μεγάλες δυσκολίες, με τον κ. Χατζηδάκη να αναφέρει ενδεικτικά το ταμείο των γιατρών (ΤΣΑΥ), των μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ) και των ναυτικών (ΝΑΤ).  

6.Απλοποίηση των διαδικασιών για την έκδοση σύνταξης με την προετοιμασία  κατάλληλων κανονιστικών και νομοθετικών ρυθμίσεων, ώστε να συμπτυχθούν τα «βήματα» που σήμερα απαιτούνται.

7.Θεσμοθέτηση Ενιαίου Πλαισίου Υποβολής Συνταξιοδοτικού Αιτήματος ηλεκτρονικά (δηλαδή  όχι υποβολή χειρόγραφων αιτημάτων πλέον, αλλά ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, καταχώρηση κλπ), στο πρότυπο των φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά.

8.Επιτάχυνση της ψηφιοποίησης των αρχείων του ΕΦΚΑ, με αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης προς την κατεύθυνση αυτή.  Όπως είπε  μάλιστα ο κ. Χατζηδάκης, στο «ψηφιακό μέτωπο»  εξετάζονται σειρά πρωτοβουλιών άμεσης δράσης, από την αναβάθμιση των ιστοσελίδων του Υπουργείου και  όλων των φορέων (ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ, ΟΠΕΚΑ κ.α.) ώστε να είναι πιο χρηστικές, έως την αξιοποίηση των ΚΕΠ για την καλύτερη εξυπηρέτηση ασφαλισμένων και συνταξιούχων και την δημιουργία σύγχρονων τηλεφωνικών κέντρων για να λύνουν τις απορίες των πολιτών και να τους κατευθύνουν στην εκάστοτε αρμόδια υπηρεσία. Για όλα αυτά τα θέματα πραγματοποιήθηκε πρόσφατα και συνάντηση μεταξύ του κ. Χατζηδάκη και του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κυριάκου Πιερρακάκη, που θα έχουν στενή συνεργασία.

9. Αξιοποίηση περισσότερων υπαλλήλων του ΕΦΚΑ μεταξύ των οποίων και οι 150 νεοδιοριζόμενοι στα τμήματα ωρίμανσης συνταξιοδοτικών φακέλων και απονομών συντάξεων.
10. Σταδιακή σύνδεση έκδοσης κύριων και επικουρικών συντάξεων, με βαθμιαία ενοποίηση των δομών, ώστε να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία και να μην παρατηρούνται χρονικά κενά μεταξύ της καταβολής της κύριας και της επικουρικής σύνταξης.

Κλείνοντας, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι η επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων αποτελεί μεν Νο1 προτεραιότητα στην παρούσα φάση, αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι θα μείνουν πίσω τα υπόλοιπα θέματα αρμοδιότητας του ΕΦΚΑ. «Θέλουμε να οργανωθούμε σωστά, να βάλουμε προτεραιότητες και πολύ σύντομα θα δούμε τα ήδη υπάρχοντα αποτελέσματα (που αποτυπώθηκαν στην αύξηση των συντάξεων κατά 31% πέρυσι σε σχέση με το 2019), να βελτιώνονται ακόμα περισσότερο», κατέληξε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Τον «οδικό χάρτη» επιτάχυνσης των επενδύσεων στον κομβικό κλάδο, για την αλλαγή «σελίδας» της χώρας, αυτόν της ενέργειας, εξειδικεύει σε συνέντευξή του στη «Ν» ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης.

Άλλωστε, ο στόχος για αύξηση του ΑΕΠ με ρυθμό 4,8% το 2021 περνά αναγκαστικά μέσα από την εκτόξευση των επενδύσεων κατά 23,2%, έπειτα από καθίζηση 14,3% φέτος.

Στο φόντο αυτό, ο κ. Χατζηδάκης θέτει ως κομβικό επιταχυντή την προώθηση επενδύσεων μέσα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τις πράσινες δράσεις, το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης και τη βέλτιστη αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και το Target Model.

Στο πλαίσιο αυτό προαναγγέλλει δραστική περικοπή του χρόνου που απαιτείται για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, κάτι που «καίει» και τις σχεδιαζόμενες ενεργειακές επενδύσεις, κι όχι μόνο. Έτσι, όπως σημειώνει ο Κ. Χατζηδάκης, αυτήν την εβδομάδα αποστέλλεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας προς επεξεργασία το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα. «Θα περιοριστεί ο χρόνος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από τα 6-8 χρόνια στις 100-150 ημέρες», αναφέρει με έμφαση.

Παράλληλα, εκφράζει την αισιοδοξία του για τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, όπου μέχρι στιγμής έχουν εκδηλώσει καταρχήν ενδιαφέρον 19 διαφορετικοί επενδυτές. Σε σχέση, δε, με τη ΛΑΡΚΟ αναφέρει ότι «συγκεντρώνει όχι μικρό ενδιαφέρον», τονίζοντας ότι «θα κάνουμε τα πάντα για να πετύχει και αυτός ο διαγωνισμός».

Επίσης κάνει λόγο για δυναμική συνέχεια του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», που είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ.

 Οι «πράσινες» πολιτικές είναι βασικός μοχλός στην αλλαγή σελίδας στην οικονομία. Ποια είναι, θεωρείτε, η πλέον εμβληματική που θα αφήσει αποτύπωμα αξίας στην οικονομία;

«Αυτή η κυβέρνηση έχει ξεδιπλώσει μια πράσινη ατζέντα σε πολλά πεδία: απολιγνιτοποίηση, απλοποίηση της αδειοδότησης των ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση, υποθαλάσσια διασύνδεση των νησιών, απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης, Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων, ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων και προώθηση της ανακύκλωσης. Ξεχωρίζω όμως μια πράσινη πολιτική που είναι ίσως η πιο επίκαιρη αυτές τις ημέρες: Η πολιτική μας για την ενεργειακή εξοικονόμηση. Είναι μια καταπράσινη πολιτική γιατί περιορίζει σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου άνθρακα με τις παρεμβάσεις που γίνονται στις κατοικίες. Τα κτήρια, όσο και αν ακούγεται παράξενο, ευθύνονται για το ένα τρίτο περίπου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα! Η παρέμβαση αυτή δεν είναι όμως μόνο πράσινη. Στηρίζει τα νοικοκυριά σε μία κρίσιμη φάση. Στηρίζει όμως παράλληλα και τον κατασκευαστικό κλάδο. Έχουμε πενταπλασιάσει ουσιαστικά τους πόρους του προγράμματος Εξοικονομώ-Αυτονομώ, το οποίο έχει τεράστια ζήτηση, πράγμα που αποδεικνύει και την επιτυχία του. Για αυτό και αποφασίσαμε χωρίς καθυστέρηση, στους αμέσως επόμενους μήνες, δηλαδή το πρώτο εξάμηνο του 2021, να τρέξει ο επόμενος κύκλος με 1 δισ. προϋπολογισμό. Και κατόπιν ο τρίτος κύκλος με αντίστοιχο ποσό. Και φυσικά στόχος μας είναι να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερους συμπολίτες μας. Για αυτό άλλωστε το νέο Εξοικονομώ-Αυτονομώ είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ. Αυτό ακριβώς υπογραμμίζει την ποιοτική στροφή και το βάρος που δίνει η κυβέρνηση. Για όσους δεν ικανοποιήθηκαν από αυτή τη φάση, αντιλαμβάνεστε ότι θα ακολουθήσουν αρκετές καινούργιες φάσεις, με πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα χρηματοδότηση! Και θα ακολουθήσει ειδικό πρόγραμμα ενεργειακής εξοικονόμησης για ξενοδοχεία, βιομηχανίες και άλλες επιχειρήσεις».

Πώς μια χώρα με τις δεδομένες δυσκολίες θα πετύχει τόσο υψηλά ποσοστά απορρόφησης έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης;

«Σίγουρα δεν θα συμβεί ως διά μαγείας! Απαιτείται σχέδιο, σύστημα, αποφασιστικότητα, αποτελεσματικότητα! Γνωρίζουμε ότι θα έχουμε μόλις 3 χρόνια στη διάθεσή μας. Ενώ για το ΕΣΠΑ για παράδειγμα έχουμε 7. Ωστόσο δεν είναι μια καινούργια διαδικασία για εμάς. Έχουμε την εμπειρία του ΕΣΠΑ φυσικά. Έχουμε όμως μάθει και από τα λάθη της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης στο παρελθόν. Άλλωστε, και για την προετοιμασία των προτάσεων που καταθέσαμε, είχαμε μόλις λίγους μήνες στη διάθεσή μας, σε σύγκριση με τα μερικά χρόνια που έχουμε στην περίπτωση του ΕΣΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, δουλέψαμε σκληρά και μεθοδικά και καταφέραμε να είμαστε μεταξύ των πρώτων χωρών που κατέθεσαν τις προτάσεις τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αυτές να είναι από τις πιο ολοκληρωμένες! Στο δε υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουμε μια πολύ δυνατή ομάδα που ασχολείται με το Ταμείο Ανάκαμψης -έχουμε άλλωστε πάνω από το 37% των πόρων- και είμαστε περήφανοι που η Κομισιόν έχει εκδηλώσει επανειλημμένα στις συναντήσεις μας τη μεγάλη της ικανοποίηση για τις προτάσεις μας. Πέραν αυτών, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει αποδείξει ότι προχωρά με τις αρχές του πρότζεκτ μάνατζμεντ και του προγραμματισμού. Και έτσι είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε!»

Κάποτε η ΔΕΗ και οι θεμελιώσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή σε έργα εξηλεκτρισμού σήμαναν την αλλαγή σελίδας μιας χώρας που έβγαινε από τον πόλεμο. Τώρα ποιο είναι το έργο «σημαία» για τον ενεργειακό κλάδο που σφραγίζει το τέλος μια δεκάχρονης περιπέτειας;

«Η περίοδος που η ΔΕΗ ήταν ο μοναδικός “πυλώνας” του συστήματος ενέργειας της χώρας μας έχει παρέλθει! Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει πλέον απελευθερωθεί όπως γνωρίζετε. Κάτι που σηματοδοτεί με χαρακτηριστικό τρόπο η εκκίνηση του Target Model και η πλήρης ενεργοποίηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας την 1η Νοεμβρίου. Θα έλεγα ότι εμβληματική πολιτική για τον ενεργειακό κλάδο για τα επόμενα χρόνια είναι το “πρασίνισμα” του ενεργειακού μίγματος, που περνά αφενός από την απολιγνιτοποίηση -στην ηπειρωτική Ελλάδα- και το κλείσιμο των ρυπογόνων μονάδων που καίνε ντίζελ και μαζούτ στα νησιά, αφετέρου από την αυξημένη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Για αυτό ξεχωρίζω την ίδια την απολιγνιτοποίηση που είναι μια καινούργια πολιτική για την Ελλάδα. Πολλοί αμφέβαλλαν πέρυσι τέτοια εποχή αν θα προχωρούσαμε, σήμερα όλοι πλέον σχολιάζουν διάφορες πτυχές του συνολικού προγράμματος που έχουμε παρουσιάσει. Πρόγραμμα που έχει ως στόχο τη δίκαιη μετάβαση στις λιγνιτικές περιοχές».

Με ποια συγκεκριμένα έργα θα γίνει η μετάβαση σε μια περιοχή όπου η ΔΕΗ και το Δημόσιο με την ευρεία έννοια ήταν ο βασικός εργοδότης; Θα έχει κάποιο ρόλο το Ταμείο Ανάκαμψης;

«Έχουμε πει ότι το αναπτυξιακό μοντέλο της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης στη μεταλιγνιτική εποχή δεν θα είναι εξαρτημένο από τη μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη και της ΔΕΗ. Η καθαρή πλέον ενέργεια θα είναι ένας από τους πυλώνες μαζί με τον βιώσιμο τουρισμό, το εμπόριο και τη βιομηχανία, την έξυπνη γεωργική παραγωγή, την έρευνα και την τεχνολογία. Μεταξύ των εμβληματικών επενδύσεων που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν στην περιοχή -εκτός από τα φωτοβολταϊκά πάρκα της ΔΕΗ και των ΕΛΠΕ- συμπεριλαμβάνονται: μονάδα κατασκευής μπαταριών, νέα φαρμακοβιομηχανία, πρόταση για την ανάπτυξη του οινικού τουρισμού, εγκατάσταση αποθήκευσης ενέργειας, κέντρο επεξεργασίας βιομάζας, βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης, ανάπτυξη έξυπνων μονάδων υδροπονίας και συσκευασίας και μεταποίησης φρούτων και λαχανικών. Αυτές είναι ορισμένες μόνο από τις επενδυτικές προτάσεις που βρίσκονται υπό αξιολόγηση, υπάρχουν και άλλες πολλές! Όσο για το Ταμείο Ανάκαμψης, θα συνεισφέρει στη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών με κεφάλαια 300 εκατ. ευρώ που θα διοχετευθούν στην αποκατάσταση των λιγνιτικών πεδίων της ΔΕΗ. Μια διαδικασία που μας ενδιαφέρει να ξεκινήσει το ταχύτερο δυνατό, για να λειτουργήσει ως “γέφυρα” για τη στήριξη της απασχόλησης, ιδίως την επόμενη διετία. Αυτοί που μέχρι σήμερα έσκαβαν για την εξόρυξη του λιγνίτη, τώρα θα σκεπάζουν και θα ετοιμάζουν τα πεδία για τις νέες χρήσεις και επενδύσεις που θα υποδεχθούν».

Θα δούμε έναν άλλο «κολοσσό» να δίνει δουλειά στις περιοχές αυτές; Τι σχέδιο ανάπτυξης εξετάζετε;

«Δεν θα υπάρχει μία μόνο εταιρεία, αλλά πολλές, καθώς όπως είπα και πριν οραματιζόμαστε ένα πιο “πλουραλιστικό” πρότυπο ανάπτυξης. Η ΔΕΗ δεν θα φύγει από τις λιγνιτικές περιοχές, αλλά η παρουσία της θα έχει άλλα χαρακτηριστικά. Σημειώνω ότι ο πρόεδρος της εταιρείας Γ. Στάσσης πρότεινε πρόσφατα να συμμετέχουν οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης με ποσοστό 5% στα φωτοβολταϊκά πάρκα που κατασκευάζει στην περιοχή. Έτσι θα συμμετέχουν μαζί με τη ΔΕΗ στις νέες “πράσινες” επενδύσεις, απολαμβάνοντας την ίδια απόδοση. Σας μίλησα ήδη για τις εμβληματικές επενδύσεις του masterplan της απολιγνιτοποίησης, που συζητήθηκε προ ημερών στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη Βουλή. Θα χρηματοδοτηθεί με πόρους, κυρίως ευρωπαϊκούς, της τάξης των 5 δισ. ευρώ -ποσό δεκαπλάσιο από το σημερινό Περιφερειακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ για τη Δυτική Μακεδονία για να έχουμε μια τάξη μεγέθους- και θα στηρίζεται από γενναία φορολογικά-αναπτυξιακά κίνητρα τα οποία συζητάμε με την Κομισιόν. Επιδιώκουμε αισθητά αυξημένη ένταση ενισχύσεων ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Η Συντονιστική Επιτροπή υπό τον Κωστή Μουσουρούλη έχει ήδη κάνει πολλή δουλειά πάνω σε αυτό».

Πολλοί αναφέρουν ότι επενδύσεις όπως τα φωτοβολταϊκά ή, π.χ., η ηλεκτροκίνηση κτλ. δεν δημιουργούν εγχώριες αλυσίδες αξίας. Τι απαντάτε;

«Απαντάμε ότι η δημιουργία εγχώριας προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία από τις επενδύσεις είναι προτεραιότητά μας! Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, για το φωτοβολταϊκό των ΕΛΠΕ στην Κοζάνη, μια επένδυση 130 εκατ. ευρώ, η ελληνική συμμετοχή σε υλικά, εξοπλισμό και εργασία είναι άνω του 35%, ποσοστό διόλου αμελητέο. Για την ηλεκτροκίνηση, έχουμε προβλέψει ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση παραγωγικών δραστηριοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές, ακριβώς για τον λόγο αυτό. Ηλεκτροκίνηση δεν σημαίνει μόνο εισαγόμενα Ι.Χ., αλλά και παραγωγή μπαταριών και φορτιστών στην οποία οι ελληνικές καινοτόμες εταιρείες διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο. Γι’ αυτό τον λόγο υπάρχει και σχετική πρόβλεψη στο Ταμείο Ανάκαμψης».

Η πολιτική σας στόχευση είναι η επίσπευση της απολιγνιτοποίησης. Μήπως ο στόχος είναι φιλόδοξος και δημιουργεί αστάθεια στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, που πλέον βασίζεται στο φυσικό αέριο και τις εισαγωγές, όταν οι ΑΠΕ δεν αποδίδουν;

«Πράγματι επισπεύδουμε την απολιγνιτοποίηση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν την κάνουμε βεβιασμένα και φυσικά δεν διακυβεύουμε την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας μας. Το χρονοδιάγραμμα της ΔΕΗ για το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων έχει λάβει υπόψη του τις επικαιροποιημένες μελέτες του ΑΔΜΗΕ για την ευστάθεια του Ελληνικού Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας. Το φυσικό αέριο θα λειτουργήσει ως το καύσιμο-γέφυρα προς ένα ενεργειακό σύστημα που θα έχει ως βασικό πυλώνα τις ΑΠΕ, πλαισιωμένες όμως από μονάδες αποθήκευσης της “πράσινης” ενέργειας. Έτσι, το σύστημα θα έχει την απαιτούμενη ευελιξία. Σας υπενθυμίζω δε ότι το τελευταίο διάστημα η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα έχει μειωθεί δραστικά, χωρίς αυτό να προκαλέσει προβλήματα επάρκειας».

Κάνατε λόγο και μάλιστα με τον πλέον επίσημο τρόπο, από βήματος Βουλής, για «παιχνίδια» με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Ποιοι τελικά παίζουν και πώς θα «κόψετε» αυτά τα «παιχνίδια»;

«Το προηγούμενο διάστημα παρατηρήθηκαν αναταράξεις στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτές οφείλονταν στις “παιδικές ασθένειες” του Target Model, ένα μοτίβο που παρατηρήθηκε και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εντάθηκαν ωστόσο από κάποιες αντιδεοντολογικές κινήσεις των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που αξιοποίησαν ορισμένες προβλέψεις των Κανονισμών για να ανεβάζουν τεχνητά τις τιμές. Στις αρχές του μήνα κατέστησα απολύτως σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν θα ανεχθούμε μεθοδεύσεις που υπονομεύουν την εύρυθμη λειτουργία του Target Model, ενός μοντέλου που οδήγησε σε μειώσεις τιμών στις υπόλοιπες χώρες όπου εφαρμόστηκε. Μετά την παρέμβαση αυτή, η κατάσταση εξομαλύνθηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία εβδομάδα το κόστος της αγοράς εξισορρόπησης μειώθηκε στα 8,09 ευρώ/MWh από 43,37 ευρώ/MWh που είχε φτάσει πριν από την παρέμβαση! Εν τω μεταξύ ξεκίνησε έρευνα για το θέμα η ΡΑΕ -που έχει την αρμοδιότητα εποπτείας της αγοράς- και εισηγήθηκε την επιβολή προσωρινών ορίων στις προσφορές των παραγωγών στην αγορά εξισορρόπησης. Παραμένουμε σε εγρήγορση, παρακολουθούμε καθημερινά τις εξελίξεις και θέλω να ελπίζω ότι δεν θα επαναληφθούν φαινόμενα που υπονομεύουν τη λειτουργία της αγοράς σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και επ’ ωφελεία των τελικών καταναλωτών. Σε αντίθετη περίπτωση θα είμαστε όσο αυστηροί πρέπει γιατί μας ενδιαφέρει όχι μόνο η ομαλή λειτουργία της αγοράς, αλλά και η προστασία του λαϊκού εισοδήματος».

Πάμε για ύφεση 10% όπως φαίνεται. Με τι κόστος μια οικονομία όπως η ελληνική, με κυρίαρχο τον ρόλο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, θα βγει από το τούνελ;

«Από την πρώτη στιγμή της κρίσης δείξαμε ότι μαζί με την ενίσχυση των νοικοκυριών και ιδίως των ευάλωτων οικονομικά, η ενίσχυση των επιχειρήσεων ήταν βασική προτεραιότητά μας. Το Ταμείο Εγγυοδοσίας, το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, ο θεσμός της επιστρεπτέας προκαταβολής ενίσχυσαν 700.000 επιχειρήσεις, κυρίως τις μικρές και τις μεσαίες. Έχουμε κάνει παράλληλα, όμως, όπως ήδη ανέφερα, μία συστηματική προσπάθεια όλο το προηγούμενο διάστημα να προωθήσουμε μία σειρά μεταρρυθμίσεις που θα βάλουν τα θεμέλια μιας ισχυρής και βιώσιμης ανάπτυξης. Σας μίλησα ήδη για τις πράσινες τομές που δρομολογήσαμε ως υπουργείο. Μεταρρυθμίσεις όμως προωθούν και άλλα υπουργεία. Για παράδειγμα: Οι φοροελαφρύνσεις του 2019 και αυτές που πρόσφατα θεσμοθετήθηκαν για την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης το 2021 και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Η ψηφιοποίηση του κράτους η οποία προχωρά με γοργούς ρυθμούς. Η σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας με τον νόμο για την επαγγελματική εκπαίδευση. Σε αυτή την προσπάθεια συμμετέχουμε και εμείς στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Αυτή την εβδομάδα στέλνουμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας προς επεξεργασία το Προεδρικό Διάταγμα για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις και τους ιδιώτες αξιολογητές. Αυτό είναι επανάσταση στις αδειοδοτήσεις. Θα περιοριστεί ο χρόνος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από τα 6-8 χρόνια στις 100-150 ημέρες. Προχωρούμε επίσης στην εφαρμογή των προβλέψεων του προσφάτως ψηφισθέντος χωροταξικού νόμου. Προχωρά αμέσως η μαζική εκπόνηση Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, ξεκινώντας από τα νησιά. Θα προχωρήσει επίσης χωρίς καθυστερήσεις η μεταρρύθμιση για τις χρήσεις γης. Ένας εκσυγχρονισμός και απλοποίηση του σχετικού καθεστώτος που κάνει πιο εύκολη τη ζωή των ιδιοκτητών και των επενδυτών. Στόχος μας είναι η πράσινη ανάπτυξη. Ο περιβαλλοντικός και ο χωροταξικός νόμος είναι δύο βασικά μας εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση».

Τι προσδοκάτε από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στην ενέργεια το 2021; Τι απαντάτε σε όσους αναφέρουν ότι η μείωση της παρουσίας του κράτους σε περίοδο γεωπολιτικής αναδιαμόρφωσης δημιουργεί ζητήματα;

«Πιστεύω ότι θα πάει πολύ καλά η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ. Μέχρι στιγμής έχουν εκδηλώσει καταρχήν ενδιαφέρον 19 διαφορετικοί επενδυτές. Οι σύμβουλοι της ΔΕΗ θα τρέξουν γρήγορα τη διαδικασία και στόχος είναι να κλείσει η ιδιωτικοποίηση μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021. Ιδιωτικοποίηση σημαντική γιατί μπορεί να δώσει τα κεφάλαια για καλύτερη εξυπηρέτηση των δανείων της ΔΕΗ, αλλά και για την όσο το δυνατόν δυναμικότερη παρουσία της επιχείρησης στις ΑΠΕ. Και η ΛΑΡΚΟ συγκεντρώνει όχι μικρό ενδιαφέρον. Είναι μια δύσκολη υπόθεση η ΛΑΡΚΟ, ένα ανοιχτό θέμα εδώ και 35 χρόνια. Ιδιωτικοποιείται ελεύθερη βαρών και αυτό είναι πλεονέκτημα. Θα κάνουμε τα πάντα για να πετύχει και αυτός ο διαγωνισμός. Ξέρετε ότι το ΤΑΙΠΕΔ τρέχει μια σειρά από ιδιωτικοποιήσεις που μας αφορούν στις οποίες θα υπάρχουν εξελίξεις τους επόμενους μήνες (ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΠΑ Εμπορίας, Υποθαλάσσια Αποθήκη Φυσικού Αερίου Καβάλας). Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν έχουν να κάνουν μόνο με επίλυση εκκρεμοτήτων ή τη μείωση του δημοσίου χρέους. Βασικά είναι ένα μήνυμα ότι η χώρα είναι φιλική στις ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά και ένας τρόπος να προσελκύσουμε στην Ελλάδα σημαντικά ιδιωτικά κεφάλαια. Διεθνώς έχει αποδειχθεί ότι στηρίζουν την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας».

Λιγότερο ευρύς ο ρόλος των εξορύξεων

Κε Χατζηδάκη, φτάνουμε στα όρια της ρήξης με την Τουρκία για τον υποθαλάσσιο ενεργειακό πλούτο, όταν χώρες όπως η Δανία αφήνουν τα ορυκτά καύσιμα. Μήπως κινούμαστε σε λάθος κατεύθυνση, που μάλιστα κοστίζει σε εξοπλισμούς, διπλωματικό κεφάλαιο κ.λπ.;

«Πράγματι, καθώς περνούν τα χρόνια, έχει αρχίσει σταδιακά να διαφαίνεται ότι οι εξορύξεις αποκτούν έναν ρόλο που δεν είναι τόσο ευρύς πλέον. Η τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση πίεσε και άλλο αυτό τον κλάδο. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι σε κάμποσες δεκαετίες μπορεί να υπάρχει πια ένας κόσμος χωρίς πετρέλαιο. Μακάρι και η Τουρκία να αντιλαμβανόταν τα μηνύματα της εποχής και να αποκτήσει η ηγεσία της μια σύγχρονη αντίληψη. Αλλά αυτός δεν είναι λόγος να μην υπερασπιζόμαστε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Για τις θαλάσσιες ζώνες καταλήξαμε σε συμφωνία τόσο με την Αίγυπτο όσο και με την Ιταλία. Ενώ με την Αλβανία συμφωνήσαμε να προσφύγουμε στο Δικαστήριο της Χάγης. Με όλους τους γείτονές μας συμφωνούμε για αυτά τα ζητήματα. Η τουρκική όμως προκλητική και αναχρονιστική αντίληψη δεν το επιτρέπει στις μεταξύ μας σχέσεις. Αυτό όμως είναι ακριβώς που απομονώνει σταδιακά ολοένα και περισσότερο την τουρκική ηγεσία διεθνώς. Οι ελληνικές θέσεις γίνονται ολοένα και ισχυρότερες ακριβώς επειδή είναι σύγχρονες και προσαρμοσμένες στους διεθνείς κανόνες».

Τούτων δοθέντων πότε θα γίνουν νέες παραχωρήσεις θαλάσσιων περιοχών προς έρευνα κι εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε «οικόπεδα» που περιλαμβάνει η παράνομη οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Τουρκία και τη Λιβύη;

«Για να υπάρξει κάτι τέτοιο θα πρέπει να εκδηλωθεί ενδιαφέρον από τις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες. Και εν μέσω πρωτοφανούς πανδημικής κρίσης το ενδιαφέρον αυτό, είναι προφανές, δεν υφίσταται ακόμα, αν λάβει κανείς υπόψη του το πάγωμα δραστηριοτήτων και προγραμματισμένων γεωτρήσεων σε πάρα πολλά αδειοδοτημένα τεμάχια άλλων μεσογειακών κρατών, όπως για παράδειγμα η Κύπρος. Η Ελλάδα, όπως γνωρίζετε, έχει παραχωρήσει ήδη 13 οικόπεδα. Προσωπικά ήμουν ο υπουργός που εισήγαγε προς κύρωση την παραχώρηση τεσσάρων οικοπέδων στο Ιόνιο και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Ήταν τα οικόπεδα που είχε παραχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και μετά αρνήθηκε, ενώ δεν μεσολάβησε τίποτα, να τα ψηφίσει! Εν πάση περιπτώσει παρακολουθούμε τις εξελίξεις και θα πάρουμε στον κατάλληλο χρόνο τις αποφάσεις μας».

Το συνολικό πράσινο πρόγραμμα της κυβέρνησης παρουσιάζει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ», κάνοντας λόγο για ενεργειακά προγράμματα που αλλάζουν τη χώρα.

Όπως επισημαίνει το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», που θα χρηματοδοτηθεί με 900 εκατομμύρια είναι μόνο η αρχή. «Έχουμε ζητήσει για τέτοιες δράσεις 3 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, με στόχο εκεί που αναβαθμίστηκαν 130.000 κατοικίες σε δέκα χρόνια, τώρα να αναβαθμίζονται 60.000 κατοικίες το χρόνο», τονίζει.

Για το masterplan της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών που παρουσίασε τη Δευτέρα στο υπουργικό συμβούλιο και θα χρηματοδοτηθεί με πόρους 5 δισ. γνωστοποιεί ότι ήδη έχει κινητοποιήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον 16 εμβληματικών επενδύσεων, προϋπολογισμού άνω των 3,5 δισ.

Όσο για το νέο χωροταξικό-πολεοδομικό νόμο κάνει λόγο για μία μεγάλη μεταρρύθμιση που περιορίζει δραστικά την άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση.

Για τη Θεσσαλονίκη τονίζει ότι βρίσκεται στο επίκεντρο του προγραμματισμού της κυβέρνησης, με τις αστικές αναπλάσεις, την ανάπλαση της ΔΕΘ, τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια για το στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» και το γήπεδο του ΠΑΟΚ, και τον Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων, ενώ η ενεργειακή ατζέντα για τη Θεσσαλονίκη περιλαμβάνει τα έργα διασύνδεσης μέσω αγωγών φυσικού αερίου της Θεσσαλονίκης με τα Σκόπια και την επέκταση του φυσικού αερίου σε όλη την Κεντρική Μακεδονία.

Επισημαίνει με νόημα ότι τα προβλήματα δεν εξαφανίζονται στις πανδημίες και ότι αυτή η κυβέρνηση εκλέχτηκε για να τα αντιμετωπίσει, ενώ για το εμβόλιο απαντά ότι σίγουρα θα το κάνει, γιατί «έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στην επιστήμη αλλά και γιατί είναι το τέλος του εφιάλτη που ζούμε».

Κύριε Χατζηδάκη, στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο παρουσιάσατε το masterplan της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών, ένα σχέδιο που έρχεται σε συνέχεια των 12 μέτρων άμεσης δράσης που εξαγγείλατε μετά την πολιτική απόφαση για την απολιγνιτοποίηση. Τι προβλέπει;

Το masterplan σηματοδοτεί το πέρασμα σε μία νέα εποχή, με στήριξη της απασχόλησης. Η καθαρή -πλέον- ενέργεια θα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του νέου μοντέλου, μαζί όμως με την βιομηχανία, την έξυπνη αγροτική παραγωγή, το βιώσιμο τουρισμό, την τεχνολογία, την εκπαίδευση. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί με πόρους 5 δισ. ευρώ, ποσό δεκαπλάσιο του Περιφερειακού Προγράμματος του ΕΣΠΑ για τη Δυτ. Μακεδονία και ήδη κινητοποιεί το επενδυτικό ενδιαφέρον με 16 εμβληματικές επενδύσεις, προϋπολογισμού άνω των 3,5 δισ. ευρώ, να ξεχωρίζουν. Επενδύσεις που θα υπερκαλύψουν τις όποιες απώλειες θέσεων εργασίας και για αυτό ήδη προετοιμάζουμε το έδαφος για την υλοποίησή τους: 

Καθορίζουμε τις χρήσεις γης με την εκπόνηση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων με fast track διαδικασίες. Δρομολογούμε την ταχεία αποκατάσταση των εδαφών στα λιγνιτικά πεδία. 

Προχωρούμε τη συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ειδικά επενδυτικά-φορολογικά κίνητρα για τις λιγνιτικές περιοχές. Και όλα αυτά ενώ ήδη εφαρμόζεται το μεγαλύτερο μέρος των 12 επιμέρους μέτρων μετάβασης τα οποία αναφέρατε. Έχουμε, τέλος, υιοθετήσει και τη λεγόμενη «ρήτρα δίκαιης μετάβασης» που σημαίνει ότι σε πολιτικές των διαφόρων υπουργείων θα υπάρχει θετική διάκριση υπέρ των λιγνιτικών περιοχών, όπως συμβαίνει στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ». 

Είναι ένας σχεδιασμός που δεν αλλάζει μόνο το περιβάλλον. Αλλάζει ριζικά τη ζωή στις λιγνιτικές περιοχές. Αλλά προς το καλύτερο!

Ποιος είναι ο ρόλος της ΔΕΗ σε αυτό το σχέδιο; Και με την ευκαιρία τι σχέδια υπάρχουν για το μέλλον της Επιχείρησης που όπως καταγράφουν οι τελευταίες προβλέψεις θα είναι το β’ εξάμηνο περισσότερο κερδοφόρα απ’ ότι αναμένονταν;

Καταρχάς, τα μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα που αναπτύσσει η ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη -μέρος των εμβληματικών επενδύσεων της απολιγνιτοποίησης- αποτελούν «κλειδί» για την στροφή στην πράσινη ενέργεια. Όχι μόνο των περιοχών αυτών, αλλά και της ίδιας της επιχείρησης, με δεδομένους τους φιλόδοξους στόχους της στις ΑΠΕ. 

Σημειώνω εδώ ότι η επιχείρηση έχει προτείνει να συμμετέχουν οι κάτοικοι των λιγνιτικών περιοχών με ποσοστό 5% στα φωτοβολταϊκά πάρκα που θα κατασκευάσει στην περιοχή. 

Κατά δεύτερον, η ΔΕΗ θα είναι πρωταγωνίστρια εκ των πραγμάτων μέσω της αποκατάστασης των λιγνιτικών πεδίων. Είναι απόλυτη προτεραιότητά μας -σχηματικά μιλώντας- αυτοί που σήμερα σκάβουν, αύριο να σκεπάζουν και για αυτό τον λόγο έχουμε ζητήσει χρηματοδότηση ύψους 300 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε ό,τι αφορά την πορεία της ΔΕΗ, συνεχίζεται η βελτίωση των μεγεθών της.

Έχει βγει από την εντατική. Δεν είναι ωστόσο ανθούσα επιχείρηση! Όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει, πρώτος στόχος μας είναι η εύρεση στρατηγικού επενδυτή για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Και είμαστε αισιόδοξοι, καθώς υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για αυτή την ιδιωτικοποίηση που θα ξεκινήσει το αμέσως επόμενο διάστημα.

Τι αλλάζει στη ζωή μας με το νέο χωροταξικό- πολεοδομικό νόμο που υλοποιεί το υπουργείο περιβάλλοντος και Ενέργειας; Καταρχήν στην εκτός σχεδίου δόμηση και σε ό,τι αφορά στη χωροθέτηση βιομηχανιών και επιχειρήσεων.

Μιλάμε για μία μεγάλη μεταρρύθμιση που βάζει την Ελλάδα στην εποχή της βιώσιμης ανάπτυξης στην χωροταξία και την πολεοδομία. Η άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση περιορίζεται δραστικά. Μπαίνουμε στην εποχή των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στο 20% της Ελλάδας όπου ήδη υπάρχουν τέτοια Σχέδια. 

Η πολεοδομική ανάπτυξη θα γίνεται δηλαδή με κανόνες, σεβασμό στο περιβάλλον και προστασία της ιδιοκτησίας. Κανόνες όμως και τάξη μπαίνουν και στη χωροθέτηση των βιομηχανικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Περιορίζουμε το συντελεστή δόμησης για τις βιομηχανίες κατά 33% και ενθαρρύνουμε την ανάπτυξή τους σε οργανωμένα επιχειρηματικά πάρκα για να προστατεύσουμε τη φύση. 

Πέραν αυτών: Δίνουμε τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες διατηρητέων να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους μέσω της ενεργοποίησης της μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Απελευθερώνουμε πολλούς συμπολίτες μας από την ομηρία με τον εξορθολογισμό των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων. 

Διευκολύνουμε τους ιδιοκτήτες και τους επενδυτές απλοποιώντας τις χρήσεις γης. Δημιουργούμε την Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης ώστε να σταματήσουν οι καθυστερήσεις στις πολεοδομίες. Για τον ίδιο λόγο ψηφιοποιούμε και επιταχύνουμε την έκδοση των οικοδομικών αδειών. Δίνουμε επιπλέον συντελεστή δόμησης στα βιοκλιματικά κτίρια. Παρέχουμε κίνητρα ενίσχυσης της προσβασιμότητας των συμπολιτών μας με αναπηρία. Καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για ένα νόμο-τομή.

Τι προβλέπεται για τη ψηφιοποίηση στην έκδοση οικοδομικών αδειών;

Προβλέπεται μία απλοποιημένη διαδικασία προέγκρισης. Κατά τη διαδικασία αυτή η υπηρεσία ελέγχει κάποια βασικά στοιχεία της άδειας και στη συνέχεια η άδεια εκδίδεται –με ευθύνη του μηχανικού- με το πάτημα ενός κουμπιού! Πρόκειται για ψηφιακή τομή που εξοικονομεί στους πολίτες χρόνο και χρήματα και διασφαλίζει τη διαφάνεια καθώς περιορίζεται σημαντικά η επαφή του πολίτη με τη Δημόσια Διοίκηση.

Την Παρασκευή ξεκίνησε η λειτουργία της ιστοσελίδας του προγράμματος «Εξοικονομώ-Αυτονομώ». Τι προσδοκάτε από το συγκεκριμένο πρόγραμμα;

Είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης που είχαμε ποτέ! Θα χρηματοδοτηθεί με πόρους 900 εκατ. ευρώ. Μπορέσαμε έτσι να διευρύνουμε σημαντικά τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε οι ωφελούμενοι να είναι πολλοί περισσότεροι. Και διασφαλίσαμε παράλληλα ότι η ένταση των ενισχύσεων θα είναι ακόμα μεγαλύτερη και σε ορισμένες περιπτώσεις θα φτάνει και το 85% (ή το 95% στις λιγνιτικές περιοχές, εφαρμόζοντας στην πράξη τη «ρήτρα δίκαιης μετάβασης»). 

Πέρα από τις «κλασικές» δράσεις εξοικονόμησης (θερμομόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, κ.λπ.) καλύπτονται και καινοτόμες δράσεις που καθιστούν το σπίτι «έξυπνο» (π.χ. «έξυπνος» φωτισμός) και ενεργειακά αυτόνομο (π.χ. φωτοβολταϊκά στις στέγες). Αυτό το πρόγραμμα είναι όμως μόνο η αρχή. Καθώς έχουμε ζητήσει για τέτοιες δράσεις 3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης! 

Με στόχο εκεί που αναβαθμίστηκαν 130.000 κατοικίες σε δέκα χρόνια, τώρα να αναβαθμίζονται 60.000 κατοικίες το χρόνο! Είναι ένας στόχος που πιστεύω θα πετύχουμε!

Μία είδηση που συζητήθηκε πρόσφατα πολύ ήταν ότι η Κομισιόν θα παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για υπέρβαση των επιπέδων αιωρούμενων σωματιδίων στην πόλη της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια σχεδόν όλων των τελευταίων ετών. Το σχόλιό σας;

To θέμα το χειρίζεται βασικά η Περιφέρεια η οποία πρόσφατα εκπόνησε επιχειρησιακό σχέδιο αντιμετώπισης του ζητήματος. 

Από την πλευρά μας, έχουμε βάλει μπροστά ως υπουργείο σειρά πολιτικών που αντιμετωπίζουν τα θέματα ρύπανσης της ατμόσφαιρας, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, όπως: η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, η ηλεκτροκίνηση, η απαγόρευση εισαγωγής ρυπογόνων μεταχειρισμένων οχημάτων (EURO3), η επιβολή περιβαλλοντικού τέλους σε παλαιά οχήματα, αλλά και πράσινου τέλους στο πετρέλαιο κίνησης με σκοπό τη χρηματοδότηση έργων μείωσης των ρύπων. 

Πέραν αυτών, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία προωθούμε το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΠΕΑΡ), με πολιτικές και μέτρα που διασφαλίζουν την τήρηση των εθνικών δεσμεύσεων για μείωση των ρύπων. Έχουμε μάλιστα δρομολογήσει την άμεση εκπόνηση μελέτης που θα ποσοτικοποιήσει τα οφέλη των παρεμβάσεων αυτών.

Σχεδιάζετε ως υπουργείο κάτι ιδιαίτερο για τη Θεσσαλονίκη;

Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο επίκεντρο του προγραμματισμού μας σε μία σειρά τομέων. Στις αστικές αναπλάσεις, το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την ανάπλαση της ΔΕΘ βρίσκεται στο ΣτΕ, ενώ προχωρούν και τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια για το Στρατόπεδο Παύλος Μελάς και το γήπεδο του ΠΑΟΚ, με το τελευταίο να περνάει από το Συμβούλιο Μητροπολιτικού Σχεδιασμού του υπουργείου μας το αργότερο στις αρχές του 2021. 

Το ενδιαφέρον για τη Θεσσαλονίκη αντανακλάται επίσης στο Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων με συγκεκριμένες δράσεις για την προστασία και ανάδειξη του Σέιχ Σου. Ενώ και η ενεργειακή ατζέντα μας περιλαμβάνει την πόλη: Τα έργα διασύνδεσης μέσω αγωγών φυσικού αερίου της Θεσσαλονίκης με τα Σκόπια. 

Οι επενδύσεις στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπου καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η επιλογή της Θεσσαλονίκης ως έδρας του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης, μία σημαντική επιτυχία της χώρας. Και, τέλος, τα έργα επέκτασης του φυσικού αερίου σε όλη την Κεντρική Μακεδονία. Η ΔΕΔΑ έχει κάνει σχετικές ανακοινώσεις.

Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι σε εποχές πανδημίας να προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα; Το ρωτώ αυτό γιατί και η παγκόσμια ύφεση επηρεάζει σαφώς και την ελληνική οικονομία, αλλά και γιατί οι πολίτες είναι κουρασμένοι και έχουν στραμμένη την προσοχή τους στην αντιμετώπιση της επιδημιολογικής κρίσης.

Συνεχίσαμε τη δουλειά μας μέσα στην πανδημία και ένας λόγος που επιταχύναμε το μεταρρυθμιστικό μας βηματισμό είναι ακριβώς η παγκόσμια ύφεση για την οποία μιλάτε! Καθώς την επόμενη μέρα θα πρέπει να καλύψουμε το χαμένο έδαφος γρήγορα. 

Στο υπουργείο μας, για παράδειγμα, μέσα στη πανδημία φέραμε τον περιβαλλοντικό νόμο, το νόμο για την ηλεκτροκίνηση, το χωροταξικό κ.λπ. Και συνεχίζουμε με την άρση των αγκυλώσεων και των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας, με τις ιδιωτικοποιήσεις και τη μεγάλη πρόκληση του Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε μεταρρυθμιστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας, τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων, τη διαχείριση των απορριμμάτων.

 Τα προβλήματα δεν εξαφανίζονται στις πανδημίες. Και αυτή η κυβέρνηση εκλέχτηκε για να τα αντιμετωπίσει.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ; Πως κρίνετε συνολικά την αντιπολιτευτική τακτική του;

Εμείς πρέπει να συνεχίζουμε τη δουλειά μας σοβαρά και συστηματικά χωρίς να μας οδηγούν σε εφησυχασμό τα όποια προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Τα προβλήματα αυτά είναι όμως εμφανή. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ επηρεασμένος ενδεχομένως και από τα αρνητικά αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων ακολουθεί ένα ξεπερασμένο και εμπαθές μοντέλο αντιπολίτευσης που τον αποκόπτει ακόμα και από πρώην υποστηρικτές του. Αλλά αυτό είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ. Η κακιασμένη πολιτική δεν εξυπηρετεί ούτε τον τόπο, αλλά ούτε αυτόν που την ακολουθεί.

Γιατί δεν τα πήγαμε καλά στο δεύτερο κύμα τη πανδημίας;

Αν δούμε τα επίσημα στοιχεία προσεκτικά, διηγούνται μία διαφορετική ιστορία. Λένε ότι από την αρχή της πανδημίας η Ελλάδα ανήκει σε εκείνες τις χώρες που αντιμετώπισαν την κρίση με τον μικρότερο συγκριτικά αρνητικό αντίκτυπο. Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι όλα πήγαν καλά- ακόμη και η απώλεια μίας ζωής είναι κάτι τραγικό. 

Η κόπωση της κοινωνίας έχει άλλωστε λειτουργήσει σε πολλές χώρες αρνητικά. 

Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνέντευξη μίλησε για την περίπτωση της Θεσσαλονίκης όπου τα στοιχεία άργησαν να δείξουν το μέγεθος της διασποράς του ιού. 

Κοιτώντας τη συνολική εικόνα ωστόσο, είναι σαφές ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι συνολικά καλύτερη από αυτή σε πολλές άλλες χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, ακόμη και χώρες πιο ανεπτυγμένες και με ισχυρότερα συστήματα υγείας. Η μάχη πάντως συνεχίζεται με επαγρύπνηση και με την αρχή πρώτα ο άνθρωπος.

Να κλείσουμε αισιόδοξα, καθώς το εμβόλιο κατά του κορονοϊού είναι προς των πυλών; Θα το κάνετε; Και τι συμβουλεύετε σε όλους αυτούς που προβληματίζονται για το αν θα εμβολιαστούν;

Θα το κάνω σίγουρα. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Και μη γελιέστε. Το εμβόλιο είναι το τέλος του εφιάλτη που ζούμε. Και όσοι έχουμε δημόσιο λόγο θα πρέπει να σκύψουμε με κατανόηση και καλή πρόθεση πάνω από τους συμπολίτες μας που δυσπιστούν και να τους πείσουμε να συστρατευθούν και αυτοί στο κοινωνικό μέτωπο υπέρ του εμβολίου. Μόνο έτσι θα πάρουμε πίσω τις ζωές μας!

Η κυβέρνηση διαθέτει πολιτική νομιμοποίηση να συνεχίσει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων, δηλώνει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας. «Οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ξεκαθαρίσει ήδη ότι δεν προτίθενται να κάνουν αυξήσεις στο ρεύμα», επισημαίνει.

«Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μένει στο απυρόβλητο, ιδιαίτερα όταν η αντιπολίτευσή του δεν έχει πραγματικά κανένα μέτρο και κανένα όριο», διαμηνύει ο Κωστής Χατζηδάκης, με συνέντευξή του στο iEidiseis.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας απορρίπτει τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών, επισημαίνοντας πως «η κυβέρνηση διαθέτει πολιτική νομιμοποίηση να συνεχίσει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων».

Ο Κωστής Χατζηδάκης απαντά επίσης για το εάν θα υπάρξει αύξηση στο ηλεκτρικό ρεύμα, για τα εάν το πολιτικό σύστημα κινδυνεύει, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζει η απάντησή του για το ρόλο του κράτους μετά την αντιμετώπιση της πανδημίας. «Όταν η κρίση περάσει, ο ιδιωτικός τομέας θα είναι πάλι αυτός ο οποίος θα βάλει μπροστά τη μηχανή της οικονομίας και θα παράγει εισόδημα», αναφέρει χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως ο σημερινός αναβαθμισμένος ρόλος του κράτους «δεν είναι άλλοθι για επιστροφή στον κρατισμό».

Σε λίγες ημέρες ολοκληρώνεται μια πολύ δύσκολη χρονιά. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αφήνει παρακαταθήκη για τη χώρα και την κυβέρνηση;

To 2020 ήταν η πιο δύσκολη χρονιά των τελευταίων ετών. Είχαμε 4 διαφορετικά μέτωπα: το μεταναστευτικό, την όξυνση των προβλημάτων με την Τουρκία, τη μάστιγα του κορωνοϊού και την ύφεση που προκάλεσε παντού αυτή η μεγάλη κρίση για τη δημόσια υγεία. Μ’ αυτά τα προβλήματα θα συνεχίσουμε να παλεύουμε και την καινούργια χρονιά. Από καλύτερες όμως βάσεις. Στο μεταναστευτικό είμαστε πιο οργανωμένοι, με καλύτερες υποδομές και περισσότερους ελέγχους. Σε σχέση με την Τουρκία έχουμε δείξει την αποφασιστικότητά μας τόσο με τον αγωγό East Med, με την αντίδρασή μας στον Έβρο, με την αντίδραση του ναυτικού μας τους τελευταίους μήνες στο Αιγαίο και στην ΝΑ Μεσόγειο. Έχουμε και τις συμφωνίες όμως με την Αίγυπτο, την Ιταλία και την Αλβανία, οι οποίες απομονώνουν περισσότερο την Τουρκία. Έχουμε ξεκινήσει να χτίζουμε ισχυρές συμμαχίες στην ευρύτερη περιοχή: με το Ισραήλ, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με την Αίγυπτο. Έχουμε ισχυρά στηρίγματα και στο Δυτικό κόσμο. Στην οικονομία παλεύουμε χωρίς το στενό κορσέ των πρωτογενών ελλειμμάτων που υπήρχε μέχρι πέρυσι, με το Ταμείο Ανάκαμψης καινούργιο σύμμαχο στην προσπάθειά μας, με την ψηφιοποίηση του κράτους να έχει προχωρήσει, αλλά και με μια σειρά μεταρρυθμίσεων που έχουν προχωρήσει την περίοδο του κορωνοϊού, έτσι ώστε η χώρα να είναι έτοιμη την επόμενη μέρα. Στο δικό μας Υπουργείο ο εκσυγχρονισμός και η απελευθέρωση της ενέργειας, ο νέος περιβαλλοντικός νόμος που απλοποιεί τις αδειοδοτήσεις και ο πρόσφατα ψηφισμένος νόμος για την χωροταξία που βάζει μια τάξη, αλλά ταυτόχρονα κάνει ευκολότερη τη ζωή των ιδιωτών και των επενδυτών, είμαι σίγουρος ότι θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην προσέλκυση επενδύσεων και στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης.

Αν πάρουμε αφορμή και τη σύγκρουση για το σπίτι που νοίκιαζε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πάντως, δεν φαίνεται η κυβέρνηση να επιδιώκει συναίνεση και συνεννόηση στα μείζονα τουλάχιστον θέματα…

Η κυβέρνηση προσπαθεί συστηματικά να καλλιεργήσει τον πολιτικό διάλογο και να μειώσει τις εντάσεις. Φάνηκε αυτό σε μία σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών τους τελευταίους 17 μήνες (στην συναίνεση γύρω από εβληματικά νομοσχέδια όπως η ψήφος των αποδήμων, στην επιλογή της Προέδρου της Δημοκρατίας, στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, κλπ.). Η απόδειξη για αυτό είναι ότι το πολιτικό κλίμα τους τελευταίους 17 μήνες δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το κλίμα που επικρατούσε τα προηγούμενα χρόνια. Από κει και πέρα αντιλαμβάνεστε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μένει στο απυρόβλητο ιδιαίτερα όταν η αντιπολίτευσή του δεν έχει πραγματικά κανένα μέτρο και κανένα όριο. Στο θέμα που θέτετε, ο κ. Τσίπρας, αν νομίζει ότι κατηγορήθηκε άδικα θα μπορούσε να ελπίζει και στα αντίστοιχα πολιτικά κέρδη για την αδικία που υπέστη. Δεν νομίζω όμως ότι είναι αυτή η περίπτωση!

Το επόμενο εξάμηνο τουλάχιστον από κοινωνικής απόψεως θεωρείται ένα από τα πλέον δύσκολα στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας. Παράλληλα, η πανδημία και το Ταμείο Ανάκαμψης, σε μεγάλο βαθμό θα αναδιατάξουν το σημερινό οικονομικό και επιχειρηματικό τοπίο της χώρας. Δεν είναι λίγοι αυτοί που επιμένουν ότι ο πρωθυπουργός θα επιλέξει με το τέλος της πανδημίας την προσφυγή στις κάλπες. Ήθελα το σχόλιό σας…

Η κυβέρνηση διαθέτει πολιτική νομιμοποίηση να συνεχίσει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Φαίνεται αυτό άλλωστε από την ισχυρή στήριξη που απολαμβάνουν στις μετρήσεις τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και η Νέα Δημοκρατία και η κυβέρνηση. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή οι Έλληνες αποφάσισαν να μας δώσουν λευκή επιταγή. Αλλά γιατί αποδείξαμε επανειλημμένα την τελευταία χρονιά ότι μπορούμε να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων κάθε φορά που αυτό απαιτείται. Αλλά και γιατί έχουμε βάλει σε εφαρμογή το συνεκτικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το οποίο σας μίλησα. Ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα βοηθήσει την Ελλάδα να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Η κυβέρνηση αυτή άλλωστε εκλέχτηκε για να οδηγήσει τη χώρα με αποφασιστικότητα παρά τις δυσκολίες και υπερβαίνοντας τις προκλήσεις. Αυτό έχουμε λοιπόν σκοπό να κάνουμε.

Ανησυχείτε μήπως η κρίση πανδημίας και οικονομίας μετατραπεί και σε κρίση θεσμών και δημοκρατίας;

Οι Θεσμοί και η Δημοκρατία άντεξαν στην επίθεση που δέχθηκαν την προηγούμενη δεκαετία, θα αντέξουν και τώρα. Όσο πιο γρήγορα η χώρα επιστρέψει στην κανονικότητα, όσο πιο γρήγορα καλύψουμε το χαμένο έδαφος, όσο πιο πειστική είναι η απάντησή μας στις φωνές της αντισυστημικότητας και της συνωμοσιολογίας στο θέμα της αντιμετώπισης της πανδημίας, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το δίχτυ ασφάλειας γύρω από τους Θεσμούς και τη Δημοκρατία. Εμείς ιδιαίτερα ως κυβέρνηση, έχουμε υποχρέωση να εργαστούμε με ταχύτητα, με σύστημα, με μετριοπάθεια αλλά και με αποφασιστικότητα, έτσι ώστε η πατρίδα μας να ξεπεράσει με τη μικρότερη δυνατή ζημιά αυτή την πολυεπίπεδη κρίση και να θέσει τις βάσεις για ένα πιο φωτεινό αύριο.

Με δεδομένο ότι η ύφεση θα είναι μεγαλύτερη από τον πρώτο χρόνο των μνημονίων, εκτιμάτε ότι μπορεί να αμφισβητηθεί το πολιτικό σύστημα; Και προς ποιο φάσμα του πολιτικού συστήματος, κατά τη γνώμη σας, θα υπάρχουν πιέσεις;

Όπως σημείωσα, οι Έλληνες έχουν από πρώτο χέρι την εμπειρία των κινημάτων αμφισβήτησης της περιόδου της κρίσης. Έχουν ζήσει τι σημαίνουν ο λαϊκισμός και οι ακρότητες. Έχουν ακούσει με τα αυτιά τους τον ΣΥΡΙΖΑ να υπόσχεται τα πάντα, μόνο και μόνο για να τα πάρει πίσω μετά τις εκλογές. Και έχουν και την εμπειρία της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη που μιλήσαμε προεκλογικά στη βάση ενός πραγματιστικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων που ξεκινήσαμε να εφαρμόζουμε αμέσως μετά τις εκλογές, σεβόμενοι την εντολή που μας έδωσε ο ελληνικός λαός. Το ποια από τις δύο κατευθύνσεις προτιμά η μεγάλη πλειονότητα των Ελλήνων σήμερα φαίνεται και από τις δημοσκοπήσεις όπως προανέφερα. Υποχρέωση δική μας είναι να συνεχίσουμε στο δρόμο της σοβαρότητας και της αποτελεσματικότητας. Είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για την επιστροφή στην κανονικότητα.

Είδαμε κ. υπουργέ το ΔΝΤ να υιοθετεί τον … Κέινς. Εκτιμάτε ότι η πανδημία έδειξε τα όρια του φιλελευθερισμού; Ή το δημόσιο θα περιοριστεί και πάλι, όταν  επανέλθει η κανονικότητα;

Δεν έχουμε αρνηθεί ποτέ στη Νέα Δημοκρατία το ρόλο του κράτους. Ούτε στις περιόδους της κανονικότητας που πρέπει να είναι παρόν σε τομείς όπως είναι η υγεία και η παιδεία και πρέπει να διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες. Πολύ περισσότερο το κράτος πρέπει να είναι παρόν σε κρίσεις σαν και αυτή που ζούμε εδώ και αρκετούς μήνες σε όλο τον κόσμο με αναστολή ουσιαστικά της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλούς τομείς. Αυτό όμως δεν είναι άλλοθι για επιστροφή στον κρατισμό. Όταν η κρίση περάσει, ο ιδιωτικός τομέας θα είναι πάλι αυτός ο οποίος θα βάλει μπροστά τη μηχανή της οικονομίας και θα παράγει εισόδημα. Και ο ιδιωτικός τομέας που θα λειτουργεί σωστά θα είναι η προϋπόθεση για να συλλέγονται φόροι με τους οποίους θα ασκείται κοινωνική πολιτική.

Τελευταία πληθαίνουν τα δημοσιεύματα για αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Μπορείτε να διαβεβαιώσετε ότι δεν θα υπάρξει αύξηση εν μέσω πανδημίας;

Τα δημοσιεύματα αυτών προέκυψαν λόγω αναταράξεων που παρατηρήθηκαν στην χονδρεμπορική αγορά. Είναι οι «παιδικές ασθένειες» του μόλις εισαχθέντος target model, «παιδικές ασθένειες» που παρατηρήθηκαν και όλες τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα που εφαρμόζει αυτό το μοντέλο. Παντού αλλού το μοντέλο αυτό οδήγησε τελικά σε μείωση των τιμών πράγμα το οποίο πιστεύω ότι θα συμβεί σταδιακά και στην Ελλάδα. Παρακολουθούμε καθημερινά τις εξελίξεις. Θα είμαστε αυστηροί όσο χρειαστεί. Δεν θα χαριστούμε σε κανέναν. Όχι μόνο γιατί δεν θέλουμε να υπονομευθεί η αλλαγή του target model, αλλα και γιατί προφανώς μας ενδιαφέρει η προστασία της αγοράς και του λαϊκού εισοδήματος. Οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν άλλωστε ξεκαθαρίσει ήδη ότι δεν προτίθενται να κάνουν αυξήσεις.

 Με βάση και τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή του πόσοι προμηθευτές βλέπετε να δραστηριοποιούνται στο εγγύς μέλλον από  αυτούς που δεν είναι καθετοποιημένοι, διαθέτοντας και παραγωγική μονάδα;

Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ήταν εν μέρει απελευθερωμένη. Αυτό που επιδιώκουμε να κάνουμε και στην Ελλάδα είναι η υιοθέτηση ενός μοντέλου που, όπως σημείωσα, ισχύει σε όλες τις άλλες 26 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην ελεύθερη αγορά υπάρχουν πάντα ανακατατάξεις. Αλλά το ουσιώδες για τον καταναλωτή είτε είναι επιχείρηση είτε νοικοκυριό είναι τελικά η ίδια η τιμή του ρεύματος. Και ο ανταγωνισμός εάν δεν είναι νοθευμένος οδηγεί τελικά προς αυτή την κατεύθυνση. Τόσο το Υπουργείο όσο και η ΡΑΕ παρακολουθούμε καθημερινά τις εξελίξεις και σε καμία περίπτωση δεν θα ανεχθούμε αθέμιτες πρακτικές που, όχι μόνο υπονομεύουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς, αλλά και την ίδια τη δουλειά μας.