Πυκνώνουν τα σύννεφα στις Βρυξέλλες σχετικά με τη μελλοντική χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα για τις “χώρες συνοχής” (Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία). Αυτό προκύπτει από τις διαπραγματεύσεις για τις λεγόμενες “δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013”, το πολυετές δηλαδή σχέδιο για τις κοινοτικές δαπάνες, που συνεχίζονται σε Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα συζητούνται οι σχετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και καμία συμφωνία δεν έχει επιτευχθεί για ζητήματα χρηματοδότησης, όπως για παράδειγμα το Δ’ ΚΠΣ. Παράλληλα, τα έξι πλουσιότερα κράτη της ΕΕ θεωρούν τις προτάσεις της Κομισιόν υπερβολικά φιλόδοξες και ζητούν δραστικές περικοπές. Στις διαπραγματεύσεις, τρία σημαντικά ζητήματα έχουν ανακύψει με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις για τις χώρες συνοχής: η κατανομή του κόστους της διεύρυνσης, το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης και το χρονοδιάγραμμα για τη λήψη των αποφάσεων για το θέμα αυτό.
Το ενδεχόμενο να επωμιστούν τελικά οι χώρες συνοχής ένα δυσανάλογα μεγάλο μέρος του κόστους της διεύρυνσης εκφράζουν με κοινή παρέμβασή τους προς την Κομισιόν τρεις “νότιοι” ευρωβουλευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Την διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνουν άλλωστε και διάφορα σενάρια που κυκλοφορούν στις Βρυξέλλες για το συγκεκριμένο ζήτημα. Ο Κωστής Χατζηδάκης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΕΛΚ για θέματα περιφερειακής πολιτικής, ο Ισπανός Χεράρδο Γκαλεότε, Πρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ο Πορτογάλος Σέρτζιο Μαρκές, μέλος της ίδιας Επιτροπής, κατέθεσαν σήμερα σχετική ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στην ερώτησή τους, οι ευρωβουλευτές επισημαίνουν ότι “οι συνέπειες της διεύρυνσης θα γίνουν ιδιαίτερα αισθητές στις χώρες συνοχής, οι οποίες δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τη διαδικασία της οικονομικής σύγκλισης”. Διαπιστώνουν επίσης ότι “θεμελιώδεις πτυχές των οικονομιών τους, όπως τα Διαρθρωτικά Ταμεία θα επηρεαστούν αρνητικά από τη διεύρυνση”. Για το λόγο αυτό, ζητούν από την Κομισιόν να δώσει ξεκάθαρη απάντηση στα ακόλουθα ερωτήματα:
– Ποιο θα είναι το συνολικό κόστος της διεύρυνσης και πώς αυτό θα κατανεμηθεί στα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ;
– Η κατανομή του κόστους της διεύρυνσης θα αντικατοπτρίζει τον πραγματικό βαθμό σύγκλισης κάθε κράτους μέλους;
– Προτίθεται η Κομισιόν να προτείνει και να εφαρμόσει ένα διορθωτικό μηχανισμό, ώστε να επιλύσει μία ενδεχόμενη διάκριση κατά των χωρών που θα επηρεαστούν αρνητικά από τη διεύρυνση;
Επιπλέον, για το θέμα της μελλοντικής χρηματοδότησης της Ένωσης πραγματοποιήθηκε χθες στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετική συζήτηση, παρουσία εκπροσώπου της Ολλανδικής Προεδρίας του Συμβουλίου, του Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Άτζο Νικολάι. Ο κ. Χατζηδάκης στην παρέμβασή του έκανε μεταξύ άλλων τις ακόλουθες διαπιστώσεις: “Το ύψος της χρηματοδότησης της Ένωσης είναι μείζον ζήτημα για τη λειτουργία της ΕΕ. Δεν μπορούμε τώρα που οι ανάγκες λόγω της διεύρυνσης αυξάνονται, να μειώσουμε εμείς τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Δίχως άλλο αυτό θα οδηγήσει σε “λιγότερη Ευρώπη”, τη στιγμή που αποζητούμε ακριβώς την ενίσχυση της κοινοτικής διάστασης των πολιτικών μας. Παράλληλα όμως, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε η διεύρυνση να μη λειτουργήσει εις βάρος των σημερινών χωρών συνοχής, ούτε όμως και εις βάρος των πολιτικών συνοχής της ΕΕ. Το τελευταίο θα συμβεί και στην περίπτωση που έχουμε καθυστέρηση στη λήψη της σχετικής απόφασης. Γνωρίζουμε καλά ότι η επιτυχία του Δ’ ΚΠΣ θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από το χρόνο προετοιμασίας των προγραμμάτων του. Εάν οι αποφάσεις για τις δημοσιονομικές προοπτικές και κατά συνέπεια για τους Κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων (2007-2013) δεν ληφθούν έγκαιρα -δηλαδή μέσα στο 2005- θα χαθεί ο πολύτιμος χρόνος της προετοιμασίας και θα αργήσει να τεθεί σε εφαρμογή το Δ’ ΚΠΣ. Οι συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι ιδιαιτέρως δυσμενείς ειδικά για τις χώρες συνοχής”.
Σημειώνεται ότι η ενδεχόμενη λήψη απόφασης το 2006 για το Δ’ ΚΠΣ θα μπορούσε να είχε αρνητικές συνέπειες και για το ύψος της χρηματοδότησης των χωρών συνοχής. Στην περίπτωση αυτή θα ληφθούν υπόψη μεταγενέστερα στατιστικά στοιχεία σε σχέση με το ΑΕΠ, τα οποία δε θα είναι ευνοϊκά για την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Υπενθυμίζεται ότι πρωτοβουλία συντονισμού τόσο των τριών χωρών συνοχής όσο και των δέκα νέων κρατών μελών σε σχέση με τη μελλοντική χρηματοδότηση της Ένωσης έχει ήδη αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση.