Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού συστήματος φύλαξης των συνόρων με χρονικό ορίζοντα το 2007 για να αντιμετωπιστεί μεταξύ άλλων η λαθρομετανάστευση μέσω θαλάσσης. Αυτό προκύπτει από την απάντηση του αρμόδιου για θέματα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Επιτρόπου, Φράνκο Φρατίνι, στην ερώτηση του Ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Κωστή Χατζηδάκη.
Συγκεκριμένα, με την ερώτηση που κατέθεσε πρόσφατα ο Έλληνας Ευρωβουλευτής αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή, ζητούσε να πληροφορηθεί από την Επιτροπή – παρά τη μη ρητή αναφορά της νέας Συνταγματικής Συνθήκης στην ίδρυση ενός τέτοιου σώματος – αν η Κομισιόν εξετάζει με δική της πρωτοβουλία το ενδεχόμενο δημιουργίας σώματος ευρωπαϊκής ακτοφυλακής, καθώς και ποια μέτρα σκέπτεται να προτείνει προκειμένου να ελεγχθεί η αυξανόμενη λαθρομετανάστευση μέσω θαλάσσης.
Στην απάντησή του ο κ. Φρατίνι, αφού διευκρινίζει ότι η ακτοφυλακή θα μπορούσε να είναι χρήσιμη
για την πάταξη του λαθρεμπορίου, την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, την ασφάλεια, και, στον τομέα της παρακολούθησης των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης, τον έλεγχο της λαθρομετανάστευσης, τονίζει ότι η λαθρομετανάστευση μέσω θαλάσσης αποτελεί μόνιμο πρόβλημα και αιτία πολλών τραγωδιών με ανθρώπινες απώλειες. Σ’αυτό το πλαίσιο, ο Ιταλός Επίτροπος παρουσιάζει τις ενέργειες αλλά και τις σκέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το μέλλον. Συγκεκριμένα σημειώνει:
α) Ένα πρώτο πρόγραμμα καταπολέμησης του φαινομένου αυτού εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 27 Νοεμβρίου 2003 και περιλαμβάνει ορισμένα μέτρα ανάπτυξης του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών και προώθησης των σχέσεων με τις τρίτες χώρες, με στόχο την καλύτερη διαχείριση, στην πηγή του, του μεταναστευτικού ρεύματος. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη καλούνται να δημιουργήσουν δίκτυα υπαλλήλων-συνδέσμων και να αναπτύξουν την ανταλλαγή δεδομένων τόσο μεταξύ των λιμένων τους όσο και με λιμένες τρίτων χωρών.
β) Τα Κέντρα Διαχείρισης των θαλασσίων συνόρων, με έδρα τη Μαδρίτη και τον Πειραιά, έχουν προβεί στη ανάληψη επιπρόσθετων μέτρων, όπως είναι η ολοκλήρωση του καταλόγου των διαθέσιμων τεχνικών μέσων για την ανάληψη κοινών δράσεων ελέγχου και την εξεύρεση νέων, πιο αποτελεσματικών μέσων.
γ) Σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα, που θα αρχίσει να λειτουργεί την 1η Μαίου 2005. Ο Οργανισμός αυτός θα συντονίζει και θα επικουρεί τις εθνικές αρχές, μεταξύ άλλων και για την οργάνωση κοινών επιχειρήσεων, και θα αναλάβει το σημαντικό έργο της ανάλυσης των κινδύνων.
δ) Παρά το γεγονός ότι η δημιουργία μιας υπηρεσίας ακτοφυλακής δεν είναι στα άμεσα μελλοντικά κοινοτικά σχέδια (Σημ. προφανώς λόγω της αντίδρασης κάποιων κρατών-μελών), πρέπει να επισημανθεί ότι το πρόγραμμα της Χάγης, που το Συμβούλιο ενέκρινε στις 4 και 5 Νοεμβρίου 2004, προβλέπει την συγκρότηση ομάδων εθνικών εμπειρογνωμόνων που θα είναι σε θέση να προσφέρουν μια άμεση τεχνική και επιχειρησιακή βοήθεια στα κράτη μέλη που θα την ζητούν. Οι ομάδες αυτές θα λειτουργούν στο πλαίσιο του προαναφερθέντος Οργανισμού.
ε) Πέραν τούτου, σύμφωνα με την απάντηση του κ. Φρατίνι στον κ. Χατζηδάκη, το 2007, η Κομισιόν καλείται να προβεί σε μια αξιολόγηση του έργου του Οργανισμού και σε επανεξέταση των στόχων του, καθώς και σε ανάλυση της δυνατότητας ανάθεσης σ΄αυτόν και άλλων τομέων διαχείρισης των συνόρων. Θα πρέπει, ειδικότερα, η Επιτροπή να αξιολογήσει το έργο των εθνικών εμπειρογνωμόνων και, κατόπιν τούτου, να ερευνήσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού συστήματος φύλαξης των συνόρων.
Υπενθυμίζεται ότι τόσο η δημιουργία Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής, όσο και η υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού συστήματος φύλαξης των συνόρων, αποτελούν πάγιες ελληνικές θέσεις.