«Δόξα τω Θεώ», θα πει κανείς. Εκείνοι που, στο πρόσφατο παρελθόν, ηγούνταν στο κίνημα «δεν πληρώνω» αποφάσισαν να καταλήξουν σε μια πρόταση για τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων. Επικαλούνται, μάλιστα, ότι συμφώνησαν με την τρόικα.
Προσοχή όμως! Η πρόταση αυτή για τον εξωδικαστικό μηχανισμό αναμένεται περισσότερο να περιπλέξει, παρά να επιλύσει το κρίσιμο πρόβλημα των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και της οικονομίας. Θα διαιωνίσει την ομηρία των επιχειρήσεων, θα αυξήσει τα κόκκινα δάνεια και θα οξύνει το πρόβλημα της οικονομίας.
Γιατί; Διότι ο προτεινόμενος μηχανισμός παρουσιάζει τις εξής δύο βασικές αδυναμίες:
Πρώτον, είναι ένας εξωδικαστικός μηχανισμός μόνο κατ’ όνομα. Η υπαγωγή στον μηχανισμό καταλήγει σχεδόν αναπόφευκτα σε επικύρωση με δικαστική απόφαση του συμβιβασμού μεταξύ οφειλετών και πιστωτών. Έτσι, αναμένεται να δημιουργηθεί σημαντικός πρόσθετος όγκος υποθέσεων για το ήδη επιβαρυμένο δικαστικό σύστημα. Είναι ενδεικτικό πως σήμερα εκκρεμούν προς εκδίκαση 200.000 υποθέσεις του Νόμου Κατσέλη. Ομηρία για όλους δηλαδή!
Επιπλέον, δεν παρουσιάζει με σαφήνεια τα κριτήρια που θα χρησιμοποιούν τα δικαστήρια για να ασκήσουν έλεγχο στους συμβιβασμούς που έχουν επιτευχθεί, καθυστερώντας περαιτέρω τη διαδικασία έκδοσης αποφάσεων. Ενδεικτικά, απαιτούνται 25 έγγραφα, πιστοποιητικά και βεβαιώσεις για την υποβολή και μόνο της αίτησης για ένταξη στον μηχανισμό.
Δεύτερον, ο προτεινόμενος από την Κυβέρνηση εξωδικαστικός μηχανισμός δεν διαφοροποιεί τη διαδικασία μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων, όπως έκανε ο νόμος Δένδια, που αφού τον έβαλαν στο ψυγείο τον καταργούν. Οι μόνες διαφορές εντοπίζονται στη συμμετοχή εμπειρογνώμονα (υποχρεωτική για τις μεγάλες επιχειρήσεις, προαιρετική για τις μικρές) και στο ποσό αμοιβής του συντονιστή.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες εξαιρούνται και αναγκάζονται να προσφύγουν στις διατάξεις του Νόμου Κατσέλη, με σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της διαδικασίας ρύθμισης.
Οι μικρές και πολύ επιχειρήσεις, από την άλλη πλευρά, ακολουθούν μια γραφειοκρατική και χρονοβόρα διαδικασία, με την εμπλοκή πολλών διαφορετικών μερών (δημόσιοι φορείς, δικαστήρια, συντονιστές, εμπειρογνώμονες, εκτιμητές). Την ίδια ώρα, δεν εξασφαλίζεται ουσιαστική ελάφρυνση για τις βασικές οφειλές των επιχειρήσεων αυτών (σε τράπεζες αλλά και στην Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία). Αλλά και για τις μεγάλες, ο προτεινόμενος μηχανισμός μάλλον είναι άνευ σημασίας. Πιστεύει, δηλαδή, κανείς ότι περιπτώσεις εταιρειών όπως αυτές που τράβηξαν τα φώτα της δημοσιότητας τελευταία θα διευθετούσαν ποτέ τις οφειλές τους μέσω ενός συντονιστή και ενός εμπειρογνώμονα;
Αυτό που θα ήταν πραγματικά ωφέλιμο θα ήταν να προβλέπεται για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις ένας απλός, γρήγορος και σε μεγάλο βαθμό αυτοματοποιημένος εξωδικαστικός μηχανισμός επίλυσης, προσαρμοσμένος στις ανάγκες τους. Και για τις μεγάλες, ρυθμίσεις στην προπτωχευτική και πτωχευτική διαδικασία με βάση τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές. Η Νέα Δημοκρατία έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση από τον περασμένο Οκτώβριο. Με κίνητρα και κυρώσεις στις τράπεζες προκειμένου να κινηθούν γρήγορα, με μέτρα που δεν θα ωφελούν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και με οριζόντιες ρυθμίσεις για το ιδιωτικό χρέος –τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία (https://nd.gr/sites/default/files/files/1025_paroysiasi_protasis_n.d.pdf). Ακόμα πιο εξειδικευμένες προτάσεις κατέθεσε η εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας Ντόρα Μπακογιάννη (http://www.dorabak.gr/6_1a668/protaseis_nd_gia_ton_eksodikastiko_mhxanismo.html).
Αντίθετα, η πρόταση της Κυβέρνησης –με τις ευλογίες, όπως φαίνεται, της τρόικα- εισάγει πολυπλοκότητες, ασάφειες και μακρόσυρτες διαδικασίες, που θα διαιωνίσουν και θα εντείνουν το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Και αυτό θα έχει σαφή αρνητική επίδραση στο τέλος της διαδρομής, τόσο για τις επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, όσο και για τις τράπεζες, που εξαιτίας αυτού του προβλήματος δεν μπορούν να αιμοδοτήσουν την αγορά.
Προειδοποιούμε, διότι ανησυχούμε. Είναι μαύρες οι ειδήσεις για τα κόκκινα δάνεια. Και αν το πρόβλημα των κόκκινων δανείων επιμείνει και οξυνθεί, κανείς δεν μπορεί να περιμένει ανάκαμψη της οικονομίας. Οι ιδεοληψίες και η γραφειοκρατική αντίληψη της κυβέρνησης υπονομεύουν, όμως, την προσπάθεια να πάρει μπρος η μηχανή της οικονομίας. Ας ελπίσουμε ότι θα μας ακούσουν, έστω και την τελευταία στιγμή.