«Η οικονομική θέση μιας χώρας επηρεάζει σημαντικά τη γεωστρατηγική της θέση και τα περιθώριά της στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής», υπογράμμισε ο Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στον Ροταριανό Όμιλο Αθήνας-Βορρά.
«Η κρίση που βιώνει η Ελλάδα δεν τη βοηθά σε αυτόν τον τομέα. Διότι όταν είσαι αδύναμος οικονομικά και εξαρτάσαι από άλλους, δεν έχεις τις δυνατότητες χειρισμών που έχει μια χώρα σε καλύτερη οικονομική θέση και λιγότερο εξαρτημένη.
Ο Κωστής Χατζηδάκης στην συνέχεια στάθηκε σε 3 συμπεράσματα:
«Πρώτον, οφείλουμε να έχουμε τα μάτια μας 400 σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς.
Δεύτερον, χρειάζεται να παίξουμε τα χαρτιά μας με σοβαρότητα και ψυχραιμία, μακριά από λαϊκίστικη ελαφρότητα.
Και τρίτον, πρέπει να αφήσουμε πίσω μας τις ιδεοληψίες και να βάλουμε τα δυνατά μας ώστε να γυρίσει η χώρα μας σελίδα. Γιατί μόνο μια οικονομικά ισχυρή Ελλάδα θα είναι σε θέση να προασπίσει τα συμφέροντά της και να προχωρήσει με ασφάλεια στο μέλλον».
Ομιλία Κωστή Χατζηδάκη στον Ροταριανό Όμιλο Αθήνας-Βορρά
Κυρίες και κύριοι,
Όλοι μας βλέπουμε σε καθημερινή βάση πως οι εξελίξεις στο επίπεδο της οικονομίας και της τεχνολογίας αλλάζουν τα πάντα γύρω μας με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Επομένως αναλύσεις που βλέπουν τον κόσμο στατικά δεν έχουν κανένα νόημα. Όπως έλεγε, άλλωστε, και ο σπουδαίος επιστήμονας Στίβεν Χόκινγκ που μας άφησε χθες, ευφυΐα είναι η ικανότητα να προσαρμόζεσαι στην αλλαγή.
Χωρίς να θέλω φυσικά να επιχειρήσω μια οριζόντια ανάλυση των ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας πως βαδίζουμε προς έναν πολύ-πολικό κόσμο. Δεν μιλάμε, δηλαδή, πλέον για μια μονοκρατορία των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ παραμένουν, προφανώς, μια υπερδύναμη. Όμως μετά την εκλογή Τραμπ έχουν δημιουργηθεί ερωτήματα για τον ρόλο που θα επιδιώξουν να παίξουν στον κόσμο.
Η Κίνα είναι τα τελευταία χρόνια μια δύναμη που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει. Έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, με την προοπτική να γίνει άμεσα η πρώτη. Με ό, τι συνεπάγεται αυτό σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Επίσης έχουμε την Ινδία η οποία δεν είναι απλά μεγάλη πληθυσμιακά, αλλά έχει επιδείξει και μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης την τελευταία περίοδο.
Η Ρωσία, η οποία είχε υποχωρήσει στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, πλέον έχει επανέλθει δυναμικά, ιδίως στο επίπεδο της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής.
Όσο για την Ευρώπη –που παραμένει πάντα ένα εγχείρημα ειρήνης και συνεργασίας- δυστυχώς κινδυνεύει να γίνει ο ασθενής κρίκος λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, της αποεπένδυσης και του μεταναστευτικού.
Στα Βαλκάνια υπάρχουν ακόμα σημαντικές προκλήσεις. Διότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που θέλουν να ενταχθούν παραμένουν ασταθείς. Και, φυσικά, όσον αφορά στην Ελλάδα, το πρόβλημα με την ΠΓΔΜ δεν έχει ακόμη επιλυθεί.
Η Μέση Ανατολή, βέβαια, που δεν είναι μακριά μας, παραμένει αποσταθεροποιημένη και εκρηκτική. Και η μόνη σίγουρη πρόβλεψη που μπορεί να γίνει είναι πως θα παραμείνει έτσι στο άμεσο μέλλον.
Τα τελευταία χρόνια, δε, είδαμε μια περαιτέρω αποσταθεροποίηση με την περίπτωση της Συρίας, την οποία βιώσαμε ιδιαίτερα έντονα στη χώρα μας λόγω της προσφυγικής κρίσης στην οποία αυτή οδήγησε.
Και έχουμε βέβαια και την Τουρκία, η οποία αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια και ανήκει πλέον στις 20 μεγάλες οικονομίες του κόσμου. Η Τουρκία παραμένει ένας άγνωστος Χ λόγω της επιθετικότητας του Ερντογάν που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά έχει στραφεί ακόμα και ενάντια στις ΗΠΑ.
Η πατρίδα μας, λοιπόν, καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά από προκλήσεις που πηγάζουν από τη γεωγραφική της θέση. Μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στην πιο ταραγμένη περιοχή της Ευρώπης, όντας σε απόσταση αναπνοής από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική. Απαιτείται, λοιπόν, να λύσουμε πολλές εξισώσεις όσον αφορά στον προσανατολισμό της χώρας μας.
Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα;
- Πρώτα από όλα να προσεγγίζουμε τα ζητήματα αυτά με σοβαρότητα και σε πλαίσιο εθνικής ενότητας. Δεν χωράνε μικροπολιτικά παιχνίδια και επικοινωνιακά τρικ σε αυτά τα θέματα.
- Δεύτερον, πρέπει να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας υπό τον Πρωθυπουργό, το οποίο να χειρίζεται συντονισμένα και προληπτικά την πιθανότητα κρίσεων. Όπως γίνεται στις ΗΠΑ, στην Γαλλία, στο Ισραήλ.
- Τρίτον, οφείλουμε να εξετάσουμε την προοπτική μιας πολυετούς αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Ώστε να μπορέσουμε να μεγιστοποιήσουμε στρατηγικά πλεονεκτήματα της σχέσης μας με τις ΗΠΑ και να ισχυροποιήσουμε τη θέση μας.
Μιλώντας για τη διεθνή γεωπολιτική ισορροπία, θα ήταν παράλειψη να μην σταθεί κανείς ειδικότερα στο ζήτημα της ενέργειας, το οποίο συνδέεται άμεσα με την οικονομία και την εξωτερική πολιτική.
Για αυτό η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε επιλογές που θα ενισχύσουν την οικονομική, αλλά και τη γεωστρατηγική της θέση.
Γύρω μας έχουμε παίχτες όπως η ΗΠΑ, η Ρωσία και η Τουρκία που παίζουν τα χαρτιά τους με βάση τα δικά τους συμφέροντα.
Εμείς από τη μεριά μας έχουμε κάθε λόγο να επιδιώκουμε μια πολιτική πολλαπλών πηγών και οδεύσεων. Για να μην βάλουμε όλα τα αυγά μας σε ένα καλάθι.
Βεβαίως και θέλουμε να έχουμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Όμως χρειαζόμαστε και άλλες επιλογές για να μπορούμε να εξασφαλίσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια, αλλά και φθηνότερη ενέργεια για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Ο αγωγός TAP, ο οποίος μας συνδέει με το Αζερμπαϊτζάν, είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ενώ παράλληλα αναβαθμίζει τη γεωστρατηγική θέση της χώρας μας, καθώς η Ελλάδα γίνεται πλέον χώρα διέλευσης.
Μεγάλη σημασία έχει επίσης να προχωρήσουν και άλλα έργα όπως ο σταθμός υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη ο οποίος υλοποιείται από έναν ελληνικό όμιλο σε συνεργασία με αμερικανικές εταιρίες.
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί και στην προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας με το Ισραήλ, την Κύπρο και την Αίγυπτο, η οποία μπορεί να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο.
Και, φυσικά, η εξόρυξη υδρογονανθράκων οφείλει να αποτελέσει κεντρική προτεραιότητα, για να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο τον ορυκτό μας πλούτο.
Κυρίες και κύριοι,
Ανέφερα ότι η ενεργειακή πολιτική μπορεί να ενισχύσει τη γεωστρατηγική και οικονομική θέση μιας χώρας.
Πρέπει να σκεφτούμε όμως και μια άλλη διάσταση. Ότι η οικονομική θέση μιας χώρας επηρεάζει σημαντικά τη γεωστρατηγική της θέση και τα περιθώριά της στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής.
Είναι εύκολο λοιπόν να αντιληφθεί κανείς ότι η κρίση που βιώνει η Ελλάδα δεν τη βοηθά σε αυτόν τομέα. Διότι όταν είσαι αδύναμος οικονομικά και εξαρτάσαι από άλλους, δεν έχεις τις δυνατότητες χειρισμών που έχει μια χώρα σε καλύτερη οικονομική θέση και λιγότερο εξαρτημένη.
Κλείνοντας λοιπόν θα ήθελα να σταθώ σε 3 συμπεράσματα:
Πρώτον, οφείλουμε να έχουμε τα μάτια μας 400 σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς.
Δεύτερον, χρειάζεται να παίξουμε τα χαρτιά μας με σοβαρότητα και ψυχραιμία, μακριά από λαϊκίστικη ελαφρότητα.
Και τρίτον, πρέπει να αφήσουμε πίσω μας τις ιδεοληψίες και να βάλουμε τα δυνατά μας ώστε να γυρίσει η χώρα μας σελίδα. Γιατί μόνο μια οικονομικά ισχυρή Ελλάδα θα είναι σε θέση να προασπίσει τα συμφέροντά της και να προχωρήσει με ασφάλεια στο μέλλον. Αυτή την Ελλάδα αξίζουμε και για αυτή την Ελλάδα είμαστε έτοιμοι να παλέψουμε. Σας ευχαριστώ.