Τα τελευταία κρούσματα διαπιστωμένου ντόπινγκ στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ – γιατί ένας θεός ξέρει πόσα δεν διαπιστώθηκαν – έρχονται να επιβεβαιώσουν τη φριχτή υποψία ότι ο αθλητισμός όλο και περισσότερο απομακρύνεται από το ολυμπιακό ιδεώδες του «ευ αγωνίζεσθαι». Κι ενώ καταβάλλονται κάποιες προσπάθειες από τους αρμόδιους, η χρήση αναβολικών δείχνει να εξαπλώνεται διαρκώς.
Νομίζω ότι ενόψει του 2004, αλλά και ως πατρίδα του ολυμπισμού, η χώρα μας οφείλει να πρωτοστατήσει στην εξάλειψη αυτού του καρκινώματος. Δεν ξέρω αν θα οργανώσουμε τους καλύτερους Ολυμπιακούς αγώνες. Προς το παρόν, έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα με την τεράσια καθυστέρηση στην προετοιμασία τους, εύχομαι απλά και μόνο να τους οργανώσουμε. Οφείλουμε όμως – αν μη τι άλλο, για λόγους ιστορικής κληρονομιάς και προστασίας της ολυμπιακής ιδέας – να οργανώσουμε τους καθαρότερους Ολυμπιακούς αγώνες, απαλλαγμένους από αναβολικές ουσίες που εκμαυλίζουν την ίδια τη φύση αυτής της κορυφαίας εκδήλωσης. Δεν φτάνει να δίνουμε τη φλόγα κάθε τέσσερα χρόνια. Είναι συνάμα υποχρέωσή μας να συμβάλουμε σε μια πραγματική και αποτελεσματική σταυροφορία εναντίον της αλλοίωσης του αθλητισμού.
Θεωρώ ότι σε αυτή τη σταυροφορία η Ελλάδα θα μπορούσε να αναλάβει δύο σημαντικές πρωτοβουλίες. Μία σε επίπεδο μέτρων και μιαν άλλη θεσμικού χαρακτήρα.
Πρώτον, σε ό,τι αφορά τα μέτρα αντιμετώπισης της χρήσης αναβολικών, ήδη προανέφερα ότι γίνονται κάποιες προσπάθειες και έχουν θεσμοθετηθεί έλεγχοι και ποινές, πλην όμως το φαινόμενο κάθε άλλο παρά έχει αντιμετωπιστεί. Ίσως να μη χρειάζεται η λήψη νέων μέτρων. Απλούστατα, επιβάλλεται να εφαρμόζονται απαρέγκλιτα τα ήδη αποφασισθέντα μέτρα και ενδεχομένως να εντατικοποιηθούν κι άλλο. Παραδείγματος χάρη:
· Η πολιτική της ΔΟΕ είναι αμέσως μετά το τέλος ενός αγωνίσματος να ελέγχονται υποχρεωτικά οι πρώτοι τρεις – κάτοχοι πλέον των μεταλλίων – και δειγματοληπτικά ένας από τους συναθλητές τους. Θα μπορούσε στον υποχρεωτικό έλεγχο να υπόκεινται όχι μόνο οι τρεις, αλλά οι έξι πρώτοι, οι οποίοι θεωρούνται «Ολυμπιονίκες» και ένας ή δύο από τους υπόλοιπους να ελέγχονται δειγματοληπτικά.
· Να αποβάλλεται μια ομάδα από τους Ολυμπιακούς όχι μετά από τρία, αλλά μετά από δύο διαπιστωμένα κρούσματα χρήσης αναβολικών. Με αυτόν τον τρόπο, οι ίδιες οι εθνικές αρχές θα ενεργοποιηθούν, προκειμένου να αποτρέψουν την αποβολή των «αναβολικόπληκτων» ομάδων τους.
· Επειδή είναι πολύ πιθανό οι αθλητές που κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών να μην ενημερώνουν κανέναν – ενδεχομένως ούτε καν τους προπονητές τους – θα ήταν σωστό να εξατομικεύονται οι ευθύνες και στους συλληφθέντες χρήστες αναβολικών να επιβάλλονται αυστηρότερες ποινές απ’ό,τι μέχρι τώρα. Π.χ. στην παρούσα φάση, το «ποινολόγιο» της ΔΟΕ προβλέπει ως ελάχιστη ποινή την αποβολή του αθλητή από διεθνείς διοργανώσεις – εφόσον έχει «έντιμο πρότερο βίο» – για περίοδο δύο ετών. Η ελάχιστη αυτή ποινή θα μπορούσε να αυξηθεί στα τρία χρόνια.
Η δεύτερη πρωτοβουλία, θεσμικού χαρακτήρα, που θα μπορούσε να αναλάβει η χώρα μας, σχετίζεται με την έδρα του νεοσυσταθέντος Παγκόσμιου Οργανισμού κατά του Ντόπινγκ (WADA). Ο φορέας αυτός ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1999, με απόφαση της ΔΟΕ και βάσει της «Διακήρυξης της Λωζάννης» (4 Φεβρουαρίου 1999). Στο Σίδνεϊ ο WADA έκανε την παρθενική του εμφάνιση σε Ολυμπιακούς Αγώνες, εκπροσωπούμενος από 15 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και με τη βοήθεια εκατοντάδων εθελοντών. Η προσωρινή έδρα του WADA είναι η Λωζάννη, αλλά η ΔΟΕ έχει απευθύνει έκκληση προς όλες τις χώρες που θα ήθελαν να φιλοξενήσουν το σημαντικό αυτό οργανισμό επί μονίμου βάσεως να υποβάλουν φακέλους έως τις 23 Οκτωβρίου 2000. Προς διευκόλυνση της χώρας που θα αναλάβει τελικά την έδρα του οργανισμού, η ΔΟΕ προσφέρεται να τον χρηματοδοτήσει τα πρώτα δύο χρόνια της λειτουργίας του, ενώ στη συνέχεια οι δαπάνες θα επιβαρύνουν πλέον τις εθνικές αρχές και άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Στις ελάχιστες απαιτήσεις που προβάλλει η ΔΟΕ είναι η στελέχωση αυτού του οργανισμού με 15 ως 17 εμπειρογνώμονες συν διοικητικό προσωπικό και, βεβαίως, η στέγασή του σε κτίριο που να πληροί κάποιες αυστηρές προδιαγραφές.
Νομίζω ότι η υποψηφιότητα της Ελλάδας θα ήταν πολυ χρήσιμη, καθώς είναι ελάχιστοι οι διεθνείς οργανισμοί που εδρεύουν στη χώρα μας κι αυτοί είναι κυρίως περιφερειακής ή ευρωπαϊκής εμβέλειας (CEDEFOP, Παρευξείνια Τράπεζα, Οργανισμός για την Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων). Τα οφέλη από την εγκατάσταση του WADA στην Ελλάδα θα είναι τουλάχιστον τα εξής:
· Θα συμβάλουμε ουσιαστικά στην εξάρθρωση αυτού του εγκλήματος κατά του ολυμπισμού.
· Θα αυξήσουμε το διεθνές κύρος της χώρας μας στη μάχη για έναν πιο έντιμο κόσμο, στην προκειμένη περίπτωση στο χώρο του αθλητισμού.
Ασφαλώς, η φιλοξενία αυτού του οργανισμού συνεπάγεται ένα σημαντικό κόστος και, μάλιστα, εις το διηνεκές, αλλά υπάρχει και ο αντίλογος: όταν αναλαμβάνουμε να διοργανώσουμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες με κόστος – κατά την κυβέρνηση – 4 τρισ. δρχ, νομίζω ότι το κόστος του WADA θα είναι ασύγκριτα μικρότερο.
Εφόσον υπάρχει η πολιτική βούληση να διεκδικήσει η χώρα μας τη φιλοξενία του WADA, έχουμε ελπίδες; Νομίζω πως ναι, καθώς:
· Εχουμε το προτέρημα να είμαστε η «γενέτειρα» του ολυμπιακού ιδεώδους, αλλά επιπροσθέτως έχουμε και καλό «ποινικό μητρώο» που θα ενισχύσει την υποψηφιότητά μας.
· Είμαστε η επόμενη διοργανώτρια των Ολυμπιακών Αγώνων, συνεπώς με την ανάθεση του WADA στην Ελλάδα η ΔΟΕ θα δώσει σαφές δείγμα των προθέσεών της το 2004 να είναι πράγματι η απαρχή της «σταυροφορίας» κατά του ντόπινγκ.
Εάν ευσταθούν τα παραπάνω επιχείρηματα, νομίζω ότι απομένουν οι πρακτικές δυσκολίες της κατάρτισης του φακέλου υποψηφιότητας. Εφόσον υπάρχει η πολιτική βούληση να αντεπεξέλθουμε σε αυτή την ευγενή πρόκληση, θεωρώ αυτονόητο ότι πρέπει να το πράξουμε.