Στη χώρα μας, ο τομέας της έρευνας και της τεχνολογίας, ένας τομέας αιχμής σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο, καταλαμβάνει δεύτερη και τρίτη θέση στη δημόσια συζήτηση. Και όμως είναι ένας τομέας που σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα, την βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών. Ειδικά χώρες σαν τη δική μας, που δεν μπορούν να συναγωνιστούν εκείνες της ευρύτερης περιοχής, οι οποίες διαθέτουν φθηνά εργατικά χέρια, πρέπει να δώσουν, μεταξύ των άλλων, έμφαση στις νέες τεχνολογίες για να βελτιώσουν τη θέση τους στον πίνακα της ανταγωνιστικότητας. Πρέπει να επενδύσουν στην έρευνα, και κυρίως στην έρευνα που συνδέεται με την παραγωγή, προκειμένου να αποκτήσουν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα.
Δεν είναι τυχαίο που η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισσαβόνας, δηλαδή της στρατηγικής των μεταρρυθμίσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θεωρεί την ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, ως κομβικό σημείο για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας.
Στην Ελλάδα, κανείς δεν το αρνείται, είμαστε ακόμα πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στον τομέα αυτό. Ωστόσο γίνονται βήματα μπροστά. Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, η Ελλάδα την περίοδο 2004-2006 είχε ετήσιο μέσο όρο αύξησης της Ακαθάριστης Εγχώριας Δαπάνης σε έρευνα και τεχνολογία 9,4%, με ευρωπαϊκό μέσο όρο αύξησης 5,2%.
Η πιο χειροπιαστή όμως απόδειξη, ότι και στην Ελλάδα έχουμε σημαντικές επιτυχίες στον τομέα της έρευνας, είναι τα επιτεύγματα που θα δείτε σήμερα εδώ. Αναφέρω δύο παραδείγματα, ενδεικτικά, χωρίς να θέλω σε καμία περίπτωση να μειώσω τα υπόλοιπα. Για το περιβάλλον και την ενέργεια, η τεχνολογία Hydrosol, η οποία παράγει υδρογόνο, το καύσιμο του μέλλοντος, από ηλιακή ενέργεια και νερό, δηλαδή από υδρατμούς. Η τεχνολογία αυτή, η οποία το 2006 έλαβε το ευρωπαϊκό βραβείο Καρτέσιος, ανοίγει το δρόμο για νέες ευκαιρίες, κυρίως για χώρες, όπως η Ελλάδα, που διαθέτουν άπλετο ηλιακό φως.
Έπειτα, στο χώρο της ιατρικής, το σύστημα DySiS (ντάισις), που αφορά στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας. Ένα σύστημα που σώζει ζωές και που αποτελεί την πιο καινοτόμο και την πιο εξελιγμένη μέθοδο διεθνώς στον τομέα αυτό. Απόδειξη ο αριθμός των νοσοκομείων σε παγκόσμιο επίπεδο που ζητούν να αποκτήσουν το συγκεκριμένο σύστημα.
Και υπάρχουν πολλά ακόμα παραδείγματα, που αφορούν πολλούς και σημαντικούς τομείς, όπως αυτοί της πληροφορικής, της εξυπηρέτησης ατόμων με αναπηρία, της προστασίας του περιβάλλοντος. Τα επιτεύγματα αυτά πρέπει να τα προβάλουμε για να τιμήσουμε αυτούς που τα πέτυχαν και να ωθήσουμε και άλλους να ακολουθήσουν. Είναι όμως ταυτόχρονα ένα έργο συγκεκριμένο και μετρήσιμο, που δίνει στην πολιτεία ώθηση να προχωρήσει παραπέρα, να εντείνει τις προσπάθειες της, να στηρίξει ακόμα παραπάνω τον τομέα της τεχνολογίας, της έρευνας, της καινοτομίας. Γιατί υπάρχουν λαμπρές προοπτικές, τις οποίες δεν δικαιούμαστε να αγνοήσουμε.
Γι’ αυτό και είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε την έρευνα και την τεχνολογία με διάφορους τρόπους.
Πρώτα απ’ όλα ενισχύουμε τη χρηματοδότηση, δεσμεύοντας υπερδιπλάσιους πόρους από το ΕΣΠΑ, το τέταρτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, σε σχέση με το Γ’ ΚΠΣ. Ωστόσο θέλουμε τα χρήματα αυτά να πιάσουν τόπο. Γι’ αυτό και θα κατευθυνθούν κατά προτεραιότητα στους πιο παραγωγικούς φορείς. Προς αυτή την κατεύθυνση, προβαίνουμε σε μια συνολική αξιολόγηση των κέντρων έρευνας και τεχνολογίας που λειτουργούν στη χώρα μας. Στόχος μας είναι η αναβάθμιση της ποιότητας της έρευνας και η επιβράβευση των κέντρων εκείνων που πραγματικά παράγουν αξιόλογο έργο.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής για ενίσχυση της ποιότητας της έρευνας που διεξάγεται στη χώρα μας, καθιερώνουμε και στην Ελλάδα το Βραβείο Επιστημονικής Αριστείας, το οποίο θα απονέμεται κάθε χρόνο. Είναι κάτι σημαντικό και νομίζω, πέρα από την αναγκαία επιβράβευση των καλύτερων, η υιοθέτηση αυτής της πρωτοβουλίας μπορεί να ενισχύσει
ακόμα περισσότερο την έρευνα στην πατρίδα μας.
Θέλω, επίσης, να σημειώσω ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να υιοθετήσει συγκεκριμένες εθνικές προτεραιότητες για τον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας. Εδώ, όπως και στο ζήτημα της αξιολόγησης, λαμβάνουμε υπόψη τις προτάσεις και τις απόψεις του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, του ανώτατου γνωμοδοτικού οργάνου της χώρας, για τη διαμόρφωση και τη χάραξη πολιτικής στον τομέα αυτό. Δεν έχει νόημα για χώρες όπως η Ελλάδα, η υιοθέτηση και στήριξη όλων ανεξαιρέτως των προτάσεων, χωρίς να υπάρχει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο με βάση ερευνητικές οικονομικές και εθνικές προτεραιότητες. Ένας από τους τομείς που δίνουμε έμφαση στην ανάπτυξη τεχνολογιών είναι η σύνδεση της ενεργειακής πολιτικής με την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι μια προτεραιότητα, η οποία μας αφορά άμεσα και ως Υπουργείο αλλά και ως χώρα. Ήδη, εξαγγείλαμε την ανάδειξη του Αϊ Στράτη ως το πρώτο ελληνικό πράσινο νησί. Ένα νησί που θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του σε ενέργεια από ΑΠΕ. Πρόκειται για ένα ερευνητικό επιδεικτικό έργο, του οποίου την επίβλεψη θα έχει η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, που θα συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας σε πραγματικές συνθήκες πάνω στην αξιοποίηση των ΑΠΕ. Είναι το τέταρτο τέτοιο νησί σε παγκόσμιο επίπεδο. Αντίστοιχα υπάρχουν μόνο στην Αυστραλία, τη Δανία και τη Νορβηγία.
Μια ακόμα εθνική προτεραιότητα στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας είναι η σύνδεση πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων με τις επιχειρήσεις. Η σύνδεση, με άλλα λόγια, της έρευνας με την παραγωγή. Γιατί εδώ βρίσκεται το κλειδί για μια έξυπνη ανάπτυξη, για στοχευμένη έρευνα, για τη δημιουργία νέων και καλών θέσεων εργασίας, για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και την αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών προς όφελος των πολιτών. Προς αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση ξεκίνησε ήδη τη δράση «Κουπόνια Καινοτομίας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις». Η δράση αφορά στην επιχορήγηση επιχειρήσεων, που απασχολούν έως και 20 εργαζόμενους, με 7.000 ευρώ. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 8,4 εκ. ευρώ. Πέρα από την αναβάθμιση των παραγομένων προϊόντων και υπηρεσιών, στόχοι της δράσης είναι η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς θα έχουν στη διάθεσή τους καινοτόμες υπηρεσίες και η υποστήριξη των ερευνητικών κέντρων, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Εδώ θα ήθελα να αναφέρω και στη σημασία της ενίσχυσης των λεγόμενων spin-off companies, εταιρειών τεχνοβλαστών, που δημιουργούνται από επιχειρήσεις και πανεπιστήμια σε συνεργασία με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και επικεντρώνονται στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων. Δεν θα ξεχάσω το παράδειγμα του Εδιμβούργου, το οποίο επισκέφθηκα όταν ήμουν ευρωβουλευτής, όπου το πανεπιστήμιο, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις της περιοχής, ίδρυσε εταιρείες τεχνοβλαστούς, δημιουργώντας παράλληλα 25.000 νέες θέσεις εργασίας.
Μπορούμε και στη χώρα μας να προχωρήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Και θα ήθελα με την σημερινή ευκαιρία, από αυτό εδώ το βήμα, να απευθυνθώ στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα και να τους προτρέψω να επενδύσουν στην έρευνα και στην τεχνολογία. Είναι ο τομέας του μέλλοντος, ο οποίος εγγυάται κέρδη για τις επιχειρήσεις, ποιότητα για τους πολίτες, πρόοδο για την οικονομία και την κοινωνία. Εμείς, από την πλευρά μας, θα αναλάβουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να φέρουμε πιο κοντά τα ερευνητικά ινστιτούτα και την επιχειρηματική κοινότητα. Είμαι δε βέβαιος ότι, με συστηματική προσέγγιση από την πλευρά μας, θα βρούμε θετική ανταπόκριση και από τις δύο πλευρές.
Εθνικός μας στόχος είναι να πορευθούμε με βάση τη Στρατηγική της Λισσαβόνας, τη στρατηγική για την ανάδειξη της Ευρώπης ως «την πιο ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία στον κόσμο». Έχουμε κάνει κάποια σημαντικά βήματα μπροστά. Όχι γιατί κάτι τέτοιο αποτελεί ευρωπαϊκή επιταγή, αλλά γιατί είναι μια χρήσιμη πολιτική επιλογή. Μια επιλογή που αφορά στην οικονομία, την κοινωνία, τις επόμενες γενιές. Ο τομέας της έρευνας και τεχνολογίας πρέπει να ενισχυθεί με συγκεκριμένα μέτρα. Είναι ένας τομέας πολιτικής που δεν πρέπει απλώς και μόνο να υπάρχει, αλλά να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας και στην πορεία του τόπου.