Δελτίο Τύπου
Αθήνα, 29 Ιουνίου 2009
Ομιλία του Υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη στο συνέδριο με θέμα «Συνεργατικοί Σχηματισμοί (Clusters) Επιχειρήσεων στους τομείςΒιο-Αγροδιατροφής, Βιοτεχνολογίας & Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας:Ένα Ευρωπαϊκό Εργαλείο για την Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας»
Ο Υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης μίλησε σήμερα στο συνέδριο για τους Συνεργατικούς Σχηματισμούς (Clusters) Επιχειρήσεων. Στην ομιλία του, μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στο θέμα της αναδιάταξης του ερευνητικού ιστού της χώρας.
Ακολουθεί η ομιλία του Υπουργού Ανάπτυξης:
Κυρίες και Κύριοι,
Οι συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας αποτελούν δυναμικά εργαλεία οικονομικής ανάπτυξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Παρέχουν ένα γόνιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, και ειδικότερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πρόκειται για ένα επιχειρηματικό μοντέλο που ευνοεί τη συνεργασία με ερευνητικά κέντρα, προμηθευτές, πελάτες και ανταγωνιστές που δραστηριοποιούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο.
Τι είναι όμως οι συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας επί της ουσίας; Πρόκειται για σύνολο επιχειρήσεων κάθε μεγέθους συνδεδεμένων με κοινούς προμηθευτές ή και πελάτες, οι οποίοι δημιουργούν στρατηγικές συμμαχίες με άλλους οργανισμούς. Για παράδειγμα πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, φορείς μεταφοράς τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών κλπ.. Δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένη «θεματική» περιοχή, με κοινές εγκαταστάσεις, υποδομές και υπηρεσίες.
Στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου 2.000 συνεργατικοί σχηματισμοί στους οποίους απασχολείται σημαντικό μέρος του συνολικού εργατικού δυναμικού. Ως εκ τούτου τα Clusters λειτουργούν ως κινητήριος δύναμη της καινοτομίας, συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη της βιομηχανίας και των υπηρεσιών. Ενισχύουν οικονομικά τις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες της Ευρώπης και συμβάλλουν στο στόχο της εδαφικής συνοχής.
Ένα παράδειγμα συνεργατικού σχηματισμού στην Ελλάδα είναι η Πρωτοβουλία Corallia – όπως είναι πλέον η διακριτική της ονομασία – η οποία υποστηρίχθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα». Αποτέλεσε ένα πρωτοποριακό και ιδιαίτερα φιλόδοξο εγχείρημα μεγάλης τεχνολογικής εξειδίκευσης στον τομέα της μικροηλεκτρονικής, Όπως επίσης και ένα καλό παράδειγμα σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα και συνεργασίας ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων.
Με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα ολοκληρώθηκαν οι δράσεις που σχεδίασε το Corallia. Χαρακτηριστικά σημειώνω την αύξηση του αριθμού των επιχειρηματικών μελών – συνολικά 70 επιχειρήσεις και 3 ερευνητικά τμήματα πολυεθνικών εταιρειών-, την αύξηση του κύκλου εργασιών, το διπλασιασμό της απασχόλησης και τον υπερδιπλασιασμό των εξαγωγών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε το πρώτο σημαντικό βήμα για τη διασύνδεση της βιομηχανίας με τα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα σε μια θεματική περιοχή, καθώς επετεύχθη η συμμετοχή 36 πανεπιστημιακών εργαστηρίων και ινστιτούτων ηλεκτρονικής από όλη την Ελλάδα.
Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η δημιουργία ενός ευνοϊκότερου και αποδοτικότερου πλαισίου για τους συνεργατικούς σχηματισμούς, μέσω της υλοποίησης μις σειράς συγκεκριμένων δράσεων, όπως η αντιμετώπιση των φραγμών που σχετίζονται με τη μεταφορά της γνώσης, η δημιουργία μιας ομάδας με στόχο τη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής για τη δημιουργία “Clusters” παγκοσμίου εμβέλειας, η επέκταση του διαλόγου ανάμεσα στα κράτη- μέλη και τις περιφέρειες κ.α.
Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Ανάπτυξης προωθεί ένα πρότυπο απόλυτα προσαρμοσμένο στις ανάγκες της νέας εποχής. Επιδιώκουμε να συνδυάσουμε αποτελεσματικά τη διεθνή ανταγωνιστικότητα με την κοινωνική συνοχή της χώρας μας. Οι πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη καινοτομιών, σε εκείνους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, οι οποίοι εμφανίζουν χαρακτηριστικά ικανά να δημιουργήσουν προϋποθέσεις ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος σε διεθνές επίπεδο.Η επιτυχία του ΕΠΑΝ δίνει το στίγμα των προσπαθειών, αλλά και της δυναμικής του ΕΠΑΝ ΙΙ. Εντάσσουμε στο ΕΠΑΝ ΙΙ την προώθηση νέων δράσεων στρατηγικής συνεργασίας με φορείς έρευνας και τεχνολογίας.
Πιο συγκεκριμένα: • Έχει ήδη προκηρυχθεί το πρόγραμμα «Ενίσχυση Ελληνικών Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών στη Μικροηλεκτρονική- Φάση 2». • Για την ενίσχυση του τομέα αιχμής γνώσης της μικροηλεκτρονικής έχει επίσης δρομολογηθεί, μέσω πρόσκλησης του ΕΠΑΝ ΙΙ, η δημιουργία cluster επιχειρήσεων του τομέα στην Πάτρα.• Μέσω του ΕΠΑΝ ΙΙ θα προχωρήσουν επίσης οι διαδικασίες για τη δημιουργία cluster στους τομείς βίο-αγροδιατροφής, βιοτεχνολογίας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Πιο συγκεκριμένα, ο τομέας της βίο- αγροδιατροφής αποτελεί ένα ραγδαία αναπτυσσόμενο κλάδο και έναν από τους σημαντικότερους τομείς της Ελληνικής Βιομηχανίας, αφού ο κύκλος εργασιών της αποτελεί το 24% της βιομηχανικής παραγωγής, απασχολεί το 26% του ανθρώπινου δυναμικού και το 23% των συνολικών επενδύσεων. Το σχετικό Cluster αγγίζει ακριβώς αυτό το παραγωγικό κομμάτι της Χώρας έχοντας ως στόχους την παραγωγή εξειδικευμένων προϊόντων σε διαφορετικές μεγάλες καταναλωτικές ομάδες, όπως αυτές των νεφροπαθών, διαβητικών, ηλικιωμένων, καρκινοπαθών, εγκύων, καθώς και την υποστήριξη της περιφέρειας, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Η ανάπτυξη του κλάδου της βιοτεχνολογίας σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί ένα σημαντικότατο μοχλό οικονομικής ανάπτυξης των σύγχρονων κοινωνιών. Ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας βιο-ιατρικής βιομηχανίας το 2008 κυμάνθηκε στο 12,5%, κατέχοντας έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης των περισσοτέρων κλάδων της οικονομίας της γνώσης.
Στον χώρο των καινοτόμων ενεργειακών τεχνολογιών έχουν αναδειχθεί εταιρείες και επιχειρηματίες με έντονη παρουσία, οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον τόσο για την εγχώρια αγορά, όσο και για τις αγορές του εξωτερικού. Oι εταιρείες, λοιπόν, που δραστηριοποιούνται στο χώρο των ΑΠΕ, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον πυρήνα ενός Cluster Καινοτόμων Ενεργειακών Τεχνολογιών καθώς και ένα πρώτο βήμα ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος καινοτομίας για την προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Κυρίες και Κύριοι,
Αυτές είναι οι βασικές πρωτοβουλίες για τους Συνεργατικούς Σχηματισμούς που θα συζητηθούν σήμερα. Ξεκινάμε με το Corallia και προχωρούμε στο τομέα της βιο-αγροδιατροφής , στο τομέα της βιοτεχνολογίας και στο τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας επιχειρώντας να δώσουμε μια πρόσθετη ώθηση. Δίνουμε σημαντικά κονδύλια από το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και είμαστε αποφασισμένοι να τα αξιοποιήσουμε για να δοθεί νέα δυναμική στην οικονομία.
Για να πετύχουμε τις προσπάθειές μας, ένα βασικό εργαλείο είναι η σύνδεση της έρευνας και της παραγωγής. Από τη πρώτη μέρα που ανέλαβα υπουργός Ανάπτυξης, τόνισα την σημασία που έχει για μας, η έρευνα και ακόμα, τη μεγαλύτερη σημασία, που έχει η σύνδεσή της με την παραγωγή. Δεν είναι μια προτεραιότητά μας μια έρευνα η οποία να γίνει, απλά και μόνο, για χάρη των ίδιων των ερευνητών, αλλά μια έρευνα που θα έχει μια προστιθέμενη αξία για την οικονομία , για την ίδια τη χώρα.
Γι’ αυτό το λόγο έχουμε αποφασίσει, επειδή δίνουμε σημασία στην έρευνα και στη σύνδεσή της με τη παραγωγή, να διπλασιάσουμε τα σχετικά κονδύλια που προβλέπονται στο Δ’ ΚΠΣ στο υπουργείο μας, σε σχέση με τα κονδύλια που προβλέπονταν στο Γ’ΚΠΣ.
Γι ’αυτό το λόγο με τα προγράμματά μας, επιβάλλουμε ουσιαστικά τη συνεργασία των πανεπιστημίων και των ερευνητικών ινστιτούτων με τις επιχειρήσεις. Στα τελευταία προγράμματα, που παρουσιάσαμε πριν από δεκαπέντε μέρες, είναι προϋπόθεση η χρηματοδότηση των ερευνητικών ινστιτούτων και των πανεπιστημίων, η συνεργασία τους με επιχειρήσεις- ιδιαίτερα Μικρομεσαίες. Προκειμένου, επιτέλους, να περάσουμε στην πράξη στη συνεργασία μεταξύ των ερευνητικών ινστιτούτων και των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, στη προσπάθειά μας σημαντικό εργαλείο είναι και η αναδιάταξη του ερευνητικού ιστού της χώρας. Αφού ανακοινώσαμε αυτή μας τη πρωτοβουλία , υπήρχαν κάποιες αντιδράσεις. Δεν μας εκπλήσσουν αυτές οι αντιδράσεις. Σε αυτό το τόπο υπάρχουν αντιδράσεις για καθετί καινούργιο. Επομένως θεωρώ αναμενόμενες τις αντιδράσεις αυτές, πολύ περισσότερο επειδή ορισμένοι που είναι σήμερα διευθυντές θα σταματήσουν, λόγω της αναδιάταξης, να είναι αύριο. Και ξέρετε ότι στην Ελλάδα θιγόμαστε πολύ όταν μας αγγίζουν το δοβλέτι μας.
Η Κυβέρνηση όμως θα επιμείνει. Θα επιμείνει διότι η αναδιάταξη του ερευνητικού ιστού γίνεται με αξιολογήσεις οι οποίες έχουν προηγηθεί, βασίζεται σε διάλογο , ο οποίος είχε γίνει στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας, αλλά και προχωρεί με βάση τις αρχές της κοινής λογικής.
Το να έχουμε θεματοκεντρικά ερευνητικά κέντρα στην Αθήνα, για παράδειγμα, δεν καταλαβαίνω σε τί μπορεί να ενοχλεί. Για ποιο λόγο να έχουμε δυο ερευνητικά ινστιτούτα στην πρωτεύουσα, τα οποία χρηματοδοτούνται από τη πολιτεία και να ασχολούνται ακριβώς με το ίδιο θέμα. Για ποιο λόγο να έχουμε ένα ίδρυμα το οποίο να έχει πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες την ώρα που παραπέρα, μερικά μόλις μέτρα, υπάρχει άλλο ένα ίδρυμα το οποίο επίσης ασχολείται με τις ίδιες δραστηριότητες. Αυτά δεν αντέχουν, πιστεύω, σε κριτική. Και γι’ αυτό το λόγο προχωρούμε μπροστά. Επιχειρείται εις μάτην να δημιουργηθούν εσφαλμένες εντυπώσεις. Είναι ξεκάθαρο, και θα γίνεται ξεκάθαρο ολοένα και περισσότερο, ότι στόχος μας είναι η αναβάθμιση της έρευνας. Στόχος μας είναι η διαφάνεια στη λειτουργία των ερευνητικών κέντρων. Στόχος μας είναι η αξιοποίηση των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των χρημάτων των Ελλήνων φορολογουμένων.
Εμείς διαχειριζόμαστε κονδύλια τα οποία δεν είναι ανεξάντλητα. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τα κονδύλια αυτά όχι μόνο απορροφώνται, αλλά αξιοποιούνται κιόλας έχοντας προστιθέμενη αξία. Και αυτό ανεξάρτητα από τις πρόσκαιρες αντιδράσεις. Γιατί σ’ αυτό το οποίο επενδύουμε είναι το τελικό αποτέλεσμα. Αυτή είναι και η φιλοσοφία μας σε σχέση με τα Clusters.
Επιδιώκουμε να επικρατήσει μια νέα αντίληψη για την σύνδεση έρευνας και παράγωγης , την τεχνολογία , την καινοτομία και την προώθησή της. Επιδιώκουμε την ανάπτυξη καινοτόμων εξωστρεφών επιχειρήσεων που θα είναι προσανατολισμένες στις διεθνείς εξελίξεις. Όσο ταχύτερα προσανατολισθεί η ελληνική επιχείρηση στις νέες διεθνείς τάσεις, όσο ταχύτερα δικτυωθεί, όσο περισσότερο υπάρχει συνεργασία του ιδιωτικού τομέα με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα, τόσο ισχυρότερη θα είναι η ανάπτυξη και μεγαλύτερα τα οφέλη που θα αποκομίσει μελλοντικά.
Γι’ αυτό και προωθούμε τομές και μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος και η κοινωνία. Με τόλμη, αποφασιστικότητα και προοπτική. Το στοίχημα αυτό αφορά ολόκληρη την κοινωνία, διότι η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική και τα οφέλη σημαντικά για όλους.