Δελτίο Τύπου
Αθήνα, 11 Μαρτίου 2009
Ομιλία Υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, στην Ημερίδα με θέμα «Πολιτικές Προστασίας Καταναλωτή σε μία πολύπλοκη εποχή: η πληροφόρηση, τα εργαλεία, οι εταίροι, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης».
Κυρίες και κύριοι,
Με μεγάλη μου χαρά σας καλωσορίζω στη σημερινή Ημερίδα, η οποία αποτελεί μέρος των δράσεων που οργάνωσε το Υπουργείο Ανάπτυξης και της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή για την Εβδομάδα του Καταναλωτή. Φέτος, μιλάμε για Εβδομάδα Δράσεων για τον Καταναλωτή και όχι για Ημέρα Καταναλωτή, όπως ήταν μέχρι τώρα, ακριβώς γιατί θέλουμε να αναβαθμίσουμε τη διάσταση “καταναλωτής” στις δράσεις και στις πολιτικές του Υπουργείου.
Για μας ο καταναλωτής μπορεί να παίξει ένα αποφασιστικό ρόλο στη λειτουργία της αγοράς, όπως γίνεται σχεδόν σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης. Γι’ αυτό με κάθε τρόπο θα προσπαθήσουμε, όχι μόνο να στηρίξουμε το κίνημα των καταναλωτών, αλλά να ευαισθητοποιήσουμε όλους τους πολίτες, οι οποίοι πρέπει να κατανοήσουν ότι, εκ των πραγμάτων, μια αγορά δεν μπορεί να λειτουργήσει ομαλά πέρα από το κράτος, που πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο ελεγκτικό ρόλο της αγοράς, πέρα από τους εμπόρους, οι οποίοι οφείλουν να δείχνουν μια εταιρική κοινωνική ευθύνη και μια υπευθυνότητα και οι καταναλωτές πρέπει να δραστηριοποιούνται για την προστασία των δικαιωμάτων τους. Τα δικαιώματά σου για να τα κατοχυρώσεις πρέπει κάτι να κάνεις και εσύ ο ίδιος προς σ’ αυτή την κατεύθυνση. Τώρα, λοιπόν, περισσότερο από ποτέ πρέπει να δουλέψουμε όλοι στοχευμένα και αποφασιστικά.
Για να πετύχουμε πρέπει να επικεντρωθούμε στα τρία μέτωπα, που ήδη ανέφερα.
• Το πρώτο είναι η σωστή συμπεριφορά από την πλευρά των επιχειρήσεων, ώστε να μην καταφεύγουν σε αθέμιτες πρακτικές που βλάπτουν τον ανταγωνισμό και διασύρουν την ίδια την έννοια της ελεύθερης αγοράς. Και το λέω και ως υποστηρικτής της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της ελεύθερης αγοράς. Τα καρτέλ, οι αυθαίρετες πρακτικές λειτουργούν, τελικά, εις βάρος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, της υγιούς επιχειρηματικότητας, της πραγματικά ελεύθερης αγοράς.
• Το δεύτερο αφορά στα μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία για την πάταξη των πρακτικών νόθευσης του ανταγωνισμού. Εδώ, οι δύο προκάτοχοί μου και ο κ. Σιούφας και ο κ. Φώλιας έχουν κάνει πολλά και πρέπει να κάνουμε περισσότερα.
• Το τρίτο και εξαιρετικά σημαντικό είναι η ενημέρωση του πολίτη-καταναλωτή για τα δικαιώματά του και η δραστηριοποίησή του.
Και θα ξεκινήσω από το τρίτο σημείο, γιατί, όπως προανέφερα, στην ενημέρωση του πολίτη είναι αφιερωμένη αυτή η εβδομάδα. Χωρίς την καλλιέργεια καταναλωτικής συνείδησης, όσα μέτρα και αν ληφθούν, όσες προσπάθειες και αν γίνουν, είναι καταδικασμένες να αποτύχουν.
Για το σκοπό αυτό, διοργανώσαμε τη Δευτέρα συνέντευξη Τύπου, σχετικά με τις δράσεις του Υπουργείου για την Εβδομάδα Καταναλωτή. Βρισκόμαστε σήμερα εδώ κοντά σας, στην Ημερίδα για τις Πολιτικές Προστασίας του Καταναλωτή, εκδίδουμε ειδικό ενημερωτικό έντυπο, με θέμα την προστασία από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, δημιουργούμε περίπτερα ενημέρωσης σε εμπορικές περιοχές της Αθήνας, οργανώνουμε μαθητικό διαγωνισμό στον Πειραιά, κάνουμε σε συνεργασία με συγκεκριμένες Ενώσεις “Εβδομάδα Προσφορών” για συγκεκριμένα προϊόντα, σε συνεργασία με την ΕΣΕΕ με τον Εμπορικό Σύλλογο Πειραιά, με την Ένωση Ξενοδόχων Αττικής, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη ειδική ενημερωτική καμπάνια με ραδιοφωνικά σποτ. Αυτά ως προς την προσπάθεια που κάνουμε για την καλλιέργεια μιας σωστής καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Πρέπει να σημειώσω ότι στην προσπάθεια αυτή, θέλουμε να έχουμε μαζί μας και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δε θέλω να πω ότι τα Μέσα Ενημέρωσης πρέπει να υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Αντίθετα, έχουν υποχρέωση να την ελέγχουν και να την ελέγχουν αυστηρά όταν αισθάνονται ότι κάτι πάει στραβά.
Από την άλλη πλευρά, θέλω να πω ότι ειδικά σ’ αυτήν τη δύσκολη χρονιά, το 2009, όλοι πρέπει να δείξουμε ένα αίσθημα ευθύνης. Όλοι, συμπεριλαμβανομένων των Μέσων Ενημέρωσης, πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και σωστά να περιγράφουμε το τι συμβαίνει στην αγορά. Γιατί εάν περιγράφουμε πράγματα, τα οποία δε συμβαίνουν, στην πραγματικότητα δημιουργούμε ένα αρνητικό κλίμα, που αποβαίνει τελικά εις βάρος των καταναλωτών. Εάν, λοιπόν, παρουσιάζονται για λόγους εμπορικούς, αυξήσεις, οι οποίες δεν υπάρχουν σε κάποιες περιπτώσεις, τελικά περισσότερο από την κυβέρνηση ζημιώνεται ο ίδιος ο καταναλωτής. Εμείς, δε, θέλω να ξέρετε ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για τη αποτύπωση της αλήθειας στις εξελίξεις τις αγοράς και όπως σημείωσα και προχθές θα επιμείνουμε στην περιγραφή των γεγονότων όπως αυτά είναι.
Επαναλαμβάνω και ενώπιον σας, αυτά που είπα και στη συνέντευξη προχθές, αυτά που έλεγε ο Μιτεράν, ότι “τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα”. Εμείς θα επιμείνουμε -και κάθε μέρα εάν χρειαστεί- στην περιγραφή της αλήθειας, όχι μόνο για την προστασία του εαυτού μας -καθένας είναι υποχρεωμένος να υπερασπίζεται τον εαυτό του- αλλά για την προστασία των καταναλωτών. Η κινδυνολογία βλάπτει τους ίδιους τους καταναλωτές.
Εκτός από αυτά, βεβαίως, η πολιτεία συνεχίζει και εντείνει τη δράση της με συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας. Προφανώς, είμαστε στην κυβέρνηση, υπέρ της υγιούς επιχειρηματικότητας. Επιχειρηματικότητα σημαίνει ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, προσέλκυση επενδύσεων, τόνωση της εξωστρέφειας, δημιουργία νέων και καλών θέσεων εργασίας. Δεν μπορεί να υπάρξουν επιχειρήσεις χωρίς επενδυτές, δεν μπορούν να υπάρξουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρηματίες. Αυτό το καταλαβαίνουμε πρώτοι από όλους.
Ωστόσο, για να λειτουργήσει σωστά η αγορά πρέπει να είμαστε σκληροί απέναντι σε όσους πραγματικά την υπονομεύουν. Γι’ αυτό και ξεκινήσαμε κατονομάζοντας τις εταιρείες εκείνες που κάνουν αδικαιολόγητες αυξήσεις. Στο προσωπικό μου blog δέχθηκα παρατηρήσεις, οι οποίες έλεγαν “μα καλά, πώς το κράτος κατονομάζει συγκεκριμένες εταιρίες; Μήπως αυτό στρέφεται εναντίων της επιχειρηματικότητας της ελεύθερης αγοράς;” Η απάντηση είναι ότι εν πάση περιπτώσει, όπως όλοι οι πολίτες και η κυβέρνηση και ο Υπουργός δικαιούνται να έχουν την δική τους γνώμη και την καταθέτουν. Και εάν οι επιχειρήσεις που εμείς τις κατονομάζουμε, πιστεύουν ότι κάνουν καλά την δουλεία τους, δεν έχουν να φοβηθούν απολύτως τίποτα. Αλλά θα συνεχίσουμε να έχουμε γνώμη. Αυτό δεν το διαπραγματευόμαστε.
Γι’ αυτό και δε θα διστάσουμε, ακόμα και εμείς οι ίδιοι και εγώ ο ίδιος προσωπικά, να καλέσω σε μποϊκοτάζ για προϊόντα επιχειρήσεων που συνεχίζουν, ειδικά αυτή τη δύσκολη χρονιά, να καταφεύγουν σε αθέμιτες πρακτικές. Ξέρω ότι κάποιοι ενοχλούνται. Αυτοί που δε θέλω να ενοχλούνται είναι οι Έλληνες καταναλωτές. Αυτούς που προστατεύουμε πάνω από όλα.
Θέλω, επίσης, να σημειώσω ότι με τα μέτρα που έχουν ληφθεί και με την εξέλιξη των πραγμάτων γενικότερα, από τον Αύγουστο και μετά, ενώ έχουμε αυξήσεις σε πάνω από 4.000 κωδικούς, έχουμε μειώσεις ή ανακλήσεις αυξήσεως σε πάνω από 20.000 κωδικούς σε σύνολο, περίπου, των 80.000 κωδικών που αφορούν σε Super Markets. Και αυτό δείχνει ποια είναι η πραγματική κατάσταση, δείχνει ότι πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας, αλλά δείχνει, επίσης, ότι η κατάσταση δεν είναι αυτή, η οποία παρουσιάζεται από πολλές πλευρές.
Δε θα μείνουμε όμως μόνο σε αυτά. Σήμερα στις 12 η ώρα έχουμε Κυβερνητική Επιτροπή για θέματα του Υπουργείου Ανάπτυξης. Τα δύο θέματα που θα συζητηθούν είναι το νομοσχέδιο για τις Εισπρακτικές Εταιρείες και το νομοσχέδιο για την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Το νομοσχέδιο για τις Εισπρακτικές Εταιρείες θα κατατεθεί στη Βουλή ή αύριο ή μεθαύριο και θα παρουσιαστεί αμέσως. Το νομοσχέδιο για την Επιτροπή Ανταγωνισμού θα κατατεθεί στη Βουλή τις αμέσως επόμενες ημέρες και σήμερα θα υπάρξει μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων. Ο στόχος και των δυο νομοσχεδίων είναι η ομαλή λειτουργία της αγοράς και η προστασία του καταναλωτή.
Με τις εισπρακτικές εταιρείες έχουν παρουσιαστεί πολλά και διαφορετικά προβλήματα. Που σωστά, θέλω να πω εδώ, έχουν επισημανθεί και στηλιτευθεί από πολλά Μέσα Ενημέρωσης. Η κυβέρνηση αποφάσισε να αντιδράσει. Συνομίλησε με όλους τους ενδιαφερομένους και καταθέτει ένα νομοσχέδιο το οποίο προστατεύει την αξιοπρέπεια του Έλληνα καταναλωτή, βάζει τα πράγματα σε μια σειρά και συναντά, θέλω να πω, μια πολλή μεγάλη συναίνεση των ενδιαφερομένων. Το ίδιο πνεύμα έχουμε και σε σχέση με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, που θέλουμε να λειτουργεί με βάση ότι συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης, πιο γρήγορα, με διαφάνεια και πιο αποτελεσματικά. Δεν πρέπει οι υποθέσεις να χρονίζουν πέντε, έξι και επτά χρόνια. Γι’ αυτό το λόγο θα πάρουμε μέτρα προς αυτή τη κατεύθυνση, μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την αναβάθμιση του κύρους της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Είπα και προχθές, το επαναλαμβάνω και τώρα: όσοι συμβάλλουν σε καρτέλ από εδώ και πέρα θα φοβούνται περισσότερο. Και όσοι σπεύδουν να θεωρήσουν αυτές τις τοποθετήσεις ως μεγαλόστομες διακηρύξεις, θέλω να τους υπενθυμίσω ότι η ζωή και η πολιτική είναι για όλους μας αγώνας αντοχής, δεν είναι αγώνας ταχύτητας. Μην εκτίθενται. Θα περιμένουν πολύ συγκεκριμένα πράγματα τους επομένους δυο, τρεις, τέσσερις μήνες. Η κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης εννοεί στο ακέραιο αυτά, τα οποία λέει.
Ταυτόχρονα, προχωρούμε στις επόμενες μέρες στη στελέχωση της Ειδικής Γραμματείας για την Εποπτεία της Αγοράς. Ήδη, έχουμε ξεκινήσει τις διαδικασίες που απαιτούνται. Θα προχωρήσουμε σε όλες τις κινήσεις εκείνες που απαιτούνται, ώστε ο ελεγκτικός μηχανισμός του Υπουργείου Ανάπτυξης να γίνει πολύ πιο αξιόπιστος και πολύ πιο αποτελεσματικός, από το σημερινό. Είναι αλήθεια ότι πρέπει να γίνουν ουσιαστικά βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση.
Παράλληλα, είναι έτοιμο το Παρατηρητήριο Τιμών, ένας μηχανισμός που θα ενημερώνει άμεσα και έγκυρα τους καταναλωτές για τις τρέχουσες τιμές των προϊόντων. Είναι μια μεγάλη τομή για τα ελληνικά δεδομένα. Είμαστε στην τελική φάση πριν από την παρουσίαση του Παρατηρητηρίου Τιμών. Και να ξέρετε ότι είμαστε αποφασισμένοι, οι Έλληνες καταναλωτές να έχουν πλήρη ενημέρωση σε σχέση με το τι συμβαίνει στην αγορά και αυτοί, οι οποίοι είναι εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες, αλλά και γι’ αυτούς που δεν είναι εξοικειωμένοι -έχουμε κάποιες ιδέες, που θα τις ανακοινώσουμε αργότερα. Και αυτό το λέω πάλι σε σχέση με μια κριτική, η οποία ασκήθηκε, επαναλαμβάνοντας ότι, πριν την κριτική, κάποιος πρέπει να είναι έτοιμος να ακούσει και την απάντηση στην κριτική, η οποία δε θα είναι με λόγια, θα είναι με πράξεις.
Αυτές είναι κάποιες σημαντικές προσπάθειες από την πλευρά μας, την πλευρά της κυβέρνησης.
Χρειαζόμαστε όμως και τη συνδρομή του τρίτου παράγοντα, δηλαδή του επιχειρηματία. Είναι πρωτίστως ευθύνη της επιχειρηματικής κοινότητας να τηρεί τους νόμους, να δείχνει ευσυνειδησία και εντιμότητα. Όχι γιατί δεν μπορούν οι επιχειρηματίες να κάνουν διαφορετικά. Όχι γιατί απλά και μόνον θα τους κυνηγήσει το κράτος, αλλά διότι αυτό είναι το συμφέρον τους. Είναι το συμφέρον τους που πρέπει να τους οδηγήσει στην στήριξη κανόνων υγιούς επιχειρηματικότητας. Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, σε μια περίοδο κρίσης που μας επηρεάζει όλους, το να δείξουν οι επιχειρήσεις σεβασμό στους κανόνες, σεβασμό στον καταναλωτή, σεβασμό στους ίδιους, αποτελεί καθήκον απέναντι στη πατρίδα. Και είναι ευχάριστο από τις συζητήσεις που είχα ο ίδιος με εκπροσώπους του κλάδου, φάνηκε ότι η πλειοψηφία τουλάχιστον θέλει να σταθεί δίπλα στον καταναλωτή. Τόσο ο ΣΕΛΠΕ όσο και η ΕΣΕΕ, δεσμεύθηκαν ότι δε θα έχουμε αυξήσει τιμών σε αυτή τη συγκυρία που είναι εξαιρετικά δύσκολη για μας και για όλη την Ευρώπη. Οι επαφές μας θα συνεχιστούν τις επομένους ημέρες και με τους άλλους ενδιαφερόμενους. Η πολιτεία δε πρόκειται σε καμία περίπτωση να υποτιμήσει το συμφέρον του Έλληνα καταναλωτή. Την ίδια ευαισθησία ζητάμε και από την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα.
Κυρίες και κύριοι,
Θέλω να μείνω σε αυτά. Νομίζω ότι ήταν ξεκάθαρα και για τους καταναλωτές και για τους επιχειρηματίες αλλά και για το κράτος και τις υποχρεώσεις του. Εμείς να ξέρετε, έχουμε αντιληφθεί πόσο σημαντικό είναι να υποστηρίξουμε τα συμφέροντα του καταναλωτή, να στηρίξουμε την ομαλή λειτουργία της αγοράς, είναι υποχρέωση μας ούτως ή άλλως.
Σε όποια συγκυρία -ειδικά όμως το 2009- θα ήταν πραγματικά κάτι παραπάνω από το να είναι κανείς κατώτερος των περιστάσεων, το να αδιαφορήσει η κυβέρνηση για την ομαλή λειτουργία της αγοράς. Δεν έχουμε κανένα λόγο να συμβιβαστούμε με κανένα. Οι σύμμαχοι μας είναι οι πολλοί δεν είναι οι λίγοι. Δε θέλουμε, σε καμία περίπτωση να κλείσουμε το μάτι στα οποιαδήποτε συμφέροντα. Στηρίζουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία, στηρίζουμε την ελεύθερη οικονομία, πιστεύουμε στην υγιή επιχειρηματικότητα, πάνω από όλα όμως πιστεύουμε στους Έλληνες πολίτες και στην ανάγκη να ανταποκριθούμε στον όρκο μας -και το υπογραμμίζω αυτό- στην ανάγκη να στηρίξουμε την πατρίδα μας στη δυσκολότερη μεταπολεμική συγκυρία. Και να είστε βέβαιοι ότι θα το κάνουμε.