Με βάση μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΚΕΠΕ, εάν υλοποιηθούν όπως πρέπει τα μέτρα του Οδικού Χάρτη και της Εθνικής Στρατηγικής για τις Εξαγωγές – και εμείς εργαζόμαστε για αυτό – τότε θα έχουμε, μέχρι το 2015:
- Αύξηση κατά 10% της αξίας των εξαγωγών
- Αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,7%
- 80.000 νέες θέσεις εργασίας
“Κυρίες και Κύριοι,
Σας καλωσορίζουμε στην Συνέντευξη Τύπου σχετικά με την Εθνική μας Στρατηγική για τις εξαγωγές και συγκεκριμένα με το πλαίσιο διευκόλυνσης τους και τον σχετικό οδικό χάρτη, που προωθούμε.
Η προσπάθειά μας αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των δράσεών μας για τις διαρθρωτικές αλλαγές. Θυμίζω πως το τελευταίο διάστημα έχουμε προχωρήσει στις εξής πρωτοβουλίες:
– Απλοποιήσαμε την αγορανομική νομοθεσία και εκσυγχρονίζουμε τον αγορανομικό Κώδικα
– Παρουσιάσαμε το νέο νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση των στρατηγικών και ιδιωτικών επενδύσεων,
– Δώσαμε στη δημοσιότητα το πλαίσιο πολιτικής για την αξιοποίηση και λειτουργία των ελληνικών αεροδρομίων
– Παρουσιάσαμε το πλαίσιο πολιτικής μας για την απλοποίηση των διαδικασιών και τη διαχείριση του ΕΣΠΑ
– Ανακοινώσαμε την προηγούμενη εβδομάδα πρόσθετα μέτρα για την απελευθέρωση αγορών στη λιανική και την ομαλότερη λειτουργία της αγοράς,
– Αντιμετωπίζουμε τις στρεβλώσεις της αγοράς στα καύσιμα και προχθές παρουσιάσαμε συγκεκριμένα μέτρα
Ασφαλώς κατανοώ πως το βάρος της προσοχής πέφτει περισσότερο στα ιδιαίτερα επώδυνα μέτρα της δημοσιονομικής προσαρμογής – είναι λογικό. Όμως, κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει πως γίνεται μία πολύ έντονη προσπάθεια και στο επίπεδο των διαρθρωτικών αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα για να μπορεί να επιστρέψει τελικά στο δρόμο της ανάκαμψης και της ανάπτυξης. Και έχουμε ήδη ορισμένα σημάδια πως προχωρούμε στη σωστή κατεύθυνση. Ήδη πριν από λίγες ημέρες είχαμε μία καλή είδηση για την οικονομία. Την πρώτη εδώ και πολύ καιρό. Στο “Doing Business Report” , δηλαδή στη κατάταξη που παρουσιάζει η Παγκόσμια Τράπεζα για την ανταγωνιστικότητα, η Ελλάδα ανέβηκε από την 100η στην 78η θέση μεταξύ 185 κρατών. Και αυτό έγινε διότι ελήφθησαν πρωτοβουλίες όπως η απλούστευση των αδειοδοτήσεων, το άνοιγμα κλειστών αγορών και επαγγελμάτων, η απλοποίηση των διαδικασιών για τις επιχειρήσεις.
Ασφαλώς, αυτή η μικρή, ενδιάμεση νίκη, δεν είναι λόγος για εφησυχασμό και θριαμβολογίες. Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με εντατικούς ρυθμούς. Η Ελλάδα πρέπει να γίνει μια χώρα με εξωστρέφεια και με εξαγωγικό προσανατολισμό. Και στον τομέα αυτό, της εξωστρέφειας, οι συνθήκες ήταν και είναι πολύ αρνητικές. Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τους εξαγωγείς, έχουν να αντιμετωπίσουν τις γνωστές στρεβλώσεις: γραφειοκρατία, αδιαφάνεια και απαρχαιωμένες δομές. Χαρακτηριστικά αναφέρω πως σήμερα στην Ελλάδα, για να ολοκληρώσει κάποιος μίαν απλή εξαγωγική διαδικασία, χρειάζεται δεκαεννέα ολόκληρες ημέρες, όταν ο μέσος όρος στις άλλες χώρες της Ε.Ε. είναι μόλις δέκα ημέρες!
Δεν νομίζω, άλλωστε, πως διαφωνεί κανείς στο ότι μία από τις βασικές αιτίες για την φοβερή ύφεση που βιώνει η πατρίδα μας, ήταν και είναι το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας. Το έλλειμμα αυτό, καταδεικνύει με έντονο τρόπο , δυστυχώς, την απουσία μιας στέρεας παραγωγικής βάσης, αλλά και τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας, που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, εδώ και δεκαετίες.
Θέλω να σημειώσω πως μέχρι τώρα , βέβαια, υπάρχουν ορισμένα θετικά σημεία ειδικά για τις εξαγωγές. Και αναφέρομαι ασφαλώς, στη σημαντική αύξηση των εξαγωγών κατά την τελευταία περίοδο. Η οποία οφείλεται τόσο στις προσπάθειες των αρμόδιων φορέων και κυρίως των ίδιων των εξαγωγέων όσο και στη μείωση της εσωτερικής ζήτησης.
Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να σημειωθεί ότι αν και οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν αυτήν την άνοδο, οι περισσότερες χώρες της ΕΕ υπερτερούν της Ελλάδας. Και επίσης, ενώ το έλλειμμα του εμπορικού μας ισοζυγίου έχει μειωθεί, παραμένει ακόμη μεγάλο. Αυτό καταδεικνύει ότι η χώρα χρειάζεται να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για να ενισχύσει τις εξαγωγές και ευρύτερα την εξωστρέφεια της.
Σε σχέση λοιπόν με τα παραπάνω, η κυβέρνηση έχει θέσει τους εξής φιλόδοξους και συγκεκριμένους στόχους:
- Αφενός, τη δραστική ελαχιστοποίηση του ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου έως το 2014,
- Αφετέρου, την ενίσχυση των εξαγωγών αγαθών, ώστε να φτάσουν από 10,3% του ΑΕΠ που είναι σήμερα σε 16% επί του ΑΕΠ έως το 2014.
Επομένως, στο ευρύτερο πλαίσιο της εξωστρέφειας, αναλαμβάνουμε δύο άμεσες πρωτοβουλίες:
Πρώτον, προχωρούμε τη συγχώνευση ΔΕΘ και Helexpo, με τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων Υπουργείων. Το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, θα παρουσιάσει το σχετικό νομοσχέδιο στο αμέσως επόμενο διάστημα. Από τη διαβούλευση που έγινε μέχρι στιγμής, υπάρχει μία σύγκλιση απόψεων, ώστε να μην ενταχθεί ο ΟΠΕ στο σχήμα. Επομένως, σε ό,τι αφορά τον ΟΠΕ και σε συνεργασία με τους ειδικούς της Ολλανδικής κυβέρνησης και της Task Force, προχωρούμε στη ριζική ανασυγκρότηση του Οργανισμού, έτσι ώστε να γίνει πιο σύγχρονος, πιο λειτουργικός και να προσαρμοσθεί στα ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα.
Δεύτερον, δημιουργείται και λειτουργεί άμεσα το Συντονιστικό Συμβούλιο Εξωστρέφειας με απόφαση του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά. Στόχος του είναι ο καλύτερος συντονισμός και η αποτελεσματικότερη διαχείριση των ζητημάτων εξωστρέφειας. Θα λειτουργεί υπό την προεδρεία του Υφυπουργού Ανάπτυξης, κ. Μηταράκη και θα συμμετέχουν Γενικοί Γραμματείς από τα συναρμόδια Υπουργεία: Εξωτερικών, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης, Τουρισμού, τη Γραμματεία Ενημέρωσης και θα υπάρχει επίσης εκπρόσωπος του Υπουργείου Μακεδονίας- Θράκης. Το Συμβούλιο θα συνεδριάζει τακτικά, κάθε δύο με τρεις εβδομάδες. Θα έχει ως στόχο την αποφυγή αλληλοκαλύπτόμενων δράσεων, αλλά και τη συνεργασία των Υπουργείων και των φορέων για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων στην προσπάθεια για εξωστρέφεια της οικονομίας.
Για να έρθουμε, όμως, τώρα πιο συγκεκριμένα στις εξαγωγές. Η Εθνική μας Στρατηγική για αυτές, στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες:
- Ο πρώτος άξονας συνίσταται στη διευκόλυνση εξωτερικού εμπορίου.
- Ο δεύτερος άξονας είναι η διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης της Ελλάδας, δηλαδή του αριθμού των εταιριών που εξάγουν και των προϊόντων που εξάγονται.
- Ο τρίτος άξονας αφορά την προώθηση των εξαγωγών. Στόχος είναι τα παραγόμενα προϊόντα να βρουν αγοραστές στο εξωτερικό, μέσω της επαναπροσέγγισης των παραδοσιακών προορισμών και τη διείσδυση σε νέες αναδυόμενες αγορές και δίκτυα.
Όπως γνωρίζετε, ήδη από τον Αύγουστο είχαμε θέσει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τις εξαγωγές. Την προηγούμενη εβδομάδα, λοιπόν, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση των πρωτοβουλιών μας, με τη συνεργασία των εμπειρογνωμόνων από την Οικονομική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ευρώπη. Που εξειδικεύεται σε θέματα Trade Facilitation – Single Window και έθεσε το βασικό πλαίσιο αλλαγών. Σήμερα, λοιπόν, 1η Νοεμβρίου, όπως ακριβώς είχαμε δεσμευθεί, θα σας παρουσιάσουμε το πλάνο δράσης μας σχετικά με τον πρώτο άξονα που συνίσταται στη διευκόλυνση του εξωτερικού εμπορίου. Που είναι η βάση για τνα υποστηριχθούν οι δύο άλλοι άξονες. Την πολιτική σε λεπτομέρειες για τους άξονες αυτούς θα την παρουσιάσουμε εντός του πρώτου τριμήνου του 2013, σύμφωνα και πάλι με το σχετικό χρονοδιάγραμμα.
Με τη διευκόλυνση του εξωτερικού εμπορίου, επομένως, και τα μέτρα που περιλαμβάνει ο σχετικός οδικός χάρτης, απλοποιούμε τόσο τις προ-τελωνειακές όσο και τις τελωνειακές διαδικασίες. Ενθαρρύνοντας τις εξαγωγές και διευκολύνοντας το διασυνοριακό εμπόριο για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Αναπτύσσουμε κυρίως δύο βασικές δράσεις:
- Αναθεωρούμε υφιστάμενες διαδικασίες και διεργασίες με σκοπό την ορθολογική οργάνωση και απλοποίησή τους, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Έτσι θα μειωθεί ο χρόνος και το διοικητικό κόστος για τις εταιρείες που εξάγουν.
- Και καθιερώνουμε σταδιακά ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, την υπηρεσία μίας στάσης για τη διευκόλυνση των εξαγωγών: Ενιαία θυρίδα – Single Window.
Αυτές οι δράσεις είναι απόλυτη αναγκαιότητα για την Ελλάδα σήμερα, που έχει μείνει πολύ πίσω σε σχέση με άλλες χώρες. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα: αυτή τη στιγμή, στα Κράτη Μέλη της Ε.Ε., το μέσο ποσοστό των προς εξαγωγή αγαθών που ελέγχονται από τα τελωνεία είναι μόλις στο 5% επί του συνόλου. Αντίθετα στην Ελλάδα, ελέγχεται το 40% των προς εξαγωγή αγαθών. Και αυτό συμβαίνει λόγω της ατελούς λειτουργίας του ηλεκτρονικού τελωνείου, του δυσλειτουργικού συστήματος εκτίμησης ρίσκου και της νοοτροπίας ελέγχων που επικρατεί. Καταλαβαίνετε, επομένως, πόσο κοστίζει αυτό σε χρόνο, χρήμα και διαφάνεια! Κάπως έτσι φτάνουμε, όπως είπα και προηγουμένως, μια απλή εξαγωγική διαδικασία στην Ελλάδα να χρειάζεται 19 ημέρες για να γίνει – εκ των οποίων οι 14 αφορούν τη γραφειοκρατία-, έναντι μόλις 10 για τις χώρες της Ε.Ε., κατά μέσον όρο. Σκεφτείτε πόσο πιο απλά θα ήταν τα πράγματα αν και εμείς ελέγχαμε μόνο το 5%. Θα εξασφαλίζαμε διαφάνεια, ασφάλεια συναλλαγών, και ταχύτητα.
Οι στόχοι μας, λοιπόν, με βάση τα μέτρα που σήμερα παρουσιάζουμε και θα αναλύσει μετά ο κ. Μηταράκης είναι:
Πρώτον, η μείωση του αριθμού των ημερών που χρειάζονται για τη διεκπεραίωση μίας εξαγωγής κατά 50% έως το 2015. Και συγκεκριμένα, από τις 19 ημέρες να πέσουμε στις 15 ημέρες, μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2013 και στις 10 ημέρες μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2014.
Δεύτερος στόχος, η μείωση του διοικητικού κόστους εξαγωγής κατά 20% έως το 2015. Αυτή τη στιγμή το κόστος ανά εμπορευματοκιβώτιο που εξάγεται από την Ελλάδα είναι στα 1.115 $, ενώ στην Ε.Ε., στα 1.009 $ ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, εμείς θέλουμε να πετύχουμε μείωση 10% εντός του τετάρτου τριμήνου του 2013 και 20% εντός του τετάρτου τριμήνου του 2014, δηλαδή να φτάσουμε στα 892 $ ανά μονάδα.
Τρίτος στόχος, είναι η καθιέρωση της Εθνικής Ενιαίας Θυρίδας , δηλαδή του one–stop–shop για τις εξαγωγές. Όπου όλες οι απλοποιημένες διαδικασίες θα είναι προσβάσιμες μέσω αυτής της θυρίδας, του Single Window . Με έναρξη το πρώτο τρίμηνο του 2015.
Θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι: προφανώς και η στρατηγική μας έχει ορίζοντα ετών. Όμως αναλύεται σε 25 συγκεκριμένες δράσεις, που θα σας παρουσιάσει μετά ο αρμόδιος Υφυπουργός, ο κ. Μηταράκης. Και κάθε μία από αυτές τις πρωτοβουλίες έχει διαφορετικό ορίζοντα ωρίμανσης. Επομένως, για να αρχίσουμε να βλέπουμε αποτελέσματα, δεν σημαίνει πως θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι λ.χ. το 2015. Υπάρχουν δράσεις όπως ,για παράδειγμα, οι ηλεκτρονικές πληρωμές τελωνείων ή ηλεκτρονική υποβολή συνοδευτικών εγγράφων σε αυτά, που και βραχυπρόθεσμες είναι και πολύ ευεργετικές επιπτώσεις θα έχουν στο χρόνο και το κόστος διεκπεραίωσης των εξαγωγών. Σύμφωνα, άλλωστε, με σχετική μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, για κάθε μία μέρα που μειώνεται ο χρόνος διεκπεραίωσης των διαδικασιών, επέρχεται αύξηση των εξαγωγών κατά 1%. Άρα, και ενδιάμεσα σε αυτήν την πορεία θα σημειώνεται πρόοδος. Στους πίνακες του Οδικού Χάρτη που θα λάβετε θα δείτε πλήθος γρήγορων νικών (quick wins). Σκοπεύουμε κάθε τρίμηνο να σας δηλώνουμε ότι προχωρήσαμε και ολοκληρώσαμε κάτι που διευκολύνει πρακτικά τις εξαγωγές.
Και γενικώς τα επιμέρους οφέλη που θα προκύψουν θα είναι πολύτιμα. Ενδεικτικά αναφέρω πως τα μέτρα θα ωφελήσουν την Ελλάδα, καθώς:
- Θα μειωθεί ο διοικητικός φόρτος και άρα θα αποδεσμευτούν πόροι και θα αυξηθεί η αποτελεσματικότητα
- Θα έχουμε ακριβέστερα στατιστικά στοιχεία και άμεση ενημέρωση, επομένως θα μπορούμε να επεμβαίνουμε εάν υπάρχει ανάγκη
- Θα διασφαλισθεί η ορθή απόδοση των εσόδων και θα ενισχυθεί η
ασφάλεια και η διαφάνεια στις διαδικασίες
- Θα βελτιωθεί η κουλτούρα τήρησης των κανόνων και η συμμόρφωση των συναλλασσομένων
Από την άλλη πλευρά θα ωφεληθούν ιδιαίτερα και οι εξαγωγείς, καθώς με αυτά επιτυγχάνεται:
- Ταχύτερος εκτελωνισμός (όχι ουρές στα τελωνεία)
- Ένα και μοναδικό -ηλεκτρονικό- σημείο συναλλαγής, αυτοματοποιημένες ηλεκτρονικές διαδικασίες υποβολής / ανταλλαγής δεδομένων & πληροφοριών
- Ταχύτερη και αμφίδρομη ενημέρωση/παρακολούθηση της ροής των διαδικασιών
Πρέπει όλοι να καταλάβουμε πόσο σημαντικά είναι αυτά τα μέτρα για την εθνική οικονομία. Με βάση μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΚΕΠΕ, Εάν όλα τα παραπάνω γίνουν όπως πρέπει –και εμείς εργαζόμαστε για αυτό- τότε θα έχουμε, μέχρι το 2015:
- Αύξηση κατά 10% της αξίας των εξαγωγών
- Αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,7%
- 80.000 νέες θέσεις εργασίας
Σχετικά με το κόστος αυτών των δράσεων, θέλω να σας ενημερώσω πως ο ακριβής προϋπολογισμός θα ανακοινωθεί κατά την εναρκτήρια φάση. Πάντως, σύμφωνα με την διεθνή εμπειρία, τις βέλτιστες πρακτικές και τα ελληνικά δεδομένα, ο συνολικός προϋπολογισμός για όλες τις δράσεις εκτιμάται στα 14.550.000 ευρώ περίπου. Οι πόροι για την χρηματοδότηση αναμένεται ότι θα καλυφθούν από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. και εργαζόμαστε σε αυτήν την κατεύθυνση.
Εμείς συνεχίζουμε την προσπάθεια που έχουμε ξεκινήσει από το καλοκαίρι, εργαζόμενοι εντατικά με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουμε θέσει. Ο οδικός χάρτης, άλλωστε, που σήμερα παρουσιάζεται είναι προϊόν εργασίας πολλών μηνών. Έχει γίνει υπό την εποπτεία οκτώ υπηρεσιακών παραγόντων, με συντονιστή από το Υπουργείο Ανάπτυξης, τον κ. Δημητριάδη και με τη συμμετοχή περίπου άλλων δεκαπέντε υπηρεσιακών παραγόντων από δέκα Υπουργεία. Πολύτιμη ήταν και η συμβολή των ειδικών εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κυβερνήσεων της Ολλανδίας και της Σουηδίας. Να σημειώσουμε ,επίσης, τη συνεργασία που είχαμε με τους Συνδέσμους Εξαγωγέων, τον ΣΕΒ και τους σχετικούς φορείς της αγοράς. Ασφαλώς, πολύ σημαντικός ήταν και ο συμβουλευτικός ρόλος της Task Force, στο να διαμορφωθεί αυτό το πλαίσιο πρωτοβουλιών για τη διευκόλυνση των εξαγωγών.
Βεβαίως, γνωρίζουμε πως όλα όσα εξαγγέλλουμε σήμερα, δεν θα είναι ευχάριστα σε ορισμένους, γιατί περιορίζει παρεμβάσεις και αθέμιτες πρακτικές. Προφανώς, η απλοποίηση του πλαισίου, η κατάργηση ενδιαμέσων σταδίων και ο περιορισμός των διαδικασιών, συνιστούν τομές. Ωστόσο, πρέπει να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα: την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Το πώς, δηλαδή, θα τονώσουμε τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητά μας.
Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε αυτές τις ρήξεις με το παρελθόν και να αναλάβουμε το πολιτικό κόστος, γιατί το απαιτούν οι καιροί, γιατί το χρειάζεται η Ελλάδα. Χρειαζόμαστε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για να δημιουργήσουμε νέες ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας. Και γενικώς, γνωρίζουμε καλά πως σήμερα δίνουμε μια δύσκολη μάχη. Δεν ωφελεί κανέναν πλέον να μην αποδέχεται την πραγματικότητα: η πατρίδα μας βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Όποιος αρνείται να δει την πραγματικότητα, απλώς θα ξεπερασθεί από αυτήν. Επομένως, εμείς δίνουμε αυτή τη μάχη με υπευθυνότητα, θάρρος και αποφασιστικότητα. Για να κρατήσουμε τη χώρα όρθια, μέσα στην Ευρώπη. Και για να επιστρέψει η Ελλάδα στο δρόμο της ανάκαμψης και της ανάπτυξης.
Σας ευχαριστώ.”
Δείτε την εισήγηση του Υφυπουργού ΑνΥπ Νότη Μηταράκη εδώ.
Δείτε τον Οδικό Χάρτη για τη διευκόλυνση των Εξαγωγών εδώ.
Δείτε το πλήρες κείμενο της Συν/ξης Τύπου με τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων εδώ.