«Πού Πάμε;» ήταν το ερώτημα το οποίο έθεσε ο Υπουργός Γεωργίας σε ανεξάρτητη επιστημονική επιτροπή την οποία κάλεσε να συντάξει μια έκθεση για το παρών και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας. Η επιστημονική επιτροπή, η οποία αποτελούνταν από διακεκριμένους καθηγητές πανεπιστήμιων ειδικευμένους στην αγροτική οικονομία, συνέταξε την έκθεση την οποία και παρέδωσε τον Οκτώβριο του 2002. Στην έκθεση που δημοσιεύεται στον επίσημο κόμβο του Υπουργείου Γεωργίας περιλαμβάνονται αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα. Ας δούμε μόνο επτά από αυτά:
· Η θεσμική οργάνωση για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας και της υπαίθρου χαρακτηρίζεται από πλήθος φορέων και ρυθμίσεων χωρίς όμως την αποτελεσματικότητα και την αναγκαία συνοχή.
· Στο επίπεδο της εφαρμογής της Αγροτικής Πολιτικής όπου εμπλέκονται τόσο το Υπουργείο Γεωργίας με τις υπηρεσίες του, όσο και οι εποπτευόμενοι φορείς, η ανεπάρκεια κυρίως στο επίπεδο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της ενημέρωσης και της διάδοσης των αποτελεσμάτων της αγροτικής έρευνας είναι από μακρού διαπιστωμένη.
· Τις τελευταίες δεκαετίες τον ρόλο του συμβούλου του αγρότη έχουν αναλάβει οι διακινητές αγροτικών εφοδίων, εφόσον οι συνεταιριστικές οργανώσεις δεν μπόρεσαν μέχρι σήμερα να καλύψουν την ανάγκη συμβουλευτικής στήριξης των αγροτών.
· Οι πληρωμές των επιδοτήσεων στους αγρότες παρουσιάζουν καθυστερήσεις όπως και η πληρωμή των αποζημιώσεων για φυσικές καταστροφές.
· Στο ζήτημα της διάθεσης των αγροτικών προϊόντων τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό της χώρας, αναφέρουν ότι οι κεντρικές αγορές δεν μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, ενώ οι αλυσίδες πολυκαταστημάτων και οι «χονδρέμποροι» είναι ρυθμιστές της αγοράς εις βάρος της τιμής που εισπράττουν οι αγρότες και της ποιότητας που αγοράζουν οι καταναλωτές.
· Οι συνεταιριστικές οργανώσεις έχουν οδηγηθεί σε πολύπλευρη κρίση παρά το γεγονός ότι ειδικά στην περίπτωση της ελληνικής γεωργίας που αποτελείται από μικρές και διάσπαρτες αγροτικές εκμεταλλεύσεις είναι απολύτως αναγκαίες.
· Το επίπεδο οργάνωσης και στελέχωσης με εξειδικευμένο προσωπικό των ερευνητικών ιδρυμάτων, όσο και το επίπεδο των εξοπλισμού που διαθέτουν και κυρίως το ύψος της χρηματοδότησης από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς δεν φαίνεται να επιτρέπει στα ερευνητικά ιδρύματα να ανταποκριθούν στην ταχύτητα των τεχνολογικών εξελίξεων στον χώρο της γεωργίας και των τροφίμων.
Μπορεί να είμαστε ικανοποιημένοι με τα πορίσματα αυτής της έκθεσης; Ασφαλώς όχι. Γιατί τα προβλήματα είναι υπαρκτά και μέρα με την μέρα μεγαλώνουν. Και όλα αυτά παρά τα τεράστια ποσά τα οποία έχουν εισρεύσει στην Ελλάδα από τα κοινοτικά ταμεία. Επίσης, γνωρίζουμε ότι στο μέλλον η ελληνική γεωργία έχει να αντιμετωπίσει τρεις σημαντικές προκλήσεις. Η πρώτη έχει σχέση με την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Η δεύτερη, αφορά την διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η τρίτη αφορά την απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου αγροτικών προϊόντων στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Προκλήσεις οι που ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για την ελληνική γεωργία.
Ο πρώτος που θα έπρεπε να λάβει σοβαρά υπόψη τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης είναι το Υπουργείο Γεωργίας. Ωστόσο, με τις κατά καιρούς δηλώσεις των διαφόρων αρμοδίων φαίνεται ότι τα προβλήματα αντιμετωπίζονται με αυταρέσκεια και χωρίς διάθεση για δυναμικές παρεμβάσεις. Είναι απαραίτητο το Υπουργείο να μετατραπεί σε ένα Υπουργείο Στρατηγείο. Σε ένα Υπουργείο που θα παίζει σωστά τους δύο ρόλους του. Να είναι σωστός διαπραγματευτής στις Βρυξέλες από την μια και σύμβουλος του αγρότη στο χωράφι από την άλλη. Σε ένα Υπουργείο το οποίο να δώσει τις κατευθύνσεις που χρειάζονται, στα έργα και όχι στα λόγια, για ένα νέο μοντέλο ολοκληρωμένης αγροτικής ανάπτυξης, την ενίσχυση των αναδιαρθρώσεων, την προώθηση και τυποποίηση των αγροτικών προϊόντων, την στήριξη της βιολογικής γεωργίας και την εκμετάλλευση όλων των ευκαιριών που δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση.