Σχετικά με τα προβλήματα απορρόφησης του ΕΣΠΑ

“Οι ρυθμοί απορρόφησης που παρουσιάζει το ΕΣΠΑ είναι χαμηλοί, σε μια εποχή που η χώρα έχει ανάγκη από ενίσχυση της ρευστότητας και της ανάπτυξης με κάθε τρόπο. Παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά απορρόφησής του εμφανίζονται τεχνητά αυξημένα, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Και αυτό το αισθάνεται πρώτη από όλους η ίδια η αγορά…” 

Ο υπεύθυνος Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Β’ Αθηνών κ. Κωστής Χατζηδάκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση, σχετικά με τα προβλήματα του ΕΣΠΑ:

1. Απόσταση μεταξύ επίσημων στοιχείων και πραγματικής απορρόφησης

Οι ρυθμοί απορρόφησης που παρουσιάζει το ΕΣΠΑ είναι χαμηλοί, σε μια εποχή που η χώρα έχει ανάγκη από ενίσχυση της ρευστότητας και της ανάπτυξης με κάθε τρόπο. Παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά απορρόφησής του εμφανίζονται τεχνητά αυξημένα, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Και αυτό το αισθάνεται πρώτη από όλους η ίδια η αγορά.

Η τεχνητή αύξηση της απορρόφησης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε δύο ειδών παρεμβάσεις: 
1. Στην αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε 85% αναδρομικά από το 2007 και σε 95% από τον Δεκέμβριο του 2011 για τις χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα δημοσιονομικά προβλήματα.
2. Στο «παρκάρισμα» πόρων σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, το “Εξοικονομώ κατ’ Οίκον”, το JEREMIE και το ΕΝΑΛΙΟ, που αύξησε τεχνητά την απορρόφηση του ΕΣΠΑ, χωρίς τα σχετικά κονδύλια να διοχετευθούν στην αγορά.  

Αναλυτικότερα:
1.Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση της Task Force (σελ 7) για τις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ: «Η επίτευξη του αποτελέσματος αυτού διευκολύνθηκε αρχικά με την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων σε 85%  και στη συνέχεια με τη νέα κανονιστική τροποποίηση που επέτρεψε την προσωρινή αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την ΕΕ σε 95%. Η τελευταία προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, και τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2011. Με βάση τις αιτήσεις πληρωμών που υπέβαλε η ελληνική πλευρά, η συνολική οικονομική επίπτωση από την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης (συγκεκριμένα 85%  που ακολουθήθηκε από επιπλέον 10%)  ισοδυναμεί με 958  εκατ. Ευρώ.»

2. Σχετικά με το “παρκάρισμα” κονδυλίων σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, το “Εξοικονομώ κατ’ Οίκον”, το JEREMIE και το ΕΝΑΛΙΟ: Τα κονδύλια αυτά καταγράφονται αμέσως ως απορροφηθέντα, αλλά μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό έχει διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία.

Συγκεκριμένα, τα Ταμεία Επιχειρηματικότητας, “Εξοικονομώ κατ’ Οίκον”, JEREMIE και  ΕΝΑΛΙΟ, έχουν απορροφήσει λογιστικά 1.141 εκ. ευρώ. Από αυτά, μέχρι σήμερα, μόνο μερικές δεκάδες έχουν διοχετευθεί στην αγορά. 

Αναλυτικότερα, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει φτάσει ακόμα στην αγορά ούτε 1 ευρώ από τα 460 εκατομμύρια που διαθέτει το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, ενώ μόλις 10 εκ. ευρώ έχουν δοθεί στους πολίτες ως προκαταβολές δανείων για το Πρόγραμμα “Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον”, που χρηματοδοτείται από το αντίστοιχο Ταμείο Χαρτοφυλακίου. Όσον αφορά δε στα προγράμματα του JEREMIE μόνο ένα προϊόν έχει αρχίσει να διοχετεύεται στην αγορά, από το οποίο έχουν εγκριθεί δάνεια ύψους 13,1 εκ. ευρώ.  

Η ίδια λογική “παρκαρίσματος” ακολουθείται και στα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας. Στην απορρόφηση των κονδυλίων υπολογίζονται και τα  35 εκ. ευρώ του Ταμείου Χαρτοφυλακίου «ΕΝΑΛΙΟ». Οι δράσεις, όμως, που θα χρηματοδοτηθούν τελικά από αυτό δεν έχουν ακόμα σχεδιαστεί και επομένως δεν έχουν υλοποιηθεί.  

Ο παρακάτω πίνακας απεικονίζει τις πραγματικές δαπάνες αν αφαιρεθούν τα ποσά που είναι παρκαρισμένα στα Ταμεία Χαρτοφυλακίου, αλλά και τα 958 εκατ. Ευρώ που προέκυψαν από την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε 95%.

Επομένως η απορρόφηση που θα υπήρχε χωρίς την διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (958 εκατ. ευρώ) και χωρίς το παρκάρισμα κονδυλίων  θα ήταν 5.988.276.355 ευρώ και επομένως 9 περίπου ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από αυτή που παρουσιάζεται σήμερα.

2. Ρευστότητα ΜΜΕ

Όλο αυτό το πρόβλημα με τα Ταμεία Χαρτοφυλακίου αντανακλάται στο γεγονός ότι τα ποσά που υπάρχουν διαθέσιμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μένουν αναξιοποίητα. Σύμφωνα με την Έκθεση της Task Force (σελ 13), «οι εκταμιεύσεις από τους υφιστάμενους μηχανισμούς στήριξης των εμπορικών τραπεζών που χορηγούν δάνεια σε ΜΜΕ ανήλθαν μόλις στο ποσό των 11 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το συνολικό ποσό 1280  εκατ.  ευρώ που ήταν διαθέσιμο στα τέλη του 2011.»

3. Παραχωρήσεις Αυτοκινητοδρόμων

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από τα πέντε (5) μεγάλα έργα του ΕΣΠΑ, τις παραχωρήσεις αυτοκινητοδρόμων,  που αντιστοιχούν  σε δαπάνη 3,2 δισεκ. ευρώ, τα τέσσερα (4) έχουν διακοπεί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ιονία Οδός, Ολυμπία οδός, Αυτοκινητόδρομος κεντρικής Ελλάδας). Οι επιπτώσεις από την διακοπή των εργασιών στα έργα αυτά είναι τεράστιες. Σύμφωνα με την Έκθεση της Task Force (σελ. 8) «η ολοκλήρωση των έργων αυτών θα σήμαινε σύμφωνα με εκτιμήσεις 30.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις απασχόλησης και θα συνέβαλλε στην τόνωση των επενδύσεων και της απασχόλησης που είναι τόσο απαραίτητη.»

4. Ουραγοί στα Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου

Στην Ελλάδα της κρίσης, όπου η ανεργία έχει εκτιναχθεί πάνω από το 20%, η άμεση αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου είναι περισσότερο από αναγκαία. Παρά την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα συνεχίζει να είναι ουραγός και να βρίσκεται στην 22η θέση μεταξύ των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Πίνακας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ποσοστά απορρόφησης κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο

* στο ποσοστό πληρωμών περιλαμβάνονται και οι προκαταβολές 7% που ορίζει ο
Κανονισμός της ΕΕ για τα Διαρθρωτικά Ταμεία