Το πρόβλημά μας παρουσιάζεται διεθνώς μεγαλύτερο από ό,τι είναι, για αυτό και η προσπάθεια που πρέπει να κάνουμε ισούται με μια αναπτυξιακή επανάσταση. Και πρέπει να ξεκινήσει χωρίς καθυστερήσεις.
Συνέντευξη του Κωστή Χατζηδάκη στην εφημερίδα Hellenic Mail και στο δημοσιογράφο Θάνο Σιαφάκα
20 Απριλίου 2011
Γίνεται, πλέον, σαφές ότι ο εξορθολογισμός των δημοσιονομικών και η ανάπτυξη είναι δύο δρόμοι τους οποίους πρέπει να τους βαδίσουμε ταυτόχρονα. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Πιστεύετε, πράγματι, ότι αποτελεί το αντίδοτο στην κρίση;
Πράγματι, η δημοσιονομική εξυγίανση και η ανάπτυξη πρέπει να προχωρήσουν μαζί. Φοβούμαι ότι το πρώτο προχωρεί ανεπαρκώς και το δεύτερο δεν προχωρεί καθόλου. Στη δημοσιονομική εξυγίανση δεν έχουν γίνει τα βήματα που πρέπει για τον περιορισμό της κρατικής σπατάλης και, από την άλλη, έχουν γίνει ελάχιστα σε σχέση με την πάταξη της φοροδιαφυγής.
Στον τομέα της ανάπτυξης χρειαζόμαστε ένα αναπτυξιακό σοκ. Διότι η χώρα, λόγω και των λανθασμένων κινήσεων που έγιναν από την κυβέρνηση την κρίσιμη ώρα, δίνει την εντύπωση μιας απολύτως κατεστραμμένης χώρας. Το πρόβλημά μας παρουσιάζεται διεθνώς μεγαλύτερο από ό,τι είναι, για αυτό και η προσπάθεια που πρέπει να κάνουμε ισούται με μια αναπτυξιακή επανάσταση. Και πρέπει να ξεκινήσει χωρίς καθυστερήσεις.
Όταν δανείζεται κάποιος, και σε αυτή την περίπτωση ο κάποιος είναι η Ελλάδα, και αυξάνεται το δημόσιο χρέος και, στην ουσία, το δάνειο αυτό οδηγείται στους πιστωτές και όχι στην ανάπτυξη, διερωτάται κανείς αν αυτό δημιουργεί συνθήκες αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης και μήπως η Ευρώπη και η τρόικα γενικότερα χρησιμοποίησαν μια συνταγή της δεκαετίας του ’90, όταν τότε υπήρχαν άλλες συνθήκες ανάπτυξης.
Είναι προφανές ότι οι λογαριασμοί της κυβέρνησης δεν βγαίνουν. Είναι, εξίσου, προφανές πια ότι και αυτά που έχει υποσχεθεί, ακόμα και αν σε ένα βαθμό εμείς δεν τα δεχόμαστε, δεν εφαρμόζονται καν. Για να λυθεί η εξίσωση, χρειαζόμαστε πρωτογενή πλεονάσματα, πάνω από 5%, ανάπτυξη γύρω στο 3% και να εφαρμοστεί το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων και της αξιοποίησης της περιουσίας, το οποίο από την ίδια την κυβέρνηση έχει προσδιοριστεί, πια, στα 50 δισεκατομμύρια. Οι αποκρατικοποιήσεις και η αξιοποίηση της περιουσίας παραμένουν μαγική εικόνα. Από τα πρωτογενή πλεονάσματα βρισκόμαστε ακόμα μακριά, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάζονται στη δημοσιονομική εξυγίανση, και όσον αφορά στην ανάπτυξη βλέπετε ότι είμαστε μέσα σε μια μεγάλη ύφεση.
Γίνεται συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους. Υπάρχει καλή και κακή αναδιάρθρωση; Και τι σημαίνει για την καθημερινότητα του πολίτη η αναδιάρθρωση;
Δεν θα έπρεπε να συζητάμε γύρω από αυτό το θέμα. Η αναδιάρθρωση είναι μία επώδυνη λύση τόσο για τις τράπεζες όσο και για τα ασφαλιστικά μας ταμεία. Αυτό που θα έπρεπε να συνεχίσει να κάνει η κυβέρνηση είναι να εφαρμόσει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα εξόδου από την κρίση. Δυστυχώς, φαίνεται ότι στην ανηφορική διαδρομή που βρισκόμαστε η κυβέρνηση έχει λιποψυχήσει. Φαντάζει σαν τα καύσιμά της να τελειώνουν. Όμως, η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να πετύχει, είμαστε καταδικασμένοι να ανέβουμε στην κορυφή.
Εσείς, από την πλευρά σας, θα στηρίξετε το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθερότητας; Στη σκακιέρα των αποκρατικοποιήσεων εντάσσονται και ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ, ο ΟΠΑΠ. Τι λέτε για όλα αυτά;
Δεν έχει παρουσιαστεί ακόμα το πρόγραμμα. Αντιλαμβάνομαι ότι παρουσιάζονται οι γενικές αρχές. Το πρόβλημα με την κυβέρνηση είναι ότι δεν έχει κάνει την αυτοκριτική της και δεν έχει αναπροσανατολίσει την πολιτική της σε μια πιο αναπτυξιακή κατεύθυνση. Ακολουθούμε μια πολιτική που βαθαίνει την ύφεση και, ως εκ τούτου, καθώς το δημόσιο χρέος μετριέται ως ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, το οποίο πέφτει, το χρέος της χώρας συνεχώς ανεβαίνει. Η ανάπτυξη, φυσικά, δεν διατάσσεται. Απαιτεί συγκεκριμένες πολιτικές που, όμως, δεν ακολουθούνται από την κυβέρνηση. Οι αποκρατικοποιήσεις, η αξιοποίηση της περιουσίας, ένα μεγάλο πρόγραμμα για τη θερινή κατοικία, η μετατροπή της Ελλάδας σε διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, η έμφαση στην καινοτομία είναι πολιτικές που, αθροιστικά και συνδυαστικά, μπορεί να δημιουργήσουν μια καινούργια εικόνα για την Ελλάδα. Δυστυχώς, η κυβέρνηση, μέχρι σήμερα, δεν έχει κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Υπάρχει η εκτίμηση ότι η Νέα Δημοκρατία ως κυβέρνηση, ενώ έβλεπε το παγόβουνο και έπρεπε να στρίψει το τιμόνι αμέσως, έλεγε «άστο για αργότερα». Συμφωνείτε με αυτή την εκτίμηση;
Δεν αρνούμαι σε καμία περίπτωση ότι θα έπρεπε να έχουμε κυβερνήσει πιο αποφασιστικά, πιο αποτελεσματικά, πιο ευρωπαϊκά. Δεν ήμασταν σε λάθος κατεύθυνση, όμως δεν ήμασταν όσο αποφασιστικοί θα έπρεπε στις διαρθρωτικές αλλαγές και στις μεταρρυθμίσεις που χρειαζόταν ο τόπος. Το άσχημο είναι ότι πάνω στην κρίσιμη ώρα ο κ. Παπανδρέου συμπεριφέρθηκε σαν τον γιατρό που έδωσε τηγανιτά σε έναν ασθενή με υψηλό πυρετό. Αυτό επιδείνωσε το πρόβλημα, η Ελλάδα βρέθηκε στο ραντάρ των αγορών και αυτή την ώρα πρέπει να καταβληθεί δυσανάλογα μεγάλη προσπάθεια για να επανέλθει η χώρα σε μία ομαλή τροχιά.
Τον περασμένο Δεκέμβριο υποστήκατε μία βίαιη επίθεση στο κέντρο της Αθήνας. Βλέπετε να κλιμακώνονται τα φαινόμενα βίας εναντίον των πολιτικών προσώπων;
Εγώ προσωπικά δεν αισθάνομαι κανένα μίσος για αυτούς που μου επιτέθηκαν. Θεωρώ, όμως, ότι η βία δεν αποτελεί λύση για τα προβλήματά μας. Μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση στη χώρα. Και θεωρώ πως όλοι, με πρώτο το πολιτικό σύστημα, πρέπει να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό για να μπορέσει ξανά η Ελλάδα να σταθεί όρθια στα πόδια της. Νομίζω πως η μετριοπάθεια και μια κουλτούρα συνεννόησης και διαλόγου μπορεί να βοηθήσουν, από την πλευρά τους, στην ταχύτερη έξοδο της Ελλάδας από τη μεγάλη δίνη.