«Ο καλός Σαμαρείτης δεν επρόκειτο να μείνει στην ιστορία αν δεν είχε προηγουμένως χρήματα για να μοιράσει. Επομένως, δεν πρέπει να κάνουμε πλειοδοσία κοινωνικής ευαισθησίας. Η ευαισθησία όλων μας είναι, νομίζω, δεδομένη, καθώς όλοι προερχόμαστε από τον λαό και ψηφιζόμαστε από τους πολίτες. Το ζητούμενο είναι η κοινωνική αποτελεσματικότητα».
Χωρίς την πίεση του υπουργικού θώκου, ο Κωστής Χατζηδάκης μιλά για την κοινωνική πολιτική και για την οικονομική πραγματικότητα: «Ενα παλαιό σύνθημα στη Νομική έλεγε ότι εκτός από τον σοσιαλισμό υπάρχει και η μοναξιά. Και σήμερα το ΠΑΣΟΚ πρέπει να καταλάβει πως, εκτός από τις όποιες καλές προθέσεις του, υπάρχει και η αδήριτη πραγματικότητα. Η οποία, όπως συχνά σημείωνε ο Μιτεράν, είναι ξεροκέφαλη». Ο βουλευτής της Ν.Δ. υποστηρίζει ότι η συναίνεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης στα θέματα της οικονομίας αποτελεί «εθνική επιταγή», εκφράζει την πεποίθησή του ότι η Ντόρα Μπακογιάννη θα δουλέψει για τις ιδέες και τις θέσεις της Νέας Δημοκρατίας, κάνει την κριτική του για την πενταετή διακυβέρνηση του κόμματός του και χαρακτηρίζει την κυβέρνηση «αμφίθυμη, μπερδεμένη και κουρασμένη» .
Κύριε υπουργέ, παρότι στηρίξατε την κ. Μπακογιάννη τοποθετηθήκατε από τον κύριο Σαμαρά αρμόδιος στον τομέα της Ανάπτυξης…
«Πράγματι είχα στηρίξει ανοιχτά την κ. Μπακογιάννη, ξεκαθαρίζοντας από τότε ότι την επόμενη μέρα θα προχωρούσαμε όλοι μαζί, ενωμένοι. Ούτως ή άλλως ήταν αυτονόητο πως ως βουλευτής θα προσπαθούσα να ανταποκριθώ με τον καλύτερο τρόπο στα καθήκοντά μου. Δεν επεδίωξα την τοποθέτησή μου σ’ αυτήν τη συγκεκριμένη θέση. Ωστόσο, η θέση του τομεάρχη για θέματα ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας μου δίνει τη δυνατότητα να έχω την ευθύνη, για λογαριασμό της Νέας Δημοκρατίας, σε μια σειρά από θέματα τα οποία τυχαίνει, λόγω της προηγούμενης υπουργικής μου θητείας, να γνωρίζω».
Τι σημαίνει αυτό το άνοιγμα Σαμαρά, όταν και άλλοι συνάδελφοί σας πήραν θέση υπέρ της κ. Μαπακογιάννη;
«Δεν μπορώ εγώ να απαντώ για λογαριασμό του κ. Σαμαρά. Ο ίδιος έχει τοποθετηθεί για το συγκεκριμένο θέμα, λέγοντας ότι επιδιώκει να αξιοποιήσει στελέχη που τον ψήφισαν αλλά και στελέχη που δεν τον ψήφισαν. Ετσι κι αλλιώς πάντως είναι προφανές: στη Νέα Δημοκρατία δεν περισσεύει κανένας και χρειάζεται αξιοποίηση όλων ανάλογα με τις ικανότητές τους».
Πώς σχολιάζετε την άρνηση της κ. Μπακογιάννη να αναλάβει τον τομέα Πολιτισμού και Παιδείας;
«Η προσωπική μου εντύπωση είναι ότι, για λόγους που έχουν να κάνουν με την προσωπική της πολιτική διαδρομή, η κ. Μπακογιάννη δεν ήθελε να αναλάβει οποιοδήποτε κομματικό αξίωμα. Είμαι παράλληλα βέβαιος ότι η κ. Μπακογιάννη θα είναι στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας που θα κάνει η Ν.Δ. Αλλωστε είναι ένα στέλεχος μεγάλης εμβέλειας, που δεν χρειάζεται ούτε στη Βουλή ούτε στα ΜΜΕ να έχει ένα κομματικό αξίωμα για να υποστηρίξει τις θέσεις μας».
Μήπως η άρνησή της δημιουργήσει προβλήματα και νέα δεδομένα… στο κόμμα;
«Η κ. Μπακογιάννη θα δουλέψει για τις ιδέες και τις θέσεις της Νέας Δημοκρατίας. Το ζητούμενο από ‘δώ και πέρα είναι η πολιτική αξιοπιστία της παράταξης. Πριν από τις εσωκομματικές εκλογές είχα μιλήσει για μερικές βασικές προϋποθέσεις που θεωρώ ουσιώδεις. Τις ίδιες προϋποθέσεις θεωρώ αναγκαίες και τώρα. Τη δημιουργική ενότητα, με την αξιοποίηση, δηλαδή, του κατάλληλου ανθρώπου στην κατάλληλη θέση. Το να παραμείνουμε σταθεροί στην καραμανλική παράδοση της υπευθυνότητας και της σοβαρότητας. Να υπερασπιστούμε με σθένος τις ιδέες μας. Να τοποθετηθούμε ξεκάθαρα σε όλα τα μεγάλα θέματα της εποχής μας. Να είμαστε ένα βήμα μπροστά από το ΠΑΣΟΚ σε ζητήματα όπως η διαφάνεια και ο θεσμικός εκσυγχρονισμός. Πιστεύω πως θα κινηθούμε πραγματικά προς αυτή την κατεύθυνση».
Την κριτική του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για την οικονομία πώς την είδατε;
«Ο κ. Μητσοτάκης θεώρησε χρέος του να επαναλάβει ακόμα μια φορά, δεδομένης και της οικονομικής συγκυρίας, τις πάγιες θέσεις του για την οικονομία. Οσοι παρακολουθούν ενεργά την πολιτική ζωή, θυμούνται παρόμοιες τοποθετήσεις του στο παρελθόν. Ολοι όσοι συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα είναι φυσικό να τοποθετούνται όταν υπάρχουν σοβαρές εξελίξεις. Ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος δεν συμμετέχει εδώ και πολλά χρόνια στην καθημερινή κομματική ζωή, έχει τη δυνατότητα να διατυπώνει τις θέσεις του με μεγαλύτερη άνεση, συμβάλλοντας με την πείρα του στην αναζήτηση και εξεύρεση των καλύτερων λύσεων».
Ο φιλελευθερισμός μπορεί να έχει και κοινωνικό πρόσωπο;
«Προσωπικά είμαι φιλελεύθερος για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι γιατί υποστηρίζω με πάθος την ελευθερία του ατόμου σε κάθε της έκφραση. Ο δεύτερος είναι γιατί θεωρώ πως μέσα από την ελεύθερη οικονομία διαμορφώνονται στην πράξη κι όχι στα λόγια οι προϋποθέσεις για να ασκήσουμε κοινωνική πολιτική. Δεν δημιουργούνται δουλειές χωρίς επενδύσεις και επενδύσεις χωρίς ανταγωνιστικότητα».
Σας ικανοποίησαν οι θέσεις του Αντώνη Σαμαρά για την οικονομία;
«Ο κ. Σαμαράς μίλησε για την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας, για την απενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας, για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Εχει επίσης σταθεί, ιδιαίτερα αυτές τις μέρες, στην ανάγκη να ακολουθηθεί μια πραγματικά υπεύθυνη πολιτική από την κυβέρνηση, προσφέροντας τη συναίνεση της Νέας Δημοκρατίας. Ιδιαίτερα έχει γι’ αυτό τον λόγο σημειώσει την ανάγκη να προχωρήσει η κυβέρνηση με αποφασιστικότητα και συγκεκριμένο σχέδιο προς την κατεύθυνση της περιστολής της σπατάλης, της πάταξης της φοροδιαφυγής και της προώθησης συγκεκριμένων διαρθρωτικών αλλαγών».
Τι περιμένετε από την κυβέρνηση;
«Να μη σπαταλήσει άλλο το απόθεμα εμπιστοσύνης που εκ των πραγμάτων έχει κάθε νεοεκλεγμένη κυβέρνηση, αλλά να εκμεταλλευθεί και την υπεύθυνη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει συχνά. Φοβούμαι όμως ότι δεν συμβαίνει επίσης συχνά μια τόσο καινούργια κυβέρνηση να φαίνεται ήδη τόσο αμφίθυμη, μπερδεμένη και κουρασμένη».
Πριν από λίγες ημέρες ο Μιχάλης Λιάπης δήλωσε πως πρέπει η Ν.Δ. να στηρίξει τα μέτρα της κυβέρνησης. Συμφωνείτε;
«Εμείς δεν επενδύουμε στον λαϊκισμό. Επενδύουμε στη σοβαρότητα και στην υπευθυνότητα. Περιμένουμε όμως κάτι τέτοιο να κάνει και η κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός θα πρέπει να πάψει να είναι ισορροπιστής ανάμεσα στις διαφορετικές απόψεις των οικονομικών υπουργών του. Πρέπει να περάσει στην εφαρμογή ουσιαστικών, ρεαλιστικών και, θα έλεγα, ευρωπαϊκών πολιτικών. Εδώ δεν κρινόμαστε ούτε από πολιτικούς μας φίλους ούτε από επικοινωνιολόγους».
Στον απολογισμό που κάνατε ως κόμμα, λάθη διαπιστώσατε;
«Ηταν ξεκάθαρο από την προεκλογική πλατφόρμα της Ν.Δ. ότι έχουμε προχωρήσει ήδη σε μια τίμια αυτοκριτική για το κυβερνητικό μας παρελθόν. Στις μέρες της Ν.Δ. υπήρξε αύξηση του ΑΕΠ, πρόοδος σε σχέση με την πραγματική σύγκλιση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. και ενίσχυση της απασχόλησης, προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών όπως αυτές της Εμπορικής, της Ολυμπιακής, του ΟΛΠ. Ωστόσο, δεν ήμασταν όσο αποφασιστικοί θα έπρεπε στον περιορισμό των δημόσιων δαπανών, στην πάταξη της φοροδιαφυγής και στην προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών, όπως για παράδειγμα το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων».
Σήμερα στην οικονομία ποιοι πρέπει να είναι οι άξονες για ανάκαμψη και ανάπτυξη;
«Η ανάπτυξη δεν διατάσσεται. Είναι κοινός τόπος όλων των πολιτικών παρατάξεων. Ομως πρέπει να συντρέχουν μερικές βασικές προϋποθέσεις. Πρέπει τα δημόσια οικονομικά να μη λειτουργούν ως ανατρεπτικός παράγων της προόδου του τόπου. Γι’ αυτό πρέπει να τιθασευθεί το δημόσιο χρέος. Πρέπει, επίσης, να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για να γίνει η οικονομία μας πιο ανταγωνιστική. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με ένα κράτος που παριστάνει τον επιχειρηματία, ούτε με εκτεταμένη γραφειοκρατία και διαφθορά. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Μπορούμε να δούμε επιτέλους πετυχημένα παραδείγματα άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Οι “τρίτοι δρόμοι”, και οι μαγικές συνταγές, που δυστυχώς ακόμα αποτελούν πειρασμούς για την κυβέρνηση, είναι πορεία προς την καταστροφή. Βλέποντας και τις αντιδράσεις των αγορών τις τελευταίες μέρες, φοβούμαι πως η κυβέρνηση έχει προσβληθεί από το σύνδρομο του Τιτανικού. Το πλοίο ξεκινάει να μπάζει νερά κι εκείνοι νομίζουν ότι θα διορθώσουν τα προβλήματα με την προώθηση της μεσογειακής διατροφής και την εξάντληση αρκετών μηνών στην εξέταση βιογραφικών, προκειμένου να πληρωθούν καίρια κυβερνητικά πόστα».
Εκτιμάτε ότι το πάγωμα των μισθών είναι λύση για διέξοδο από την οικονομική κρίση;
«Η πρόταση που κατέθεσε η Ν.Δ. πριν από τις εκλογές, ειδικά για τους χαμηλόμισθους, ήταν πιο θετική από το σενάριο που φαίνεται να προκρίνει το ΠΑΣΟΚ. Ομως, αντί να ρωτάει κάποιος τη Ν.Δ. για τις θέσεις της για το συγκεκριμένο ζήτημα, καλό είναι να ρωτήσει το ΠΑΣΟΚ. Διότι, ενώ είναι κυβέρνηση, έχουν τις τελευταίες μέρες διατυπώσει τουλάχιστον τρεις διαφορετικές απόψεις επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Οταν το ΠΑΣΟΚ διατυπώσει μία -και ελπίζω οριστική- θέση για το θέμα, τότε θα τοποθετηθούμε με σαφήνεια και με λεπτομερειακό τρόπο».
Μπορούν κυβέρνηση και αντιπολίτευση να συναινέσουν και σε άλλα θέματα πέραν της διαφθοράς;
«Νομίζω πως η συναίνεση, με δεδομένη και την κρισιμότητα των στιγμών, είναι εθνική επιταγή. Δεν θα πάμε όμως εκεί μόνο επειδή η συναίνεση ακούγεται ωραία ως λέξη, αλλά επειδή πραγματικά όλοι μας θα αποφασίσουμε πως, σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία, αξίζει να βρούμε ένα πεδίο συνεννόησης σε μερικά βασικά θέματα. Ενα από αυτά τα θέματα μπορεί να είναι και η οικονομία. Αρκεί η κυβέρνηση να αποφασίσει να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις και να κινηθεί σε μια υπεύθυνη κατεύθυνση».
