Δημοσιογράφος: Τι ακριβώς προωθείται στον ΟΣΕ; Μιλάμε για μία δέσμη μέτρων, πολύ σημαντική, κ. Υπουργέ που ουσιαστικά αλλάζει το προφίλ του ΟΣΕ.
-ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πρέπει να ξέρουμε κατ’ αρχήν ότι ο ΟΣΕ είναι ο πιο προβληματικός οργανισμός σιδηροδρόμων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και μάλιστα μακράν χωρίς καμία σύγκριση με τον επόμενο. Υπάρχουν κάποιοι ελλειμματικοί οργανισμοί σε κάποιες χώρες της ΕΕ και κάποιοι άλλοι κερδοφόροι. Τόσο όμως ελλειμματικός διαχρονικά όσο είναι ο ΟΣΕ δεν υπάρχει κανένας άλλος στην Ευρώπη.
Ερώτηση: Περίπου στα 7 δις. κ. Υπουργέ υπολογίζεται το έλλειμμα;
Υπουργός: Ναι αυτή την ώρα σε 7 δις. ευρώ. Το άσχημο είναι ότι αυτό το έλλειμμα αυτοτροφοδοτείται, διότι έτσι όπως είναι πια η δομή του,…το 1/3 πάει για το λειτουργικό κόστος, εκ των οποίων το 80% πάει για τους μισθούς, το υπόλοιπο 1/3 πάει για επενδύσεις, για να γίνει το δίκτυο και το υπόλοιπο 1/3 πάει για την πληρωμή του προηγούμενου χρέους. Άρα υπάρχει αυτό το φαινόμενο της αυτοτροφοδότησης. Και εκείνο για το οποίο εμείς δεσμευτήκαμε είναι ότι θα κάνουμε μία καλύτερη προσπάθεια για τη διαχείριση του χρέους εφαρμόζοντας σύγχρονες χρηματοοικονομικές αρχές, ας μην κουράσουμε τους ακροατές σας με συγκεκριμένα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε. Κυρίως όμως θα δώσουμε την έμφαση στους δύο βασικούς λόγους αιτίες που δημιουργούν το έλλειμμα, που είναι τα χαμηλά έσοδα και τα πολύ υψηλά έξοδα.
Ερώτηση: Οι ακροατές θα πουν ότι τα χαμηλά έσοδα και τα μεγάλα ελλείμματα είναι αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο είχε διοικηθεί ο ΟΣΕ.
Υπουργός:
Σωστό είναι αυτό. Εγώ δεν θέλω να πω ότι όλα είχαν γίνει τέλεια ούτε θέλω να πω το αντίθετο, ότι όλα είχαν γίνει λάθος. Είχαν γίνει και σωστά πράγματα, αλλά είχαν γίνει και μεγάλα λάθη, τα οποία αποτυπώνονται σε αυτήν την εικόνα που βλέπουμε. Το ζήτημα είναι ότι προσωπικά εγώ είμαι καταδικασμένος να βρω κάποια λύση. Και δυστυχώς μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Και το ξεκαθάρισα και χθες ούτε και οι λύσεις που παρουσιάζουμε θα έχουν αποτελέσματα αύριο το πρωί. Μακάρι να είχα. Εγώ θα ήμουν ο πρώτος που θα το ήθελα. Δυστυχώς όμως αυτά δεν γίνονται σ’ αυτόν εδώ τον κόσμο. Δεσμευτήκαμε όμως να έχουμε μέχρι το 2010 έναν περιορισμό του λειτουργικού ελλείμματος,
που το 2007 ήταν 455 εκατ. ευρώ,
στα 80 εκατ. ευρώ το 2010. Και αυτό όχι μόνο γιατί ο ΟΣΕ πρέπει προφανώς να μην είναι ελλειμματικός και να μην φορτώνει τα βάρη του στους φορολογούμενους αλλά και γιατί το 2010 τα πράγματα αλλάζουν στην ΕΕ και ο ΟΣΕ δεν θα μπορεί πια να δανείζεται με κρατικές εγγυήσεις. Άρα τα πράγματα θα σφίξουν ακόμα περισσότερο στον Οργανισμό. Κάνουμε λοιπόν μία προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση, η οποία εξειδικεύεται με πολλά μέτρα. Ένα από τα μέτρα αυτά είναι η εκλογίκευση των δρομολογίων. Δεν θα μείνει καμιά γωνιά της Ελλάδας ακάλυπτη, αλλά, προφανώς δεν έχουμε λόγο να κάνουμε δρομολόγια προς κάποια περιοχή, 4, 5, 6 την ημέρα όταν αυτά τα δρομολόγια μεταφέρουν 4 και 6 επιβάτες. Έχουμε τέτοιες καταστάσεις.
Ερώτηση: Από την δέσμη μέτρων που έχετε εξαγγείλει και η οποία θα δείξει το όποιο της αποτέλεσμα το 2010 αυτά τα δύο θέματα που φαίνεται να αγγίζουν άμεσα αύριο το πρωϊ με την εφαρμογή των προγραμμάτων και την έναρξη υλοποίησης τους, τους καταναλωτές είναι δύο, το ένα είναι αυτό που περιγράψατε δηλαδή ο εξορθολογισμός των δρομολογίων στις ζημιογόνες γραμμές για τον ΟΣΕ αλλά για κάποιους ενδεχομένως να είναι χρήσιμες γραμμές, θα μου πείτε για αυτούς τους
4-5;
Υπουργός: Με συγχωρείτε για αυτούς τους 4-5 θα μπορούσε ο οργανισμός
να βάλει ταξί να τους μεταφέρει. Να είμαστε και λογικοί διότι κερδίζουμε 123€
σε κάποια δρομολόγια, το μήνα 123 €
και για τους 2 μισθούς των μηχανοδηγών πληρώνει ο ΟΣΕ
το μήνα πάνω από 20,000 €. Αυτό είναι τρελό πράγμα, δηλαδή δεν αντέχει σε καμία λογική. Δεν νομίζω ότι ψηφίζετε πολιτικούς και τοποθετεί ο Πρωθυπουργός Υπουργούς για να συνεχίζουν τέτοιου είδους παλαβομάρες. Σας είπα, δεν θα μείνει
καμιά περιοχή
της Ελλάδος ακάλυπτη, αλλά θα κάνουμε
τέτοιου είδους
παρεμβάσεις και από την άλλη πλευρά
θα αυξήσουμε τη συχνότητα των δρομολογίων εκεί που πραγματικά υπάρχει ζήτηση, δηλαδή Αθήνα – Θεσσαλονίκη ή στον Προαστιακό. Στον Προαστιακό μένανε στις αρχές του καλοκαιριού
επιβάτες έξω από τις αποβάθρες. Είναι λογικό; Και να έχουμε τα τρένα μας σε περιοχές που δεν έχουν μέσα κανέναν επιβάτη; Θα βάλουμε λοιπόν έναν σύμβουλο από το εξωτερικό με εμπειρία
για να καταρτίσει ένα καινούργιο πρόγραμμα δρομολογίων.
Ερώτηση: Το άλλο που φοβάται ο καταναλωτής – πελάτης του ΟΣΕ είναι την αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων.
Υπουργός: Είχε να γίνει αύξηση, ουσιαστικά εδώ και 8 χρόνια δηλαδή από το 2000. Και παρουσίασα
έναν συγκριτικό πίνακα
όπου οι τιμές
των ΚΤΕΛ είναι πολλές φορές σχεδόν διπλάσιες ή και υπερδιπλάσιες από τις τιμές
των σιδηροδρόμων. Σε κάθε περίπτωση οι τιμές της ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα είναι κάτω από τις
τιμές των ΚΤΕΛ. Περί αυτού δεν γίνεται λόγος. Αλλά από την άλλη πλευρά που θα βρούμε τα έσοδα; Πως θα περιορίσουμε τα ελλείμματα; Θα τα φέρει ο κ. Αλογοσκούφης
από το σπίτι του; Ή θα βάλουμε να τα πληρώνουν άνθρωποι που δεν χρησιμοποιούν τα τρένα; Ένα μέρος
του κόστους θα πάει στους επιβάτες. Και πρέπει επίσης να σας πω ότι αυτή την ώρα σε όλη την Ευρώπη ο ΟΣΕ έχει τα φθηνότερα δρομολόγια από όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Και ακριβώς επειδή μας ενδιαφέρει να έχουμε
όχι μόνο παραπάνω έσοδα αλλά και παραπάνω επιβάτες για να εξυπηρετήσουμε αυτόν τον στόχο, θα κάνουμε
μια επιθετική πολιτική ως προς αυτή την κατεύθυνση, το λεγόμενο «yield management» δηλ
εάν βλέπουμε ότι έχουμε σε κάποιες διαδρομές
άδεια τρένα με λίγους επιβάτες θα κατεβάζουμε όπως κάνουν οι αεροπορικές εταιρείες τα τιμολόγια τις τελευταίες μέρες
ή την τελευταία εβδομάδα έτσι ώστε να γίνεται μία επίθεση στην αγορά, προκειμένου τα τραίνα να πηγαίνουν γεμάτα. Δηλαδή θα έχουμε μία πιο ευέλικτη, σύγχρονη ευρωπαϊκή πολιτική στον συγκεκριμένο τομέα.
Ερώτηση: Δείχνει ότι θα υπάρξει ένας διαφορετικός συντονισμός σχεδιασμός.
Υπουργός: Προσπαθούμε να βάλουμε μία επιχειρηματική λογική, σε κάθε περίπτωση, σεβόμενοι το δημόσιο χαρακτήρα του ΟΣΕ και τις υποχρεώσεις της λεγόμενης καθολικής υπηρεσίας, για να καλύπτουμε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ερώτηση: Τον δημόσιο χαρακτήρα που θίγετε εδώ είναι ένα αγκάθι διότι σε πολλές αντιπολιτευόμενες εφημερίδες διαβάζουμε σήμερα για την προετοιμασία ιδιωτικοποίησης των κερδοφόρων γραμμών, ότι προετοιμάζεται η μετάβαση του ΟΣΕ σε ιδιώτες κοκ.
Υπουργός: Για κάθε ένα ευρώ που εισπράττει ο Οργανισμός αυτός χάνει πέντε ευρώ. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι μόνο ένας τρελός για δέσιμο θα μπορούσε να αγοράσει τον Οργανισμό. Και είπα και σε κάποιους συναδέρφους σας που με ρώτησαν χθες. Εδώ υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για κριτική σε όλες τις κυβερνήσεις για αυτόν τον Οργανισμό από τα στοιχεία που εγώ ο ίδιος κ. Μονεμβασιώτη, που σας είπα και σας παρουσίασα τώρα φαίνεται ότι έχουν γίνει πραγματικά λάθη από όλους. Γιατί έχουμε αυτή την έμμονη ιδέα ορισμένοι με την ιδιωτικοποίηση; Αν μιλούσαμε για την Ολυμπιακή βεβαίως δεν το κρύψαμε ποτέ. Θέλουμε να κάνουμε αποκρατικοποίηση. Εδώ δεν υπάρχει θέμα αποκρατικοποίησης. Και να θέλαμε να κάνουμε δεν υπάρχει περιθώριο. Αυτό το
οποίο προσπαθούμε να κάνουμε είναι να βελτιώσουμε τα οικονομικά μεγέθη του Οργανισμού, πολλές φορές κάνοντας κάποιες συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στα κατασκευαστικά. Όπως γίνεται αυτή την ώρα, ας πούμε σε ένα σχολείο, διότι γίνονται πολλά σχολεία με συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και υπάρχει μία μέθοδος, που το κράτος καταβάλει αυτά που έχει να καταβάλει σε ένα βάθος χρόνου, το λεγόμενο availability payments. Το ίδιο θα κάνουμε και στην περίπτωση του ΟΣΕ σε κάποια δίκτυα, όπου πιστεύουμε ότι υπάρχει πιθανότητα να πετύχουμε, διότι δεν είναι βέβαιο ότι θα πετύχουμε. Τέτοιο δίκτυο είναι το δίκτυο που Προαστιακού. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιδιώτης εκχωρεί το δίκτυο, όπως και στο σχολείο, δεν σημαίνει ότι ο ιδιώτης που το κατασκευάζει, κάνει και το μάθημα. Απλά το κατασκευάζει. Να μην κάνουμε τέτοιες συγχύσεις. Επίσης κάνουμε κάποιες άλλες οργανωτικές παρεμβάσεις στον ΟΣΕ, που είναι υποχρέωση μας από το κοινοτικό δίκαιο, δηλαδή ανεξαρτητοποιούμαι την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την οποία παράλληλα τη θωρακίζουμε, διότι από εδώ και πέρα θα ελέγχεται συνέχεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να μην παίρνει τις λεγόμενες παράνομες κρατικές ενισχύσεις. Δεν θέλουμε λοιπόν η ΤΡΑΙΝΟΣΕ να γίνει νέα Ολυμπιακή. Και επίσης κάνουμε άλλες θεσμικές παρεμβάσεις μέσα στον Οργανισμό. Περιορίζουμε τις εταιρείες του Ομίλου από πέντε σε τρεις και η ΕΡΓΟΣΕ, η εταιρεία, που κατασκεύαζε μέχρι τώρα τα συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα του ΟΣΕ θα κατασκευάζει όλα τα έργα. Είναι μία πιο ευέλικτη εταιρεία, πιο επιτυχημένη με τον ΟΣΕ αυτόν καθ’ αυτόν στην κατασκευή έργων και γι’ αυτό την ενισχύουμε. Και κάνουμε μία προσπάθεια και σε δύο άλλα μέτωπα εκτός από την οικονομική εξυγίανση. Πρώτον στην ασφάλεια, όπου ανακοινώσαμε μία συνεργασία με τους γαλλικούς σιδηροδρόμους από τους οποίους θα έρθουν εδώ ειδικοί να μας βοηθήσουν να αυξήσουμε τα πρότυπα ασφαλείας. Δεύτερον είναι η
διαφάνεια. Ακριβώς επειδή το τελευταίο διάστημα, αλλά και παλαιότερα είχαν παρατηρηθεί προβλήματα σε σχέση με τη διαφάνεια στον Οργανισμό είπαμε ότι θα δημιουργηθεί Εσωτερική Υπηρεσία Ελέγχου αλλά εκτός αυτής της Υπηρεσίας, είπαμε ότι το ΣΔΟΕ, η ΥΠΕΕ όπως λέγετε τώρα θα είναι για 2 χρόνια παρούσα στον Οργανισμό, έτσι ώστε να μην σηκώσουν κεφάλι όλοι αυτοί που είχαν τον πειρασμό να βάζουν το δάχτυλο στο βάζο με το μέλι.
Ερώτηση: Βέβαια κύριε Υπουργέ για να επιτύχουν δραστικά μέτρα αναδιοργάνωσης σε έναν Οργανισμό πρέπει να έχετε μαζί σας τους εργαζόμενους. Δεν ξέρω αν αυτό το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που σκοπεύετε να εφαρμόσετε μέχρι και για 3.000 εργαζόμενους θα προκαλέσει αντιδράσεις ή θα αποτελέσει ένα πεδίο στο οποίο θα μπορούν να κινηθούν και η μία και η άλλη πλευρά για να ολοκληρωθεί η αναδιοργάνωση.
Υπουργός: Να σας πω γιατί το κάνουμε. Μόνο τα έξοδα για την μισθοδοσία του Οργανισμού ήταν πέρυσι τετραπλάσια από τα συνολικά έσοδα. Από την άλλη πλευρά με την πάροδο του χρόνου, καθώς εκσυγχρονίζεται το δίκτυο, θα υπάρχει ηλεκτροκίνηση, τηλεδιοίκηση, δεν θα χρειαζόμαστε κάποιες παραδοσιακές ειδικότητες στον Οργανισμό όπως για παράδειγμα κλειδούχους, λεβητοποιούς κλπ. Θα πρέπει λοιπόν να γίνει ένα πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου σε βάθος χρόνου, 3 ή 4 χρόνια, αφού προηγουμένως γίνει μία μελέτη από εμάς, αλλά και από τον ίδιο τον ΟΣΕ καθώς και από το Υπουργείο Οικονομίας και από το Υπουργείο Απασχόλησης, η οποία θα καταλήξει σε συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις. Θα είναι μία στοχευμένη εθελούσια έξοδος που θα αφορά συγκεκριμένες ειδικότητες και όπως, προφανώς, λέει η λέξη θα είναι εθελούσια. Δηλαδή όποιος θέλει μπορεί να ακολουθήσει τα κίνητρα της εθελούσιας εξόδου και όποιος δεν θέλει θα παραμείνει στον Οργανισμό. Επομένως, δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει να γίνεται συζήτηση γι’ αυτό. Εάν κάποιοι συνδικαλιστές είναι τόσο πολύ εναντίον αυτής της εθελούσιας εξόδου και τελικά οι εργαζόμενοι όπως φαίνεται θα την επιλέξουν μάλλον θα υπάρχει μία δυσαρμονία μεταξύ των αντιδράσεων των συνδικαλιστών και της επιλογής των ίδιων των εργαζομένων.
Ερώτηση: Η εθελούσια έξοδος έχει ένα κόστος. Μήπως μετά από λίγα χρόνια πούμε ότι το κόστος ήταν μεγάλο και το πρόβλημα για τον ΟΣΕ διευρύνθηκε;
Υπουργός: Αυτή την ώρα όπως καταλάβατε ο Οργανισμός δανείζετε για να πληρώσει τους μισθούς. Με αυτή την διαδικασία που θέλουμε να προωθήσουμε όχι μόνο δεν θα υπάρχει επιβάρυνση αλλά θα υπάρξει ελάφρυνση του Οργανισμού από μισθοδοσία. Ο Οργανισμός ο ίδιος θα χρηματοδοτήσει αυτή την εθελουσία, η οποία όμως θα μειώσει το μισθολογικό κόστος. Έχουμε κάνει υπολογισμούς, και με βάση αυτούς υπολογίζουμε ότι το 2010 από 400 εκατ. Ευρώ που δίνει ο Οργανισμός φέτος σε μισθοδοσία και εξαιτίας άλλων παρεμβάσεων αλλά και εξαιτίας της εθελούσιας υπολογίζουμε ότι θα φτάσουμε στα 300. Δηλαδή υπολογίζουμε ότι θα έχουμε μία εξοικονόμηση της τάξης των 100 εκατ. Ευρώ. Είναι ένα δύσκολο πρόγραμμα, για το οποίο έχουμε θέσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Αυτοδεσμευόμαστε σε κάποια πράγματα. Δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς διότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά άσχημη και δεν μου αρέσει να είμαι Υπουργός των διαπιστώσεων. Βεβαίως σε κάποιες από τις πλευρές αυτού του προγράμματος υπάρχει μία πτυχή πολιτικού κόστους, αλλά όλοι δεν λέμε ότι δεν πρέπει να διστάζουμε μπροστά στο πολιτικό κόστος; Αυτό είναι που κάνουμε, ακολουθώντας το δρόμο της Ευρώπης και της κοινής λογικής.