O Υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης έδωσε σήμερα, 15 Ιουλίου 2009, συνέντευξη Τύπου με θέμα την παρουσίαση τριών νέων προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στο πλαίσιο του
«Επιχειρώ 2009», που εντάσσεται στο ΕΠΑΝ ΙΙ.
Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Ιωάννης Μπούγας και ο Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας κ. Γεώργιος Αναστασόπουλος.
Ακολουθεί το κείμενο της απομαγνητοφώνησης.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Λέω να ξεκινήσουμε στην ώρα μας σήμερα, διότι εκτός των άλλων ο κ. Μπούγας πρέπει να πάει στη Βουλή. Μόλις γύρισα από το Βουκουρέστι και πρέπει να γνωρίζετε ότι τόσο στο Βουκουρέστι, όσο και στη Σόφια χθες είχαμε θετικές εξελίξεις για την διεθνή ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης και της Ελλάδας.
Στη Σόφια είχαμε μια επίσημη συμφωνία για την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού, στο Βουκουρέστι είχαμε μια κατ’ αρχήν συμφωνία με τον Υπουργό Οικονομίας της Ρουμανίας τον κ. Βιντεάνου, έτσι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε ουσιαστικά ένα ενιαίο αγωγό, ο οποίος να συνδέει τελικά την Ελλάδα με την Ουγγαρία.
Αποφασίσαμε και οι δυο να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της Βουλγαρίας και της Ουγγαρίας, έτσι ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να πάρουμε τελικές αποφάσεις ως προς αυτό, προκειμένου τελικά και χάρη στη χρηματοδότηση της Ε.Ε. να γίνει ένας καινούριος αγωγός, ο οποίος να συνδέει την Ελλάδα με την Ουγγαρία μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας, ο οποίος ενισχύει τη γεωστρατηγική θέση όλων των χωρών που θα συμμετέχουν στο σχέδιο και ο οποίος δημιουργεί μια νέα εικόνα στην αγορά του αερίου γενικότερα στη Ν.Α. Ευρώπη.
Είναι νομίζω σίγουρα θετικές εξελίξεις και η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την ενεργό παρουσία της στο τομέα αυτό, προκειμένου να υπάρξουν τα μεγαλύτερα δυνατά εθνικά και οικονομικά οφέλη.
Τη Δευτέρα θα είμαι στην Ιταλία, στο Μιλάνο, μετά από πρόσκληση της ιταλικής κυβέρνησης. Εκεί θα διοργανωθεί ένα μεγάλο οικονομικό και ενεργειακό συνέδριο, στο οποίο εκτός από τον Ιταλό Πρωθυπουργό θα είναι ο Τούρκος Πρωθυπουργός και ο Αιγύπτιος Πρόεδρος καθώς επίσης και η Αντιπρόεδρος της σουηδικής κυβέρνησης. Γνωρίζετε ότι η Σουηδία έχει αυτό το εξάμηνο την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο περιθώριο του συνεδρίου αυτού, θα μας δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε για θέματα διεθνούς ενεργειακής πολιτικής, προκειμένου να προχωρήσουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Τη Δευτέρα θα μπορέσουμε να σας πούμε περισσότερα.
Σήμερα σας παρουσιάζουμε τρία νέα προγράμματα του «Επιχειρώ 2009». Είναι το βασικό πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας. Τα προγράμματα που παρουσιάζουμε είναι το «Εξελίσσομαι», το «Πρωτοτυπώ» και το «Μετοικώ».
Είναι προγράμματα τα οποία αποσκοπούν όχι μόνο να στηρίξουν τις επιχειρήσεις σε μια δύσκολη καμπή, αλλά να δώσουν νέα αναπτυξιακή ώθηση στις ελληνικές επιχειρήσεις, με έμφαση στην ανταγωνιστικότητα, την πρωτοτυπία και την καινοτομία.
Το «Εξελίσσομαι» αφορά στην ενίσχυση εκσυγχρονιστικών επιχειρηματικών σχεδίων για μεσαίες επιχειρήσεις. Το «Πρωτοτυπώ» είναι πρόγραμμα για την προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας σε μικρές επιχειρήσεις. Και το «Μετοικώ» αφορά μετεγκατάσταση επιχειρήσεων από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη στην ελληνική περιφέρεια, αλλά αφορά επίσης και ενίσχυση Ελλήνων πολιτών οι οποίοι μένουν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και αποφασίζουν να κάνουν καινούριες επιχειρηματικές δραστηριότητες στην περιφέρεια. Δίνει έμφαση δηλαδή τελικά στην ενίσχυση της ελληνικής περιφέρειας με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Ο προϋπολογισμός των τριών προγραμμάτων μαζί είναι 180 εκ. €, εκ των οποίων τα 90 εκ. € είναι δημόσια δαπάνη.
Το πρόγραμμα «Εξελίσσομαι» αποτελείται από δυο επιμέρους προγράμματα. Σήμερα θα σας παρουσιάσουμε το πρόγραμμα που αφορά στις μεσαίες επιχειρήσεις. Υπάρχει άλλο ένα σκέλος του «Εξελίσσομαι», το οποίο αφορά στις μικρές επιχειρήσεις και το οποίο θα παρουσιαστεί πιθανότατα με κάποιο δελτίο Τύπου, με κάποια ανακοίνωση, σε καμιά 15αριά μέρες.
Το «Εξελίσσομαι» αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό των μεσαίων επιχειρήσεων, κυρίως
όσων δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης για τη δημιουργία καινούριων επιχειρηματικών υποδομών. Γι’ αυτό βεβαίως θα πρέπει να υπάρχουν προηγουμένως ολοκληρωμένα επιχειρηματικά σχέδια.
Στόχος είναι οι επιχειρήσεις αυτές να μπορέσουν να ενδυναμώσουν την παρουσία τους στην εγχώρια και φυσικά στη διεθνή αγορά, να ενσωματώσουν την τεχνολογική ή και μη τεχνολογική καινοτομία και να αναπτύξουν νέα και πιστοποιημένα προϊόντα και υπηρεσίες ή και να διαφοροποιήσουν τα υπάρχοντα. Να αποκτήσουν δηλαδή με τις νέες επιχειρηματικές τους πρωτοβουλίες μια προστιθέμενη αξία στη δράση τους.
Το πρόγραμμα «Πρωτοτυπώ 2009» αφορά τόσο τις υφιστάμενες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, όσο και την ίδρυση από φυσικά πρόσωπα νέων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων.
Σε σχέση με τις υφιστάμενες επιχειρήσεις, το πρόγραμμα επιδιώκει την προώθηση της καινοτομίας ως βασικής παραμέτρου για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, διότι γνωρίζουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει η καινοτομία σε οικονομίες σαν και την ελληνική, προκειμένου να προωθηθεί η ανταγωνιστικότητα.
Και επίσης το πρόγραμμα επιδιώκει τη διαφοροποίηση και αναγέννηση παραδοσιακών κλάδων της οικονομίας μέσα από την εμπορική αξιοποίηση πρωτότυπων και καινοτόμων ιδεών.
Σε ότι αφορά στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας μέσα από την ίδρυση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων από φυσικά πρόσωπα τα οποία επιδιώκουν να μετατρέψουν μια πρωτότυπη ιδέα σε επιχειρηματική καινοτομία.
Μας ενδιαφέρει στην πράξη, όχι με λόγια, να επιβραβεύσουμε την επιχειρηματικότητα μέσα από καινοτόμα σχέδια τα οποία θα υποβληθούν στις αρμόδιες Υπηρεσίες.
Και τελειώνω εγώ τη σύντομη δική μου παρουσίαση, στη συνέχεια θα υπάρξει εκτενέστερη, με το πρόγραμμα «Μετοικώ». Στόχοι του προγράμματος είναι η ανάπτυξη τοπικών οικονομιών μέσω της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων στην περιφέρεια, ενθάρρυνση της κινητικότητας του ανθρώπινου δυναμικού από τα μεγάλα αστικά κέντρα προς την επαρχία και αποκέντρωση των επιχειρηματικών και φυσικά βιομηχανικών δραστηριοτήτων με ενδυνάμωση της περιφερειακής ανάπτυξης. Η έμφαση στο πρόγραμμα «Μετοικώ» είναι ενίσχυση της περιφέρειας, προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης.
Το πρόγραμμα απευθύνεται πρώτον σε υφιστάμενες επιχειρήσεις που επιθυμούν να μετεγκατασταθούν
από τους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης στην περιφέρεια, δεύτερον σε νέες επιχειρήσεις που ιδρύονται στην περιφέρεια της χώρας από φυσικά πρόσωπα ηλικίας μέχρι 55 ετών που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα κα είναι μόνιμοι κάτοικοι των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Δηλαδή μας ενδιαφέρει από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη αν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι να πάνε στην επαρχία και με ενίσχυση αυτού του προγράμματος να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα.
Είμαι, προσωπικά, βέβαιος ότι τα προγράμματα αυτά που δεν έχουν ευκαταφρόνητο προϋπολογισμό, το αντίθετο, έχουν αθροιστικά και τα τρία έναν προϋπολογισμό 180 εκ. €, μπορεί να δώσουν λύσεις και να βοηθήσουν ουσιαστικά αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις. Και θεωρώ ότι με κατάλληλη ενημέρωση των επιχειρήσεων μπορεί να υπάρξει ουσιαστική ανταπόκριση γι’ αυτά τα προγράμματα.
Πιστεύω ότι κάνουμε ένα ακόμα βήμα για την προώθηση της καινοτομίας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και την προώθηση μιας πιο σύγχρονης επιχειρηματικής αντίληψης. Τόσο σε σχέση με το πώς αντιμετωπίζει την επιχειρηματικότητα ο δημόσιος τομέας, όσο και με το πώς θα μπορούσε να την αντιμετωπίσει ο ιδιωτικός τομέας. Κάνουμε ένα βήμα στο δρόμο της Ευρώπης.
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Εγώ δυο πράγματα θα ήθελα να πω, ότι όλα τα προγράμματα τα οποία έχουμε μέχρι σήμερα παρουσιάσει έχουν βρει πολύ μεγάλη ανταπόκριση των παραγωγικών φορέων και των εκπροσώπων της επιχειρηματικότητας και νομίζω ότι το ίδιο θα συμβεί και με τα τρία προγράμματα τα οποία σήμερα παρουσιάζουμε.
Κι αυτά βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα του προγράμματος «Επιχειρώ 2009», που είναι δράσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στα πλαίσια του ΕΣΠΑ, δηλαδή των ποσών που διατίθενται στην Δ’ προγραμματική περίοδο.
Και επίσης θα ήθελα να επισημάνω ότι προσπαθούμε με τα χρήματα τα οποία κατευθύνουμε, διοχετεύουμε στις επιχειρήσεις μέσω των προγραμμάτων «Επιχειρώ 2009», αφενός να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις σε αυτή τη δύσκολη, ομολογουμένως, οικονομική συγκυρία, αφετέρου όμως αλλά και κυρίως και σ’ αυτό θα ήθελα με έμφαση να σταθώ, να δώσουμε νέα πνοή και νέες κατευθύνσεις στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και εν γένει στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Ευελπιστώ ότι και στα προγράμματα αυτά με την κατάλληλη ενημέρωση θα ανταποκριθεί ο επιχειρηματικός κόσμος, διότι συνδέουμε και την καινοτομία με την επιχειρηματικότητα και κυρίως δίνουμε τις κατευθύνσεις σε μια νέα επιχειρηματικότητα, η οποία θα διαμορφωθεί μετά την κρίση, η οποία αυτονόητα θα διαμορφώσει και νέους όρους και συνθήκες στον ανταγωνισμό.
ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ: Στη συνέχεια θα σας παρουσιάσω αναλυτικά τα τρία νέα προγράμματα. Να τονίσω μόνο ότι τα τρία αυτά προγράμματα που παρουσιάζουμε σήμερα, οι 4 οδηγοί, οι οποίοι είναι έτοιμοι και σας έχουν σταλεί με e-mail, αποτελούν ουσιαστικά το τελευταίο γκρουπ προγραμμάτων του ευρύτερου προγράμματος που ονομάζουμε «Επιχειρώ 2009».
Μέχρι τώρα έχουν ανακοινωθεί και με αυτόν το γύρο σήμερα 11 προγράμματα και έχουν δοθεί 12 Οδηγοί. Και με τον Οδηγό που θα βγει για το μικρό «Εξελίσσομαι» όπως είπε πιο πριν και ο Υπουργός ουσιαστικά ολοκληρώνουμε το πρόγραμμα «Επιχειρώ», ένα πρόγραμμα το οποίο ανακοινώθηκαν όλα αυτά τα 11 προγράμματα το τελευταίο τρίμηνο και ανέρχεται ουσιαστικά σε μια τάξη μεγέθους 400 εκ. € δημόσια δαπάνη, δηλαδή μιλάμε για συνολικά προγράμματα που θα αγγίξουν το ύψος των 800 εκ. € περίπου.
Είναι στην πραγματικότητα ένα πλήρες πακέτο υποστήριξης της επιχειρηματικότητας με βάση ένα συγκεκριμένο σχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας να βγουν όλα αυτά τα προγράμματα όσο το δυνατόν γρηγορότερα μέσα στο 2009.
Είχαμε υποσχεθεί από εδώ τον Μάρτιο με τον Υπουργό ότι μέχρι το καλοκαίρι θα βγουν όλα αυτά τα προγράμματα. Τηρούμε αυτό το χρονοδιάγραμμα, βγαίνουν όλα αυτά τα προγράμματα με τον όγκο δουλειάς τον οποίον συνεπάγονται και θέλω να ευχαριστήσω και τα στελέχη της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας για το έργο αυτό και τη δουλειά που έκαναν τους τελευταίους μήνες για να μπορούμε να βγάλουμε τα προγράμματα στο χρόνο αυτόν τον οποίον είχαμε υποσχεθεί.
Μιλάω λοιπόν συγκεκριμένα πλέον για τα τρία νέα προγράμματα, το «Εξελίσσομαι», το «Πρωτοτυπώ» και το «Μετοικώ».
Θα ξεκινήσω από το πρόγραμμα «Εξελίσσομαι», το οποίο αφορά την ενίσχυση ολοκληρωμένων επιχειρηματικών σχεδίων για παραγωγικές επενδύσεις με στόχο την ενδυνάμωση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στην εγχώρια αγορά και τις διεθνείς αγορές, την ενσωμάτωση τεχνολογικής ή και μη τεχνολογικής καινοτομίας, καθώς και την ανάπτυξη νέων πιστοποιημένων προϊόντων και υπηρεσιών ή και τη διαφοροποίηση των υπαρχόντων.
Επιτρέψτε μου να τονίσω αυτό το κομμάτι της διαφοροποίησης, όπου το πρόγραμμα δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και ενισχύει τις επιχειρήσεις που θα επιλέξουν ότι «ξέρετε, είμαστε σε ένα επίπεδο ως επιχείρηση, αλλά η ανταγωνιστικότητα μας αυτή τη στιγμή έχει τρωθεί, θέλουμε να εισάγουμε μια νέα γραμμή παραγωγής, θέλουμε να διαφοροποιήσουμε το προϊόν μας, να μπορέσουμε να ανταγωνιστούμε καλύτερα στην αγορά». Το πρόγραμμα αυτό έρχεται ακριβώς να ενισχύσει τη δυνατότητα αυτή.
Σκεφτείτε λοιπόν μια εταιρεία, για παράδειγμα να πούμε η οποία παράγει έπιπλα γραφείου και θέλει να πει ότι «εγώ θα επεκταθώ σε έπιπλα κουζίνας ή θα παράγω και στρώματα, μια διαφοροποίηση της παραγωγής μου. Χρειάζομαι νέο εξοπλισμό, χρειάζομαι νέα τεχνογνωσία για να μπορέσω
να αυξήσω τα προϊόντα που βάζω στο ράφι μου».
Ακριβώς, λοιπόν, σ’ αυτή την κατεύθυνση έρχεται το πρόγραμμα «Εξελίσσομαι» να βοηθήσει. Μιλάμε για ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 100 εκ. € με 50 εκ. € δημόσια δαπάνη. Τα έργα τα οποία καλύπτει είναι της τάξεως των 150.000 €, 1,2 εκ. €, άρα μιλάμε και για μεγάλα έργα τα οποία μπορούν να ενταχθούν σ’ αυτό το πρόγραμμα και ποσοστά επιδότησης 30-60% ανάλογα με τον τόπο υλοποίησης της επένδυσης στην αντίστοιχη λογική του αναπτυξιακού νόμου.
Φορέας υλοποίησης θα είναι η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας. Και λόγω του ύψους των προτάσεων μιλάμε πλέον ότι θα λειτουργήσει ο γενικός απαλλακτικός κανονισμός, που είναι ο τρόπος στην πραγματικότητα χρηματοδότησης και παρακολούθησης των προγραμμάτων, σε αντιπαράθεση όπως έχουμε πει και από προηγούμενες συναντήσεις μας με τον κανονισμό DE MINIMIS που αφορά τα μικρότερα προγράμματα κάτω των 200.000 €.
Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα και να αξιοποιήσουν τα οφέλη του προγράμματος. Μιλάμε για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις υποστηρικτικές των μεταποιητικών. Σε αυτές, να τονίσω, μπορεί να ενταχθεί για παράδειγμα μια εταιρεία η οποία παράγει λογισμικό, software, όπου αυτή παράγει ένα προϊόν το οποίο υποστηρίζει τη μεταποίηση. Δεν είναι από μόνη της κλασική μεταποίηση, αλλά υποστηρίζει τη μεταποίηση.
Οι μεσαίες επιχειρήσεις, επαναλαμβάνω αυτό που ανέφερε και ο Υπουργός νωρίτερα, απευθυνόμαστε σ’ αυτή τη φάση στις μεσαίες επιχειρήσεις και με έναν Οδηγό που θα ακολουθήσει σε λίγες μέρες θα απευθυνθούμε και στις μικρές επιχειρήσεις, αλλά τώρα μιλάμε για τις μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν ξεκινήσει παραγωγική δραστηριότητα το αργότερο έως 1.1.2005.
Θα πρέπει ουσιαστικά να έχουν λοιπόν τρεις χρήσεις κλεισμένες και οι εταιρείες οι οποίες θα έχουν διαφορετικές μεν νομικές μορφές, αλλά θα τηρούν βιβλία Γ’ κατηγορίας. Αυτό είναι επίσης ένα από τα κριτήρια του προγράμματος.
Ο μέσος δε όρος κύκλων των εργασιών της τελευταίας τριετίας που προέρχεται από τη μετοχοποίηση είτε υποστηρικτικές υπηρεσίες όπως αναφέραμε, θα πρέπει να είναι το 50% του προγράμματος, το πρόγραμμα δε μπορεί να είναι παραπάνω από το 50% του κύκλου εργασιών τους.
Τι θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν μέσω του προγράμματος: Κτιριακές εγκαταστάσεις, ειδικές βοηθητικές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό, προγράμματα Η/Υ, hardware, software, λογισμικό, δαπάνες απόκτησης τεχνολογίας αγοράς know-how, εκπόνησης μελετών, ανάπτυξης συστημάτων διαχείρισης όπως ποιότητας, περιβαλλοντικής διαχείρισης, υγείας και ασφάλειας κτλ., δαπάνες συμμετοχής σε εκθέσεις και δαπάνες συμβούλων.
Αναλυτικά θα δείτε τις ποσοστώσεις των κατηγοριών δαπανών που έχει δικαίωμα κάθε εταιρεία να καλύψει.
Η έναρξη υποβολής των προτάσεων θα γίνει στις 9/11 και η αξιολόγηση θ’ αρχίσει στις 11/1, μετά από δυο μήνες. Εξακολουθούμε και στα προγράμματα που θ’ ανακοινώσουμε σήμερα να ισχύει μετά τον πρώτο γύρο η λογική αυτού που ονομάζουμε «συνεχής υποβολή προτάσεων», το open call που λέγαμε, δηλαδή οι εταιρείες δε χρειάζεται όλες να συνωστισθούν στον πρώτο γύρο, μπορούν μόλις έχουν έτοιμη την πρότασή τους να την υποβάλλουν και θα υπάρχουν κάθε εξάμηνο περιοδικοί κύκλοι αξιολόγησης όπου όσες προτάσεις έχουν μαζευτεί στην ενδιάμεση περίοδο θ’ αξιολογούνται.
Αυτό ισχύει για όλα τα προγράμματα που σας ανακοινώνουμε σήμερα.
Περνώ στο επόμενο πρόγραμμα, το «Πρωτοτυπώ 2009».
Είναι ένα ιδιαίτερα πρόγραμμα το οποίο στοχεύει στην προώθηση της καινοτομίας στον παραγωγικό ιστό της χώρας ως βασικής παραμέτρου για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, βοηθώντας ουσιαστικά επιχειρήσεις που είτε επιθυμούν να διαφοροποιηθούν από το υφιστάμενο προϊόν τους ή ν’ αναγεννήσουν ένα παραδοσιακό κλάδο της οικονομίας, ή στην εμπορική αξιοποίηση πρωτότυπων ιδεών, καινοτόμων δηλαδή ιδεών
και απευθυνόμαστε στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις.
Μπορεί φυσικά να ρωτήσει κάποιος σε τι διαφέρει αυτό το πρόγραμμα από τ’ αντίστοιχα προγράμματα, τα spin off και τα spin out της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Το πρόγραμμα αυτό έρχεται να συμπληρώσει ακριβώς αυτά τα προγράμματα γιατί απευθύνεται σε μια κατηγορία επιχειρήσεων που δεν καλύπτονται από τα προγράμματα που έχουν ήδη ανακοινωθεί από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα, δε διαθέτουν Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης και δεν έχουν το προσωπικό και τη δυνατότητα διασύνδεσης με τα ερευνητικά Ιδρύματα της χώρας.
Σε αυτές λοιπόν τις μικρές επιχειρήσεις το «Πρωτοτυπώ 2009» λειτουργεί σε μια συμπληρωματική ενέργεια του προγράμματος «Δημιουργία–Υποστήριξη νέων καινοτόμων επιχειρήσεων υψηλής έντασης γνώσης spin off και τα spin out» της ΓΓΕΤ. Το πρόγραμμα λοιπόν έχει σχεδιαστεί να συμπληρώσει ακριβώς το κενό αυτό υποστηρίζοντας σε αυτή την κατεύθυνση μικρές επιχειρήσεις.
Το πρόγραμμα έχει, επίσης, σχεδιαστεί με τη λογική της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας ευκαιρίας, της δυνατότητας δηλαδή όχι ότι έχω μόνο μια ανάγκη την οποία πρέπει να καλύψω, αλλά πρέπει σαν επιχείρηση να δημιουργήσω νέες ευκαιρίες, νέες δυνατότητες. Τις πρωτότυπες λοιπόν ιδέες τις οποίες οι μικροί επιχειρηματίες θέλουν να εφαρμόσουν και να χρηματοδοτήσουν, αυτές τις ιδέες ερχόμαστε να υποστηρίξουμε και να δώσουμε στις μικρές και στις πολύ μικρές επιχειρήσεις τη δυνατότητα να δοκιμάσουν καινοτομικές απόψεις.
Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει πρότερη εμπειρία σε έρευνα και σε ανάπτυξη αλλά τώρα μέσω αυτού του προγράμματος να μπουν για πρώτη φορά σε αυτό το χώρο. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 24 εκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων τα 12 είναι η δημόσια επιχορήγηση, φυσικά πάντα το μισό, το 24 εκατομμύρια αφορά τις υφιστάμενες επιχειρήσεις ενώ επίσης επιπλέον 16 εκατομμύρια θα είναι για νέες επιχειρήσεις από φυσικά πρόσωπα.
Στο πρόγραμμα λοιπόν αυτό το «Πρωτοτυπώ», γι’ αυτό και υπάρχουν και δυο οδηγοί όπως θα δείτε, απευθυνόμαστε σε δυο κατηγορίες κοινού: Στις πολύ μικρές επιχειρήσεις όπως αναφέραμε οι οποίες θέλουν να εφαρμόσουν μια καινοτομία, ή σε νέες επιχειρήσεις που θα ιδρυθούν από φυσικά πρόσωπα, που έχουν μια ιδέα και θέλουν να την εφαρμόσουν, την πρωτότυπη αυτή κατά την εκτίμησή τους ιδέα, για ν’ αναπτύξουν μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα. 24 εκατομμύρια λοιπόν με 12 εκατομμύρια δημόσια δαπάνη στην α’ κατηγορία, 16 εκατομμύρια συνολικό ύψος project, 8 εκατομμύρια δημόσια δαπάνη στη β’ κατηγορία.
Ο προϋπολογισμός των έργων για τις υφιστάμενες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα ανέρχεται στις 50.000 έως 200.000 ευρώ ενώ για τις νέες επιχειρήσεις στις 30.000 έως 200.000 ευρώ, με ποσοστά χρηματοδότησης
50% όπως ανέφερα και νωρίτερα και με 60% όπως είχαμε και στα παλαιότερά μας προγράμματα, για νησιά που έχουν πληθυσμό κάτω από 5.000 κατοίκους καθώς επίσης για τις πυρόπληκτες και τις σεισμόπληκτες περιοχές. Φορέας υλοποίησης του έργου θα είναι η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το πρόγραμμα έχει κάποιους περιορισμούς. Για τις υφιστάμενες επιχειρήσεις απευθυνόμαστε σε νέες ή νεοσύστατες πολύ μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν μεταξύ ενός και πέντε ετών, δηλαδή σε νεότερες επιχειρήσεις. Ο λόγος αυτός είναι ότι έχουμε ανακοινώσει μια σειρά από άλλα προγράμματα που για τις υφιστάμενες παλαιές επιχειρήσεις έχουν δυνατότητες χρηματοδότησης. Αλλά λέγαμε, όπως θα έχετε ακούσει πολλές φορές, ότι οι εταιρείες πρέπει να έχουν συμπληρώσει τριετία.
Είχαμε και πάρα πολλά παράπονα και ενδιαφέρον από νέους επιχειρηματίες που λένε «να, εγώ ξεκίνησα την εταιρεία πριν ένα ή δύο χρόνια και δε μου δίνετε ευκαιρίες να εφαρμόσω τις ιδέες μου, να καινοτομήσω». Να λοιπόν, αυτό το πρόγραμμα δίνει διέξοδο και στην κατηγορία των επιχειρήσεων που είναι εν ισχύ αλλά λειτουργούν μεταξύ ενός και πέντε ετών.
Εδώ επιτρέψτε μου να κάνω μια παρέκβαση. Όλο το πρόγραμμα «Επιχειρώ 2009» έχει ακριβώς αυτή τη λογική. Σκεφτείτε το σαν ένα μεγάλο παζλ και βλέπετε να σας ανακοινώνεται κομμάτια-κομμάτια. Ο σχεδιασμός που έχει γίνει εξαρχής είναι ότι μέσω των διαφορετικών προγραμμάτων του «Επιχειρώ 2009» θα καλύψουμε πλήρως πάσης φύσεως επιχειρήσεις διαφορετικής ηλικίας, με νέους επιχειρηματίες, με παλαιότερους επιχειρηματίες, εντός Αθηνών, εκτός Αθηνών.
Άρα υπάρχει ένας ευρύτερος σχεδιασμός ο οποίος υλοποιείται μέσα από κάθε μία δράση που ανακοινώνουμε. Βάζοντας τη μία δράση δίπλα στην άλλη βλέπετε ότι υπάρχει ένα ευρύτερο πλάνο που δεν έρχεται ν’ αφήσει κανέναν δυσαρεστημένο.
Τα προγράμματα -επανέρχομαι στο «Πρωτοτυπώ»- που αφορούν τις νέες επιχειρήσεις από φυσικά πρόσωπα θα είναι φυσικά οι επιχειρήσεις οι οποίες θα συσταθούν προ δημοσίευσης του προγράμματος. Ουσιαστικά από σήμερα. Έχουν βγει και οι οδηγοί, σήμερα ή αύριο θα έχουν ανέβει και στο internet, έχετε κι εσείς ήδη πάρει ηλεκτρονικά αντίγραφα, στην πραγματικότητα λοιπόν οι δαπάνες για το πρόγραμμα αυτό μπορούν και λειτουργούν από σήμερα.
Είναι ένα πρόγραμμα του οποίου το εύρος, το budget του ουσιαστικά αφορά την κατηγορία του DE MINIMIS και με βάση αυτή λειτουργούμε. Διάφοροι τομείς ενδεικτικά επιλέξιμων δαπανών μπορεί να είναι λοιπόν πολύ περισσότεροι τομείς, είναι οι εφαρμογές βιομηχανικών τεχνολογιών, προηγμένα υλικά, εφαρμογές μικροηλεκτρονικής, τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, ενέργεια, δράσεις που μπορούν ν’ αφορούν το περιβάλλον, εμπορικές εφαρμογές στον κλάδο της υγείας ή της βιοτεχνολογίας στις μεταφορές, σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, κοινωνικής διάστασης της ανάπτυξης, υπηρεσιών και λοιπών εφαρμογών.
Βλέπετε, λοιπόν, ότι το εύρος είναι εξαιρετικά μεγάλο και δίνει τη δυνατότητα και στους νέους επιχειρηματίες αλλά και στις νέες επιχειρήσεις να μπορέσουν ν’ ασκήσουν την καινοτομία τους, να καινοτομήσουν σε πάρα πολλές κατηγορίες. Επιλέξιμες δαπάνες είναι ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις, κτιριακά διαμόρφωση χώρων, δαπάνες marketing, οργάνωσης προβολής, καθώς και δαπάνες συμβούλου.
Η ημερομηνία για την έναρξη υποβολής προτάσεων πάλι όπως σε όλες τις προτάσεις που θα παρουσιάσουμε σήμερα είναι η 9η Νοεμβρίου, μετά από δυο μήνες αρχίζει η αξιολόγηση και έχουμε συνεχή υποβολή προτάσεων με εξάμηνη μετά περίοδο επαναξιολόγησης.
Έρχομαι στο τελευταίο πρόγραμμα για σήμερα, το «Μετοικώ 2009».
Το «Μετοικώ 2009» είναι ένα πρόγραμμα το οποίο έχει σαν σκοπό την ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών μέσω της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων. Να ενθαρρύνει την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού από τα μεγάλα αστικά κέντρα προς την ελληνική περιφέρεια και να βοηθήσει στην αποκέντρωση των επιχειρηματικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων από τα μεγάλα αστικά κέντρα, ενδυναμώνοντας ουσιαστικά την περιφέρεια.
Το πρόγραμμα απευθύνεται και αυτό σε δυο κατηγορίες: Σε υφιστάμενες επιχειρήσεις οι οποίες επιθυμούν να μετεγκατασταθούν από το νομό Αττική και το νομό Θεσσαλονίκης στην υπόλοιπη Ελλάδα. Υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις που θα βρείτε στον οδηγό, για παράδειγμα στο νομό Αττικής μπορεί κάποιος να κινηθεί προς τα Κύθηρα, τα Αντικύθηρα, αυτά θεωρούνται ως επαρχία, και για νέες επιχειρήσεις οι οποίες ιδρύονται στην περιφέρεια από φυσικά πρόσωπα ηλικίας μέχρι 55 ετών που είναι μόνιμοι κάτοικοι του νομού Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Άτομα λοιπόν τα οποία κατοικούν στο κέντρο και θέλουν ν’ αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά όχι στο κέντρο, θα πρέπει να πάνε στην επαρχία για να μπορέσουμε να τους υποστηρίξουμε μέσα απ’ αυτό το πρόγραμμα.
Για την ίδρυση των νέων επιχειρήσεων έχουμε έναν προϋπολογισμό της τάξης των 28 εκατομμυρίων ευρώ ενώ για τη μετεγκατάσταση των 12 εκατομμυρίων, μιλάμε δηλαδή για συνολικό ύψος του προγράμματος 40 εκατομμύρια ευρώ και 20 από αυτά φυσικά αντίστοιχα είναι η δημόσια δαπάνη.
Ο προϋπολογισμός έργων κυμαίνεται από 30.000 έως 200.000 ευρώ για επιχειρήσεις των κλάδων της μεταποίησης και ανακύκλωσης και περιορισμού της ρύπανσης, 30.000 έως 100.000 για επιχειρήσεις τουρισμού και 20.000 ως 100.000 για εμπορικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών.
Φορέας υλοποίησης αυτή τη φορά θα είναι ο ΕΦΕΠΑΕ, είναι η Ένωση των Παλιών Ενδιάμεσων Φορέων ο οποίος έχει γραφεία σε όλη την Ελλάδα και μπορεί να υποστηρίξει κάλλιστα αυτή τη δράση και θα εφαρμοστεί ο κανονισμός DE MINIMIS γιατί όπως βλέπετε τα ποσά είναι κάτω των 200.000 ευρώ.
Ποιες είναι οι επιλέξιμες επιχειρήσεις: Για μετεγκατάσταση υφιστάμενων επιχειρήσεων είναι τα νομικά πρόσωπα τα οποία έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης και
μπορούν να πάνε σε όλη τη χώρα, να μετακινηθούν σε όλη τη χώρα όπως σας ανέφερα πλην των ειδικών περιφερειών όπως είναι τα Κύθηρα, οι Σπέτσες, τα Μέθανα κτλ. που μπορούν κι εκεί να μετακινηθούν.
Ή ίδρυση νέας επιχείρησης αναφέρεται σε άτομα, πρόσωπα που γεννήθηκαν από το 1954 μέχρι το 1991, διαμένουν μόνιμα στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης και δεν ασκούν σήμερα μια επιχειρηματική δραστηριότητα.
Δαπάνες –τι μπορεί κανείς να χρηματοδοτήσει: Εξοπλισμό και ειδικές εγκαταστάσεις, κτιριακές δαπάνες και διαμόρφωση χώρων καθώς και δαπάνες προβολής, προώθησης, υπηρεσίες συμβούλων και άλλες αντίστοιχες δαπάνες.
Ο χρόνος υποβολής των προτάσεων πάλι θα είναι ένα ανοιχτό πρόγραμμα. Η αρχή υποβολής θα γίνει από 9 Νοεμβρίου, μετά από δύο μήνες θα γίνει η αξιολόγηση, μετά θα έχουμε συνεχή ανοιχτή διαδικασία υποβολής προτάσεων με εξαμηνιαία περίοδο κρίσης.
Κλείνω αναφέροντας ότι με τα τρία αυτά προγράμματα ολοκληρώνουμε ένα σημαντικό σχεδιασμό υποστήριξης του Έλληνα επιχειρηματία και της ελληνικής μεσαίας, μικρής και μικρομεσαίας επιχείρησης.
Εκτιμούμε ότι η αποδοτικότητα των προγραμμάτων θα είναι τέτοια, ώστε να δικαιολογήσει τις φιλοδοξίες μας. Είναι ένα έργο το οποίο απορροφά ουσιαστικά, εξαντλεί μαζί με όλα τα άλλα έργα τα οποία έχουν ήδη ανακοινωθεί, καθώς και μέσα από τις δράσεις του προγράμματος ΤΕΜΠΜΕ, τον προϋπολογισμό της Ανταγωνιστικότητας της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, όχι για φέτος, για όλη την περίοδο του ΕΣΠΑ και αναμένουμε πλέον από την αγορά να ανταποκριθεί, αξιοποιώντας όλες αυτές τις δυνατότητες, όλες αυτές τις ευκαιρίες στην πρόκληση βεβαίως πάντα της καινοτομίας και της ανταπόκρισης στις ανάγκες των καιρών και της αγοράς.
Είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε για την περίοδο της κρίσης, δίνοντας πλέον, ολοκληρώνοντας πλέον όλο μας το budget, όλο μας τον προϋπολογισμό του Ανταγωνιστικότητα από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας στην αγορά μέσα στο 2009.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δύο ερωτήσεις. Είπατε ότι μπορεί να μετακινηθεί μία επιχείρηση προς τα Κύθηρα από την Αττική … Μπορείτε από τα Κύθηρα να κινηθεί κάπου αλλού; Και το δεύτερο. Εάν έχει ζητηθεί για την κατασκευή του νέου αγωγού, η συμμετοχή και ελληνικών εταιρειών.
ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ: Να απαντήσω στο πρώτο σκέλος; Κοιτάξτε, ο κανονισμός δεν το προβλέπει αυτό. Θεωρεί ότι είναι εξαιρούμενες περιοχές τα Κύθηρα, τα Αντικύθηρα κλπ., άρα λειτουργούν ως επαρχία. Δεν ενισχύουμε επιχειρήσεις που θα κινηθούν από την επαρχία προς την επαρχία. Μόνο από τις επιλέξιμες περιοχές που είναι ο νομός Αττικής πλην των εξαιρούμενων και ο νομός Θεσσαλονίκης πλην επίσης μία εξαίρεση που έχει.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Στη χθεσινή ανακοίνωση που βγήκε για τον Ελληνοβουλγαρικό αγωγό, νομίζω ότι διευκρινίζεται επαρκώς το θέμα. Ο αγωγός θα κατασκευαστεί από κοινού από την Bulgarian Energy Holding και από την εταιρεία ΠΟΣΕΙΔΩΝ, στην οποία συμμετέχουν από τη μια πλευρά η EDISON και από την άλλη πλευρά η ΔΕΠΑ.
Όταν αρχίσει να λειτουργεί ο ITGI θα επιστρέψει πίσω το ποσοστό της εταιρείας ΠΟΣΕΙΔΩΝ στο ΔΕΣΦΑ. Αυτή είναι η τεχνική ρύθμιση η οποία έχει συμφωνηθεί. Θεωρώ δε, μια και με ρωτάτε γι’ αυτό, ότι με αυτό τον τρόπο, μεταξύ όλων των άλλων, ενισχύεται η δυναμική και του αγωγού ITGI, του αγωγού δηλαδή Τουρκία – Ελλάδα – Ιταλία.
Είναι κάτι για το οποίο είχαμε δουλέψει από τα τέλη Απριλίου να σας πω, τόσο με τη βουλγαρική πλευρά όσο και με την ιταλική πλευρά, ιδιαίτερα την EDISON. Οι διαπραγματεύσεις μας που διήρκεσαν μέχρι τη 1 τη νύχτα της Δευτέρας, κατέληξαν επιτυχώς και γι’ αυτό το λόγο χθες το μεσημέρι υπογράφτηκε η συμφωνία στη Σόφια και αμέσως εστάλησαν οι αιτήσεις για την ενίσχυση του έργου από πλευράς χρηματοδοτικής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θα δοθούν 45 εκατ. από εκεί.
Την ίδια δε στιγμή, είχα τη συνάντηση με το Ρουμάνο Υπουργό Οικονομίας, η οποία επίσης ήταν προετοιμασμένη. Είχαμε κάνει μια πρώτη συνάντηση όταν είχε επισκεφθεί ο Ρουμάνος Πρόεδρος την Ελλάδα πριν από 1, 1,5 μήνα περίπου. Συμφωνήσαμε τότε καταρχήν ότι μπορούμε να εξετάσουμε την ιδέα ενός ενιαίου δικτύου. Είχαμε πει τότε μέχρι τη Ρουμανία. Οι Ρουμάνοι προσέθεσαν μέχρι και την Ουγγαρία.
Και συμφωνήθηκε ότι θα δούμε την προσπάθεια αυτή ενός αγωγού από την Ελλάδα ίσαμε την Ουγγαρία, ως ένα ενιαίο δίκτυο και οι δυο κυβερνήσεις θα ’ρθουν σε επαφή τόσο με τη βουλγαρική πλευρά, όπου περιμένουμε να σχηματιστεί η κυβέρνηση, όσο και με την ουγγρική πλευρά, για να καταλήξουμε, όπως ελπίζουμε, σύντομα σε ένα τελικό σχέδιο από πλευράς οικονομικής, εμπορικής και τεχνικής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τον αγωγό θέλω να ρωτήσω δύο πράγματα. Καταρχήν ένα, αν μιλάμε για νέο δίκτυο, δηλαδή έχω καταλάβει ότι Ελλάδα – Βουλγαρία είναι νέο δίκτυο. Από εκεί και πέρα είναι νέος αγωγός ή είναι …
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε το χειμώνα στα πλαίσια και της
αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης, αλλά και της ενεργειακής κρίσης που έχει ξεσπάσει λόγω των άσχημων σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, να χρηματοδοτήσει κάποιους αγωγούς διασύνδεσης μεταξύ διαφόρων κρατών, τους λεγόμενους interconnectors.
Αποφάσισε να χρηματοδοτήσει
έναν αγωγό μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, πράγμα που το θέλουμε τόσο εμείς όσο και οι Βούλγαροι, έναν άλλο αγωγό μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας και έναν τρίτο αγωγό μεταξύ Ρουμανίας και Ουγγαρίας. Αυτά τα σχέδια στην αρχική συλλογιστική ήταν ξεκομμένα μεταξύ τους και αντιμετώπιζαν ζητήματα που αφορούσαν σε μια και μόνο διακρατική σύνδεση και επαφή.
Εμείς είδαμε ότι μπορεί μέσα απ’ αυτή την χρηματοδότηση καταρχήν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να υπάρξει μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στο θέμα της διασύνδεσης όλων αυτών των χωρών μεταξύ τους και ουσιαστικά να σχηματιστεί στην πράξη ένας καινούργιος αγωγός.
Ο αγωγός αυτός θέλουμε όλοι να είναι διπλής κατεύθυνσης. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε κάνουμε εμείς αναφορά στους αποθηκευτικούς χώρους της Ρουμανίας και οι Ρουμάνοι κάνουν και εμείς μαζί τους προφανώς, αναφορά στις δυνατότητες της Ρεβυθούσας.
Δεν είναι άσχετος ο αγωγός, δεν μπορεί να είναι άσχετος αυτός ο αγωγός με τον ITGI. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε συμμετέχει και η EDISON. Αν και το αντίθετο να σας έλεγα, νομίζω κανείς δεν επρόκειτο να το πιστέψει. Ωστόσο, ανεξάρτητα απ’ αυτό, σίγουρα για τον αγωγό μπορεί να υπάρξουν και άλλες δυνατότητες πέραν δηλαδή της δυνατότητας που μας προσφέρει ο ITGI, που έχουν να κάνουν τόσο με τη Ρεβυθούσα, όσο και με την κατασκευή ενός τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη βόρεια Ελλάδα.
Επομένως μιλάμε για έναν αγωγό που κατά ένα τρόπο μπορεί να αποτελέσει προέκταση του ITGI προς βορρά, μπορεί επίσης να αποτελέσει πηγή τροφοδότησης της Ελλάδας με ρουμανικό ενδεχομένως φυσικό αέριο -λέω κάτι για το οποίο δεν υπάρχει συμφωνία αλλά μιλάω ως προς τις πιθανότητες. Και επίσης, μιλάμε για τροφοδότηση των βορείων γειτόνων μας με υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο θα ξεκινάει από την Ελλάδα.
Άρα, μιλάμε για ένα σχέδιο πολλαπλών εφαρμογών, να το πω έτσι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα κάποιες διευκρινίσεις σχετικά με τη συμμετοχή της EDISON. Απ’ ό,τι θυμάμαι και διορθώστε με αν κάνω λάθος, το δεξιό τμήμα του Ελληνοϊταλικού αγωγού, δηλαδή από Κομοτηνή μέχρι Θεσπρωτία, κατασκευάζεται από τον ΔΕΣΦΑ και ανήκει στον ΔΕΣΦΑ. Το θαλάσσιο τμήμα από τη Θεσπρωτία στην Ιταλία, κατασκευάζεται από την ΠΟΣΕΙΔΩΝ και ανήκει στην ΠΟΣΕΙΔΩΝ.
Με το δεδομένο αυτό δεν καταλαβαίνω ακριβώς την λογική ένταξης της EDISON στο project του Ελληνοβουλγαρικού αγωγού, απ’ τη στιγμή που
η σύνδεσή του θα γίνεται σε έναν αγωγό ο οποίος θα ανήκει στο ΔΕΣΦΑ.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι ενδιαφέρει προφανέστατα την EDISON λόγω του κομβικού ρόλου που έχει στον αγω