O Υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε σήμερα, Τετάρτη 24 Ιουνίου, σε συνέντευξη Τύπου, τα τρία νέα προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών επιχειρήσεων.
Στη συνέντευξη Τύπου μίλησαν επίσης, ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Ιωάννης Μπούγας, ο Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας κ. Γιώργος Αναστασόπουλος και ο Ειδικός Γραμματέας Ανταγωνιστικότητας κ. Ελευθέριος Σταυρόπουλος.
Ακολουθεί το κείμενο της απομαγνητοφώνησης:
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καλημέρα. Κατ΄ αρχήν θέλω να εκφράσω τη λύπη μου για το γεγονός ότι μια ιστορική εφημερίδα, όπως ο «Ελεύθερος Τύπος» και ο ραδιοφωνικός σταθμός «CITY» έκλεισαν και να εκφράσω, παράλληλα, την ευχή μου, σύντομα να υπάρξουν θετικές εξελίξεις και οι δημοσιογράφοι και βεβαίως και οι άλλοι εργαζόμενοι, οι οποίοι δούλευαν εκεί, να βρουν δουλειά για να σταματήσει το καθεστώς της αβεβαιότητας που υπάρχει σήμερα.
Όταν ανέλαβα το Υπουργείο Ανάπτυξης το χειμώνα, είχαμε θέσει ως στόχο τον Οκτώβριο, το 40% των δράσεων του Δ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, του ΕΠΑΝ ΙΙ, να έχουν ενεργοποιηθεί και για να είμαι ακριβέστερος, δράσεις που αντιστοιχούν στο 40% του προϋπολογισμού του προγράμματος.
Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, τον Οκτώβριο, όχι μόνο θα έχουμε τηρήσει την υπόσχεσή μας, αλλά θα είμαστε και πάνω από το ποσοστό αυτό, καθώς θα έχουν ενεργοποιηθεί δράσεις που θα ξεπερνούν το 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ και θα αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό 45% του συνολικού προγράμματος.
Ήδη έχουν προκηρυχθεί δράσεις ύψους 910 εκατομμυρίων ευρώ, που αφορούν τόσο ενισχύσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όσο και σε υποδομές για τον τομέα της ενέργειας και για άλλες πτυχές του προγράμματος.
Αναφέρω ενδεικτικά τις δράσεις για το ΤΕΜΠΜΕ, τα «Κουπόνια Καινοτομίας», τα προγράμματα για τη «Νεανική και Γυναικεία Επιχειρηματικότητα», το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», το πρόγραμμα για την «Απόσυρση Ενεργοβόρων Συσκευών», το πρόγραμμα για την «Πράσινη Επιχειρηματικότητα», δηλαδή πράσινη επιχείρηση, πράσινες υποδομές και μετεγκατάσταση, που εντάσσονται στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος «Επιχειρώ 2009».
Σήμερα θα παρουσιάσουμε ακόμα τρεις δράσεις, που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Επιχειρώ 2009» και αφορούν τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων. Θυμίζω ότι το πρόγραμμα αυτό της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στοχεύει στις ελληνικές επιχειρήσεις, θέλοντας να λάβει υπόψη του μεταξύ των άλλων και τη δύσκολη συγκυρία την οποίαν βιώνουν.
Θέτουμε ψηλά στις προτεραιότητές μας τη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων και προχωρούμε με στοχευμένα μέτρα στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, στην ανάπτυξη της εξωστρέφειας, στην παραγωγή προϊόντων υψηλών προδιαγραφών, γιατί θεωρούμε ότι οι λέξεις-κλειδιά σε αυτή τη φάση είναι η λέξη «ανταγωνιστικότητα» από τη μια πλευρά και «ποιότητα» από την άλλη.
Μάλιστα η ποιότητα μπορεί να αποτελέσει και λέξη-κλειδί για την επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας, καθώς για λόγους προφανείς, η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει τόσο φθηνά εργατικά χέρια, όσο έχουν διάφοροι γείτονές μας. Άρα, πιστεύουμε στην ποιότητα, στην πιστοποίηση, στην τυποποίηση, σε διαδικασίες οι οποίες πρέπει να επεκταθούν και να ενισχυθούν προκειμένου να έχουμε και υψηλή ανταγωνιστικότητα.
Έτσι, λοιπόν, στο πλαίσιο του προγράμματος «Επιχειρώ» παρουσιάζουμε σήμερα τρεις νέες δράσεις, που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι οι δράσεις «Σύγχρονη Επιχείρηση», «Διαπιστευθείτε», «Στηρίζω», συνολικού προϋπολογισμού 184 εκατομμυρίων ευρώ, με δημόσια δαπάνη 92 εκατομμυρίων ευρώ. Το ποσοστό χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις είναι 50%, ενώ στις νησιωτικές περιοχές ανεβαίνει στο 60%, μάλλον για να είμαι ακριβέστερος στα νησιά που έχουν λιγότερους από πέντε χιλιάδες κατοίκους σύμφωνα με τις προβλέψεις του κανονισμού των Διαρθρωτικών Ταμείων, η ίδια δε πρόβλεψη ισχύει και για τις πυρόπληκτες και σεισμόπληκτες περιοχές.
Το πρόγραμμα «Σύγχρονη Επιχείρηση 2009» που είναι και το μεγαλύτερο από τα τρία που παρουσιάζουμε αφορά επιχειρήσεις που ασχολούνται με τον τομέα της μεταποίησης, του εμπορίου, των υπηρεσιών και του τουρισμού και αποσκοπεί στην πιστοποίηση των επιχειρήσεων αυτών ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών προτύπων ποιότητας.
Το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στην ασφάλεια, στην ποιοτική αναβάθμιση και στην υψηλή προστιθέμενη αξία των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, στην καινοτομία, στην ενσωμάτωση της σύγχρονης τεχνολογίας, στην προστασία του περιβάλλοντος, σε όλα αυτά που αντιστοιχούν στη λέξη «ποιότητα» στο χώρο των επιχειρήσεων.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 80 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 40 εκατομμύρια ευρώ είναι η δημόσια δαπάνη. Αυτό ήταν το πρώτο πρόγραμμα, το πρόγραμμα «Σύγχρονη Επιχείρηση».
Το δεύτερο πρόγραμμα «Διαπιστευθείτε 2009» αφορά πάλι στο χώρο της ποιότητας και της πιστοποίησης, αλλά στοχεύει στις επιχειρήσεις στην ενίσχυση φορέων και εργαστηρίων δοκιμών για την αρχική διαπίστευσή τους ή την επέκταση του πεδίου διαπίστευσής τους. Προωθεί με άλλα λόγια, για να το κάνουμε πιο απλό, στον εκσυγχρονισμό φορέων που πιστοποιούν ήδη επιχειρήσεις.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 24 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 12 εκατομμύρια ευρώ είναι η δημόσια δαπάνη. Αυτό είναι το δεύτερο πρόγραμμα, το πρόγραμμα «Διαπιστευθείτε».
Και τελειώνω με την τρίτη δράση που σας παρουσιάζουμε και είναι η δράση «Στηρίζω 2009», η οποία δεν έχει σχέση με την πιστοποίηση όπως τα δύο προηγούμενα προγράμματα, αλλά αφορά πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν έως και 9 άτομα, μέχρι 9 άτομα, αυτή είναι η οροφή, οι οποίες θέλουν να καλύψουν άμεσες και σημαντικές ανάγκες τους.
Το πρόγραμμα αυτό στηρίζει όπως λέει και ο τίτλος του τις επιχειρήσεις εκείνες που λόγω της κρίσης αδυνατούν να προβούν σε ενέργειες που θα βοηθήσουν στον εκσυγχρονισμό τους, ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και έτοιμες να προχωρήσουν στην επόμενη μέρα μετά την κρίση χωρίς προβλήματα.
Πιο συγκεκριμένα και για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, σε αντίθεση με το ΤΕΜΠΜΕ το οποίο δίνει εγγυήσεις δανείων, εδώ μιλάμε για ένα πρόγραμμα το οποίο αφορά σε δράσεις μέσω του ΕΠΑΝ που προϋποθέτουν και συγχρηματοδότηση από τις ίδιες τις επιχειρήσεις και επικεντρώνεται σε στήριξη δράσεων που αφορούν δαπάνες που συνήθως περικόπτονται σε μια περίοδο κρίσης από τις επιχειρήσεις και οι οποίες ωστόσο φυσικά έχουν την αξία τους, όπως είναι η διαφήμιση, η προβολή, η συμμετοχή σε κλαδικές εκθέσεις και τα λοιπά.
Είχαμε παράπονα από τους κλάδους αυτούς ότι «σε αυτή την περίοδο τέτοιου είδους δαπάνες έχουν περικοπεί». Παράλληλα, πέραν των παραπόνων αυτών, ξέρουμε όλοι ότι σε μια εποχή που είναι σημαντικό για τις επιχειρήσεις να έχουν μια εξωστρέφεια και να μην επικεντρώνονται μόνο στα βασικά και συνηθισμένα, είναι σημαντικό να υπάρχουν τέτοιου είδους δράσεις.
Ερχόμαστε λοιπόν μέσω αυτού του προγράμματος και στηρίζουμε τις επιχειρήσεις, τις μικρές επιχειρήσεις επαναλαμβάνω, για να προχωρήσουν και προς αυτή την κατεύθυνση, εφόσον οι ίδιες το θέλουν. Ο συνολικός προϋπολογισμός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι 80 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 40 εκατομμύρια ευρώ θα είναι δημόσια δαπάνη.
Ξέρετε ότι τώρα που κλείνει το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης στο Υπουργείο μας δε χάνεται ούτε ένα ευρώ, έχουμε απορροφήσεις που φτάνουν το 107% και σε συνεννόηση με τις Γενικές Γραμματείες και με την Ειδική Γραμματεία Ανταγωνιστικότητος προσπαθούμε πολύ γρήγορα να προωθήσουμε τις δράσεις και του Δ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης υποπτευόμενοι ότι το πρόγραμμά μας είναι ένα από τα πρώτα προγράμματα σε ενεργοποίηση δράσεων αυτή τη στιγμή, το πρώτο.
Έτσι, θέλουμε να συνεχίσουμε και στο μέλλον, δεν εφησυχάζουμε, η κατεύθυνση που έχει δοθεί στα στελέχη της Ειδικής Γραμματείας Ανταγωνιστικότητας και φυσικά στα στελέχη των Γενικών Γραμματειών είναι να μη χάσουμε ούτε μια μέρα, να προσπαθήσουμε να πάμε πολύ γρήγορα στο Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Άλλωστε, δε δικαιούμαι να κάνω και τίποτα άλλο προσωπικά καθώς επί χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήμουν από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας τότε, αρμόδιος για το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και είχα κάνει κριτική στις προηγούμενες Κυβερνήσεις και τώρα εκ των πραγμάτων ο πήχης έχει ανέβει ψηλά για μένα και προσωπικά.
Άρα, προχωρούμε προς αυτή την κατεύθυνση και πραγματικά θέλω να ευχαριστήσω τόσο τα στελέχη της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, όσο και τα στελέχη της Ειδικής Γραμματείας Ανταγωνιστικότητος για την προσπάθεια που έχουν κάνει τόσο για το κλείσιμο του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, όσο και για την ομαλή ροή του ΕΠΑΝ ΙΙ.
Στη συνέχεια, δεν ξέρω αν ο κ. Μπούγας θέλει να προσθέσει κάτι σε αυτά και ο Γιώργος Αναστασόπουλος.
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα ήθελα κι εγώ να σημειώσω ότι και με τα τρία προγράμματα που παρουσιάζουμε σήμερα εξειδικεύουμε το στόχο μας για τον εκσυγχρονισμό, την ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών των επιχειρήσεων, αλλά και τη διαπίστευση με έμφαση στην ποιότητα και την περιβαλλοντική ευαισθησία.
Θέλω επίσης να πω ότι ο επιχειρηματικός κόσμος έχει αντιληφθεί τις προκλήσεις της νέας εποχής, γι΄ αυτό και τόσο οι οργανωμένοι φορείς που εκπροσωπούν την επιχειρηματικότητα στη χώρα μας, όσο και μεμονωμένα επιχειρηματίες δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις μέχρι σήμερα δράσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Είναι νομίζω σαφές και γίνεται κάθε μέρα που περνάει εναργέστερο σε όλους ότι αλλάζουμε εποχή. Από την εποχή που οι επιχειρηματίες ζητούσαν τη δανειακή στήριξη, προκειμένου να μπορέσουν να αναπτύξουν και να στηρίξουν τις επιχειρήσεις τους, σήμερα ζητούν την παροχή νέων σύγχρονων κατευθύνσεων για την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό, με όρους που θα τονώσουν την εξωστρέφεια και θα ανεβάσουν τον πήχη, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και σε αυτό το αίτημα πρέπει να σας πω ότι προσπαθούμε να ανταποκριθούμε και με τα προγράμματα τα οποία σήμερα ανακοινώνουμε.
Τέλος, θα ήθελα να πω ότι τόσο τα προγράμματα του «Επιχειρώ 2009», όσο και η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την επιχειρηματικότητα, δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων στη χώρα μας. Θα έχουμε την ευκαιρία στο μέλλον να αναφερθούμε και στην αναμόρφωση αυτού του θεσμικού πλαισίου που αφορά και υποστηρικτικές δομές για τις επιχειρήσεις.
Αυτά κ. Υπουργέ, ευχαριστώ.
Γ. Γ. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ: Θα μου επιτρέψετε εμένα να αναφερθώ με κάποια πιο αναλυτικά στοιχεία στα προγράμματα και στις δράσεις τις οποίες θα ανακοινώσουμε σήμερα. Είναι τρία προγράμματα συνολικού ύψους 184 εκατομμυρίων ευρώ σαν προϋπολογισμό, με 92 εκατομμύρια δημόσια δαπάνη.
Είναι το τρίτο κύμα ουσιαστικά προγραμμάτων, τα οποία ανακοινώνουμε τους τελευταίους μήνες, αρχικά είχαμε τη νεανική και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, μετά είχαμε τις πράσινες υποδομές, πράσινη επιχείρηση και μετεγκατάσταση, δηλαδή είναι λογικές ενότητες αυτές και η τρίτη λογική ενότητα έχει να κάνει με το θέμα της ποιότητας.
Επιτρέψτε μου να πω σε αυτό το σημείο ότι η λέξη «ποιότητα» έχει ακουστεί πάρα πολλές φορές εδώ και πάρα πολλά χρόνια, που μπορεί να θεωρείται και της μόδας ή και μια in λέξη, αλλά όταν τη λες πρέπει να έχεις συναίσθηση του τι εννοείς και τι πραγματικά επηρεάζει η ποιότητα. Η ποιότητα αποτελεί ουσιαστικά το χαρακτηριστικό αυτών των προϊόντων ή των υπηρεσιών, το οποίο ξεχωρίζει ο καταναλωτής και επιλέγει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, εκτός από την τιμή. Η τιμή είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό. Είναι δε το χαρακτηριστικό το οποίο συμβάλλει ουσιαστικά στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ιδίως όταν είσαι σε μια περιοχή όπως ανέφερε νωρίτερα και ο Υπουργός στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν μπορείς να ανταγωνιστείς με όρους μόνο χαμηλότερου εργατικού. Άρα δεν μπορείς να μειώσεις πλέον χαμηλότερα την τιμή από τα εργατικά λόγω κόστους, άρα θα πρέπει να διαφοροποιηθείς από τον ανταγωνισμό.
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά προϊόντος, είναι αυτά τα οποία σε βοηθούν για να διαφοροποιηθείς. Όταν λέμε ποιότητα αναφερόμαστε σε μια ευρύτερη κατηγορία εννοιών, δεν είναι υποχρεωτικά μόνο ποιότητα είναι αυτό που λέμε συστήματα διαχείρισης, δηλαδή σύγχρονες μέθοδοι διοίκησης της κάθε επιχείρησης, είτε σε θέματα που αφορούν την ποιότητα αυτή καθεαυτή, αλλά είτε και μια σειρά από άλλα χαρακτηριστικά της σύγχρονης επιχείρησης, όπως είναι η περιβαλλοντική διαχείριση, η υγεία και η ασφάλεια στους χώρους εργασίας, η ασφάλεια προϊόντων ως προς τον καταναλωτή και η προστασία πληροφοριακών συστημάτων, καθώς και οι δράσεις κοινωνικής ευθύνης κοινωνικής ευαισθησίας.
Θα αναφερθώ στη συνέχεια στο συγκεκριμένο πρόγραμμα που τα καλύπτει όλα αυτά τα στοιχεία που ονομάζουμε ευρύτερα συστήματα διαχείρισης.
Στο πλαίσιο του ΕΠΙΧΕΙΡΩ 2009 παρουσιάζουμε σήμερα το πρόγραμμα «Σύγχρονη επιχείρηση 2009», «Διαπιστευθείτε 2009» και «Στηρίζω 2009». Θα ξεκινήσουμε με τη σύγχρονη επιχείρηση: θεωρούμε ότι η ασφάλεια του καταναλωτή, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος, η προστασία του περιβάλλοντος και όλα τα στοιχεία που ανέφερα πιο πριν, αποτελούν όντως τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης επιχείρησης.
Η σύγχρονη επιχείρηση δεν χαρακτηρίζεται μόνο από καινοτομία και τεχνολογία, αλλά χαρακτηρίζεται και από καινοτομικές μεθόδους και διαδικασίες παραγωγής. Έχουμε στο κομμάτι της τυποποίησης μια σειρά από πρότυπα τα οποία πολλές φορές ορίζουν τρόπους παραγωγής καλής ποιότητας, αλλά έχουμε και μια σειρά συστημάτων διαχείρισης όπως λέμε, που ορίζουν καλές πρακτικές, καλές μεθοδολογίες λειτουργίας μιας επιχείρησης.
Στην κατεύθυνση αυτή το πρόγραμμα «Σύγχρονη επιχείρηση»
έρχεται να προσφέρει ένα χέρι βοηθείας στις ελληνικές επιχειρήσεις, βοηθώντας τις να γίνουν πιο ποιοτικές, πιο ανταγωνιστικές. Θεωρούμε ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης. Θα έχετε ακούσει και είστε οι ίδιοι μάρτυρες παλαιότερων προγραμμάτων που έτρεξαν στο Γ’ ΚΠΣ που αφορούσαν την πιστοποίηση των επιχειρήσεων.
Ήταν το πρώτο βήμα αυτό. Ξεκινήσαμε πριν από μια πενταετία από ένα πολύ χαμηλό αριθμό επιχειρήσεων κάτω από τις 1.000 τότε που ήταν πιστοποιημένες με βάση κάποια διεθνή πρότυπα διαχείρισης όπως το ISO 9000 που ίσως γνωρίζετε όλοι και μέσα από το Γ’ ΚΠΣ έχουμε φτάσει πλέον σε αρκετές χιλιάδες επιχειρήσεις. Εκτιμάται η αγορά στην Ελλάδα ότι πλησιάζει τα 10.000 πιστοποιητικά, μεγάλο ποσοστό εκ των οποίων στηρίχθηκαν από το Γ’ ΚΠΣ.
Είναι, όμως, αυτό αρκετό ή το ερώτημα είναι αν χρειαζόμαστε κι άλλα πιστοποιητικά να φορτώσουμε την αγορά με περαιτέρω πιστοποιήσεις; Η απάντηση είναι κάπου στη μέση πάντα η σωστή: πιθανώς να υπάρχουν κι άλλες επιχειρήσεις που χρειάζονται πιστοποίηση αλλά και η πιστοποίηση αυτή καθαυτή, στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν συστήματα διαχείρισης της ποιότητας, δεν εγγυάται υποχρεωτικά την καλύτερη δυνατή ποιότητα και ασφάλεια προϊόντος, είτε περιβαλλοντικής διαχείρισης.
Αυτό οφείλεται στο ότι πολλές φορές ο μεγάλος ανταγωνισμός στην αγορά ωθεί τις επιχειρήσεις στο πιστοποιητικό χωρίς ουσιαστικά να αναπτύσσουν πάντα τις κατάλληλες υποδομές, οι οποίες απαιτούνται για να εφαρμόσουν στην εντέλεια αυτά, τα οποία είναι οι καλές πρακτικές που ορίζουν τα πρότυπα, όπως το ISO 9000.
Tι χρειαζόμαστε λοιπόν; Χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή ένα πρόγραμμα το οποίο να βοηθήσει όχι να αυξήσουμε παραπάνω τα πιστοποιητικά μας, που μπορεί να γίνει κι αυτό μέσω του προγράμματος, αλλά ουσιαστικά να βοηθήσουμε τις εταιρείες να αναπτύξουν τις υποδομές, να διαθέσουν τους πόρους για να αφομοιώσουν και να εφαρμόσουν καλύτερα, αποδοτικότερα, αποτελεσματικότερα τις αρχές των προτύπων στις οποίες αναφέρθηκα.
Μιλάω συγκεκριμένα για το πρότυπο ISO 9000 στη σειρά προτύπων ISO 9000 το οποίο αφορά τα συστήματα διαχείρισης της ποιότητας. Μιλάμε για τη σειρά προτύπων ISO 14000 που αφορά τα συστήματα διαχείρισης περιβάλλοντος περιβαλλοντικής διαχείρισης, μιλάμε για το SA8000 το Social Αccountability Standard 8000 είναι ένα πρότυπο το οποίο αφορά την κοινωνική ευθύνη. Μιλάμε για το 18000 είναι το πρότυπο και ΕΛΟΤ το οποίο στην ελληνική έκδοση λέγεται 1801 το οποίο αφορά την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που δουλεύουν σε μια επιχείρηση, πάλι ένα σύστημα είναι αυτό. Μιλάμε για το πρότυπο 27000 το οποίο αφορά την ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων που έχει να κάνει και με τα θέματα προστασίας ατομικών δεδομένων, καθώς και της προστασίας των επιχειρήσεων από κακόβουλες επιθέσεις μέσω του Internet.
Έχουμε μια σειρά από σύγχρονα εργαλεία. Το θέμα είναι πόσες επιχειρήσεις τα εφαρμόζουν και αν έχουν τους πόρους να τα εφαρμόσουν. Σε μια περίοδο κρίσης, αυτό το οποίο είδαμε και πήραμε και το μήνυμα από τις επιχειρήσεις δεν είναι το πρόβλημά τους να πληρώσουν ένα σύμβουλο να εφαρμόσουν το σύστημα, το πρόβλημα πολλές φορές στις επιχειρήσεις είναι να επενδύσουν στις υποδομές που απαιτούνται, για να εφαρμόσουν αυτά τα συστήματα.
Γι’ αυτό για πρώτη φορά δεν παράγουμε μόνο, δεν δημιουργούμε δεν συνδυάζουμε ένα πρόγραμμα το οποίο βοηθά την πιστοποίηση επιδοτεί την πιστοποίηση, αλλά σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα το οποίο υποστηρίζει και επιδοτεί τις επιχειρησιακές δομές, τις ανάγκες της επιχείρησης για να οδηγηθεί στην πιστοποίηση.
Σαν τέτοιο, λοιπόν, το πρόγραμμα «Σύγχρονη επιχείρηση» νομίζουμε ότι ανταποκρίνεται πραγματικά στον τίτλο του, οδηγεί στη δημιουργία μιας σύγχρονης επιχείρησης. Το πρόγραμμα αυτό καθαυτό έχει ένα συνολικό προϋπολογισμό 80 εκ. ευρώ, εκ των οποίων η δημόσια δαπάνη είναι 40 εκ. και δίνει τη δυνατότητα προϋπολογισμού έργων σε κατηγορίες επιχειρήσεων μεταποιητικές και τουρισμού από 30 έως 150 χιλιάδες, το μέγεθος των προτάσεων εννοώ, ενώ για υπηρεσίες και εμπόριο θα κυμαίνεται από 30 έως 80 χιλιάδες ευρώ.
Φυσικά η επιδότηση όπως ανέφερε και ο Υπουργός ανέρχεται στο ύψος του 50% πλην των περιπτώσεων των νησιών κάτω των 5.000 κατοίκων και των πυρόπληκτων και σεισμόπληκτων περιοχών, όπου ανέρχεται στο 60%.
Η υλοποίηση του έργου θα γίνει μέσα από τον ΕΦΕΠΑΕ και στο πλαίσιο εφαρμογής de minimis, που ορίζει και το όριο ουσιαστικά που μπορεί να απορροφήσει μια εταιρεία μέσω αυτών των προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ΕΦΕΠΑΕ είναι η Ένωση των Επιχειρήσεων των Ενδιάμεσων Φορέων, παλιά, τις οποίες ξέραμε ξεχωριστά ανά Περιφέρεια και που ενώθηκαν. Έκαναν μια νέα εταιρεία, η οποία συμμετείχε στο διαγωνισμό, όπως ήταν και η απαίτηση για το Δ’ ΚΠΣ για το ΕΣΠΑ, για να μπορέσει να λειτουργήσει ως φορέας υλοποίησης.
Είναι ένας από τους φορείς υλοποίησης, σε άλλα προγράμματα είναι ο ΕΟΜΜΕΧ, σε άλλα προγράμματα όπως θα δείτε είναι και η ίδια η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας. Το ποιος φορέας ενεργοποιείται, εξαρτάται από τον όγκο ουσιαστικά της ανάγκης του προγράμματος και τη διάστασή του.
Η σύγχρονη επιχείρηση έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, καλύπτει επιχειρήσεις και μεταποιήσεις αλλά και υπηρεσιών και τουρισμού και εμπορίου και αφορά εταιρείες οι οποίες θα ασκούν μια από τις επιλέξιμες δραστηριότητες του Οδηγού για τους οποίους Οδηγούς να αναφέρω εδώ σαν μια παρένθεση, ότι θα είναι στη διάθεσή σας την επόμενη εβδομάδα αρχές της επόμενης εβδομάδας.
Θα πρέπει οι εταιρείες να τηρούν βιβλία Β’ και Γ’ κατηγορίας, να ασκούν δραστηριότητα από την 1/1/2007 τουλάχιστον και να έχουν μέσο όρο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο ή ίσο των 30.000 ευρώ κατά τα έτη ’07 και ’08 τουλάχιστον και φυσικά να έχουν ένα θετικό μέσο όρο κερδών προ αποσβέσεων την τελευταία τριετία.
Ουσιαστικά καλύπτουμε ένα πολύ μεγάλο εύρος επιχειρήσεων οι οποίες θα έχουν πραγματικά τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα. Στις επιλέξιμες δαπάνες που είναι αρκετά σημαντικό να μείνουμε λίγο παραπάνω σε αυτό το σημείο, μπορούν να καλυφθούν συμβουλευτικές υπηρεσίες οι οποίες αφορούν την ανάπτυξη των συστημάτων που σας ανέφερα πιο πριν, των συστημάτων διαχείρισης, υπηρεσίες που αφορούν την πιστοποίηση των επιχειρήσεων τους φορείς δηλαδή πιστοποίησης που θα πρέπει να πληρώσουν, διαμόρφωση χώρων και υποδομών που αφορούν τη συμμόρφωση με αυτά τα πρότυπα, καθώς και εξοπλισμό ηλεκτρομηχανολογικού ποιοτικού ελέγχου, λογισμικού τα οποία θα χρειαστούν πάλι για την εφαρμογή των προτύπων.
Προσέξτε, δεν είναι ένα πρόγραμμα που γενικώς επιδοτεί κάθε φύσεως υποδομή, αλλά θα επιδοτήσει μόνο τις υποδομές οι οποίες υποστηρίζουν την εφαρμογή των ανωτέρω προτύπων. Να πω ένα παράδειγμα: αν μια εταιρεία πει ότι «θα εφαρμόσω ένα σύστημα διαχείρισης ποιότητας και γι’ αυτό θα ήθελα να έχω ένα σύστημα παρακολούθησης monitoring ποιοτικού ελέγχου κάποιων προϊόντων», αυτό το σύστημα μπορεί να ενταχθεί. Γιατί είναι ένα σύστημα το οποίο ουσιαστικά δένει απόλυτα με το σκοπό του έργου της διαχείρισης διασφάλισης της ποιότητας, ή αντίστοιχα μια εταιρεία η οποία θα ήθελε να κάνει μια εταιρική ανάλυση η οποία να εξασφαλίσει ή να επιβεβαιώσει ένα ρίπο για να μπορέσει να τον ελέγξει και να το μετρήσει, μπορεί να εντάξει το πρόγραμμα αυτό σε ένα σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης.
Για να ενταχθούν, όμως, δράσεις υποδομών στο πρόγραμμα, η εταιρεία είτε θα πρέπει να λειτουργεί ήδη το αντίστοιχο σύστημα διαχείρισης, είτε ποιότητας, είτε περιβάλλοντος, υγείας και ασφάλειας είτε οτιδήποτε άλλο, ή να το εισάγει τώρα. Δεν μπορεί δηλαδή να είναι αυτόνομα μόνο μια υποδομή. Πρέπει να δέσει με το σύστημα το οποίο είτε ήδη εφαρμόζει και έχει πιστοποιηθεί, είτε θα αναπτύξει εν παραλλήλω και θα το πιστοποιήσει. Μιλάμε λοιπόν για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στους τομείς που σας ανέφερα.
Από πλευράς χρόνων έχουμε την έναρξη υποβολής προτάσεων 28/9 που σημαίνει ότι από σήμερα που μιλάμε μέχρι τότε που ανακοινώνουμε τα προγράμματα σήμερα θα μπορούν οι εταιρείες να προετοιμάζονται, να ετοιμάσουν φακέλους και θα μπορέσουν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους στις 28/9.
Θα είναι ένα πρόγραμμα open call που σημαίνει πρακτικά μπορούν συνεχώς οι εταιρείες να υποβάλλουν προτάσεις, απλώς θα αξιολογούνται σε συγκεκριμένες φάσεις και ο πρώτος γύρος αξιολόγησης θα είναι τον 11ο, θα είναι δηλαδή από την 1η Νοεμβρίου μέχρι τέλος Ιανουαρίου, όπου θα είναι ο πρώτος κύκλος. Στη συνέχεια θα μπορούν να συνεχίσουν με τα ίδια κριτήρια οι εταιρεία να υποβάλλουν μέχρι τον επόμενο κύκλο κ.ο.κ. Εκτιμάται ότι θα έχουμε δυο φορές το χρόνο φάσεις αξιολόγησης.
Μετά από κάθε γύρο θα εκτιμούμε την απορρόφηση που έχει επιτευχθεί και μακάρι τα προγράμματα να έχουν μεγάλη απήχηση να μπορέσουμε αν χρειαστεί να συζητήσουμε και την κατανομή νέου προϋπολογισμού, αν επιτρέψει και το ΕΣΠΑ το οποίο δίνει αυτή τη στιγμή αρκετές δυνατότητες, αλλά έχουμε δημιουργήσει και πάρα πολλά προγράμματα, άρα και πάρα πολλές υποχρεώσεις.
Προχωρούμε στο επόμενο πρόγραμμα το «Διαπιστευτείτε 2009». Το πρώτο λοιπόν πρόγραμμα «Η σύγχρονη επιχείρηση» αφορά όλες τις εταιρείες που θέλουν να πιστοποιηθούν ή έχουν πιστοποιηθεί και θέλουν να εφαρμόσουν καλύτερα ένα σύστημα διαχείρισης.
Το πρόγραμμα «Διαπιστευτείτε 2009» αφορά τους πιστοποιητές, αυτοί οι οποίοι πάνε και πιστοποιούν τις εταιρείες ή τα προϊόντα τους. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο υποστηρίζει ουσιαστικά αυτό που ονομάζουμε «πυραμίδα ποιότητας σε όλη την Ελλάδα». Γι’ αυτό η προσέγγισή μας είναι πλήρης, δεν αφορά μόνο αποσπασματικά ένα κομμάτι της αγοράς, αλλά αφορά όλη την υποδομή η οποία έρχεται να στηρίξει την αγορά.
Να αναφέρω για παράδειγμα, μου έλεγε τις προάλλες ένας επιχειρηματίας «Ξέρεις, εγώ παράγω μια σειρά νέων τύπων πόρτας οι οποίες όμως για να μπορέσω να τις πιστοποιήσω και να τις βγάλω στην αγορά και να ανταγωνιστώ τις γερμανικές και τις εγγλέζικες, δεν έχουμε στην Ελλάδα κατάλληλη εργαστηριακή υποδομή, πρέπει να τις στείλω στο εξωτερικό και να πληρώσω ένα σωρό λεφτά, το οποίο αυτό με φέρνει σε δυσχερέστερη ανταγωνιστική θέση από τις χώρες που έχουν τα κατάλληλα εργαστήρια».
Το πρόγραμμα αυτό δεν έρχεται να βοηθήσει μόνο την υποδομή των εργαστηρίων, αλλά έρχεται να τους βοηθήσει να επεκτείνουν ουσιαστικά το πεδίο της διαπίστευσης. Διαπίστευση τι είναι; Είναι ο έλεγχος της αξιοπιστίας των πιστοποιητών, την οποία κάνει το ΕΣΥΔ το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης, το οποίο υπάγεται και στο Υπουργείο μας.
Στην πραγματικότητα όλη αυτή η υποδομή είναι υποδομή που εξασφαλίζει την αξιοπιστία αυτού που ονομάζουμε πιστοποίηση. Έχουμε πολλούς φορείς πιστοποίησης, πολλά εργαστήρια τα οποία θα ήθελαν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, αυτό το ονομάζουν πεδίο πιστοποίησης στη γλώσσα τους, και σε άλλους τομείς σε άλλες κατηγορίες της αγοράς, αλλά λόγω της μικρής ελληνικής αγοράς, δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα. Πλέον με το πρόγραμμα «Διαπιστευτείτε 2009» δίνουμε τη δυνατότητα σε υφιστάμενα εργαστήρια και σε υφιστάμενους φορείς πιστοποίησης, να μπορέσουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να διαπιστευθούν γι’ αυτές, να ελεγχθούν δηλαδή από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης. Καλύπτονται δηλαδή εργαστήρια δοκιμών προϊόντων, φορείς πιστοποίησης προϊόντων, φορείς πιστοποίησης προσώπων και φορείς πιστοποίησης συστημάτων διαχείρισης και στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν νέοι φορείς που έχουν δημιουργηθεί πριν λίγο και πάνε για εθνική διαπίστευση ή μπορούν να ενταχθούν υφιστάμενοι φορείς πιστοποίησης και εργαστήρια οι οποίοι θέλουν να επεκτείνουν το πεδίο τους.
Ο προϋπολογισμός της δράσης του προγράμματος ανέρχεται σε 24 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 12 είναι η δημόσια δαπάνη. Για τους φορείς πιστοποίησης το εύρος των έργων θα ανέρχεται από 10.000 έως 50.000 €, ενώ για τα εργαστήρια, καταλαβαίνετε ότι στα εργαστήρια είναι πιο απαιτητικά τα πράγματα γιατί και ο συναφής εξοπλισμός κοστίζει πιο πολύ και οι διακριβώσεις του εξοπλισμού είναι πολύ πιο ακριβές, θα κυμανθεί από 10.000 έως 100.000 €.
Ο φορέας υλοποίησης στο συγκεκριμένο αυτό έργο θα είναι η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και πάλι θα ισχύσουν οι απαιτήσεις του κανονισμού De minimis. Οι απαιτήσεις για τους φορείς, για τις επιχειρήσεις που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα είναι να έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία τους το αργότερο έως 31/12/07, δηλαδή έχουν μια χρήση ολοκληρωμένη. Αυτό είναι για τους νέους φορείς, για τα νέα εργαστήρια. Να εμφανίζουν στο καταστατικό τους αντικείμενο ή σκοπό συναφές με το αντικείμενο του προγράμματος.
Είναι λίγο δύσκολο να προσδιορίσουμε το «ΣΤΑΚΟΔ» εδώ, με την έννοια ότι δεν είναι ξεκάθαρα τα «ΣΤΑΚΟΔ» για τους φορείς πιστοποίησης και για τα εργαστήρια, αλλά από το σκοπό τους τουλάχιστον να φαίνεται στο καταστατικό ότι ασχολούνται με αυτό το αντικείμενο. Να λειτουργούν με τη μορφή ατομικής επιχείρησης, ομόρρυθμης επιχείρησης ή ετερόρρυθμης επιχείρησης ή αστικής μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή φυσικά ΕΠΕ και οι Ανώνυμες Εταιρείες.
Πρακτικά αυτές οι κατηγορίες επιχειρήσεων καλύπτουν τη σημερινή εικόνα όλων των φορέων πιστοποίησης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Να έχουν βιβλία Β’ και Γ’ κατηγορίας ή τα αντίστοιχα που προκύπτουν από τη νομική τους μορφή και να έχουν πάλι θετικό μέσο όρο κερδών την τελευταία τριετία ή τέλος πάντων αν λειτουργούν λιγότερο από την τριετία τα δυο ή το ένα έτη τα οποία θα λειτουργούν.
Επιλέξιμες δαπάνες για το πρόγραμμα, μπορεί να είναι εξοπλισμός που αφορά την πιστοποίηση όπως είπαμε των προϊόντων ή τις δοκιμές. Λογισμικό το οποίο απαιτείται για μετρήσεις, υποστηρικτική βιβλιογραφία, πρότυπα, αγορά προτύπων τα οποία κοστίζουν κι αυτά αρκετά. Διεξαγωγή διεργαστηριακών δοκιμών.
Είναι δοκιμές οι οποίες διεξάγουν μεταξύ τους τα εργαστήρια για να επιβεβαιώσουν την αξιοπιστία των μετρήσεων που υλοποιούν, καθώς και υπηρεσίες συμβούλων που θα χρησιμοποιήσουν για την ανάπτυξη των συστημάτων ή την επέκταση των πεδίων τους και φυσικά το κόστος του φορέα διαπίστευσης που θα αναγκαστούν να καταβάλλουν για να επεκτείνουν το πεδίο τους ή για να μπορέσουν να διαπιστευθούν.
Οι ημερομηνίες για την υποβολή και αξιολόγηση των προτάσεων είναι ακριβώς οι ίδιες για τη σύγχρονη επιχείρηση, όπως αναφέραμε νωρίτερα δηλαδή. Τέλος Σεπτεμβρίου, από τέλος Σεπτεμβρίου δεχόμεθα αιτήσεις. Μπορούν οι εταιρείες να καταθέσουν, οι φορείς και ισχύει πάλι η λογική του open call, συνεχής λήψη αιτήσεων και δυο φάσεις στο έτος αξιολόγησης και ανακοινώσεις αποτελεσμάτων.
Πριν προχωρήσω, επιτρέψτε μου, στο «Στηρίζω». Για τα δυο προηγούμενα προγράμματα, για τη «Σύγχρονη Επιχείρηση» και για το «Διαπιστευθείτε», τα προγράμματα, οι οδηγοί προβλέπουν και μια διαδικασία αξιολόγησης των συμβούλων οι οποίοι θα αναλάβουν αυτές τις εταιρείες.
Είναι μια διαδικασία η οποία είχε εισαχθεί και στο Γ’ Πλαίσιο Στήριξης και την οποία την τηρούμε εκσυγχρονίζοντας ουσιαστικά το μηχανισμό γιατί η νέα εξέλιξη από τότε μέχρι σήμερα είναι ότι ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης έχει παράγει ένα διεθνές καινούργιο πρότυπο.
Είναι το ΕΛΟΤ ISO 10019, το οποίο ορίζει πώς επιλέγεται ένας σύμβουλος συστημάτων διαχείρισης, με τι κριτήρια. Εκσυγχρονίζουμε λοιπόν κι εμείς τα κριτήρια αξιολόγησης των συμβούλων του προγράμματος του ΕΣΠΑ με βάση τον οδηγό τον οποίο μας δίνει το διεθνές πρότυπο ISO 10019.
Συνεχίζω με το πρόγραμμα «Στηρίζω 2009». Όπως ανέφερε και ο Υπουργός νωρίτερα, είναι ένα πρόγραμμα το οποίο διαφέρει από τα δυο προηγούμενα. Δεν εστιάζει εκατό τοις εκατό σε θέματα ποιότητας ή συστημάτων διαχείρισης, αλλά είναι ένα πρόγραμμα το οποίο το δημιουργήσαμε επειδή το ζήτησε η αγορά.
Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο το ζήτησαν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες τι είπαν ερχόμενοι μετά την κρίση ουσιαστικά σε διάλογο με το Υπουργείο; Ότι κοιτάξτε να δείτε, εμείς οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, κι αν δείτε μιλάμε για επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πάρα πολύ μικρό προσωπικό, έως 9 άτομα ουσιαστικά, μέσα στην κρίση, με την πίεση που έχουμε, δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε ούτε τις εταιρείες τις μεγαλύτερες ούτε στο εξωτερικό, γιατί θα πρέπει να κόψουμε αμέσως όλα μας τα κονδύλια τα οποία αφορούν είτε την προβολή μας είτε τη διαφήμιση είτε τις βασικές υποδομές τις οποίες πιθανώς να χρειαστούμε για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε.
Σκεφτήκαμε λοιπόν να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα το οποίο να απευθυνθεί ακριβώς σε αυτές τις εταιρείες, στις μικρές εταιρείες που δεν έχουν την πολυτέλεια ενός μεγάλου προγράμματος marketing, ενός μεγάλου προγράμματος προβολής. Χρειάζονται πέντε βασικές υποδομές τις οποίες πλέον δεν μπορούν να διαθέσουν χρήματα για να επενδύσουν και να μπορέσουν να παραμείνουν στην αγορά.
Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο δεν έρχεται να δώσει κεφάλαια κίνησης όπως το ΤΕΜΠΜΕ και είπε πολύ σωστά ο Υπουργός πριν, αλλά έρχεται ένα πρόγραμμα να ικανοποιήσει συγκεκριμένες λειτουργικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων και εκσυγχρονισμού σε μικρό επίπεδο αν το επιθυμούν.
Το πρόγραμμα αυτό έχει ένα συνολικό προϋπολογισμό 80 εκατομμύρια ευρώ, με 40 εκατομμύρια δημόσια δαπάνη. Προϋπολογισμό έργων 10.000 έως 60.000 €. Ισχύουν αντίστοιχα 50% επιδότηση, 60% στα μικρά νησιά, πυρόπληκτες και σεισμόπληκτες περιοχές. Φορέας υλοποίησης εδώ θα είναι ο ΕΟΜΜΕΧ και πάλι τηρούμε τις απαιτήσεις του κανονισμού De minimis.
Επιλέξιμες επιχειρήσεις είναι οι επιχειρήσεις πλέον, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης. Αυτοί λοιπόν οι οποίοι παράγουν, έχουν παραγωγική διαδικασία, επενδύσουν σε αυτή και δεν μπορούν να την προωθήσουν, δεν μπορούν να συνεχίσουν να την προωθούν.
Έτσι λοιπόν για επιχειρήσεις που εμπίπτουν σ’ αυτή την κατηγορία και επιπλέον θα πρέπει να έχουν έναν κύκλο εργασιών από 20.000 € έως 2 εκατομμύρια ή μέσον όρο τριετίας που να κυμαίνεται εκεί, να απασχολούν, όπως είπαμε νωρίτερα έως 9 άτομα με σχέση εξαρτημένης εργασίας στο ΄08 και να διαθέτουν μέσον όρο κύκλο εργασιών από 20.000 € έως 2 εκατομμύρια. Δίνουμε τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ δαπανών εξοπλισμού και ειδικών εγκαταστάσεων κτιριακών και διαμόρφωση χώρων. Δαπάνες προβολής και διαφήμισης και άυλες δαπάνες που αφορούν μεταφορά τεχνογνωσίας, την πιστοποίηση προϊόντων τους ή άλλες δράσεις που κρίνουν ότι βοηθούν την ανταγωνιστική τους θέση. Προσέξτε, υποχρεωτικά θα πρέπει να έχουν μια από τις δυο τελευταίες δράσεις που βλέπετε στον πίνακα, επειδή είπαμε ο βασικός σκοπός είναι να βοηθήσουμε την προβολή τους και την ανταγωνιστική τους θέση.
Δεν μπορεί λοιπόν κάποιος να πει: θα κατεβάσω μια πρόταση μόνο για να βάλω χωρίσματα στο χώρο παραγωγής μου. Οπωσδήποτε θα πρέπει να εστιάσει και σε κάποιες δαπάνες είτε προβολής και διαφήμισης είτε μεταφοράς τεχνογνωσίας που να ενισχύσουν και την καινοτομική του διάσταση. Δίνουμε λοιπόν τις δυνατότητες αυτές γιατί αυτό ζητήσανε. Είναι πραγματικά ένα πρόγραμμα καθαρά φτιαγμένο, βασισμένο στις ανάγκες των μικρών επιχειρήσεων. Οι ημερομηνίες για την υποβολή και αξιολόγηση των προτάσεων είναι