Δεν υπάρχουν, δυστυχώς, πολλές αφορμές για να νιώσει κανείς αισιόδοξος μέσα στο αρνητικό οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Αυτή τη βδομάδα, όμως, είχα την τύχη να έχω μια τέτοια αφορμή! Παρευρέθηκα, βλέπετε, στη Μαθητική Εμπορική Έκθεση «Εικονική Επιχείρηση» που διοργάνωσε το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece. Εκεί είχα τη χαρά να συναναστραφώ με μαθητές και μαθήτριες από 100 Γυμνάσια και Λύκεια σε όλη την Ελλάδα –ιδιωτικά και δημόσια- που παρουσίασαν τις καινοτόμες μαθητικές επιχειρήσεις τους. Παιδιά που είχαν εκπληκτικές ιδέες και είχαν δουλέψει με ζήλο για να τις κάνουν πράξη, λειτουργώντας σ’ αυτήν την ηλικία ως επιχειρηματίες. Και είχαν έρθει, με περηφάνια και ενθουσιασμό, για να τις μοιραστούν με το κοινό, το οποίο έτριβε τα μάτια του με αυτά που έβλεπε σε κάθε περίπτερο. Δυσκολεύομαι να βρω ένα παράδειγμα που να συμβολίζει καλύτερα την Ελλάδα που οραματιζόμαστε όσοι θέλουμε να ξεφύγουμε από τη σημερινή μιζέρια.
Έχει παραγίνει πια. Όχι μόνο με την ενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας, αλλά και με τη λογική της διανομής εισοδήματος, αγνοώντας το προαπαιτούμενο, δηλαδή τη διάσταση της παραγωγής. Έχει παραγίνει με την αποκοπή ενός σημαντικού τμήματος του πολιτικού συστήματος από τον τρόπο που λειτουργούν οι σύγχρονες οικονομίες. Έχει παραγίνει με τον συμβιβασμό, με μια Ελλάδα των επιδομάτων και της στασιμότητας. Όχι! Χρειαζόμαστε την Ελλάδα της δημιουργίας, στην οποία όποιος έχει ένα όνειρο θα ξέρει πως αν δουλέψει σκληρά θα είναι στο χέρι του να το κάνει πράξη, χωρίς να υπάρχουν όρια στο πού μπορεί να φτάσει.
Για να χτίσουμε αυτή την Ελλάδα, όμως, δεν αρκεί να επικροτούμε τέτοιες προσπάθειες. Ούτε μπορούμε να αρκούμαστε σε ένα κράτος που –στην καλύτερη περίπτωση- στηρίζει με μισή καρδιά αντίστοιχες πρωτοβουλίες. Πρέπει να προβούμε σε συγκεκριμένες ενέργειες:
- Στη Νέα Δημοκρατία έχουμε μιλήσει επανειλημμένως για την ανάγκη να εισαχθεί το μάθημα της επιχειρηματικότητας στα σχολεία, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες μονάδες των ΑΕΙ, τις τοπικές επιχειρήσεις και τα επιμελητήρια. Οι καθηγητές οικονομικών έχουν τις βάσεις για να διδάξουν το αντικείμενο. Δεν γίνεται να το έχουν κάνει σε τόσες χώρες τις Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των Βαλκανίων, και εμείς να κοιτάμε από απόσταση. Φυσικά, κανείς δεν ισχυρίζεται ότι όποιος διδαχθεί αυτό το μάθημα θα γίνει επιτυχημένος επιχειρηματίας, ή και επιχειρηματίας γενικότερα. Όμως η επαφή των μαθητών με κάποιες αρχές επιχειρηματικότητας μπορεί να σπείρει τον σπόρο που θα ανοίξει νέες προοπτικές στην πορεία της ζωής τους, όποια και αν είναι αυτή.
- Παράλληλα, πρέπει να υπάρξει πιο ουσιαστική διδασκαλία του μαθήματος της οικονομίας. Το χρειάζονται όλοι οι μαθητές καθώς θα κληθούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους να πάρουν αμέτρητες αποφάσεις,μικρές και μεγάλες, που θα σχετίζονται με οικονομικά. Οφείλουμε, λοιπόν, να τους προσφέρουμε τα εφόδια για να είναι σε θέση να κάνουν τις καλύτερες δυνατές επιλογές, για αυτούς και για τις οικογένειές τους.
- Πέραν αυτών, είναι σημαντικό να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που θα βοηθάει τους νέους καινοτόμους επιχειρηματίες να κάνουν τα πρώτα τους βήματα. Γνωρίζουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι startups είναι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Για αυτό και στη Νέα Δημοκρατία, εκτός από τις προτάσεις που έχουμε παρουσιάσει για να βοηθήσουμε το τραπεζικό σύστημα να διοχετεύσει ρευστότητα στην αγορά, έχουμε μιλήσει για την ανάγκη να θεσπιστούν ειδικά φορολογικά κίνητρα που θα κινητοποιήσουν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση startups, όπως φορολογική έκπτωση έως και 75% στο κεφάλαιο που επενδύεται, αλλά και θέσπιση αφορολόγητου για τα κέρδη από πώληση μετοχών στις εταιρίες αυτές. Κίνητρα, δηλαδή, που έχουν εισαχθεί με επιτυχία σε χώρες όπως η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
- Είναι απαραίτητο, επίσης, να υιοθετήσουμε, επιτέλους, τις δράσεις που έχει προτείνει για τη χώρα μας ο διεθνούς κύρους οργανισμός Yozma, με βάση την εμπειρία του από την οικοδόμηση του μοναδικού, σε παγκόσμιο επίπεδο, οικοσυστήματος καινοτομίας στο Ισραήλ. Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν τη διαμόρφωση πλαισίου για την πιο στενή συνεργασία πανεπιστημίων-επιχειρήσεων από τη φάση της έρευνας μέχρι τη φάση της εμπορικής αξιοποίησης προϊόντων, τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων με τρόπο πραγματικά ανταγωνιστικό και όχι επιδοματικό, και την υιοθέτηση ενός ευέλικτου και εξωστρεφούς μοντέλου για την ενίσχυση θερμοκοιτίδων και clusters επιχειρήσεων, σε κλάδους στους οποίους η χώρα μας διαθέτει αναξιοποίητα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Οι πρωτοβουλίες που ανέφερα δεν προϋποθέτουν να ανακαλύψουμε τον τροχό. Αντιθέτως. Προϋποθέτουν να κάνουμε, απλά, πράγματα που πέτυχαν αλλού και δεν υπάρχει κανένας λόγος για να μην πετύχουν στη χώρα μας. Γνωρίζουμε, όμως, δυστυχώς, ότι στη χώρα μας αυτό είναι κάθε άλλο παρά απλό. Διότι υπάρχουν κάποιοι που, προκειμένου να μείνουν πιστοί στις κρατικίστικες ιδεοληψίες τους προτιμούν να εξορίζουν τους νέους μας κατά δεκάδες χιλιάδες στο εξωτερικό. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Δεν γίνεται να είναι αυτό το μέλλον μας. Και είναι στο χέρι μας να μην είναι. Είναι στο χέρι μας να γυρίσουμε σελίδα και να δημιουργήσουμε τη μεγάλη μεταρρυθμιστική συμμαχία που έχει ανάγκη η χώρα μας. Για να αποκτήσουμε επιτέλους την Ελλάδα που αξίζουμε. Μια Ελλάδα στην οποία η δημιουργικότητα και η καινοτομία θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Το οφείλουμε σε αυτά τα παιδιά.