Ατζέντα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στο «εργασιακό» που θα κινούνται στον «μέσο όρο» όσων ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ανοίγει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, με συνέντευξη του στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, ενώ για τους συνταξιούχους προαναγγέλλει ότι «θα κάνει ό,τι χρειάζεται» για να εξοφληθούν οι εκκρεμείς συντάξεις και να πληρωθούν «το ταχύτερο» οι αυξήσεις σε όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
Ειδικά για τις αυξήσεις, οι πληροφορίες κάνουν λόγο ότι η επιδίωξη είναι να δοθούν στο δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου και, πάντως, πριν από το Πάσχα.
Όταν παραλάβατε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων περιγράψατε 6 προτεραιότητες. Ένα μήνα μετά και αφού ήρθατε σε άμεση επαφή με τα προβλήματα, ισχύουν αυτές οι προτεραιότητες ή έχει κάτι αλλάξει;
Οι εκκρεμείς συντάξεις είναι προφανώς ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο. Και είναι φυσικά σημαντικές και οι υπόλοιπες προτεραιότητες που έχουμε βάλει: Η αγορά εργασίας και το αντίστοιχο νομοσχέδιο που ετοιμάζουμε. Η μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ασφαλισμένους. Η πολιτική μας για την κοινωνική προστασία. Η πολιτική μας για την οικογένεια, την ισότητα των φύλων και το δημογραφικό. Και βέβαια η καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων σε όλη αυτή την προσπάθεια. Αυτό τον ένα μήνα όμως που βρίσκομαι στο Υπουργείο Εργασίας διαπίστωσα και ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα. Ένα πρόβλημα όπως φαίνεται δεκαετιών: Είναι η επαφή του πολίτη με το Υπουργείο. Καθημερινά «σπάνε» τα τηλέφωνα στο γραφείο μου από τα τηλεφωνήματα των ασφαλισμένων, των εργαζομένων, των συνταξιούχων. Ανθρώπων που προσπαθούν εναγωνίως να βρουν πληροφορίες για θέματα της αρμοδιότητάς μας. Είναι πραγματικά μια απίστευτη κατάσταση, με την οποία δεν έχω καμία διάθεση να συμβιβαστώ! Είμαι αποφασισμένος να αλλάξω την εικόνα του Υπουργείου και την επαφή του με τους πολίτες. Διότι είναι υποχρέωσή μας να ενημερώνουμε τον συνταξιούχο, τον άνεργο, τον ανάπηρο. Να νιώθουν ότι η Πολιτεία βρίσκεται δίπλα τους και όχι απέναντί τους. Και αυτό για μένα είναι εξίσου μεγάλο ζήτημα με το ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων! Έχω ήδη δώσει εντολές για μια συνολική προσπάθεια σε 3 επίπεδα: Αναβάθμιση των ιστοσελίδων του Υπουργείου και των Οργανισμών. Σύγχρονα και γρήγορα στις απαντήσεις τους τηλεφωνικά κέντρα. Και πιο ανθρώπινη, άμεση επαφή με τους πολίτες, είτε με ψηφιακά μέσα, είτε μέσω των ΚΕΠ. Είναι προσωπικό μου στοίχημα να πετύχει αυτή η προσπάθεια. Ξεκινάμε αμέσως!
Χαρακτηρίσατε τις εκκρεμείς συντάξεις ως «μια νέα ΔΕΗ» για εσάς. Πόσες αιτήσεις είναι ληξιπρόθεσμες αυτή τη στιγμή και σε πόσο διάστημα θα έχετε εκδώσει τις οριστικές αποφάσεις για τις κύριες συντάξεις;
Από το Γιάννη Βρούτση και τον ΕΦΚΑ έγιναν μια σειρά από σημαντικά βήματα τα οποία ίσως δεν προβλήθηκαν σωστά: Αυξήθηκε κατά 31% η απονομή κύριων συντάξεων το 2020 σε σχέση με το 2019. Ξεκίνησε τμηματικά η ψηφιακή απονομή συντάξεων μέσω του προγράμματος ΑΤΛΑΣ. Έγιναν 1,7 εκατ. ηλεκτρονικές συναλλαγές στον ΕΦΚΑ το 2020. Τα προβλήματα όμως ήταν και παραμένουν μεγάλα, το δε ζήτημα με τις εκκρεμείς συντάξεις έχει αυτονόητα εξαιρετική σημασία. Έχουν δημοσιευτεί τα σχετικά στοιχεία. Αυτό που όμως απασχολεί κυρίως τους πολίτες είναι τι κάνουμε για το θέμα αυτό. Πέρα λοιπόν από τα μέτρα που ήδη είχαν υιοθετηθεί τελευταία (μπόνους για υπαλλήλους που εκδίδουν συντάξεις, επιπλέον προσωπικό κλπ.) ανακοίνωσα επιπλέον πρωτοβουλίες. Καταρχάς ένα μέτρο που θα ανακουφίσει σημαντικά τους συνταξιούχους που περιμένουν τη σύνταξή τους, μέχρι να ολοκληρωθεί η προσπάθεια για τις εκκρεμείς συντάξεις: Όσοι έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης που εκκρεμεί, θα παίρνουν προσωρινά και μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης το ποσό μιας πλήρους εθνικής σύνταξης κάθε μήνα (πχ 384 ευρώ/μήνα για όσους έχουν τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης) μαζί με παράλληλη αναδρομική καταβολή από τότε που υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης. Στόχος είναι να καλυφθούν όλοι όσοι περιμένουν και δεν έχουν πάρει ούτε προσωρινή σύνταξη. Για αυτό φέρνουμε νομοθετική ρύθμιση για την εθνική σύνταξη στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα!
Πότε θα καταβληθούν αυτές οι εθνικές συντάξεις; Μειώνουν ή μεγαλώνουν τις καθυστερήσεις για τις οριστικές αποφάσεις;
Η Διοίκηση του ΕΦΚΑ μου λέει ότι θα μπορέσει να καταβάλει αυτές τις συντάξεις μέσα σε 2 μήνες. Εγώ, επειδή έχω περάσει πολλά με τη Δημόσια Διοίκηση, σας λέω σε 2-3 μήνες. Σε κάθε περίπτωση, θέλουμε να κινηθούμε το γρηγορότερο. Όπως είπα, στόχος της εθνικής σύνταξης είναι η ανακούφιση των πολιτών που είναι στο «περίμενε». Ο γενικότερος σχεδιασμός μας για σημαντική επιτάχυνση στην απονομή των εκκρεμών συντάξεων δεν αλλάζει. Για αυτό το λόγο άλλωστε τοποθετήθηκε Ομάδα Έργου με πρότζεκτ μάνατζερ η οποία ετοιμάζει ολοκληρωμένο σχέδιο σε στενή συνεργασία με τη διοίκηση του ΕΦΚΑ για την πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του ζητήματος νομοθετικά, διοικητικά και ψηφιακά. Πέραν αυτών ανακοινώσαμε 8 ακόμα μέτρα μεταξύ των οποίων: η προτεραιότητα σε αιτήματα συνταξιοδότησης που κατατέθηκαν πριν το 2018, η διεύρυνση της χρήσης των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα στην προσπάθεια, η απλοποίηση των διαδικασιών συνταξιοδότησης, η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης του ΕΦΚΑ, η αξιοποίηση περισσότερων υπαλλήλων του, η υποβολή των συνταξιοδοτικών αιτημάτων ηλεκτρονικά. Το δόγμα μου είναι το δόγμα Ντράγκι: “Whatever it takes”. Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για είμαστε εντάξει απέναντι στους συνταξιούχους!
Πότε θα πληρωθούν οι συνταξιούχοι με 30 χρόνια ασφάλισης και άνω τις αυξήσεις που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό συντάξεων με τα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου 4670/2020;
Αυτό που έχουμε συμφωνήσει με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου και τη Διοίκηση του ΕΦΚΑ, είναι να κλείσουν οι εκκρεμότητες, τόσο στο επίπεδο του Υπουργείου όσο και στο επίπεδο του ΕΦΚΑ, για το συγκεκριμένο θέμα. Μην ξεχνάτε όμως ότι δεν είμαστε ούτε Ελβετία, ούτε Σουηδία. Ο ΕΦΚΑ είναι η μετεξέλιξη του ΙΚΑ και του ΤΕΒΕ. Το σαράβαλο δεν γίνεται τούρμπο σε λίγους μήνες. Το ζήτημα θα αντιμετωπιστεί το ταχύτερο. Θέλω όμως να σας πω, ότι σήμερα δεν μπορώ να σας δώσω ακριβή ημερομηνία. Δεν θέλω να λέω και να ξελέω. Είμαι αποφασισμένος όμως να κάνουμε μεγάλα βήματα μπροστά!
Πώς απαντούν η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στις προκλήσεις που φέρνει για την αγορά εργασίας η επόμενη μέρα;
Στην άνευ προηγουμένου συγκυρία του κορωνοϊού, η κυβέρνηση μέχρι τώρα για την αγορά εργασίας απάντησε: με τις αναστολές συμβάσεων εργασίας, με το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, με το πρόγραμμα για τις 100.000 νέες θέσεις εργασίας που επιδοτεί για 6 μήνες το 100% των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων. Πρωτοβουλίες που ελάττωσαν σημαντικά την ένταση των επιπτώσεων της πανδημίας. Μέχρι στιγμής έχουν δοθεί για αυτά τα προγράμματα πάνω από 3,5 δις ευρώ. Πορευόμενοι όλοι σε terra incognita, θα αντιμετωπίσουμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα τις προκλήσεις της επόμενης μέρας. Η «αποσωλήνωση» της οικονομίας πρέπει να γίνει με τη μεγαλύτερη δυνατή ομαλότητα. Είναι αυτονόητη η συνεργασία των Υπουργείων Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας για αυτό. Αυτονόητο επίσης είναι ότι θα εξετάσουμε τις καλές πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αν και στις χώρες του Βορρά οι δυσκολίες είναι λιγότερες, ενώ στο Νότο, με ευρύτερη παρουσία του τουρισμού και των υπηρεσιών, τα προβλήματα είναι δυστυχώς εντονότερα. Έχω ζητήσει από τον υφυπουργό κ. Τσακλόγλου, ο οποίος ήταν και επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, να συνεργαστεί με τις υπηρεσίες του Υπουργείου προκειμένου να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με δύο άξονες: Από τη μια πλευρά την επιδοτούμενη εργασία και από την άλλη πλευρά τις αλλαγές στα προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης των εργαζομένων. Που θα βασιστεί στην καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων (Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ). Δεν μιλάμε μόνο για μια κάποια ανακούφιση για εργαζομένους και ανέργους, αλλά κυρίως για το κλειδί για την προσαρμογή στη νέα οικονομική πραγματικότητα που γεννιέται!
Ποια φιλοσοφία θα διέπει τα προγράμματα επιδοτούμενης εργασίας; Και πώς θα επωφεληθούν οι εργαζόμενοι από τις αλλαγές στα προγράμματα κατάρτισης;
Σε σχέση με την επιδοτούμενη εργασία δεν κινούμαστε σε «αχαρτογράφητα νερά». Έχουμε πλέον την εμπειρία προγραμμάτων όπως το ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, αλλά και τα τρέχοντα προγράμματα του ΟΑΕΔ τα οποία επιδοτούν από το 60% μέχρι και το 100% του μηνιαίου μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους (ενώ ανακοινώθηκαν από το Διοικητή του ΟΑΕΔ και νέα προγράµµατα για συνολικά 15.000 ανέργους). Μελετούμε επίσης τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές και τις προσαρμόζουμε στα ελληνικά δεδομένα. Για τα προγράμματα κατάρτισης στοχεύουμε: Σε αποτελεσματικότερο σύστημα. Στη διαφάνεια και την αξιολόγηση της δουλειάς των Κέντρων Κατάρτισης. Στην πιστοποίηση υψηλού επιπέδου και διεθνών στάνταρτς που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς. Στη στροφή στις ψηφιακές δεξιότητες. Σε όλη αυτή την προσπάθεια το Υπουργείο θα έχει ρόλο επιτελικό, ενώ ο ΟΑΕΔ, με τον εκσυγχρονισμό του, θα έχει πλέον «ρόλο-κλειδί» και θα είναι ο εκτελεστικός βραχίονας. Αυτό είναι σημαντική αλλαγή σε σχέση με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα. Προχωρούμε λοιπόν. Όχι επανεφεύροντας τον τροχό. Αλλά εφαρμόζοντας όσα πετυχαίνουν στις πιο προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες!
Ποιες είναι οι βασικές κατευθύνσεις της μεταρρύθμισης του εργασιακού νομοσχεδίου; Κόμματα της αντιπολίτευσης μιλούν για αντιεργατικό νομοσχέδιο.
Πριν να δούμε το γαμπρό, στολίσαμε τη νύφη! Η κριτική αυτή είναι πρόωρη και άδικη. Πρόωρη διότι η επεξεργασία του νομοσχεδίου δεν έχει ολοκληρωθεί. Και άδικη διότι αποσιωπά το γεγονός ότι το εργασιακό νομοσχέδιο είναι μεταρρύθμιση που επιβάλλεται από τις ταχύτατες εξελίξεις στην αγορά εργασίας σε οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο, αλλά και τις επιπτώσεις της ίδιας της πανδημίας. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της νέας εποχής με ένα εργατικό δίκαιο το οποίο, όσο θετικές ρυθμίσεις και αν έχει, υιοθετήθηκε πριν από 40 χρόνια! Όταν πχ δεν υπήρχε, ούτε ως ιδέα, το ίντερνετ! Το νομοσχέδιο θα συνδυάζει τη στήριξη της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της προώθησης επενδύσεων με την προστασία των εργαζομένων. Όπως έχω σημειώσει ξανά, δεν υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρήσεις, ούτε επιχειρήσεις με τους εργαζόμενους στα κεραμίδια. Αυτοί που βιάζονται να μας επικρίνουν ας γνωρίζουν ότι το νομοσχέδιο θα είναι στον ευρωπαϊκό μέσο όρο για όλα τα θέματα: Ρυθμίσεις για το συνδικαλισμό, επιθεώρηση εργασίας, διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργασία κ.ο.κ.
Ανοίγετε, με τις ρυθμίσεις που προωθείτε στο ασφαλιστικό, την «κερκόπορτα» της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση;
Ας αφήσουμε τις ταμπέλες και ας δούμε την ουσία. Ας δούμε αν το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα μας ικανοποιεί. Αν έχει αξιοποιήσει σωστά τις εισφορές των εργαζομένων. Αν είναι σε αρμονία με αυτά που ισχύουν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μεταρρύθμιση αφορά στην πραγματικότητα τη δημιουργία ενός «ατομικού κουμπαρά» για τις επικουρικές συντάξεις των νέων εργαζόμενων, με το φορέα που θα διαχειρίζεται αυτούς τους «ατομικούς κουμπαράδες» να είναι αμιγώς δημόσιος. Είναι μια μεταρρύθμιση με την οποία, χωρίς να ζημιώνονται οι παλαιότεροι, δίνεται στο νέο εργαζόμενο η δυνατότητα να αποφασίζει και ο ίδιος για το ύψος της επικουρικής του σύνταξης. Πού είναι το κακό; Αυτό που θέλουμε να κάνουμε ανταποκρίνεται στα νέα δημογραφικά δεδομένα και είναι ήδη πραγματικότητα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ανοίγουμε λοιπόν ένα ευρωπαϊκό δρόμο για τους νέους εργαζόμενους, με παράλληλη φροντίδα για τους παλιούς!