Η δική μου τοποθέτηση στην ψηφοφορία είναι φυσικά αυτονόητη. Θα υπερψηφίσω την “επίμαχη” τροπολογία. Δυστυχώς όμως το ίδιο αυτονόητη δεν είναι η κατανόηση της κατάστασης που διαμορφώνεται στην ΕΕ και του νομικού πλαισίου που διέπει την αναγνώριση πτυχίων που εκδίδονται από αναγνωρισμένα πανεπιστήμια άλλων κρατών μελών της ΕΕ μέσω της μεθόδου της δικαιόχρησης (franchising).
Πρέπει να αντιληφθούμε επιτέλους ότι ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι επιταγές του κοινοτικού δικαίου έχουν άμεση ισχύ σε “εσωτερικά” μας ζητήματα. Τόσο η Κομισιόν, όσο και το Δικαστήριο έχουν επανειλημμένως αποφανθεί για το θέμα που τώρα εμείς ανακαλύψαμε και συζητάμε. Η τροπολογία μου αποσκοπούσε εξαρχής στην ταχύτερη και χωρίς σαθρά νομικά προσκόμματα μετάβαση προς τη νέα πραγματικότητα στον τομέα της αναγνώρισης των διπλωμάτων, όπως αυτή έχει ήδη διαμορφωθεί. Και κυρίως χωρίς να χρειαστεί να πληρώνουμε όλοι μαζί πρόστιμα για μη συμμόρφωση στο κοινοτικό δίκαιο, όπως έγινε με την περίπτωση της χωματερής Κουρουπητού.
Θα ήθελα λοιπόν να κάνω τρεις σχετικές επισημάνσεις.
Πρώτον, εκφράστηκε ο κίνδυνος ότι με την αναγνώριση των πτυχίων αυτών θα… πληθύνουν οι πτυχιούχοι στη χώρα μας! Πέρα από το γεγονός ότι το τελευταίο επιχείρημα αντικρούει την ίδια την πολιτική της κυβέρνησης, που προβλέπει την εισαγωγή ολοένα περισσότερων νέων στα ελληνικά πανεπιστήμια., η όλη προσέγγιση είναι παραπλανητική και εκφράζει την υποκρισία της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ σε όλο της το μεγαλείο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας μίλησε για 12ετή υποχρεωτική εκπαίδευση. Εμείς όμως στην Ελλάδα λέμε ακόμη στους νέους, που δε θα εισαχθούν στα Ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια … “μείνετε αγράμματοι”! Βάζουμε φραγμούς στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η δίψα για μάθηση στην Ελλάδα δεν καλύπτεται από την αντίστοιχη προσφορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Κι αυτό το θεωρούμε προοδευτικό.
Στην πραγματικότητα, το σύστημα κινδυνεύει μόνο από αγκυλωμένες αντιλήψεις της δεκαετίας του ’50 και του ’60 που θέλουν την ανώτατη εκπαίδευση να αποτελεί αγαθό πολυτελείας, μόνο για αυτούς που μπόρεσαν να εισαχθούν σε ένα από τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας. Οι αντιλήψεις αυτές οδηγούν 70.000 Έλληνες νέους για σπουδές στο εξωτερικό, ενώ γι’ άλλους 25.000 φοιτητές των ΚΕΣ τα πτυχία τους πετιόνται από την κυβέρνηση στον “κάλαθο των αχρήστων”. Η ανώτατη εκπαίδευση αποτελεί πλέον κοινωνικό αγαθό. Σε μία σύγχρονη κοινωνία, η πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση πρέπει να εξασφαλίζεται και όχι να ορθώνονται εμπόδια στην απόκτηση της γνώσης. Η υιοθέτηση ενός ανοιχτού, φιλελεύθερου συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης αποτελεί μονόδρομο για το μέλλον.
Δεύτερον, επισημαίνεται συχνά το χαμηλό επίπεδο σπουδών στα ελληνικά κολέγια, ως λόγος μη αναγνώρισης των πτυχίων των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων με τα οποία συνεργάζονται. Και πάλι βρίσκω τη θέση αυτή της ελληνικής κυβέρνησης υποκριτική. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί τότε η κυβέρνηση εκδίδει τις άδειες για τα κολέγια αυτά. Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα και να καταργήσει τα κολέγια, αλλά και να αναβαθμίσει τη λειτουργία τους. Η απόφαση Neri, που τόσο πολύ έχει συζητηθεί τις τελευταίες ημέρες, κάνει σαφή αναφορά στο δικαίωμα αυτό. Το ΠΑΣΟΚ γι’ άλλη μία φορά “στρουθοκαμηλίζει” επί του θέματος. Για το λόγο αυτόν, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα καταθέσει μία συμπληρωματική τροπολογία. Σύμφωνα με το κείμενό της, ορίζεται σαφώς ότι το κάθε κράτος μέλος μπορεί να επιβάλει τα κολέγια “στους ίδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς που ελέγχουν την ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην επικράτειά του θέτοντας αυστηρούς όρους ως προς τη διδασκαλία και γενικότερα τις συνθήκες σπουδών, με στόχο την επίτευξη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου”. Μία αποσαφήνιση ενός αυτονόητου δικαιώματος, που όμως οι διαξιφισμοί των τελευταίων ημερών κατέδειξαν την αναγκαιότητα ρητής καταγραφής του στη συγκεκριμένη οδηγία. Ας τοποθετηθεί επιτέλους τώρα το ΠΑΣΟΚ για το τι προτίθεται να πράξει με τα ελληνικά κολέγια!
Τρίτον, η τοποθέτηση του νομικού κόσμου υπέρ της συγκεκριμένης τροπολογίας. Είναι μάλλον βέβαιο ότι οι μόνες νομικές απόψεις που αντίκεινται σε αυτήν την αρχή εκφράστηκαν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου από την ελληνική ή και την ιταλική κυβέρνηση και απορρίφθηκαν πανηγυρικά από αυτό! Θα αναφέρω ενδεικτικά τη γνωμοδότηση του επίτιμου Προέδρου του Αρείου Πάγου Στέφανου Ματθία, στο πόρισμα της Ομάδας Εργασίας που συγκροτήθηκε με απόφαση του Υπουργού Παιδείας (μέλη: Σκουρής – σημερινός Πρόεδρος του ΔΕΚ, Γέμτος, Ξανθόπουλος, Μπερνίτσας κ.α.) στην παρέμβαση του Έλληνα Συνηγόρου του Πολίτη, που συνηγορούν υπέρ του νομίμου της πρακτικής σπουδών με τη μέθοδο του franchising και την ανάγκη αναγνώρισης των σχετικών πτυχίων. Κι όλα αυτά ενώ η Κομισιόν έχει ανακοινώσει επισήμως ότι πρόκειται να προσφύγει άμεσα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της Ελλάδος τόσο για τη μη συμμόρφωση με την οδηγία 89/48 (για δεύτερη φορά), όσο και για την άρνηση αναγνώρισης των πτυχίων Ελλήνων οπτικών, που έχουν εκδοθεί με τη μέθοδο της δικαιόχρησης (franchising).
Είναι αδιανόητο λοιπόν πως η κοινωνικά “ευαίσθητη” και προοδευτική κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να αντιληφθεί το αυτονόητο, το ορθό και το δίκαιο και μάχεται λυσσαλέα υπέρ της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας. Κι όμως, η ίδια κυβέρνηση, όταν κατείχε την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μαχόταν -όπως φαίνεται και στα συμπεράσματα της Προεδρίας (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βρυξελλών – 20-21/3/2003, παράγραφοι 40 και 47) για την ταχεία και μέχρι το τέλος του 2003 προώθηση της νέας οδηγίας επί του θέματος, με σκοπό “τη μεγαλύτερη προώθηση της κινητικότητας και των ευκαιριών εντός της Ένωσης … την αναγνώριση των δεξιοτήτων και την εξασφάλιση της ποιότητάς του”. Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται καθόλου. Έχουν βαλθεί να μας τρελάνουν!