Έναν μήνα πριν, στις 5 Ιουνίου γιορτάστηκε όπως κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Επέτειος που καθιερώθηκε από το 1972 για να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα, με την υπενθύμιση των προβλημάτων που απειλούν το περιβάλλον και κατ’ επέκταση το ανθρώπινο είδος. Το οξύμωρο είναι ότι αιτία των προβλημάτων του Περιβάλλοντος είναι ο ίδιος άνθρωπος. Η καταστροφή προξενείται από τις ενέργειές του για εύκολο και αλόγιστο κέρδος. Έτσι, κάθε χρόνο επισημαίνονται οι ίδιοι κίνδυνοι, όπως η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των φυσικών πόρων, η ρύπανση της ατμόσφαιρας του εδάφους και των υδάτων. Κίνδυνοι που έχουν αναδειχθεί σε υπαρξιακή απειλή για το ανθρώπινο είδος και δυστυχώς με επικείμενη την καταστροφή του οικοσυστήματος και του πλανήτη. Πολύς ο λόγος. Γραπτός και προφορικός. Περίσσεψε. Στα μηνύματα, πολιτικών αρχηγών, διανοούμενων, ακόμα και θρησκευτικών ηγετών δημοσιεύονται κάθε χρόνο σημαντικά άρθρα και ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις με θέμα το περιβάλλον. Αρκετοί ωστόσο, αναρωτιούνται αν έχει χαθεί η μάχη για αυτό.
Στη χώρα μας ο άνεμος, ο ήλιος, το νερό είχαν τους θεούς τους. Έτσι ο Αίολος, ο Απόλλωνας και ο Ποσειδώνας είναι οι σύμμαχοί μας στην προστασία του Περιβάλλοντος. «Αιολική ενέργεια/Αιολικά Πάρκα, ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά είναι οι φιλικές στο Περιβάλλον ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η χώρα μας έχοντας πολύ πλούσιο αιολικό δυναμικό σε σχέση με άλλες χώρες της EE αναμένεται να επαυξήσει την αιολική ενέργεια στο μέλλον», επισημαίνει ο Υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Γ» ο Υπουργός απαντά σε καίρια ερωτήματα που προβληματίζουν τους πολίτες όπως: Ποια η αλήθεια για την χρησιμότητα των Αιολικών Πάρκων και γιατί υπάρχουν αντιδράσεις;
Πόσο μπορούν να συνδράμουν τα Πολυτεχνεία και ειδικότερα της Πάτρας στην κατασκευή ανεμογεννητριών και όχι μόνον; Ποια η αλήθεια για την ΔΕΗ/ΔΕΔΔΗΕ; Πότε θα έρθει το φυσικό αέριο στην Δυτική Ελλάδα; Ποιος ο συνολικός σχεδιασμός για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ποια τα οφέλη για την Εθνική Οικονομία;
Έχει δημιουργηθεί θόρυβος για την σκοπιμότητα, την απόδοση και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των Αιολικών Πάρκων. Ποια η πραγματική διάσταση των ωφελημάτων;
Πρέπει κάποια στιγμή να απαντήσουμε στο ερώτημα αν θέλουμε η χώρα να προχωρά με βάση τα πρότυπα των προηγμένων χωρών ή όχι. Ακούστε: Έχουμε βάλει μπροστά το πρότζεκτ της απολιγνιτοποίησης, διότι ο λιγνίτης δεν είναι μόνο ζημιογόνος, αλλά βλάπτει επίσης σοβαρά το περιβάλλον. Γνωρίζουμε παράλληλα ότι το φυσικό αέριο είναι καύσιμο μετάβασης και θα βρίσκεται μαζί μας για μερικά μόνο χρόνια. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βάλει ως στόχο τη μετάβαση σε μια οικονομία με ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέχρι το 2050. Και ένα από τα βασικά εργαλεία αυτής της μετάβασης είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Μεταξύ αυτών και τα αιολικά πάρκα φυσικά. Στην Ελλάδα όμως κάποιοι δεν θέλουν ούτε την πράσινη ενέργεια! Φοβάμαι όμως τότε ότι μας μένουν μόνο τα κεριά! Αν θέλουμε όμως να μιλήσουμε σοβαρά, δεν μπορούμε να παίζουμε με την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Η αιολική ενέργεια, εφόσον αναπτυχθεί με τρόπο προσεκτικό, μπορεί να ωφελήσει τόσο το περιβάλλον όσο και τους καταναλωτές (καθώς μπορεί να προσφέρει φθηνότερη ενέργεια από τον λιγνίτη). Και αυτό ακριβώς κάνουμε. Παρακολουθούμε τις διεθνείς εξελίξεις και εφαρμόζουμε τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, τόσο σε σχέση με την ενεργειακή μετάβαση όσο και σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος.
Ανεμογεννήτριες π.χ μέχρι 50 KW ή τμήματα αυτών, θα μπορούσαν να κατασκευάζονται στην Ελλάδα καθώς και όλος ο τομέας συντήρησης και επισκευής των αιολικών πάρκων, με παράλληλη ανάπτυξη συστημάτων παρακολούθησης καλής λειτουργίας και πρόγνωσης βλαβών. Για παράδειγμα το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών της Πάτρας (Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής) έχει κατασκευαστεί αντίστοιχες ανεμογεννήτριες. Πως αντιμετωπίζετε μια τέτοια προοπτική;
Μικρές ανεμογεννήτριες έως 60kW κατασκευάζονται ήδη στην Ελλάδα. Όπως σωστά επισημαίνετε ανάλογες προσπάθειες έχουν γίνει και από τα Πανεπιστήμια μας. Επίσης στην Ελλάδα κατασκευάζονται ήδη πυλώνες για τις πιο μεγάλες ανεμογεννήτριες. Μιλάμε δηλαδή για εγχώρια προστιθέμενη αξία. Τα υπόλοιπα στοιχεία αυτής της αξίας αφορούν φυσικά τα έργα υποδομής, τον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, τα δίκτυα, τις υπηρεσίες. Πέραν αυτών, η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει μερίδιο στην έρευνα και ανάπτυξη (Research & Development) της αιολικής τεχνολογίας. Η ανάπτυξη μικρών ανεμογεννητριών και τα συστήματα πρόγνωσης βλαβών που αναφέρατε είναι δύο τέτοια παραδείγματα. Αλλά και άλλα π.χ. η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης και του machine learning στη λειτουργία των ανεμογεννητριών, γενικά η ψηφιοποίηση (digitalization) και η διαχείριση big data κλπ. Έχουμε το ΚΑΠΕ, τα Πολυτεχνεία αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις με υψηλά εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, στοιχεία που είμαστε αποφασισμένοι να εκμεταλλευτούμε.
Ποιοι τομείς της οικονομίας που σχετίζονται με την αιολική ενέργεια μπορούν να αναπτυχθούν στην χώρα μας και να γίνουν τμήμα μιας αλυσίδας αξίας ώστε να συμβάλλουν στην εθνική οικονομία, προσφέροντας παράλληλα θέσεις εργασίας;
Η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα- αυτός είναι ένας από τους τομείς στους οποίους τα πάμε αρκετά καλά στην ΕΕ- δημιουργεί ήδη πολλές θέσεις εργασίας. Αυτό θέλουμε να το μεγιστοποιήσουμε και για να το πετύχουμε απαιτείται η περαιτέρω ανάπτυξη των τομέων που ήδη σας ανέφερα: Υπηρεσίες, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, δίκτυα, πυλώνες, έρευνα, αλλά και οι μεταφορές και τα logistics. Η προστιθέμενη αξία μπορεί επίσης να αγγίξει τις εταιρείες μεταφοράς και ανέγερσης, τους αυτοκινητοδρόμους, τα λιμάνια. Άλλος σημαντικός τομέας είναι τα καλώδια και τα ναυπηγεία σε σχέση με την κατασκευή και τη λειτουργία των θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Στην Ελλάδα υπάρχει βιομηχανία καλωδίων, ενώ η κατασκευή των πλωτών κατασκευών πάνω στις οποίες θα τοποθετούνται ανεμογεννήτριες μπορεί να προσελκύσει περαιτέρω επενδύσεις. Πέραν αυτών υπάρχει η υποστήριξη της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας στα λιμάνια, τομέας που είναι ήδη ανεπτυγμένος στην Ευρώπη. Υπάρχουν λοιπόν πολλές ευκαιρίες για την εθνική οικονομία, για τις επιχειρήσεις, για τους εργαζόμενους, αλλά και για όσους σήμερα ψάχνουν για μια δουλειά, από την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας, τις οποίες σκοπεύουμε να μεγιστοποιήσουμε.
Το φυσικό αέριο είναι ένας ανταγωνιστικός τρόπος θέρμανσης. Πότε προβλέπεται οι αγωγοί του φυσικού αερίου να φτάσουν στην Δ. Ελλάδα;
Ανακοινώθηκε αυτές τις μέρες από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, τον κ. Φαρμάκη ότι μέσα στο προσεχές διάστημα αναμένεται η έκδοση της δημόσιας πρόσκλησης προς τη ΔΕΔΑ για την έλευση του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στη Δυτική Ελλάδα. Αυτή η εξέλιξη ήρθε σε συνέχεια της οριστικοποίησης της ένταξης της Δυτικής Ελλάδας, στο νέο 5ετές (2020-2024) πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων φυσικού αερίου της ΔΕΔΑ, σύμφωνα και με την έγκριση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ). Είναι ένα ακόμη θετικό βήμα στο συνολικότερο σχεδιασμό για την ανάπτυξη δικτύου χαμηλής πίεσης (τόσο αγωγών όσο και μονάδων αεριοποίησης LNG) μέσω του οποίου θα διασυνδεθούν οι τρεις βασικές πόλεις της Δυτικής Ελλάδας: η Πάτρα, ο Πύργος και το Αγρίνιο. Το υπουργείο μας θα συνεχίσει να ενθαρρύνει και να είναι έμπρακτος αρωγός αυτής της προσπάθειας.
Το θέμα πώλησης ΔΕΗ / ΔΕΔΔΗΕ έχει εγείρει θύελλα συζητήσεων και βεβαίως αντιδράσεων. Ποια είναι η πραγματικότητα και τι πρόκειται να γίνει;
Ο σχεδιασμός μας για αυτό το θέμα είναι ήδη γνωστός. Πρώτος μας στόχος ήταν να αποφύγουμε την κατάρρευση της ΔΕΗ και αυτό το πετύχαμε με τα μέτρα της περασμένης χρονιάς. Δεύτερος στόχος μας ήταν η εξυγίανση της επιχείρησης και ήδη βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, όπως φάνηκε άλλωστε και από τα πρόσφατα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου του 2020. Η προσπάθεια όμως συνεχίζεται. Έχει μπει μπροστά το σχέδιο της εθελούσιας εξόδου με την οποία το προσωπικό θα μειωθεί από τις 16.000 στις 11.500 περίπου. Προχωρά κανονικά το πρότζεκτ της απολιγνιτοποίησης με το οποίο ΔΕΗ θα απαλλαγεί από τον ρυπογόνο και ζημιογόνο λιγνίτη. Η ΔΕΗ στρέφεται παράλληλα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στη συνεργασία με τους ιδιώτες για το σκοπό αυτό. Έτσι έγινε για παράδειγμα με τη συνεργασία της με τη γερμανική RWE για μεγάλες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά της τάξεως του 1GW στις λιγνιτικές περιοχές. Μέρος αυτού του σχεδιασμού ήταν εξαρχής και η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ ώστε και η ίδια η ΔΕΗ να αποκομίσει οικονομικά οφέλη, αλλά και να γίνουν και οι απαραίτητες επενδύσεις στα δίκτυα. Προχωρούμε κανονικά. Σε ό,τι αφορά την ίδια τη ΔΕΗ, η εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή βρίσκεται στους στόχους μας, αλλά είναι κάτι που θα μας απασχολήσει σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα.
Αρκετοί συνδικαλιστές της ΔΕΗ θεωρούν ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κατά το δοκούν την επιχείρηση για να ασκήσει κοινωνική πολιτική (π.χ. κοινωνικά τιμολόγια, ομόλογα Δημοσίου κ.λ.π ) το κόστος της οποίας δεν αναλαμβάνει, ενώ υποστηρίζουν ότι διαρκώς απαξιώνεται τη λειτουργία της ΔΕΗ προς όφελος των ιδιωτών ανταγωνιστών. Ποια η θέση σας;
Το κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο που αναφέρετε δεν είναι κάτι που εφαρμόζει μόνο η ΔΕΗ, αλλά και οι ιδιώτες πάροχοι και είναι, θα έλεγα, δίκαιο για τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Πέραν αυτών, εμείς έχουμε εξ’ αρχής καταδείξει τη διαφορετική φιλοσοφία που έχουμε σε σχέση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν ότι μειώσαμε την ειδική έκπτωση που απολάμβαναν στα τιμολόγια οι υπάλληλοι της ΔΕΗ από το 75% στο 30%, όπως ισχύει και στον ιδιωτικό τομέα. Σε ό,τι αφορά την εταιρεία γενικότερα θεωρώ ότι, με τα παραδείγματα των πολιτικών μας για την διάσωση και την εξυγίανση της ΔΕΗ τα οποία ήδη ανέφερα, είναι φανερό ότι η δική μας κυβέρνηση διαχειρίζεται τη ΔΕΗ με τρόπο που έμπρακτα μεγιστοποιεί την αξία της επιχείρησης και της δίνει προοπτική.
Ποιος είναι ο συνολικότερος σχεδιασμός σας για τις Ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας;
Η προώθηση της πράσινης ενέργειας αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνησή μας. Όχι μόνο διότι θέλουμε να είμαστε τα καλά παιδιά της Ευρώπης. Αλλά και γιατί πιστεύουμε πράγματι στην αναγκαιότητα της ενεργειακής μετάβασης. Αυτό φαίνεται από τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα: Θέλουμε το 35% της κατανάλωσης ενέργειας και το 60% της ηλεκτροπαραγωγής να προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το 2030. Για αυτό στόχος μας είναι να προσελκύσουμε πολλές πράσινες επενδύσεις. Αυτό το στόχο υπηρετήσαμε με τις ρυθμίσεις τις οποίες εισαγάγαμε στον πρόσφατο περιβαλλοντικό νόμο με τον οποίο μειώνουμε το χρόνο αδειοδότησης που απαιτείται για τα έργα ΑΠΕ. Και αυτή την προσπάθεια απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας τη συνεχίζουμε. Έχουμε όμως και απτά παραδείγματα τέτοιων πράσινων επενδύσεων: Για παράδειγμα την επένδυση των ΕΛΠΕ για ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα της Ευρώπης στη Δυτική Μακεδονία, αλλά και τη συνεργασία ΔΕΗ-RWE την οποία ήδη ανέφερα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μεγάλες δυνατότητες στον ενεργειακό τομέα. Έχουμε άφθονο τον ήλιο και τη θάλασσα. Αυτές τις δυνατότητες λοιπόν είμαστε αποφασισμένοι να τις αξιοποιήσουμε!