“Πρέπει να δούμε κάποια μέτρα πυρόσβεσης, οικονομικής σταθερότητας, δημιουργίας μιας στοιχειώδους οικονομικής εμπιστοσύνης, πράγμα, το οποίο βεβαίως περνάει μέσα από τη λειτουργία της ίδιας της κυβέρνησης, μέσα από την στοιχειώδη εμπιστοσύνη που μπορεί να χτίσει η κυβέρνηση τους επόμενους μήνες για τις προοπτικές της χώρας. Διαφορετικά κινδυνεύουμε να φτιάχνουμε παλάτια στην άμμο.”
Τοποθέτηση του Κωστή Χατζηδάκη στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου κατά την ενημέρωση από τον Υπουργό Ανάπτυξης για το ΕΣΠΑ
20 Ιουλίου 2011
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Κύριε Υπουργέ, χωρίς καμία αμφιβολία το ΕΣΠΑ είναι ένα σημαντικό εργαλείο ιδιαίτερα σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Δεν είναι η απάντηση για όλα τα προβλήματα προφανώς, ούτε μπορεί από μόνο του να ανατάξει πλήρως την εικόνα της ελληνικής οικονομίας, αλλά επειδή δεν έχουμε και πολλά όπλα στη διάθεσή μας σαν το ΕΣΠΑ, πρέπει να το προσέχουμε σαν τα μάτια μας και να κάνουμε ότι καλύτερο γίνεται για τη διαχείριση. Με βάση αυτό το σκεπτικό έχω να κάνω πέντε επιμέρους παρατηρήσεις και θα ήθελα τη τοποθέτησή σας γι’ αυτό. Η πρώτη παρατήρηση έχει να κάνει με τις καθυστερήσεις. Η Κυβέρνηση χρειάστηκε έξι ολόκληρους μήνες για να ορίσει Γενικό Γραμματέα επενδύσεων και στους είκοσι περίπου μήνες που κυβερνά έχει τοποθετήσει τρεις αρμόδιους Υφυπουργούς για τον συγκεκριμένο αυτό τομέα. Δεν έχει μείνει χωρίς συνέπειες αυτή η κατάσταση ούτε νομίζω ότι είναι άσχετη με το γεγονός ότι η χώρα είναι στο τελευταίο πίνακα του πρώτου εξαμήνου του 2011 εικοστή στις απορροφήσεις μεταξύ των 27 χωρών-μελών της Ε.Ε., έχω εδώ το πίνακα, όταν το Σεπτέμβριο του 2009 ήταν 5η. Εσείς, είχατε θέσει ως στόχο μέχρι το τέλος της χρονιάς να πάμε στο 35% στις απορροφήσεις, ξέρετε πολύ καλά ότι στο πρώτο εξάμηνο η αύξηση ήταν μόνο τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση εννοώ με το τέλος του 2010. Ποιος είναι ο στόχος που τώρα θέτετε; Επιμένετε στο 35%; Ποια επίπτωση νομίζετε ότι μπορεί να έχουν οι διαπραγματεύσεις που κάνατε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Δεύτερη παρατήρηση, σε σχέση με τη διαχείριση. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Υπουργέ, είχε έρθει με δύο βασικές προεκλογικές υποσχέσεις όσον αφορά στο ΕΣΠΑ. Η πρώτη ήταν η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, ο προκάτοχός σας την επανέλαβε την εξαγγελία αυτή και μετά τις εκλογές, όμως αναθεώρηση δεν έγινε και φυσικά γι’ αυτό την συζητάτε τώρα.
Επομένως δεν πρέπει να μέμφεστε κανέναν άλλον παρά μόνο τους εαυτούς σας για το γεγονός ότι η αναθεώρηση αυτή καθυστέρησε και η αναθεώρηση αυτή πράγματι είναι χρήσιμη, διότι όταν σχεδιάστηκε το ΕΣΠΑ το 2005 και 2006 οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά διαφορετικές.
Δεύτερον, είχατε μια ακόμα βασική διακήρυξη που αφορούσε στην απλούστευση του ΕΣΠΑ. Εγώ, ως μέλος της Βουλής των Ελλήνων είχα μείνει με την εντύπωση πέρυσι το 2010 παρακολουθώντας τη συζήτηση στην Επιτροπή και στην Ολομέλεια όταν πέρασε ο νόμος 3840 του 2010, ότι η Κυβέρνηση είχε απλουστεύσει το ΕΣΠΑ. Αυτό ισχυριζόταν ο προκάτοχός σας, αυτό ισχυριζόταν οι συνάδελφοι της Πλειοψηφίας και απορρίπτονταν οι δικές μας παρατηρήσεις σε σχέση με το νόμο αυτό. Εσείς λέτε ότι υπάρχει περαιτέρω περιθώριο απλουστεύσεως, αλλά προφανώς είναι διαφορετική η εκτίμηση αυτή σε σχέση με την εκτίμηση που είχατε το 2010.
Επίσης, σε σχέση με τα διαχειριστικά θέλω να σας πω ότι μετά τη δική σας συνέντευξη τύπου την Δευτέρα, υπήρξε μια τοποθέτηση του κ. Σγουρού, του Περιφερειάρχη Αττικής, ο οποίος σημειώνει ότι η περιφέρεια κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί και ότι από τα 3 δις ευρώ είναι υπεύθυνη μόνο για το 1,3 δις ευρώ του ΠΕΠ Αττικής και προσθέτει «αν ήθελε κανείς να εντοπίσει χαρακτηριστική αδράνεια και καθυστερήσεις, θα μπορούσε να ξεχωρίσει το ποσό που έχει δοθεί στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και ανέρχεται σε 680 εκατ. ευρώ, το οποίο εμφανίζει σήμερα μηδενική απορρόφηση ή στο υπουργείο πολιτισμού που έχει δοθεί πόσο και εμφανίζει επίσης μηδενική απορρόφηση». Αυτή είναι η τοποθέτηση του κ. Σγουρού, στην οποία λέει και άλλα, αλλά στέκομαι σε αυτά για να σημειώσω ότι τα πράγματα κατά την άποψή μου είναι πιο σύνθετα από όσα μας παρουσιάστηκαν από την κυβέρνηση.
Μια τελευταία σημειώσει σε σχέση με τα διαχειριστικά ζητήματα. Πρέπει να μας ξεκαθαρίζεται υπεύθυνα πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε την ΜΟΔ, ποια τύχη θα έχουν οι υπάλληλοι της, ποιο είναι το συγκεκριμένο σχέδιο της κυβέρνησης. Διότι, αναμφίβολα δημιουργούνται εύλογα ερωτηματικά όταν λέτε ότι έχουμε τριπλάσιο σε υπαλλήλους απ’ ό,τι είχαμε προηγουμένως κ.λπ.. Κάποιος διερωτάται πώς θα χειριστεί η κυβέρνηση τη ΜΟΔ και απαντήσεις δεν έχουμε.
Τρίτη βασική παρατηρήσεις σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις για την ευρωπαϊκή επιτροπή. Εμείς χαιρόμαστε που κάνετε αυτές τις διαπραγματεύσεις, διερωτόμαστε, όσο γιατί χρειάστηκε να περάσουν 18 μήνες από τότε που επισημάναμε εμείς την ανάγκη να γίνουν αυτές οι διαπραγματεύσεις για αύξηση της εθνικής συμμετοχής και για ένα εμπροσθοβαρύ σχεδιασμό, γιατί χρειάστηκε να περάσουν 18 μήνες μέχρι η κυβέρνηση να έρθει στα λόγια μας; Ποια ήταν η προεργασία που είχε γίνει όλους τους προηγούμενους μήνες και από τους προκατόχους σας και από εσάς; Επίσης, σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να έχουμε μια σαφέστερη εικόνα ως προς τις απαλλοτριώσεις. Έχω την τοποθέτησή σας στην συνέντευξη τύπου που δώσατε στις 14 Ιουλίου στις Βρυξέλλες, όπου είχατε πει πως με βάση την τροποποίηση που θα γίνει, θα καλυφθεί το σύνολο του κόστους των απαλλοτριώσεων, που δεν μπορούμε να πληρώσουμε με εθνικούς πόρους από το ΕΣΠΑ. Στη συνέχεια, όμως, υπήρξε συνέντευξη τύπου του εκπροσώπου του αρμόδιου κοινοτικού επιτρόπου, του κ. Χαν, ο οποίος είπε ότι στην Ελλάδα το ύψος των απαλλοτριώσεων είναι πολύ μεγάλο, και στη συνέχεια μας επανέλαβε αυτά που είπατε περίπου μισής σήμερα. Ανεξάρτητα από αυτό, το βασικό είναι ότι παραμένει εκκρεμές τι θα γίνει τελικά και τι θα πρέπει να προσδοκούμε ως προς την κάλυψη του κόστους των απαλλοτριώσεων, για να ξέρουμε πόσο θα επιταχυνθούν τα δημόσια έργα.
Τέταρτη παρατήρηση, μη σχετιζόμενη με αυτά που μας είπατε, αλλά σχετιζόμενη με κάτι που ανακοινώσατε πριν από μερικές μέρες, ως προς το εθνικό αποθεματικό απρόβλεπτων. Είχατε πει ότι θα υιοθετηθεί ένα πρόγραμμα 200 εκατομμυρίων ευρώ που θα καλύπτει τις δαπάνες μισθοδοσίας και ασφάλισης σε 20.000 επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, θα καλύπτει τις λειτουργικές δαπάνες των επιχειρήσεων. Δεν έχουμε καμία αντίρρηση, κύριε υπουργέ, αλλά υπάρχει η φημολογία ότι υφίσταται αντίρρησή από την πλευρά της ευρωπαϊκής επιτροπής. Εγώ σας έχουν υποβάλει μια ερώτηση για τον, αλλά θα ήθελα οι τοποθετήσεις σας συγκεκριμένα στο ζήτημα αυτό.
Τελευταία παρατήρηση, που πρέπει να την κάνουμε γιατί οι ώρες είναι κρίσιμες και ιστορικές. Μιλήσαμε για το ΕΣΠΑ και τη χρησιμότητά του. Βλέπουμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα. Η εντύπωσή μου είναι ότι η κατάσταση είναι πολύ πιο κρίσιμη και δύσκολη απ’ όσο φαίνεται. Αυτό αποδεικνύεται και από τα προγράμματα του ίδιου του υπουργείου σας. Ενώ συζητάμε και συζητάτε και εσείς για την προσπάθεια αναστήλωσης της οικονομίας και για τις ενέσεις που θα γίνουν από την πλευρά του υπουργείου ανάπτυξης της στην αγορά για να αναζωογονηθεί, βλέπουμε στο μεν ΕΣΠΑ συγκεκριμένα προγράμματα να μην κινούν το ενδιαφέρον της αγοράς, π.χ. «νεανική και γυναικεία επιχειρηματικότητα» – μπορώ να σας πω συγκεκριμένα στοιχεία, αλλά νομίζω ότι δεν έχω τον χρόνο να το κάνω – π.χ. «ένδυση και υπόδηση». Υπάρχουν προγράμματα συγχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε., αλλά δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την αξιοποίησή τους, προφανώς λόγω τεράστιας έλλειψης ρευστότητας στην αγορά και ακόμα χειρότερα, το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται στον επενδυτικό νόμο, όπου ξέρετε πως αν λάβουμε υπόψη αυτά που μας είχατε πει στην επιτροπή μας, το πρώτο εξάμηνο του 2011 το διαθέσιμο κονδύλι ήταν δυόμισι δισεκατομμύρια. Μας είπατε 5 δισ. για όλο το χρόνο, 2,5 δισ. σε φοροαπαλλαγές και επιχορηγήσεις. Το ενδιαφέρον ήταν, εξαιρουμένης της νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας, κάτω από 200 εκατ.. Αυτό σημαίνει δέκα με δώδεκα φορές κάτω από το συνολικά διαθέσιμο κονδύλι της πολιτείας. Σημαίνει, δηλαδή, αυτό ότι έχουμε μια νέκρωση της αγοράς, σημαίνει ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Είναι λογικό να μην υπάρχει ενδιαφέρον, όταν η Ελλάδα στην κατάταξη των οίκων αξιολόγησης από πλευράς πιστοληπτικού κινδύνου έρχεται σχεδόν τελευταία μετά από απίθανες χώρες του τρίτου κόσμου.
Άρα, κύριε υπουργέ, είναι πολύ σωστό να δούμε το πρόβλημα της ανάπτυξης, της προσέλκυσης επενδύσεων κ.λπ., αλλά νομίζω πρώτα απ’ όλα θα έπρεπε να δούμε κάποια μέτρα πυρόσβεσης, οικονομικής σταθερότητας, δημιουργίας μιας στοιχειώδους οικονομικής εμπιστοσύνης, πράγμα, το οποίο βεβαίως περνάει μέσα από τη λειτουργία της ίδιας της κυβέρνησης, μέσα από την στοιχειώδη εμπιστοσύνη που μπορεί να χτίσει η κυβέρνηση τους επόμενους μήνες για τις προοπτικές της χώρας, διαφορετικά κινδυνεύουμε να φτιάχνουμε παλάτια στην άμμο.