Ας θέσουμε, λοιπόν, και ένα ακόμα στόχο για το 2011: να επικεντρωθεί η κυβέρνηση σε ένα αποτελεσματικό μάνατζμεντ. Η πολιτική δεν είναι θεωρία, αλλά πράξη.
Άρθρο του Κωστή Χατζηδάκη*
Ένα πράγμα ξέρουμε και ένα δεν ξέρουμε για το 2011. Ξέρουμε ότι τη νέα χρονιά θα την σημαδέψει η βαριά οικονομική κρίση και οι συνέπειές της. Δεν ξέρουμε πόσο βαριές θα είναι αυτές οι συνέπειες και κατά πόσο θα πετύχουμε να αναστρέψουμε την ανησυχητική καθοδική μας πορεία. Δεν ξέρουμε, δηλαδή, ποια θα είναι η στάση του πολιτικού συστήματος στο σύνολο του, ποιες θα είναι οι αντιδράσεις της κοινωνίας και πώς ακριβώς θα ξεδιπλωθεί το μείγμα οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης. Αυτοί είναι οι τρεις άγνωστοι Χ που έχουμε μπροστά μας.
Πρώτα από όλα, την κρίση πρέπει να την αντιμετωπίσει αναγκαστικά αυτός που, σε μεγάλο βαθμό, την προκάλεσε. Οι λύσεις, δηλαδή, πρέπει να προκύψουν μέσα από το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Με τις δυνάμεις που διαθέτει. Πρέπει όλοι να βάλουμε πάνω από όλα το συμφέρον της πατρίδας. Να πολιτευτούμε με υπευθυνότητα και σοβαρότητα. Να πετύχουμε το στόχο της εθνικής συνεννόησης, χωρίς φυσικά να αλλοιωθεί ένα βασικό στοιχείο της δημοκρατίας: ο δημοκρατικός διάλογος. Αρκεί ο διάλογος αυτός να είναι ειλικρινής. Να τολμούμε, δηλαδή, να λέμε δημοσία αυτά που λέμε κατ’ ιδίαν.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι στο επίπεδο κοινωνίας, σε αυτή την κρίσιμη φάση, μας λείπει κάτι πολύ σημαντικό: δεν υπάρχει ελπίδα. Υπάρχει μόνο απογοήτευση και φόβος. Η εθνική συνεννόηση και η υγιής πατριωτική στάση του πολιτικού συστήματος σίγουρα θα συντελέσουν στην αλλαγή του αρνητικού ψυχολογικού κλίματος. Είναι, όμως, ειδικής βαρύτητας ο ρόλος της κυβέρνησης. Η εκλεγείσα πριν από ένα χρόνο κυβέρνηση δεν διέψευσε παταγωδώς μόνο τις προσδοκίες ενός μεγάλου μέρους των ψηφοφόρων της, στους οποίους είχε υποσχεθεί ότι «λεφτά υπάρχουν» . Ακόμα περισσότερο, εμφανίζει τον εαυτό της να ακολουθεί μια πολιτική που δεν την πιστεύει και που περίπου της επιβάλλεται από ξένα κέντρα. Πώς, λοιπόν, περιμένει η κυβέρνηση να πείσει και να εμπνεύσει τους πολίτες, όταν δεν έχει πειστεί εκείνη;
Το τρίτο ερώτημα αφορά στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Ως προς αυτό καθαυτό το μείγμα της πολιτικής, θα ήθελα να κάνω δύο παρατηρήσεις: Πρώτον, για τη δημοσιονομική εξυγίανση δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στους φόρους παρά στις δαπάνες. Στην Ιρλανδία συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Εδώ η υπερφορολογηση διώχνει τις επιχειρήσεις και βαθαίνει την ύφεση. Παράλληλα, η περικοπή της σπατάλης δεν ήταν όσο δραστική θα έπρεπε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό των νοσοκομείων, τα οποία μάλιστα στηρίζονται πολλές φορές σε εισαγόμενα υλικά. Επίσης, δεν υπήρξε, όσο θα έπρεπε, το στοιχείο της δικαιοσύνης. Ενώ, δηλαδή, η προσπάθεια περιορισμού των δαπανών έπρεπε να ξεκινήσει από τους υψηλόμισθους των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) και τον περιορισμό του Δημοσίου και όχι από τις χαμηλές συντάξεις, πάλι η κυβέρνηση έκανε εσφαλμένη εκκίνηση.
Επιπροσθέτως, απαιτούνται αντισταθμιστικά μέτρα, μέτρα που θα ενισχύσουν την αγορά και θα στείλουν ένα αναπτυξιακό μήνυμα διεθνώς. Γιατί πχ. να εγκαταλειφθεί το σχέδιο για τους αυτοκινητοδρόμους στην Αττική, που θα δημιουργούσε εκτός των άλλων και νέες θέσεις εργασίας; Γιατί, ενώ υπήρχαν έτοιμες μελέτες για το πρόγραμμα «Οπτική Ίνα στο Σπίτι» , ένα μεγάλο έργο για το μέλλον του τόπου παραπέμφθηκε, με νέες μελέτες, στο μέλλον; Γιατί προγράμματα από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ), όπως το «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον» , που θα έδιναν ώθηση και στον κατασκευαστικό κλάδο, δεν συνεχίστηκαν από εκεί που τα άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση;
Και μια τελευταία παρατήρηση, που θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική. Η εφαρμογή, η καλύτερα μη εφαρμογή, των πολιτικών, όποιες και αν είναι αυτές. Η δέσμευση για αναδιάρθρωση των εφοριών ως το Νοέμβριο δεν εκπληρώθηκε. Στο ΕΣΠΑ, ήμασταν 5οι στην Ευρώπη πέρυσι στις απορροφήσεις, φέτος είμαστε 23οι. Στις αποκρατικοποιήσεις η αρχική πρόβλεψη για εισπράξεις της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ, κατέληξε σε μηδενικά έσοδα. Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας έμεινε άσκηση επί χάρτου. Όλα αυτά και σειρά άλλων παραδειγμάτων αποδεικνύουν ότι όχι μόνο το μείγμα της ακολουθούμενης πολιτικής του 2010 ήταν σε κάποιο βαθμό λάθος, αλλά πολύ περισσότερο πάσχει η εφαρμογή της. Με άλλα λόγια, όποια και αν είναι τα μέτρα, δεν είναι από μόνα τους αρκετά, αν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι να τα εφαρμόσουν. Ας θέσουμε, λοιπόν, και ένα ακόμα στόχο για το 2011: να επικεντρωθεί η κυβέρνηση σε ένα αποτελεσματικό μάνατζμεντ. Η πολιτική δεν είναι θεωρία, αλλά πράξη. Είναι μάνατζμεντ με πειθώ. Μέχρι σήμερα, κάποιοι πείθονται από την κυβέρνηση, οι περισσότεροι όχι. Κανένας όμως δεν πιστεύει ότι σε αυτήν την κυβέρνηση υπάρχει αποτελεσματικό μάνατζμεντ. Για να θυμηθούμε την παλιά ιστορία: το ευχέλαιο είναι καλό για να εξοντωθούν τα ποντίκια. Καλού κακού, όμως, χρήσιμη είναι και μια γάτα.
—
* Το άρθρο αυτό γράφτηκε πριν από το συμβάν της 15ης Δεκεμβρίου.