Κάνουμε, άραγε, θυσίες χωρίς ελπίδα; Αυτό φαίνεται ότι πιστεύουν ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας. Με αλλεπάλληλα μέτρα λιτότητας και μέσα σε μια βαθιά ύφεση, η κοινωνία φαίνεται να χάνει την υπομονή της.
“Ζητείται Ελπίς”. Άρθρο στην ιστοσελίδα www.aixmi.gr
2 Μαρτίου 2011
Κάνουμε, άραγε, θυσίες χωρίς ελπίδα; Αυτό φαίνεται ότι πιστεύουν ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας. Με αλλεπάλληλα μέτρα λιτότητας και μέσα σε μια βαθιά ύφεση, η κοινωνία φαίνεται να χάνει την υπομονή της. Αν προσθέσουμε τις προβλέψεις της ίδιας της Τρόικας για την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών τα αμέσως επόμενα χρόνια (ύφεση, αύξηση του δημόσιου χρέους, ανεργία κλπ.) διαπιστώνουμε, πράγματι πως το σκηνικό δεν είναι καθόλου ελπιδοφόρο.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση βλέπει τις μπαταρίες της να πέφτουν επικίνδυνα, το πολιτικό σύστημα έχει χαμηλή αξιοπιστία στα μάτια της κοινής γνώμης και ο λαϊκισμός, σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία, αντί να υποχωρεί, μάλλον φουντώνει.
Εν μέσω αυτών των πρωτοφανών για την περίοδο της μεταπολίτευσης δυσκολιών, κανένας παράγοντας του δημοσίου βίου δεν πρέπει να παριστάνει τον αλάνθαστο. Ούτε να διακρίνεται από μια εισαγγελική νοοτροπία. Σ’ αυτές τις περιστάσεις, απαιτούνται τρεις βασικές αρετές: Ψυχραιμία, σταθερότητα και θάρρος. Αρετές που θα διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις για να βγούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται και με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις απ’ τη μεγάλη κρίση. Ποιες είναι αυτές οι προϋποθέσεις; Σημειώνω τις βασικότερες:
Πρώτα απ’ όλα η αυτοκριτική. Επειδή τις λύσεις δεν μπορεί να τις δώσει ούτε κάποιος μάγος ούτε κάποιος λοχίας, αλλά το πολιτικό σύστημα που με τους χειρισμούς του προκάλεσε, σε μεγάλο βαθμό, την κρίση, κανέναν δεν πρόκειται να εμπνεύσουμε χωρίς ειλικρινή αυτοκριτική. Εμείς για την ατολμία μας και το ΠΑΣΟΚ για το λαϊκισμό του. Και ακόμα περισσότερο, χωρίς αυτοκάθαρση. Δεν μπορεί να αδικήσει κανείς τους πολίτες που δυσπιστούν.
Οι εξεταστικές επιτροπές δε φαίνεται να δίνουν λύσεις πιστευτές στο κοινωνικό σύνολο και η δικαιοσύνη έχει τους δικούς της ρυθμούς. Είναι φανερό, ότι σε αυτό το θέμα, από την αρχή έπρεπε να γίνουν άλλοι χειρισμοί. Πχ. επιτροπές υψηλού κύρους, από δικαστικούς και νομομαθείς διακομματικής αποδοχής, που θα μπορούσαν να ερευνήσουν προκαταρκτικά τα όποια σκάνδαλα, με αυτοδέσμευση των κομμάτων για αποδοχή των συμπερασμάτων και παραπομπή των υπευθύνων.
Δεύτερον, η μετριοπάθεια. Η ένταση και η οξύτητα είναι πολύ συχνά χαρακτηριστικό της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής στην Ελλάδα. Σ’ αυτό το σκηνικό, έχουν ανθίσει κατ’ επανάληψη η δημαγωγία και ο λαϊκισμός. Φαινόμενα που όξυναν τα προβλήματά μας διαχρονικά και εμπόδισαν την πατρίδα μας να ακολουθήσει επιλογές κοινής λογικής. Φοβούμαι ότι η δύναμη της συνήθειας, σε συνδυασμό με την βαρύτητα της κρίσης, εντείνουν αυτά τα αρνητικά φαινόμενα, τόσο στην πολιτική, όσο και στα μέσα ενημέρωσης. Οι υπερβολές και οι εξαλλοσύνες δεν έδωσαν πουθενά λύση. Η αυτοσυγκράτηση και η προσήλωση στους κανόνες, με τους οποίους λειτουργούν τα σύγχρονα δημοκρατικά κράτη, έχουν σήμερα πολλαπλάσια χρησιμότητα.
Τρίτον, η εθνική συνεννόηση. Όλοι είμαστε στο ίδιο πλοίο. Όλοι υφιστάμεθα τις συνέπειες της κρίσης. Δεν είμαστε, ασφαλώς, καταδικασμένοι να συμφωνούμε. Αυτή άλλωστε, είναι η ουσία της δημοκρατίας. Όμως, μπορούμε να δοκιμάσουμε να συμφωνήσουμε σε κάποια βασικά. Για τον κοινοβουλευτισμό, για τη διαφάνεια, για τους θεσμούς και – γιατί όχι – όπου μπορούμε και για την οικονομία.
Η κυβέρνηση δεν έκανε πάντοτε τους καλύτερους χειρισμούς ως προς αυτό, αλλά δεν θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στις ευθύνες για τους λόγους που κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Ωστόσο, είμαι βέβαιος, ότι ένα κλίμα εθνικής συνεννόησης, θα ήταν θετικό για όλες τις πολιτικές δυνάμεις, αλλά και θα δημιουργούσε το αναγκαίο υπόστρωμα για να ελπίσουν ξανά οι πολίτες. Το συναινετικό, σε γενικές γραμμές, κλίμα του ’74, σε μια μεγάλη και τότε κρίση, μόνο κέρδος είχε για τον τόπο.
Τέταρτον, η τεχνική επάρκεια. Ξέρω ότι ακούγεται κάπως πεζό ή γραφειοκρατικό. Όμως, για μένα, είναι απολύτως ουσιαστικό. Και αυτό γιατί, ακόμα και όσοι συμφωνούν με το μίγμα πολιτικής που εφαρμόζεται, βλέπουν πως υπάρχουν απίστευτες καθυστερήσεις. Συγχωνεύσεις εφοριών εξαγγέλλονται και δεν γίνονται. Αποκρατικοποιήσεις ακούμε, αλλά αποκρατικοποιήσεις δε βλέπουμε. ΣΔΙΤ συζητούνται, αλλά μένουν στη σφαίρα της θεωρίας κοκ. Είναι προφανές ότι χρειάζεται ένα διοικητικό άλμα ποιότητας. Χρειάζονται κάποιοι που θα κρεμάσουν το κουδούνι στην ουρά της γάτας. Λένε πως η πολιτική είναι μάνατζμεντ με πειθώ. Ως προς την πειθώ τα προβλήματα είναι πολύ μεγάλα. Αλλά στο μάνατζμεντ είναι, σίγουρα, ακόμα μεγαλύτερα.
Ξέρω πως είναι δύσκολο απ’ τη μια μέρα στην άλλη να γίνουν όλα αυτά πραγματικότητα. Αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Και δε θέλω να σκεφτώ τι θα συμβεί αν η Ελλάδα δεν τα καταφέρει.
Δείτε το άρθρο κι εδώ.